سود اوراق بهادار

اوراق مشارکت چیست و نحوه خرید و فروش آن در بازار سرمایه ایران

اوراق مشارکت ، اوراقی است که دولت، پس از انقلاب اسلامی به منظور تامین منابع مالی اقدام به انتشار آنها نمود. قوانین مربوط به انتشار این اوراق در مهر ماه سال 1376 توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در شهریور ماه سال 1377 به پیشنهاد امور اقتصادی و دارایی به اجرا درآمد. این اوراق به منظور کنترل بازار پول و تامین منابع مالی پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت ، به اوراقی گفته می‌شود که براساس قانون به صورت بانام و بی‌نام منتشر می‌شوند. این اوراق در زمان مشخص و به قیمت اسمی در اختیار خریداران قرار می‌گیرند. خریداران این اوراق با توجه به قیمت و زمان مورد نظر اقدام به خرید آنها می‌نمایند. به عبارت دیگر، این اوراق نوعی بدهی است که ناشر با انتشار آنها متعهد می‌شود، براساس زمان تعیین شده، وجه مشخصی را به عنوان سود اوراق به خریدار پرداخت نماید. خرید و فروش اوراق مشارکت به صورت مستقیم یا توسط سازمان بورس اوراق بهادار انجام می‌شود.

شرکتهای مجاز به انتشار اوراق مشارکت

برخی شرکتها به منظور تأمین منابع مالی، تولید، توسعه طرح‌های خدماتی و ساختمانی، تامین مواد اولیه و… اقدام به انتشار اوراق مشارکت می‌نمایند. شرکتهای دولتی، شهرداریها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، شرکتهای وابسته به دستگاههای ذکر شده، شرکتهای سهامی عام و خاص و شرکتهای تعاونی از جمله شرکتهای مجاز به انتشار این اوراق می‌باشند.

انتشار این اوراق به این صورت است که شرکتها پروژه‌ای را ارائه می‌دهند؛ با ارزیابی این پروژه، مجوز انتشار اوراق، مطابق با قانون صادر می‌شود. شرکتهای منتشر کننده این اوراق، معمولاً میزان سوددهی را 3% تا 5% بیشتر از سود بانکی در نظر می‌گیرند. این کار، اشتیاق سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی برای سرمایه‌گذاری در خرید اوراق مشارکت را افزایش می‌دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سایر اوراق به مقاله اوراق تسهیلات مسکن مراجعه کنید.

مهمترین عامل خرید اوراق مشارکت

مهمترین ویژگیهای این اوراق نسبت به سایر اوراق بهادار، تضمین در پرداخت سود می‌باشد. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران این اوراق اطمینان دارند که در بازه زمانی تعیین شده، سود مشخصی به عنوان سود علی‌الحساب دریافت می‌کنند. این سود تضمینی را شرکتها تقبل نمی‌کنند؛ در نتیجه، تضمین این سود توسط بانکها و مؤسسات مالی و دولتی انجام می‌شود. با توجه به این شرایط، سرمایه‌گذاران از دریافت سود خود اطمینان کافی دارند. این امر سبب ترغیب سرمایه‌گذاران نسبت به خرید این اوراق می‌شود.

انواع اوراق مشارکت

اوراق منتشر شده در ایران به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• اوراق مشارکت بانک مرکزی
• اوراق مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی
• اوراق مشارکت شرکت‌های پذیرفته شده بورسی و غیربورسی

۱-اوراق مشارکت بانک مرکزی

این اوراق به منظور اجرای سیاستهای اقتصادی دولت، توسط بانک مرکزی منتشر می‌شوند؛ همچنین در سازمان بورس اوراق بهادار قابل معامله بوده و توسط بانکهای عامل، قابل بازخرید می‌باشند.

۲-اوراق مشارکت وزارتخانه ‌ها و شرکت‌ های دولتی

این اوراق به منظور تأمین منابع مالی پروژه‌های عمرانی، توسط وزارتخانه‌ها و شرکتهای دولتی انتشار می‌یابند؛ این اوراق در سازمان بورس اوراق بهادار قابل معامله نبوده و توسط بانکهای عامل، قابل بازخرید می‌باشند.

۳-اوراق مشارکت شرکت‌ های پذیرفته شده بورسی و غیر بورسی

این اوراق به منظور تأمین منابع مالی، توسط شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار منتشر شده و قابل معامله می‌باشند. این اوراق انواع مختلفی دارد، در ادامه به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:

به کسر

سرمایه‌گذاری در این اوراق به صورت کوتاه مدت می‌باشد. سود این اوراق از تفاوت قیمت خریداری شده و قیمت زمان سررسید، به دست می‌آید.

