مثال ضرر در بورس

تخلقات کارگزاران بورس

ضرر 70 میلیارد دلاری مردم.. نقش دولت رئیسی در سقوط بورس چیست؟

براساس گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس ایران، اعلام شد که مردم ۷۰ میلیارد دلار طی ماه‌های اخیر در بورس ضرر کرده‌اند. اين کمیسیون اقتصادی هم اعلام کرد که «شاخص بورس در ماه‌های اخیر ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است».

دو ماه و ۲۸ روز از آغاز کار رسمی «ابراهیم رئیسی» می‌گذرد؛ دولتی که هم رییس آن و هم دو معاون او در تبلیغات انتخاباتی روی «بورس» تاکید زیادی داشتند. اما از روز رای اعتماد مجلس به کابینه رئیسی تا دهم آبان ماه شاخص کل بورس تهران ۲۱۰ هزار واحد سقوط کرده است.

ارزش بازار بورس تهران نیز در فاصله سوم شهریور ماه تا نهم آبان حدود یک میلیون میلیارد تومان سقوط کرده و چیزی حدود یک ششم ارزش بازار از دست رفته است.

به گزارش "ایران وایر"، اگرچه دلایل گوناگونی برای سقوط بازار گفته می‌شوند،‌ اما فصل مشترک همه نقدها و تحلیل‌ها یکی است که دولت و تامین کسری بودجه دولت مهم‌ترین اصلی ناپایداری و ریزش بازار است.

کار به آنجا رسیده که حتی در صداوسیما نیز از "سقوط تعمدی بازار برای تشویق سرمایه‌داران به خرید اوراق بدهی دولت برای جبران کسری بودجه" صحبت می‌کند.

«احسان خاندوزی»، وزیر اقتصاد دولت رئیسی مدعی است مخارج دولت در مهر ماه بدون انتشار «هیچ «اوراق بدهی جدید» تامین شده است؛ در حالی که آمارها نشان می‌دهد، سیر فروش اوراق بدهی دولت بعد از روی کار آمدن دولت رئیسی جهش چشم‌گیری پیدا کرده است.

طبق گزارش‌های رسمی، ارزش اوراق بدهی دولت در بورس تهران و فرابورس ایران در فروردین امسال حدود ۲۷۷ هزار میلیارد تومان بود، اما به یکباره در شهریور ماه ارزش اوراق بیش از ۳۵ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند و ارزش اوراق بدهی دولت در بورس و فرابورس به حدود ۳۳۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد.

اما ماجرا محدود به این هم نمی‌شود. خاندوزی و تیم اقتصادی دولت سیزدهم در حال پرده‌برداری از فاز سوم عملیات اجرایی کسری بودجه هستند. فروش اموال مازاد دولتی در بورس کالا که معلوم نیست چه تبعاتی برای بازار بورس تهران و حتی فرابورس داشته باشد.

به نظر می‌رسد ریشه اصلی بحران اقتصادی ایران و به طور خاص مشکل بورس، کسری بودجه دولت است.

ابراهیم‌ رئیسی و همکاران او اما تا الان موفق نشده‌اند در غیاب نفت و درآمدهای نفتی نسخه‌ای برای حل مشکل کسری بودجه ارائه کنند.

مثال ضرر در بورس

‌روش‌های متعددی برای محاسبه حد ضرر در معامله وجود دارد. برخی از این روش‌ها با توجه به فاصله قیمتی از نقطه خرید سهام است و برخی توسط اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تعیین می‌شود. در ادامه به بررسی چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر می‌پردازیم.

• تعیین حد ضرر ثابت
• حد ضرر مکانیکال
• حدضرر تکنیکال و ترسیمی

تعیین حد ضرر ثابت‌

در روش تعیین حد ضرر ثابت، معامله‌گر مقدار مشخصی را به‌عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند. در این روش به دو صورت حد ضرر محاسبه می‌شود.

‌۱-تعیین مقدار ثابت عددی: در روش مقدار ثابت عددی، معامله‌گر عدد ثابتی را به‌عنوان حد ضرر تعیین می‌کند. به‌عنوان مثال حد ضرر ۲۰ تومانی را برای خرید خود در نظر می‌گیرد و هر زمان که قیمت سهم به اندازه ۲۰ تومان نسبت به قیمت خرید کاهش یافت، اقدام به فروش می‌کند.
‌۲-تعیین مقدار ثابت درصدی: در این روش معامله‌گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار می‌دهد و ‌زمانی‌که قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج می‌شود. به­‌عنوان مثال اگر سهمی را ۵۰۰ تومان خریداری کرده باشیم و حد ضرر را ۱۰ درصد در نظر گرفته باشیم، با رسیدن به قیمت ۴۵۰ تومان باید از معامله خارج شویم.

‌ چند نکته درخصوص تعیین حد ضرر به شیوه درصد ثابت:

