منطق سود کردن در بازار

روانشناسی معامله گری- اقلیت برنده ها و اکثریت بازنده ها

نرخ تنزیل چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

نرخ تنزیل (Discount rate) می‌توان به زبان ساده به این صورت که مقدار نرخ تنزیل درواقع میزان افتی است که ارزش یک سرمایه در طول زمان نسبت به ارزش امروز آن تجربه می‌کند، تعریف کرد. در این مقاله از اکو ساختمان در ابتدا به تعریف نرخ تنزیل پرداخته‌ایم و در ادامه درباره متغیرهای آن و پارامترهای مؤثر بر آن صحبت شده است.

تنزیل چیست؟

تنزیل در حقیقت روشی است که برای تخمین زدن ارزش فعلی جریان وجوه نقدی که در دوره‌های زمانی مشخصی در آینده قابل دریافت و دسترسی هستند، استفاده می‌شود. پایه تئوری و منطق این روش بر این حقیقت استوار است که «هر یک ریال امروز، بیشتر از یک ریال فردا ارزش دارد.»

دلایل مختلفی که ازاین‌بین می‌توان به وجود تورم، استهلاک دارایی، قانون‌گذاری‌های جدید، هزینه نگهداری پول و دیگر موارد ازاین‌دست اشاره کرد؛ بر حق بودن این ادعا کامل واضح به نظر می‌رسد. از سوی دیگر می‌توان این‌طور توضیح داد که تنزیل راهی برای به‌روز کردن ارزش پولی است که در آینده می‌توانیم آن را به دست آوریم.

نرخ تنزیل چیست؟

حالا که با مفهوم تنزیل آشنا شدیم، در ادامه به نرخ تنزیل که موضوع اصلی این مقاله است و همینطور مشخصه‌ای است که در مطالعات امکان سنجی و طرح‌های توجیهی به آن توجه می‌شود، پرداخته می‌شود.

با توجه به این که هزینه‌های مربوط به هر پروژه در طول سال‌های مختلفی انجام می‌شود و همچنین درآمدهای مربوط به آن سرمایه گذاری هم در طول سال‌های مختلف تحقق یافته و به دست می‌آید. نتیجه می‌شود که خواسته یا ناخواسته، اختلاف زمانی میان هزینه‌ها و درآمدها به وجود می‌آید. در واقع همین اختلاف زمانی است که نهایتاً باعث می‌شود، ارزش واقعی هر واحد پول برای انجام هزینه‌ها و یا درآمد به دست آمده در هر دو سال مختلف با هم در ارزش، اختلاف داشته باشد.

درصورتی‌که یک سال خاص به عنوان سال مبنا در نظر گرفته شود، نرخ تنزیل یا به عبارت دیگر حداقل نرخ بازدهی مورد انتظار (MARR) در واقع همان نرخی است که با استفاده از آن می‌توانیم ارزش واقعی هزینه‌هایی که در سال‌های مختلف انجام شده‌اند و یا درآمدهایی که در سال‌های مختلف به دست آمده‌اند را در آن سالی که به عنوان سال مبنا تعریف کرده‌ایم، محاسبه کنیم.

با توجه به توضیحات بالا می‌توان نرخ تنزیل را به‌صورت نرخی که افراد، شرکت‌ها و یا بخش عمومی مایل‌اند تا هزینه‌ها و منافع موجود را با هزینه‌ها، در آینده معاوضه کنند تعریف کرد. این موضوع ریشه در ماهیت تنزیل دارد که به هزینه فرصت سرمایه و قابلیت آن در انجام سرمایه‌گذاری و کسب سود بازمی‌گردد.

درواقع تنزیل فرایندی مالی است که مبنای تحلیل بین زمانی در حوزه‌های مالی و اقتصادی قرار می‌گیرد. بدین صورت که با تبدیل مقادیر ریالی هزینه‌ها و عایدی‌ها در مقاطع زمانی مختلف به ارزش حال و یا بالعکس، این مقادیر را با یکدیگر مقایسه می‌کند.

نرخ تنزیل در بازار مسکن را می‌توان اینگونه تفسیر کرد. فردی را در نظر بگیرید که با رونق گرفتن بازار مسکن مقداری از سرمایه خود را از بازار بورس و سپرده‌های بانکی به بازار مسکن منتقل می‌کند. نرخ تنزیل در این سرمایه گذاری با رشد قیمت مسکن در سال‌های آینده، ثابت ماندن نرخ‌های بهره بانکی، با رکود مواجه شدن بازار بورس و استهلاک مسکن و کاهش ارزش پول رایج می‌توان بسیار کمتر از زمانی باشد که فرد سرمایه خود را در بانک یا در بازار بورس سرمایه گذاری کرده بود. نرخ تنزیل در این سرمایه گذاری کاهش پیدا می‌کند و به اصطلاح سرمایه گذاری اقتصادی به نظر می‌رسد.

نرخ تنزیل بر اساس منطق نرم افزاری

نرخ تنزیل (Discounting Rate) یا همان هزینه سرمایه (Cost of Capital)، برای آورده هر سرمایه گذار (Equity Capital) در هر پروژه و طرحی به طور اختصاصی و به تناسب سطح ریسک آن پروژه تعیین می‌شود. به این شکل که هر چقدر سطح ریسک مربوط به یک پروژه یا طرح بیشتر باشد، نرخ تنزیل که در واقع نشانگر حداقل سطح بازدهی مورد انتظار است، به همان نسبت افزایش پیدا می‌کند.