با نام و بی نام بودن اوراق مشارکت

بی نام و بانام بودن این اوراق در اطلاعیه انتشار پیدا می‌کند. اوراق بانام تنها به نام خریدار بوده و در صورت گم شدن برگه، امکان خرید و فروش مجدد آن وجود ندارد؛ در صورتی که اوراق بی نام، همانند چک حامل می‌باشند؛ در نتیجه، نسبت به نگهداری آنها باید دقت کافی داشت.

قابل تبدیل بودن به سهام

اوراقی است که در زمان سررسید و یا افزایش سرمایه به سهم تبدیل می‌شوند. البته تصمیم‌گیری در مورد تبدیل اوراق به سهام در مجمع فوق‌العاده صاحبان سهام تأیید شده و توسط ناشر انتشار می‌یابند.

قابل تعویض بودن با سهام

با سررسید زمان این اوراق، به جای پرداخت مبلغ اصلی، این اوراق با سهام سایر شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار معاوضه می‌شوند. این اوراق، توسط شرکتهای سهامی عام منتشر می‌شوند.

تفاوتهای اوراق‌ قرضه و اوراق ‌مشارکت

با توجه به شباهتهای فراوانی که میان اوراق مشارکت و اوراق قرضه وجود دارد، تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارند که به شرح زیر می‌باشند:

• اوراق مشارکت به منظور تأمین منابع مالی طرح‌ها انتشار می‌یابند، در حالی که اوراق قرضه به صورت وام بوده و در خرید آنها الزامی به تامین منابع مالی نمی‌باشد.
• در اوراق مشارکت ، سودی با عنوان علی‌الحساب در پایان سررسید پرداخت می‌شود، در حالی که در اوراق قرضه چنین سودی وجود ندارد.
• ناشر اوراق مشارکت ، لازم است عملکرد اجرایی خود را در دوره مشخص بیان کند، در حالی که این کار برای ناشران اوراق قرضه الزامی نمی‌باشد.
• اوراق مشارکت تنها با مبلغ اسمی قابل انتشار است، در حالی که اوراق قرضه به کسر یا صرف نیز منتشر می‌شوند.
• پرداخت سود تضمینی اوراق مشارکت ، بر عهده دولت و یا ضامن آن می‌باشد، در حالی که در اوراق قرضه بر عهده خود شرکت می‌باشد.

نحوه خرید اوراق مشارکت

براساس دستورالعمل‌ها، لازم است ناشران، بانکی را به عنوان بانک اصلی معرفی کنند. پس از انجام این کار، سرمایه‌گذاران برای خرید به بانک مورد نظر مراجعه کرده و خرید خود را انجام می‌دهند. همچنین واریز سود دوره‌ای و دریافت اصل وجه در پایان زمان سررسید، توسط بانک مربوطه انجام می‌شود. بنابر دستورالعمل‌های سازمان بورس اوراق بهادار، خریداران سود اوراق بهادار ملزم به دریافت کد سهامداری می‌باشند. قیمت اسمی این اوراق یک میلیون ریال می‌باشد. هر سرمایه‌گذار باید حداقل ۱۰ برگه (۱۰ میلیون ریال) خریداری کرده تا این اوراق به آنها تعلق گیرد.

این اوراق به دو صورت قابل معامله می‌باشند. زمانی که این اوراق، توسط دولت انتشار می‌یابند، سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش آنها به بانک مراجعه می‌کنند؛ در صورتی که در برگه، عنوان بازخرید ذکر نشود، این اوراق قابل فروش نخواهند بود. زمانی که این اوراق، توسط سازمان بورس عرضه شود، خریداران می‌توانند از طریق حساب آنلاین معاملاتی و یا سفارش اینترنتی اقدام به خرید و فروش نمایند.

نرخ سود اسمی سود، علی‌الحساب و سود قطعی

اوراق مشارکت از نظر پرداخت سود به دو دسته تقسیم می‌شوند:
– اوراق بدون پرداخت سود
– اوراق با پرداخت سود دوره‌ای
در صورتی که این اوراق را در روزهای نخست خریداری کنید، نرخ سود دریافتی، سود اسمی خواهد بود. اگر خرید با توجه به قیمت عرضه و تقاضا انجام شود و اوراق تا زمان سررسید نگهداری شود، نرخ سود دریافتی، سود سررسید (ATM) می‌باشد.