• قانون ۸ درصدی؛ برخی معتقدند معمولاً سهامی که به خوبی و براساس تجزیه و تحلیل دقیق بنیادی و تکنیکال انتخاب شده و در زمان و قیمت مناسب آن را خریداری کرده باشیم، به‌ندرت مثال ضرر در بورس با کاهش درحد ۸ درصدی نسبت به قیمت خرید مواجه می‌شود. بنابراین هرگاه سهام شما بیش از ۸ درصد از قیمت خرید خود را از دست داد، باید از معامله خارج شوید و بدانید چیزی در استراتژی معاملاتی شما اشتباه است.
• از معمول‌ترین محدوده‌هایی که برای تعیین حد ضرر در نظر گرفته می‌­شود، محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی نسبت به قیمت خرید سهام است. البته محدوده کاملاً یکسانی برای همه سرمایه‌گذاران وجود ندارد. اما اغلب بازه‌ در نظر گرفته‌شده برای حد ضرر، بین ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید است.
• در دوران پس از خرید، رفتار سهم نسبت به کل بازار و صنعت باید مورد توجه قرار گیرد. چنانچه سهام شما در بازار در حال رشد، در جای خود باقی بماند (اصطلاحاً به این حالت درجازدن می­‌گویند) این می‌تواند یک هشدار باشد. بنابراین اگر رشد سهام شما در مقایسه با رشد بازار ناچیز است، باید سهام را بار دیگر مورد مطالعه قرار دهید، حتی زمانی‌که ۸ درصد از قیمت خرید شما پایین­‌تر نیامده باشد. چرا که داشتن چنین سهمی برای شما هزینۀ فرصت به‌همراه خواهد داشت.

تعیین حد ضرر مکانیکال

‌در روش‌های تعیین حد ضرر به شیوه مکانیکال برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود. در اینجا نگاهی مختصر به روش‌های مورداستفاده در این شیوه داریم. برای مطالعه بیشتر و کامل­‌تر، می‌توانید به منابع تخصصی‌تر در حوزه محاسبه حد ضرر مراجعه نمایید.
‌۱- روش پارابولیک سار (Parabolic SAR)‌
در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می‌شود.
‌۲- میانگین متحرک (Moving Average)
‌در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد، استفاده می‌شود.

‌حد ضرر تکنیکال و ترسیمی

‌برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده می‌شود. برای مطالعه کامل‌تر این روش می‌توانید به کتب و منابع موجود در تحلیل تکنیکال مراجعه نمایید.

‌ مبنای حد ضرر

‌از آنجا که قیمت آخرین معامله مدام در حال تغییر است معمولاً برای محاسبه حد ضرر، قیمت پایانی را مبنا قرار می­‌دهند. البته گاهی سرمایه‌گذارانی که با هدف نوسان‌گیری معامله می‌کنند، مبنای محاسبه خود را قیمت آخرین معامله قرار می‌دهند.‌

نحوه اعمال حد ضرر

برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده‌ای کمتر شود، حد ضرر فعال می‌شود. درنتیجه برای فعال شدن حد ضرر تنها رسیدن به حجم مشخصی یا رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر کافی نبوده و این دو شرط باید به‌صورت هم‌زمان برقرار شود.

‌ عوامل موثر در تعیین حد ضرر

‌از جمله عوامل موثر بر تعیین حد ضرر، می‌توانیم به ویژگی‌های سرمایه‌گذار از نظر ریسک‌پذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایه‌گذاری اشاره کنیم. اما به صورت کلی عوامل تاثیرگذار بر این فرآیند را می‌توان موارد زیر در مثال ضرر در بورس نظر گرفت:

• ‌خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
• ‌فیبوناچی
• ‌امواج الیوت
• ‌الگوهای نموداری
• ‌کف دوقلو
• ‌الگوی سروشانه

‌ جابه‌جایی حد ضرر

‌تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد ضرر شناور یا متغیر است. به‌عنوان مثال زمانی‌که یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان می‌خریم، حد ضرر را برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان قرار می‌دهیم. چنانچه قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان قرار می‌دهیم. به این فرآیند تغییر حد ضرر باتوجه به روند قیمت سهام گفته می‌شود.

نکات اصولی در تعیین حد ضرر

‌قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد. اما نکات قابل توجهی وجود دارد که برای تعیین آن باید در نظر گرفته شود. از جمله این موارد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:‌
۱- حدضرر یا حد توقف زیان به معنی آن است که وقتی کاهش قیمت سهام به حد مشخص و تعیین شده‌ای رسید، باید آن را بفروشیم تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.‌

۲- کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین زمانی‌که قیمت سهام بالا رفت حدضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.‌

۳- یکی از رایج‌ترین اشتباهات تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی است. بدین ترتیب که با نزدیک شدن قیمت به حد ضرر معامله‌گر اقدام به تغییر یا حذف آن کرده و منتظر کمتر شدن یا از بین رفتن زیان می‌ماند. با وجود اینکه ممکن است در مواردی این حرکت موجب جبران یا کمتر شدن زیان شود، اما در بلندمدت نتیجه‌ای جز از بین رفتن برنامه و استراتژی سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.‌

۴- حدضرر نباید بیشتر از ۱۰درصد مبلغ خرید باشد. به این معنا که بیش از ۱۰ درصد مبلغ خریدتان را نباید از دست دهید.‌

۵- حد ضرر را نباید با فاصله خیلی زیاد یا خیلی کم از قیمت خرید قرار دهید.

۶- اگر روند بازار و شاخص صعودی باشد بعد از رسیدن به حد سود بدون اینکه سهم را بفروشیم، فقط حد ضرر را تعریف می‌کنیم؛ ولی اگر روند بازار نزولی و شاخص در حال اصلاح باشد، باید بعد از رسیدن به حد سود، یا به‌طورکامل از سهم خارج شویم یا اینکه بخشی از سهام را با سود فروخته و برای مابقی، حدضرر شناور (trailing stop) در نظر بگیریم.

۷- در تعیین حد ضرر، دیدگاه زمانی یک سرمایه‌گذار بسیار حائز اهمیت است. حد ضرر برای معاملات کوتاه‌مدت با حد ضرری که برای معاملات بلندمدت تعریف می‌شود، متفاوت است.

۸-حد ضرر را در معاملات کوتاه‌مدت روی محدوده‌ حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید. (به شرطی که بین ۸ تا ۱۰ درصد باشد.)‌

۹- حد ضرر را در خریدهای میان‌مدت و بلندمدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید. (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمت خرید)‌‌

‌۱۰- وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت گردید، حد ضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به‌عنوان حمایت عمل می‌کند، قرار دهید.

نتیجه‌گیری

تا به اینجا سعی کردیم نکاتی را درخصوص مفهوم و اهمیت تعیین حد ضرر و شیو‌ه‌های محاسبه آن و نکاتی که در این زمینه باید مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد، بیان کنیم.
‌همان‌طور که گفته شد تعیین حدضرر در سهام با توجه به روند بازار، نوع سهام، رفتار سرمایه‌گذار و ریسک‌پذیری او متفاوت است و هیچ قانون کلی در این زمینه وجود ندارد. اما نکاتی وجود دارد که به سرمایه‌گذار برای تعیین حد زیان موثر و منطقی و انجام معاملات حرفه‌ای کمک خواهد کرد. به برخی از این موارد در بالا اشاره شد. در اینجا به‌عنوان سخن پایانی نکاتی را بیان می‌کنیم.

زیان گریزی، دلیل بسیاری از ضررها در بورس

شاید شما هم چه در نقش یک سرمایه گذار، چه در نقش یک مدیر یا سرپرست یک خانواده با جمله «فعلا بذارم باشه» سر و کار زیادی داشته باشید. در این مطلب تصمیم داریم تا در خصوص یک اشتباه رفتاری که به جرأت می‌توان گفت در رفتار اغلب سرمایه گذاران وجود دارد اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم. در اشتباه رفتاری «زیان گریزی» یا «Loss Aversion Bias» تمایل افراد به پرهیز از زیان، بیشتر از کشش آنها به سمت کسب سود است. وقتی فرد دچار زیان گریزی می‌شود از نظر روانی امکان وقوع زیان، دو برابر بیشتر از امکان کسب سود در تصمیم‌گیری‌اش تاثیر می‌گذارد.

می‌توان این طور گفت که برای یک شخص زیان گریز، ضرر هزار ریالی دارایی مطلوبیتی برابر با سود دو هزار ریالی دارد. این موضوع نشان می‌دهد که وقتی میزان سود و زیان با هم برابر باشند افراد در آن دارایی سرمایه گذاری نمی‌کنند چرا که زیان برای آنها نسبت به سود، بار روانی سنگین‌تری را دربردارد. شاید به نظر شما این موضوع، ویژگی بدی نباشد و فکر کنید که نوعی فرار از ریسک به مثال ضرر در بورس شمار می‌رود؛ اما در واقعیت، همین ویژگی اخلاقی باعث کم شدن سود و بیشتر شدن ضرر‌ها می‌شود.

تمایل افراد به پرهیز از زیان، بیشتر از کشش آنها به سمت کسب سود است. در واقعیت، همین ویژگی اخلاقی باعث کم شدن سود و بیشتر شدن ضررها می‌شود.

زیان گریزی، یکی از دلایل ضرر در بازارهای مالی است.

جمله «فعلا بذار باشه!» در میان بسیاری از سرمایه گذاران شایع است. این جمله بدان معنی است که یک فرد آن‌قدر صبر می‌کند و منتظر می‌ماند تا اینکه یک سرمایه گذاری زیان ده، نتیجه معکوس دهد و رونق بگیرد. چنین استراتژی می‌تواند خطرناک باشد. چون بهترین پاسخ در شرایط زیان، فروش دارایی و سرمایه گذاری آن در فرصت‌های دیگر است. مثلا شما سهم بانک صادرات را می‌خرید اما بعد از مدتی ناگهان سهم در سرازیری افت کردن قرار می‌گیرد. با وجود این که سهم شما دچار ضرری ۵ درصدی شده اما دلتان نمی‌آید آن را بفروشید و سهم را به امید برگشت نگه می‌دارید و به نوعی ریسک پذیر می‌شوید! این کار اشتباهی است.

اگر در طول یک سال، سهم بانک صادرات شما ۴۰% افت کند چقدر ضرر می‌کنید؟! ۴۰% سرمایه شما از دست خواهد رفت. در صورتی که اگر پول خود را در بانک صادرات سرمایه گذاری کرده بودید، می‌توانستید بدون ریسک ۲۰% سود کنید. در نتیجه، شما بعد از یک سال چیزی در حدود ۶۰% ضرر کرده‌اید. کاش ریسک پذیر نشده بودید و سهم خود را در همان ۵% ضرر می‌فروختید!

وارن بافت و زیان گریزی

در مطالب زیادی توصیه شده که اول در بازار بورس حفظ سرمایه کنیم. مثلا «وارن بافت» که از راه سرمایه گذاری در بازار سهام به ثروتمندترین مرد جهان تبدیل شده است می‌گوید: «قانون اول: هرگز پولتان را از دست ندهید. قانون دوم: هرگز قانون اول را فراموش نکنید.» شاید یکی از دلایلی که ما این قانون را زیر پا می‌گذاریم تبدیل شدن ناگهانی ما از فردی ریسک گریز به ریسک پذیر باشد.

ارتباط بین زیان گریزی و ریسک پذیری

نکته جالب آنجا است که بیاییم زیان گریزی را به ریسک گریزی (Risk Aversion)، ریسک پذیری یا ریسک طلبی (Risk lover) ارتباط دهیم، چگونه؟ به این صورت که اگر فردی سرمایه گذاری مثال ضرر در بورس خود را رو به رشد و ترقی ببیند ریسک گریز می‌شود و با شتاب، آن سرمایه گذاری را می‌فروشد. چون می‌ترسد که بازار معکوس عمل کند و سودهای او از بین برود. اما زمانی که سرمایه گذاری‌های او در زیان باشند به فردی ریسک پذیر تبدیل می‌شود و سرمایه گذاری‌های زیان‌ده خود را حفظ می‌کند.