سود تضمینی به صورت علی‌الحساب به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود؛ به این صورت که در پایان پروژه و در زمان سررسید، ناشر وظیفه دارد سود پروژه را محاسبه نماید. در صورتی که سود پروژه بیشتر از سود علی‌الحساب باشد، مابه‌التفاوت آن به خریدار پرداخت می‌شود. همچنین اگر سود پروژه کمتر از سود علی‌الحساب باشد، پرداخت خسارت و زیان بر عهده ضامن اوراق مشارکت می‌باشد. این اوراق هم در بازار بورس و هم در بازار فرابورس انتشار می‌یابند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به سایت فرابورس به نشانی www.ifb.ir مراجعه نمایید.

کارمزد و مالیات خرید و فروش اوراق مشارکت

طبق ماده ۷ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت ، میزان مالیات تعلق گرفته به سود و مبلغ پرداختی این اوراق 5% می‌باشد. میزان کارمزد خرید ۰٫۰۰۰۷۲۶ و میزان کارمزد فروش ۰٫۰۰۰۷۷۴ و در مجموع، میزان کارمزد خرید و فروش ۰/۰۰۱۵ می‌باشد. افرادی که مشمول پرداخت مالیات می‌شوند،لازم است حداکثر به مدت ۱۰ روز پس از گذشت تاریخ پرداخت، نسبت به واریز اقدام نمایند. این واریزی به حسابی که توسط خزانه‌داری کل تعیین شده است، انجام و سی روز پس از تاریخ واریز به سازمان مالیات ارائه می‌شود. طبق مقررات، در عرضه اولیه اوراق مشارکت ، ناشر پذیرفته شده، کارمزد خرید و فروش را متقبل می‌شود.

جدولهای زیر کارمزد خرید و فروش در بازارهای مختلف را نشان می‌دهد:

شرکت بورس اوراق بهادار

نوع معامله	صکوک اجاره	اوراق مشارکت
خرید	۰٫۰۰۰۷۲۶	۰٫۰۰۰۷۲۶
فروش	۰٫۰۰۰۷۷۴	۰٫۰۰۰۷۷۴
مجموع	۰٫۰۰۱۵	۰٫۰۰۱۵

شرکت بازارگردانی و فرابورس ایران

سود اوراق بهادار

نوع معامله	اوراق مشارکت ، صکوک اجاره، اوراق خزانه اسلامی
خرید	۰٫۰۰۰۷۲۶
فروش	۰٫۰۰۰۷۷۴
مجموع	۰٫۰۰۱۵

نوع معامله	انواع صکوک، اوراق مشارکت و گواهی سپرده در معاملات بازارگردان
خرید	۰٫۰۰۰۷۴۴۴
فروش	۰٫۰۰۰۱۱۱۳

ویژگی‌ های اوراق مشارکت

• این اوراق از طریق شعب بانکهای معرفی شده و یا از طریق کارگزاران بورس اوراق بهادار، قابل خرید و فروش می‌باشند.
• هر برگه از اوراق دارای قیمت اسمی ۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال می‌باشد.
• هر برگه نشان دهنده میزان مشارکت خریدار در طرح سرمایه‌گذاری می‌باشد.
• سه روز پیش از زمان سررسید اوراق، نماد آن برای پرداخت سود متوقف و یک روز پس از پرداخت سود، این نماد بازگشایی می‌شود.
• سود تعلق گرفته به خریدار، توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب بانکی مربوطه واریز می‌شود.
• بازارگردان وظیفه دارد تمام سفارشات فروش را به مبلغ اسمی در هر روز خریداری کند؛ در نتیجه، این اوراق از نقدشوندگی بالایی برخوردار می‌باشند.
• در صورتی که اوراق را زودتر از سه روز به فروش برسانید، کارمزد آن از سود حاصله کم شده و در نتیجه، بازده منفی خواهیم داشت.سود اوراق بهادار
• این اوراق به عنوان وثیقه میان طرفین معامله در قراردادهای مربوط به وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکتهای دولتی، شهرداریها و سایر دستگاههای اجرایی پذیرفته می‌شود.

اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟

اوراق مشارکت برای افرادی که ریسک‌پذیری کمی دارند و مایل به کسب سود ثابت در سه ماه، شش ماه و یا یکسال هستند، مناسب می‌باشد؛ در صورتی که خرید سهم برای افراد ریسک‌پذیر و آشنا با نوسانات بازار بورس، مناسب می‌باشد. تفاوت اوراق و سهام شامل موارد زیر می‌باشد:

• خرید اوراق با زمان و سود تضمینی مشخصی همراه است، در حالی که سود سهام از طریق افزایش سرمایه و یا سود سالانه تأمین می‌شود.
• این اوراق تا زمان مشخصی معتبر بوده، در حالی که سهام زمان محدودی ندارد.
• حداقل میزان سرمایه گذاری در اوراق مشارکت ، یک میلیون تومان و در سهام پانصد میلیون تومان می‌باشد.
• این اوراق نیاز به صرف وقت و تحلیل برای کسب سود ندارند، در حالی که سهام نیازمند صرف وقت، تحلیل و پیگیری بازار می‌باشد.
• اوراق مشارکت ، دارای سود با ریسک کم و همچنین تضمین بازگشت سود می‌باشند، در حالی که سهام دارای ریسک و پتانسیل سود بالا و بدون تضمین بازگشت پول می‌باشد.

حال با توجه به مزیت‌ها و ویژگی‌هایی که در خصوص سهام و اوراق مشارکت بیان شد، لازم است افراد شخصاً نسبت به خرید سهام یا اوراق تصمیم‌گیری نمایند.

نتیجه‌ گیری

با توجه به مطالب گفته شده، خرید اوراق مشارکت ، نوعی سرمایه‌گذاری با سود و ریسک پذیری بسیار پایین و در واقع، نوعی سرمایه‌گذاری ایمن می‌باشد. سود حاصل از این اوراق نسبت به بانکها مناسب‌تر و همچنین، پرداخت سود آنها تضمین شده می‌باشد؛ زیرا در صورت زیان، سود علی‌الحساب از طرف دولت و یا ضامن اوراق، پرداخت خواهد شد. از دیدگاه شرکتها خرید اوراق بهترین روش برای تامین منابع مالی پروژه‌ها می‌باشد. از این اوراق به عنوان وامی بلندمدت به همراه بازپرداخت تا زمان سررسید نیز استفاده می‌شود.

در این مقاله با بیان تفاوت اوراق مشارکت با سایر اوراق و سهم، این امکان برای سهامداران فراهم می‌شود که با توجه به خواسته‌های خود در مسیر سرمایه‌گذاری صحیح حرکت کنند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

توجّه: برای انجام دادن هر کار باید با اندیشیدن، راه صحیح را انتخاب کرد و در مرحله بعد با افراد با تجربه مشورت نمود؛ چنانچه نتیجه ای حاصل نشد می توان استخاره کرد. فال گیری با قرآن (اطّلاع از آینده شخص یا عمل) جایز نیست.

شما با کلیک کردن روی گزینه «استخاره» آیه ای از قرآن را انتخاب می کنید ، سپس نظر معظّم له در مورد آن آیه را خواهید دید.

نرم افزار استخاره با توجه به نظرات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی )

در این نرم افزار همچون وقتی که خودتان بعد از خواندن دعای استخاره صفحه ای از قرآن را به صورت اتفاقی باز می‌کنید، با فشار دادن دکمه‌ی «استخاره» نیز به همان شکل به صورت اتفاقی صفحه ای از قرآن را انتخاب می‌کنید؛
توجه کنید بر خلاف برخی نرم افزار ها که تنها بین تعداد محدودی از آیات امکان انتخاب وجود دارد (302 آیه) و کل قرآن موجود نیست، در این نرم افزار تمام قرآن موجود است و شما در حقیقت در بین تمامی صفحات، صفحه‌ای را انتخاب می‌کنید.
در واقع خودتان استخاره گرفته اید نه دیگری، همانطور که در مفاتیح هم آمده است، اگر کسی خودش استخاره بگیرد بهتر از آن است که دیگری برای او این کار را انجام دهد.
حالا باید جواب استخاره‌ی خود را از اولین آیه‌ی صفحه‌ی سمت راست بدست آورید و ما در این نرم افزار نظر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله) در مورد همان آیه را به شما نمایش می‌دهیم؛ چرا که تفسیر یک مرجع فقیه و مفسر قرآن از یک آیه بسیار بهتر از تفسیر خود ماست.
لازم به ذکر است برای استخاره تنها کافیست سه بار صلوات بفرستید و دعاهای مختلفی که آمده است همه مستحب هستند.