چون امیدوار است که شرایط تغییر کند و سرمایه گذاری‌های او از زیان خارج و به سود تبدیل شوند. دقت کنید که موضوع ریسک گریز بودن افراد در شرایط سود با بحث «طمع» متفاوت است. چون طمع، زمانی معنا دارد که سرمایه گذاری شخص رشدی را در پیش نداشته ولی به امید رشد بیشتر، دارایی خود را به فروش نمی‌رساند. اما ریسک گریز بودن در سود یعنی وقتی یک سرمایه گذاری به احتمال زیاد در ادامه، رشد خواهد داشت اما شخص اطمینانی به این رشد ندارد و می‌ترسد که روند رشد به وضعیتی منفی تبدیل شود.

نمونه ای از اشتباه رفتاری زیان گریزی در بورس

نمونه بارز این اتفاق را می‌توان در سال ۱۳۹۲ و در بورس اوراق بهادار تهران دید. به عنوان مثال، مثال ضرر در بورس نماد واتی (سرمایه گذاری آتیه دماوند) در آن سال که اوج رشد بازار بورس در چندین سال اخیر بود تا حدود قیمت ۹۰۰۰ ریال رشد کرد. فردی که در قیمت ۹۰۰۰ ریال یا سقف قیمت، خرید کرده بود پس از افت قیمت تا محدوده کمتر از ۶۰۰۰ ریال (یعنی ۳۳% زیان) همچنان امیدوار به برگشت شرایط و رشد قیمت بود تا اینکه حداقل سهم خود را در نقطه سر به سر به فروش برساند.

متاسفانه این اتفاق نیفتاد و سهامدار علاوه بر تحمل زیان شدید از فرصت‌های سرمایه گذاری دیگر هم بازماند. این مثال می‌خواهد بیان کند که خریدار سهم واتی، حتی پس از سقوط قیمت این سهم، همچنان بر ریسک پذیری خود اصرار داشت که این اشتباه موجب شد تا زیان او روز به روز افزایش یابد.

راه چاره چیست؟

راه چاره را می‌توان در این دانست که یک نخبه سرمایه گذاری در بازار بورس باید بتواند با استفاده از آموخته‌های خود در جایی مناسب از سهم زیانده خارج شود، بدون اینکه درگیر این اشتباه رفتاری یا به قولی سوگیری رفتاری شود. این کار با ابزاری‌هایی مثل تحلیل تکنیکالی که در دوره جامع آموزش بورس می‌آموزید اتفاق می‌افتد.

حد ضرر را برای خرید سهم به یاد آورید.

سرمایه گذاران حرفه ای بورس، شما به علم تحلیل تکنیکال و بنیادی مسلط هستید. فقط کافی است همین نکات ساده را رعایت کنید تا ببینید چقدر نسبت به افراد عادی در بازار بورس جلو هستید و سودهایی می‌کنید که مثال ضرر در بورس خیلی‌ها در خواب هم نمی‌بینند.

پس یادمان باشد با داشتن حد ضرر و شجاعت در فروش در حد ضرر، می‌توان از اشتباه رفتاری تبدیل شدن از ریسک پذیر به ریسک گریز جلوگیری کرد و همین موضوع، بخش اعظمی از موفقیت شما در بازار بورس را تضمین می‌کند.

حد ضرر چیست؟

هدف مشترک تمام افراد از انجام معامله به خصوص دربازارهای سودآوری مثل بورس، کسب سود و منفعت است.

حفظ اصل سرمایه در بورس از سودی که به ارمغان می‌آورد مهم‌تر است. بنابراین باید علاوه‌بر توجه به انتخاب سهام مناسب و سودی که دارد، باید به ضرری هم که ممکن است از طریق آن سهام وارد شود توجه کافی داشت.

ممکن است سهمی را خریداری کنیم و سپس، آن سهم دچار افت قیمت شود. در چنین شراطی حد ضرر کمک می‌کند که متوجه شویم تا چه زمانی و چه قیمتی سهم را نگه داریم و یا چه زمانی تصمیم به فروش آن بگیریم.

زمانی که قیمت برخلاف انتظار ما حرکت می‌کند اگر به موقع از بازار خارج شویم، در واقع از گسترش زیان جلوگیری می‌کنیم و سرمایه خود را حفظ می‌کنیم.

یکی از ملزومات طراحی یک پلن معاملاتی موفق در اصل تعیین حد ضرر است.

حد ضرر چیست؟

حد ضرر یا stop loss شرطی است که شما می‌گذارید که اگر سهم به یک حد مشخص رسید، پوزیشن شما را در آن قیمت ببندد که غالبا با ضرر همراه است.

به عبارت ساده‌تر شما سهمی را خریداری می‌کنید و بعد از مدتی متوجه می‌شوید که روند قیمتی آن سهم برخلاف میل شما بوده، پس برای اینکه سریع‌تر بتوانید جلوی ضرر را بگیرید، بهتر است قبل از خرید هر سهمی حد ضرر را برای خودتان مشخص کنید.

زمانی که حد ضرر شما در بازار فعال شد شما می‌توانید حتی با میزان ضرر کمی از بازار خارج شوید و هرچقدر که اجازه‌ی پیشروی حد ضرر داده شود در واقع شما باید سود بیشتری از بازار کسب کنید تا اصل پول‌تان را دریافت کنید.

به عنوان مثال شما اگر 10 درصد در بازار ضرر کنید باید حدود 12 درصد سود کنید تا به اصل پول‌تان برسید و اگر 50 درصد ضرر کنید باید 100 درصد سود کنید تا به اصل پول خود برسید.

برای حد ضرر فاکتورها و الزامات زیادی داریم که یکی از ملزومات تعیین حد ضرر، حجم خرید است. یعنی اگر حجم معاملاتی بالایی داشته باشید، نمی‌توانید حد ضرر کوتاهی را انتخاب کنید؛ پس باید یک سهم را در نقطه مناسب خریداری کنیم.

همچنین نمی‌توان در سقف قیمتی یا در مقاومت‌های ماژور و عمده سهم را خریداری کرد و بعد حد ضرر هم تعیین کرد.

قبل از خرید باید حتما حد ضرر را مشخص کرد و این حد ضرر زمانی که فعال شود شما را ملزم می‌کند به موقع از بازار خارج شوید.

اگر در یک روند صعودی خرید داشته باشید، بهترین روش در تعیین حد ضرر این است که آن را به صورت دستی بالا ببرید.

مثلا اگر سهمی را 100 تومن می‌خرید باید رقمی معادل 95 تومان را برای حد ضرر آن در نظر بگیرید.

وقتی مقاومت‌های سهمی را تعیین کردید باید با شکست هر مقاومتی، حد ضرر را هم بالا ببرید تا بتوانید سودتان را از بازار حفظ کنید.

چگونه حد ضرر را تعیین می‌کنیم؟

مشخص کردن محدوده ضرر به استراتژی معاملاتی شما بستگی دارد به همین دلیل نمی‌توان یک راهکار را برای عموم در نظر گرفت.

تعیین محدوده ضرر به این بستگی دارد که خریدهایتان را براساس تحلیل تکنیکال انجام می‌دهید یا تحلیل بنیادین!

اما برخی نکات هستند که حتما باید به آن‌ها توجه داشت که در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد؛

یکی از رایج‌ترین اشتباهات تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی است یعنی زمانی که قیمت به حد ضرر نزدیک می‌شود، معامله‌گر آن را تغییر یا حذف می‌کند و منتظر کمتر شدن ضرر و یا از بین رفتن آن می‌ماند.

شاید این اقدام در مواردی موجب جبران یا کمتر شدن زیان شود ولی در بلندمدت موجب از بین رفتن استراتژی سرمایه‌گذاری خواهد شد.

حد ضرر نباید بیشتر از 10 درصد مبلغ خرید باشد و این یعنی بیش از 10 درصد نباید از دست بدهید.

حد ضرر را نباید با فاصله خیلی زیاد یا با فاصله خیلی کم قرار دهید.

در تعیین حد ضرر دیدگاه زمانی یک سرمایه‌گذار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چراکه تعیین حد برای معامله‌های کوتاه مدت با معامله‌های بلندمدت بسیار متفاوت است.

در خریدهای بلندمدت حد ضرر را روی محدوده‌های حمایتی معتبر تعیین کنید یعنی بین 10 تا 20 درصد پایین‌تر از قیمت خرید باشد.

در معاملات کوتاه مدت حد ضرر را روی محدوده حمایت در موج نزولی قبلی قرار بدهید البته اگر بین 8تا 10 درصد باشد باید این کار را انجام داد.

اگر روند بازار صعودی باشد باید بعد از رسیدن به حد سود بدون اینکه سهم را بفروشیم، حد را تعیین کنیم.

اگر روند بازار نزولی باشد باید بعد از رسیدن به حد سود، یا کاملا از بازار خارج شویم یا بخشی از سهام را با سود بفروشیم و برای مابقی آن، حد ضرر شناور در نظر بگیریم.

زمانی ک مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوه مقاومتی تثبیت شد، باید حد را روی مقاومت شکسته شده که به عنوان حمایت عمل می‌کند قرار بدهید.

همیشه به حد ضرر تعیین شده عمل کنید و اگر بعد از عمل کردن به حد ضرر رشد سهم شروع شد، سعی کنید خودتان را ملامت نکنید و خوشحال باشید که براساس استراتژی‌تان معامله را انجام دادید نه براساس طمع!

اشخاصی که قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند اعتقادی به تعیین حد ضرر ندارند. اما اگر شما هم چنین قصدی دارید ابتدا باید نسبت به وضعیت بنیادی شرکت مطمئن شوید و سپس سرمایه‌گذاری بیش از 9 ماهه را بدون تعیین حد ضرر انجام دهید.

تفاوت معامله‌گر حرفه‌ای در مواجه با زیان

یکی از تفاوت‌های اصلی معامله‌گران حرفه‌ای در قبال سایر معامله‌گران نحوه برخورد آن‌ها با شرایط نامطلوب بازار است.

اگر زمانی که قیمت برخلاف آنچه تصور می‌کردیم حرکت کند، از بازار خارج شویم از افزایش زیان جلوگیری می‌شود و سرمایه ما حفظ می‌شود که این یکی از کارهایی است که معامله‌گران حرفه‌ای به موقع آن را انجام می‌دهند.

تفاوت دیگر این است که معامله‌گر غیرحرفه‌ای بعد از رسیدن به حد ضرر و خارج شدن از معامله، چنانچه قیمت سهام افزایش پیدا کند از مشخص کردن حد ضرر پشیمان می‌شود اما معامله‌گر حرفه‌ای به دنبال ضعف و اشکال موجود در استراتژی معاملاتی خود است.

در نتیجه…

همانطور که پیش‌تر هم به اهمیت تعیین حد ضرر اشاره کردیم، تعیین حد از سوی سرمایه‌گذار گاهی مهم‌تر از خود معامله است و عدم تعیین حد ضرر به معنی عدم مدیریت سرمایه به حساب می‌آید.