پیام کوتاه

سامانه پیام کوتاه دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله در سال 1387 برای ارائه خدمات هر چه بهتر و سهولت دسترسی مقلدین به پاسخ سوالات شرعی، راه اندازی شده است

1- عادی: مقلدین معظم له می توانند متن سوالات شرعي خود را پیامک کرده و در کمتر از 24 ساعت پاسخ آن را دريافت کنند.

2-آنی: کاربر با ارسال عدد 1 فهرست احکام با شماره مربوطه را دریافت می کند و با انتخاب هریک از شماره ها،حکم آن ارسال می شود.

مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

2 کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

در این مطالعه، انگیزه‌های مدیریت سود مدیران شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از اقلام تعهدی اختیاری و اقلام تعهدی اختیاری سرمایه در گردش برای دوره زمانی 1379 تا پایان 1384 مورد بررسی قرار گرفته است. انگیزه‌های مورد بررسی شامل اندازه شرکت، نسبت بدهی به کل دارایی‌ها، نسبت سودآوری، انحراف در فعالیت‌های عملیاتی و تغییرپذیری سود است. به منظور بررسی رابطه بین مدیریت سود و هر یک از این انگیزه‌ها از تحلیل رگرسیون چند متغیره با داده‌های تجمعی استفاده شده است. مدل اقلام تعهدی اختیاری، تنها نسبت سودآوری را به عنوان انگیزه مدیریت سود معرفی می‌کند، در حالی­که مدل اقلام تعهدی اختیاری سرمایه در گردش، علاوه بر نسبت سودآوری، متغیرهای اندازه شرکت و تغییرپذیری سود را نیز به عنوان انگیزه‌های مدیریت سود در ایران معرفی می‌کند. مقایسه نتایج دو مدل یاد شده، کارایی بیشتر مدل اقلام تعهدی اختیاری سرمایه در گردش را نسبت به مدل اقلام تعهدی اختیاری تأیید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• مدیریت سود
• اقلام تعهدی اختیاری
• اقلام تعهدی اختیاری سرمایه در گردش
• انحراف در فعالیت‌های عملیاتی
• تغییرپذیری سود

20.1001.1.20082428.1388.2.2.3.8

مراجع

- پورحیدری، امید؛ افلاطونی، عباس (1385) «بررسی انگیزه‌های هموارسازی سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، بررسی­های حسابداری و حسابرسی، سال سیزدهم، شماره 44.

- ثقفی، علی؛ پوریانسب، امیر(1385) «پژوهش‌های تجربی حسابداری»، دانش و سود اوراق بهادار پژوهش حسابداری، سال اول، شماره 3.

Albercht, W.D., Richardson, F.M. (1990), “Income smoothing by economy sector,” Journal of Business Finance & Accounting, 17(5), 713-730.

Archibald, T.R. (1967), “The return to straight line depreciation: An analysis of a change in accounting methods,” Empirical Research in Accounting: Selected Studies. pp. 164-80.

Barefield, R.M., and E.E. Domiskey. (1972), “The smoothing hypothesis: An alternative test,” The Accounting Review, (April): pp. 291-298.

Barnea, A., J. Ronen, and S. Sadan. (1975), “The implementation of accounting objectives-An application to extraordinary items,” The Accounting Review, (January): pp. 56-68.

Barnea, A., J. Ronen, and S. Sadan. (1976), “Classificatory smoothing of income with extraordinary items,” The Accounting Review, (January): pp. 110- 122.

Beidleman, C.R. (1973), “Income smoothing: The role of Management,” The Accounting Review, (October): pp. 653-667.

Belkaoui, A., Picur, R.D. (1984), “The smoothing of income number: Some empirical evidence on systematic differences between core and periphery industrial sectors,” Journal of Business Finance & Accounting, 11(4), pp. 527-545.

Chowdhury, D. (1999), “Performance-related pay: An assessment of profit-sharing and employee share ownership schemes,” Bureau of Business Research, Dhaka: University of Dhaka.

Ely, K., and V. Mande. (1994), “The interdependent use of earnings and sales in financial analyst forecasts,” Working Paper, Emory University.

Guay, W., Kothari, S.P., Watts, R.L. (1996), “A market-based evaluation of discretionary accrual models,” Journal of Accounting Research, 34, pp. 83-105.

Habib, A. (2005), “Firm-specific determinants of income smoothing in Bangladesh: an empirical evaluation,” Advances in International Accounting, 18, pp. 53-71.

Healy. (1985), “The effect of bonus schemes on accounting decisions,” Journal of Accounting and Economics, (April): pp.85-107.