نکته مهم اینجاست که همیشه باید به حد ضرر پایبند باشید و طمع نکنید!

رعایت تمام این نکات و اصول‌ها موجب حفظ سرمایه و به دست آوردن سود می‌شود اما غافل ماندن از هرکدام آن‌ها، موجب ضرر می‌شود.

اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید 🙂

تخلفات کارگزاران بورس

تخلفات کارگزاران بورس از جمله مواردی است که موجب اختلافات موجود در ماده ۳۶ قانون بورس می شود. این اختلافات بایستی ناشی از فعالیت حرفه ای آنها بوده که در صورت عدم سازش در کانون ها ، توسط هیات داوری بورس رسیدگی می شود. اختلافات سرمایه گذاران با کارگزاران را می توان به دو دسته مالی و غیر مالی تقسیم کرد که تضییع حقوق غیر مالی اغلب ممکن است نتایج مالی نیز داشته باشد. با توجه به گستردگی این اختلافات در این مقاله به مهم ترین تخلفات کارگزاران بورس اشاره می کنیم.

تخلقات کارگزاران بورس

تخلفات مالی کارگزاران بورس

۱-فروش سهام سرمایه گذار بدون اجازه او

فروش سهام سرمایه گذار بدون ارائه سفارش فروش توسط وی از عمده عوامل حدوث اختلاف در هیات داوری به شمار می رود. بار اثبات خلاف این ادعا بر دوش کارگزار می باشد که این موضوع مسئولیت کارگزار را افزایش می دهد چرا که ممکن است در عمل ارائه سفارش به غیر از تکمیل فرم سفارش فروش، از طرقی همچون درخواست تلفنی انجام شود و به این ترتیب کارگزار هیچ سند و مدرکی دال بر مجوز فروش نداشته باشد. در چنین شرایطی سهامداری که با ارائه دستور تلفنی اقدام به فروش سهام خود کرده ممکن است منکر معامله شده ، از کارگزار نزد هیات داوری شکایت نماید و مدعی فروش فضولی سهام خود گردد.

۲-فروش سهام کمتر از مورد سفارش

این اختلاف در صورتی ایجاد می گردد که سهامدار از شرکت کارگزاری تقاضای فروش مقدار معینی از سهم خود را کرده اما کارگزار مقدار کمتری از میزان تعیین شده را فروخته باشد و به این ترتیب با کاهش قیمت باقی سهام مزبور، بابت عدم فروش آن به مشتری خسارت وارد کرده باشد، در نتیجه در صورتی که کارگزار در عدم فروش سهام مقصر شناخته شود، مکلف به پرداخت ما به التفاوت قیمت آن به خواهان خواهد بود.

۳-خودداری کارگزار از خرید سهام

کارگزار بورس با وصول دستور مشتری مبنی بر خرید سهام، طبق ضوابط حاکم، ملزم به خرید سهام می باشد؛ لذا در فرضی که سهامدار مبلغی به حساب کارگزاری بابت خرید سهام مشخص واریز نموده و شرکت کارگزاری ضمن وصول و قبول واریزی این وجوه به حساب خود ، بدون دلیل موجه از خرید سهام خودداری نموده و موجب خسارت سهامدار گردد ،مکلف به پرداخت وجه مورد خواسته و خسارت وارده به سهامدار خواهد بود.

۴-خرید سهم غیر از سهم مورد دستور سرمایه گذار

این اختلاف در فرضی رخ می دهد که علیرغم ابراز تمایل سهامدار به خرید سهام شرکتی خاص و یا اصرار بر تغییر سهام وی، شرکت کارگزاری با بیان اینکه سهامی که خود شرکت کارگزاری در نظر گرفته یا سهامی که قبلا برای مشتری خریداری نموده مرغوب می باشد از اجرای دستور مشتری خودداری نموده و سهامی غیر از سهام مورد دستور مشتری برای وی خریداری کند و به این ترتیب موجب ضرر سرمایه گذار گردد.

البته اگر مشتری دستور خرید را امضا نماید، بدون اینکه نام شرکتی را در آن قید کند در واقع تلویحا این اجازه را به کارگزار داده است که به صلاح دید خود سهامی را برای او خریداری نماید.

۵- تاخیر کارگزار در اجرای دستور فروش

تاخیر در اجرای دستور فروش موجب تاخیر در انجام معاملات بورس می شودکه باعث مسئولیت مدنی کارگزار خواهد شد، این تاخیر ممکن است به علت وجود صف (که ناشی از عدم کارایی بازار است)، حذف نام مشتری ، نبودن قیمت مناسب و یا فراموشی کارگزار باشد. در موردی که سهامدار، سهام خود را در اختیار کارگزار قرار داده تا به فروش برساند اما کارگزار با امکان فروش سهام مزبور و نبود صف اجرای دستور فروش را به تاخیر اندازد و در تاریخ دیگر و به قیمتی کمتر از قیمت تاریخ درخواست، در تابلو به فروش رسانده و به این ترتیب موجب خسارت سهامدار گردد، خلاف حدود وکالت عمل کرده است و این موضوع می تواند از موارد بروز اختلاف میان سهامدار و کارگزار باشد؛ بنابراین سهامدار می تواند درخواست جبران ضرر و زیان وارده را بنماید.

برای پیشگیری از این اختلاف و اطمینان از انجام دستورات مشتریان، کارگزار بایستی کنترل های داخلی متناسب را انجام داده و بهتر است از سیستم order and book استفاده کند.

۶-عدم تخصیص سهام در عرضه اولیه مثال ضرر در بورس

عرضه اولیه بیشتر در مورد شرکت های دولتی صورت می گیرد و تجربه نشان داده که در بیشتر موارد، سود قابل توجهی به آن تخصیص خواهد خورد، بنابراین معمولا تقاضا و اشتیاق برای خرید سهام در عرضه اولیه بسیار بیشتر است، در حالی که این عرضه محدود می باشد.

از آنجا که در عرضه اولیه مقدار کمی سهام در اختیار سرمایه گذاران قرار می گیرد، در مواردی که سرمایه گذاران نمی توانند به صورت آنلاین سهامی را خریداری نمایند، می توانند از کارگزاران که دارای سهمیه در این مورد هستند تقاضا نمایند که سهام را با همان تخفیف عرضه اولیه به آنها بفروشند؛ در صورت بروز چنین شرایطی عدم رعایت اولویت و انصاف در تخصیص عرضه های اولیه اوراق بهادار یا اجرای سفارش خرید و فروش مشتریان ، علاوه بر مسئولیت انتظامی کارگزار، ممکن است مسئولیت مدنی نیز به همراه داشته باشد.

۷-عدم رعایت حق تقدم مشتری

کارگزار باید حق تقدم مشتریان را در ورود سفارش با توجه به زمان اخذ آن ، رعایت نماید چرا که ترجیح برخی از مشتریان بر دیگران موجب تاخیر در ورود سفارش خواهد شد و ممکن است با تغییر قیمت اوراق بهادار مشتری از فروش یا خرید اوراق بهادار متحمل ضرر گردد.

ماده ۱۶ دستورالعمل قرادادهای آتی سهام به این امر اشاره کرده و در این باره مقرر می دارد” جهت رعایت نوبت مشتریان، کارگزاران بایستی با ثبت تاریخ و زمان دقیق تکمیل فرم سفارش مشتری نسبت به اجرای سفارش اقدام مثال ضرر در بورس کنند.

بنابراین زمانی که سهامدار فرم درخواست را پر می کند، باید ساعت را به طور دقیق در فرم نوشته و کارگزار موظف است اولویت های زمانی سفارش را رعایت نماید، چرا که با توجه به تغییرات قیمت اوراق بهادار در کنار سرعت بالای معاملات بورسی، زمان ورود سفارشات در سامانه معاملات بسیار مهم است و سفارش های دریافتی باید با حفظ نوبت و به ترتیب وارد سامانه معاملات گردد.

۸-پرداخت با تاخیر و نقل و انتقال بدون مجوز تسویه وجوه

پرداخت وجوه با تاخیر و نقل و انتقال بدون مجوز تسویه وجوه، همچنین به تاخیر انداختن انجام امور تسویه قرارداد بدون عذر موجه علیرغم پرداخت وجه قرارداد توسط مشتری و همچنین عدم رعایت اولویت مشتری در تسویه قراردادها باعث ایجاد مسئولیت مدنی برای برخی از کارگزاران می شود.

در این موارد، علت عمده بروز اختلاف این است که برخی از کارگزاران پس از فروش سهام، مشتری خود را از معامله انجام شده آگاه نمی سازند و یا به علت ضعف در سیستم حسابداری ، ثبت معاملات به موقع انجام نمی گیرد.

۹-عدم ثبت حق تقدم سهام شرکت

هر کدام از شرکت ها در زمان افزایش سرمایه خود اوراق حق تقدم منتشر می کنند تا دارندگان آن بتوانند با یک ارزش اسمی نسبت به پذیره نویسی سهام اقدام نمایند.

معمولا در اساسنامه شرکت ها قید می شود که در صورت انتشار سهم جدید برای فروش، سهامداران فعلی در اولویت خرید آن قرار دارند. به این ترتیب سهام مثال ضرر در بورس منتشره قبل از عرضه برای عموم مردم به سهامداران شرکت عرضه می شود. معمولا قیمت پیشنهادی در این شرایط کمتر از قیمت بازار سهام است. این حق تقدم ها همانند سهام، در بورس قابل معامله می باشد .

در صورتیکه سهامدار تمایلی به دریافت سهم جدید نداشته باشد، می تواند با مراجعه به کارگزار، گواهینامه حق تقدم خرید سهم خود مثال ضرر در بورس را بر پایه قیمت روز در بازار به فروش برساند که آن را نباید با سهم اشتباه گرفت.

دعاوی مرتبط با حق تقدم شرکت های پذیرفته شده در بورس یکی دیگر از موارد اختلافات حرفه ای کارگزاران با مشتریان خود می باشد.

ب. تخلفات غیر مالی کارگزاران بورس

۱-سؤ استفاده از کد سهامداران مشتری توسط کارگزاری

کد سهامدار، در واقع شناسه هر فرد است. بدهکار شدن یک کد سهامداری در بازار سرمایه به این معناست که شخص صاحب این کد، بدهکار است؛ حتی اگر از خرید و فروش هایی که انجام شده است اطلاعی نداشته باشد. بنابراین آنچه که ملاک می باشد اسنادی است که به نام اشخاص در سیستم کارگزاری و در سامانه معاملات ثبت شده، حتی اگر شخص دیگری معاملات را انجام دهد.

کارگزار ممکن است هنگام انجام معامله به علت تشابه کد و یا نام، سهامی را اشتباها برای شخصی خریداری کرده و یا از کد وی به فروش رساند. اشتباه در معاملات در بیشتر موارد سهوی می باشد اما ممکن است در برخی از کارگزاری ها منشاء این مسئله فساد مالی باشد،بنابراین این اقدام که کارگزاری به هر نحو ، بدون اجازه مشتریان از کد معاملاتی آنها به نفع خود یا سایرین استفاده کند، همچنین اقدام به دریافت کد و انجام معامله به نام سهامداران ساختگی، غیر قانونی و موجب تحقق یکی از ارکان مسئولیت مدنی می باشد و شرکت کارگزار مکلف به جبران خسارت خواهند بود.