Herrmann, D and Inoue,T. (1996), “Income smoothing and incentives by operating condition: An empirical test using depreciation change in Japan,” Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 5(2). pp. 161-177.

Imhoff, E. A., Jr. (1977). “Income smoothing-A case for doubt,” Accounting Journal, (Spring): pp. 85-100.

Jones, J. (1991), “Earnings management during import relief investigations,” Journal of Accounting Research, 29. pp. 93-228.

Lev, B., and S. Kunitzky. (1974), “On the association between smoothing measures and the risk of common stocks,” The Accounting Review, (April): pp. 259-270.

Mcnichols, M. F. (2000), “Reaserch design issues in earnings management studies,” Journal of Accounting and Public Policy, 19.pp.313-345.

Moses, O.D. (1987), “Income smoothing and incentives: Empirical tests using accounting changes,” The Accounting Review, (April): 358-377.

Ndubizu, G, A. and Tsetsekos, G, P. (1991), “Functional currency smoothing and managerial incentives: An empirical test,” The International Journal of Accounting, 27.pp. 27-37.

Peasnell, K. V., Pope, P.F., Young, S. (1998), “Outside directors, board effectiveness, and earnings management,” Working Paper, Lancaster University.

Teoh, S., Welch, I., Wong, T. (1998a), “Earnings management and the log-run underperformance of seasoned equity offering,” Journal of Financial Economics, 50.pp. 63-100.

Watts R, Zimmerman J. (1978), “Towards a positive theory of the determination of accounting standards,” The Accounting Review, (January): pp.112- 134.

Xiang, Y. (2006), “Earning Management and Its Measurement: A Theoretical Perspective,” Journal of Academy of Business, Cambridge, 9(1). pp. 214-219.

پژوهشنامه مالیات

Khodamipour A, Houshmand Zaferanie R, Deldar M. Investigation into Effective Tax Rate Impact on Dividend Policy in Firms Listed in Tehran Stock Exchange . J Tax Res 2013; 21 (17) :31-55
URL: http://taxjournal.ir/article-1-27-fa.html

خدامی پور احمد، هوشمند زعفرانیه رحمت اله، دلدار سود اوراق بهادار مصطفی. بررسی تأثیر نرخ مؤثر مالیاتی بر سیاست تقسیم سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه مالیات 1392; 21 (17) :55-31

نرخ مؤثر مالیاتی به عنوان یکی از شاخصهای کارایی مالیاتی، همواره یکی از مسائل مهم قابل پژوهش در حوزه اقتصاد و حسابداری بوده است. این نرخ، علاوه بر کاربردهای گسترده در تصمیمات اقتصادی و سیاست‌گذاری‌ها، می تواند به عنوان ابزاری جهت هدایت سرمایه نیز استفاده شود. هدف این تحقیق، ارزیابی تأثیر نرخ مؤثر مالیاتی بر سیاست تقسیم سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه این تحقیق شامل 450 مشاهده سال- شرکت جزو شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1389-1380 می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه ها از الگوی رگرسیون خطی چند متغیره بر مبنای داده های پانل استفاده شده است. در این تحقیق برای سنجش سیاست تقسیم سود شرکتها از نسبت سود تقسیمی به فروش خالص و برای سنجش نرخ مؤثر مالیاتی از رابطه هزینه مالیات به سود خالص قبل از کسر مالیات استفاده گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که بین نرخ مؤثر مالیاتی و سیاست تقسیم سود، رابطه‌ای‌ معنادار و منفی وجود دارد. به عبارت دیگر، با افزایش نرخ مؤثر مالیاتی، شرکتها به طور قابل ملاحظه ای سود تقسیمی خود را کاهش می‌دهند.

سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن

افراد زیادی هستند که ترجیح می دهند سرمایه گذاری آن ها علاوه بر ریسک کم به سود مشخصی نیز دست یابد. این افراد همواره به دنبال یک گزینه مناسب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن هستند. برخی از سرمایه گذاران، پول خود را از بانک بیرون آورده و آن را روانه بازارهای پر ریسکی مانند ارز، طلا و. می‌کنند و ممکن است اطلاعاتی از نوسانات این بازار نداشته باشند و دچار ضرر زیادی شوند. اما در بازار سرمایه شرایطی وجود دارد که سرمایه گذاران ضمن برخورداری از ریسک پایین می‌توانند از یک سود مطمئن نیز بهره مند شوند. در واقع بسیاری از سرمایه گذاران، اهل ریسک های پر خطر نیستند و به دلیل کمبود وقت، پایین بودن دانش و اطلاعات تحلیلی، نوسانات شدید در بازارهای مالی و. به دنبال یک سرمایه گذاری امن و راحت هستند؛ به همین دلیل، در ادامه مقاله به معرفی گزینه های خوب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن می پردازیم.