برای جلوگیری از این امر لازم است سهامداران پس از ارائه هر درخواست انجام معامله توسط کارگزاری را پیگیری نمایند .

۲-سؤاستفاده کارگزاری ازسرمایه مشتری

سؤاستفاده از وجوهی که برای انجام معامله به کارگزار سپرده شده، به نفع خود یا دیگری تخلف بوده و با طرح دعوا توسط سهامدار، موجب محکومیت و مسئولیت مدنی کارگزار می شود که علاوه بر جبران خسارت موجب لغو مجوز فعالیت یا تاسیس کارگزاری و یا هر دو آن خواهد شد .

۳-برخورد نامناسب پرسنل کارگزاری

برخورد نامناسب پرسنل کارگزاری با مشتریان خود جنبه های گوناگونی دارد که عمده آن شامل عدم پاسخگویی به انتقادات و نیز عدم اجرای دستورات خرید و فروش و اقدام بر اساس منافع شخصی می باشد.

۴-ارائه مشاوره غلط و گمراه کننده به سرمایه گذار مثال ضرر در بورس

ارائه مشاوره غلط به سهامداران اغلب به دلیل عدم اطلاعات کافی و عدم مهارت کارگزار می باشد، اگرچه احتمال غرض ورزی در این مورد نیز وجود دارد. در هر حال این امر موجب ورود ضرر به سهامدار در معاملات بورسی شده و باعث بروز اختلاف میان کارگزاران با مشتریان خود می گردد.

۵-خودداری کارگزار از ارائه صورتحساب به سرمایه گذار

به طور کلی ارائه صورتحساب معتبر به مشتری بعد از انجام معاملات یک الزام بوده و این امر برای کنترل و نظارت مطلوب بر وضعیت حساب ها ضرورری می باشد؛ لذا عدم انجام آن می تواند زمینه سؤاستفاده در عملیات کارگزاران را فراهم آورد. بر اساس ماده ۲۲ آئین نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران ، کارگزاران موظف اند ضمن رعایت سفارش مشتری از فرم های مخصوصی که توسط بورس طراحی شده است برای پذیرش سفارشات خرید و فروش مشتریان استفاده نمایند؛ البته قانونگذار به این امر اکتفا نکرده و کارگزار را مکلف کرده که پس از اجرای سفارش ، گزارشی از صورت وضعیت معاملات انجام شده را به نحو مقتضی به اطلاع مشتری برساند.

در مورد سفارشات الکترونیکی نیز در صورت انجام معامله، بایستی وضعیت حساب مشتری از جمله معاملات انجام شده و وجوه دریافتی و پرداختی، همچنین فهرستی از موجودی اوراق بهادار و سفارش های اجرا نشده خرید و فروش، به صورت الکترونیک برای مشتری ارسال شود.

کارگزاری که با امضاء توافق نامه با مشتری، سفارش های وی را اجرا می کند، باید صورت وضعیت حساب مشتری را حداکثر ظرف ۲۴ ساعت پس از پایان روزی که معامله برای مشتری انجام می شود در اختیار وی قرار دهد.

۶-واگذاری اجرای سفارش سرمایه گذار

معاملات اوراق بهادار نیازمند تخصص و تجربه است، به همین دلیل انجام معاملات مشخصا در اختیار کارگزاران بورس اوراق بهادار می باشد. ماده ۲ دستورالعمل رتبه بندی کارگزاران بورس و اوراق بهادار ، شرکت های کارگزاری را از حیث مواردی چون دفاتر شرکت ها ، سرمایه پرداخت شده ، اعضاء هیئت مدیره و مدیرعامل ، پرسنل دارای گواهینامه ، تعداد مشتریان ، قابلیت سیستم کارگزاری و …… رتبه بندی نموده است و مطابق ماده ۳ این دستورالعمل، در صورتی که امتیاز شرکت کارگزاری بر اساس این دستورالعمل غیر از حداقل های تعیین شده در جدول ماده ۲ باشد، موضوع به مرجع رسیدگی گزارش شده و مرجع مزبور می تواند مجوز تمام یا بخشی از فعالیت های کارگزاری را تا مدت ۲۰ روز کاری تعلیق نماید و برای کارگزاری مهلتی برای کسب حداقل امتیازات تعیین شده مقرر نماید. در صورتی که کارگزار در مهلت تعیین شده موفق به مثال ضرر در بورس کسب حداقل امتیازهای لازم نشود، مرجع رسیدگی می تواند مجوز فعالیت کارگزاری را اخذ نموده یا مهلت دیگری را برای آن در نظر بگیرد. این موضوع برای سرمایه گذاران نیز حائز اهمیت است و با توجه به رتبه کارگزاری ها به آنان مراجعه می نمایند، لذا کارگزاری نمی تواند اجرای سفارش های مشتری را به دیگری واگذار کند.

همچنین کارگزار نمی تواند در صورتی که وکالت جداگانه ای برای انتقال و دریافت وجوه نداشته باشد، از حساب اصلی سرمایه گذار مبلغی را دریافت و یا به حساب دیگری به دلایلی مانند اینکه فرد معتمد صاحب حساب، عملیات خرید و فروش را عهده دار بوده، انتقال دهد. در اینگونه موارد مسئولیت اصلی و جبران خسارت بر عهده کارگزار می باشد.