صندوق های سرمايه گذاری با درآمد ثابت

صندوق های سرمايه گذاری كه سود ثابت و ريسک كمی دارند، به 3 دسته تقسيم می شوند:

• صندوق سرمایه گذاری در سهام
• صندوق سرمایه گذاری مختلط سرمایه گذاری با درآمد ثابت

یکی از بهترین گزینه ها برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن، صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت هستند؛ این صندوق ها موظف اند حداقل 70 درصد از سرمايه خود را به اوراق با درآمد ثابت و يا سپرده های بانكی اختصاص دهند. البته نسبت به 30 درصد باقي مانده مختارند تا در گزينه هايی مانند سهام، حق تقدم و. سرمايه گذاری كنند. بنابراين، سود بيشتري نسبت به سود بانكي به شما خواهند داد. مزيت ديگر اين صندوق ها، روزشمار بودن آن ها می باشد؛ در واقع هر زمان که شما اراده کنید، می توانید سرمایه خود را از این صندوق ها خارج کنید.

اين صندوق ها با دو روش متفاوت تقسيم سود خود را انجام مي‌دهند؛ گاهی اوقات در ابتدا يا پايان ماه، سود را به حساب سرمايه گذاران خود واريز می کنند و گاهی اوقات نیز بهای روزانه در هر واحد صندوق به ازای سود ايجاد شده، افزايش می یابد.

مزایا و معایب صندوق های سرمايه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری که همواره به عنوان یکی از موارد مناسب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن شناخته می شوند، مزایا و همچنین معایب مختلفی دارند؛ اين صندوق ها زير نظر سازمان بورس و اوراق بهادار مي‌باشند و اين سازمان با اجرای محدوديت هايی، صندوق ها را وادار می سازد تا وجوه خود را در بازارهای مالی مورد تاييد، سرمايه گذاری كنند. از طرف دیگر، اين صندوق ها از شفافيت اطلاعاتی بالايی برخوردارند. به عنوان مثال، بايد ميزان دارایی و خرید و فروش های خود را در سامانه کدال منتشر كنند. از سوی دیگر، به دليل وجود بازارگردان در اين نوع صندوق ها، دارای ريسک نقدشوندگی پايينی هستند. به طور کلی، از جمله مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صرفه جویی در زمان
• مدیریت حرفه ای و تخصصی
• تقسیم هزینه ها بین سرمایه گذاران
• کاهش ریسک

• کاهش کنترل سرمایه گذار بر سبد دارایی خود
• نداشتن حق رای در مجامع شرکت ها

نحوه خرید و فروش صندوق های سرمايه گذاری

صندوق های سرمايه گذاری از نظر شيوه خريد و فروش به 2 دسته تقسيم بندی می شوند:

• صندوق سرمایه گذاری قابل معامله
• صندوق های سرمایه گذاری دارای صدور و ابطال

كسانی كه كد بورسی دارند، می توانند با مراجعه حضوری به دفاتر سود اوراق بهادار صندوق و انجام احراز هويت و يا از طريق سامانه های كارگزاری نسبت به خريد واحدهای صندوق اقدام نمايند.

صندوق اختصاصی یا سبد اطمینان هدف

هدف اصلي در اين صندوق ها، كسب سود مطمئن علاوه بر حفظ اصل سرمايه می باشد. به طور معمول، اين صندوق ها نسبت به صندوق های مشترک چند درصد بیشتر سود می‌دهند. البته در بیشتر این صندوق ها، حداقل پول لازم برای سرمایه گذاری تعیین می‌شود. البته برای این صندوق ها امکان بهره مندی از سبدگردان هم وجود دارد. سبدگردان ها به شما کمک می کنند تا با توجه به میزان سرمایه و ریسک پذیری، یک سبد اختصاصی داشته باشید و به طور مداوم بر روی سرمایه حاصل شده نظارت کنید تا سودی بیشتر کسب نمایید.

اسناد خزانه اسلامی (اخزا)

اخزا نوعی اوراق بدهی منتشر شده است که می تواند برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن، مورد استفاده قرار گیرد. دولت این اوراق را به جای بدهی به پیمانکاران خود می دهد. این اوراق نیز دارای سررسید می باشد و دولت متعهد است تا در زمان سررسید مبلغ اسمی را به پیمانکاران پرداخت کند.

یکی از اولویت های دولت در تسویه، پرداخت اصل اسناد خزانه و سود مربوط به آن می‌باشد. بنابراین، ریسک این اوراق بسیار کم است. از طرف دیگر، نقد شوندگی بالایی نیز دارد؛ چراکه تقاضا برای خرید این اوراق بالا است. لازم به ذکر است که برای خرید این اوراق باید حتما سود اوراق بهادار کد بورسی داشته باشید و شما می‌توانید از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری ها نسبت به خرید این اوراق اقدام نمایید. توجه داشته باشید که نمادهای اخزا یک هفته قبل از موعد سررسید، متوقف می‌شوند. سود این اوراق نیز به ازای مبلغ اسمی هر ورق به حساب سود اوراق بهادار سرمایه گذاران واریز می‌شود.

سبدگردانی

اگر شخص ریسک گریزی هستید و مهارت زیادی در بازار سرمایه ندارید، پیشنهاد می کنیم تا از روش های سرمایه گذاری غیر مستقیم استفاده کنید. این روش ها جایگزینی برای سرمایه گذاری مستقیم در این بازار می باشند. در روش سبدگردانی، سرمایه گذاری با کد اختصاصی شما صورت می‌گیرد و خرید و فروش ها را نیز می‌توانید در پنل شخصی خود دنبال کنید. البته مدیریت این سرمایه گذاری توسط یک سبد گردان ماهر انجام می‌شود و این شرکت به چیدمان و توزیع سهام شما در سبد اختصاصی اقدام می کند.

نکته: خرید اوراق مشارکت، اخزا و. برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن، اگرچه ظاهرا به شما سود می دهد، اما با توجه به ساختار همراه با تورم اقتصاد ایران، اگر قیمت دارایی در اختیار شما خود را با تورم هماهنگ نکند، عملا بخشی از قدرت خرید شما از بین رفته است و در مقایسه با تورم، بازدهی شما کمتر بوده است.

به عنوان مثال، خرید اسناد خزانه اسلامی (اخزا) که به عنوان یکی از گزینه های خوب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن شناخته می شود، در سود اوراق بهادار حال حاضر سالیانه بین 21 تا 23 درصد سود به خریداران این اوراق می دهد، در حالیکه در سال های اخیر، اقتصاد ایران تورم های 40 درصدی را تجربه می کند که این موضوع نشان دهنده این نکته است که این اوراق در بازه های بلندمدت نه تنها قدرت خرید سرمایه گذاران را افزایش نمی دهد، بلکه در مقایسه با تورم، یک پله عقب تر خواهد بود.

اوراق مشاركت

یکی دیگر از گزینه های مناسب برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن، اوراق مشارکت است. این اوراق از جمله اوراق بهاداری هستند که با داشتن مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، منتشر می شوند. این اوراق، قیمت اسمی تعیین شده ای دارند و در زمان مشخصی نیز صادر می شوند. هدف از انتشار این اوراق، تامین بخشی از منابع مالی مود نیاز شرکت های دولتی و یا خود دولت است. این اوراق در جهت طرح های انتفاعی دولت، پروژه های عمرانی، تهیه مواد اولیه ضروری واحدهای تولیدی از طریق عرضه عمومی به سرمایه گذاران واگذار می‌شود.

با توجه به سررسید پایانی، سود تضمین شده در اوراق به حساب سرمایه گذار واریز می‌شود. البته اگر سود قطعی پروژه بیشتر از سود مشخص شده باشد، مابه التفاوت سود نیز پرداخت می‌گردد. نوع اوراق مشارکت منتشر شده در میزان سود و بازدهی آن بسیار تاثیرگذار است؛ اما به طور کلی، معمولا سود در نظر گرفته شده برای این اوراق، کمی بیشتر از سود سپرده های بانکی است.

جمع بندی

در این مقاله به روش های سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن اشاره کردیم و دانستیم که افراد ریسک گریز همواره به دنبال شناسایی گزینه های خوب برای سرمایه گذاری کم ریسک و مطمئن هستند که از جمله این موارد می توان به صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، اسناد خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و. اشاره کرد. بنابراین، اگر شما نیز به دنبال پیدا کردن راه های مختلف برای سرمایه گذاری کم ریسک با سود مطمئن هستید، می توانید این موارد را مورد بررسی قرار دهید.