جدول نرخ تنزیل

در جدول زیر ارزش ۱۰۰۰ ریال طی سال‌های متفاوت با نرخ تنزیل جداگانه آمده است. در این جدول، نوسان نرخ تنزیل در کنار نوسان دوره زمانی که موجب تغییر ارزش حال محاسبه شده، دیده می‌شود. در جدول نرخ تنزیل اهمیت دو عنصر زمان و نرخ را در فرایند تنزیل خاطرنشان می‌کند؛ به این صورت که نتیجه تنزیل از این دو عنصر تبعیت می‌کند، لذا هرگونه لغزش در تعیین نرخ تنزیل از سوی محقق و تحلیلگر می‌تواند در نتیجه گزارش‌ها و تحلیل‌های مرتبط بر آن تأثیرگذار باشد.

فرمول نرخ تنزیل

پایه و اساس تجزیه و تحلیل‌های مالی درک مفهوم این جمله است که هر رقم پیش بینی نشده برای جریانات نقدی در سال‌های آینده برابر یک سرمایه گذاری با نرخ سود سالانه در زمان حال است. در تجزیه و تحلیل‌های مالی برای حذف عامل زمان در محاسبات، ارزش جریانات نقدی که در سال‌های آینده کسب می‌شود با استفاده از ضریب تنزیل (i+1) به ارزش روز تبدیل می‌شود.

معمولاً نرخ تنزیل در یک طرح سرمایه گذاری که برای محاسبه ارزش فعلی هزینه‌ها و درآمدهای پیش بینی نشده برای سال‌های آتی طرح مورد استفاده قرار می‌گیرد، معادل حداکثر نرخ سود بدون ریسک (نرخ سود سپرده بلند مدت بانکی و یا اوراق مشارکت) به اضافه چند درصد برای پوشش ریسک سرمایه گذاری است.

نرخ تنزیل که از آن می‌توان به عنوان یک استاندارد شاخص مالی نام برد، تابعی از زمان، مکان و صنعت مورد بررسی است و در شرایط مختلف با در نظر گرفتن مجموع موارد تأثیر گذار بر آن تعیین و در محاسبات از فرمول زیر محاسبه می‌شود.

نرخ تنزیل در ایران

نرخ تنزیل در طرح‌های سرمایه گذاری در ایران با استفاده از فرمولی که در بالا به آن اشاره شده برآورد می‌شود.

(Rf) در این فرمول برابر نرخ سود اوراق مشارکت ارزی و همینطور تسهیلات صندوق توسعه ملی در بخش انرژی است که برابر ۸ درصد است.

(RPm) با توجه به معادله چهار این مؤلفه نرخ بازدهی اوراق بهادار در بازار بورس تهران است که طی آمار مربوط به ۵ سال گذشته ۲۴ درصد بوده است.

برای به دست آوردن نرخ تنزیل در محاسبات دلاری رقـم ۲۴ درصـد را پـس از کسـر تـورم داخلـی (طبـق اعـلام بانـک مرکـزی میـانگین نـرخ تـورم ایـران طـی ۵ سـال گذشـته ۲۰ درصـد بـوده اسـت) و اضـافه نمـودن نـرخ تـورم امریکـا (بـه دلار ۲) (درصد طی ۵ سال گذشته ۸ از) درصد نرخ بهره بـدون ریسـک کـم می‌کنیم. بـا انجـام ایـن محاسـبه میـزان حاشـیه سـود بازار معادل منفی ۲ درصد خواهد بود.

(RPi) به دلیل عـدم وجـود اطلاعـات شـفاف در خصـوص میـزان بـازدهی سـرمایه گـذاری در بخـش بالادسـتی نفـت و گـاز در ایـران، حساسـیت سـنجی ایـن متغیـر بـا اعمـال دامنـه تغییرات مثبت و منفی ۳ درصد انجـام گرفتـه اسـت. بـا تقریبـی معـادل ۳ درصـد بالاتر و پایین‌تر از بازدهی بازار در نظر گرفته شده است.

(RP) بـا در نظـر گـرفتن ارقـام رتبـه بنـدی ریسـک اعتبـاری کشـورها و مقایسـه کشـورهایی بـا اقتصـاد مشـابه ایـران رقم (CRP) برای ایران، معادل ۷ درصد برآورد می‌گردد. (i) بــا توجــه بــه ارقــام فــوق بــا در نظــر گــرفتن (RP) معــادل ۳ درصــد، رقــم نــرخ طبــق معادلــه (۳) تنزیــل برابــر اســت.

بــدیهی اســت در صــورت لحــاظ رقــم (RPi) رقم تنزیل به ترتیب معادل ۱۳ و ۱۰ درصد خواهد بود.

تفاوت نرخ تنزیل با نرخ بهره

نرخ تنزیل در بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است زیرا به وسیله آن می‌توان ارزش آتی شرکت‌ها را بر اساس وجوه نقد آن در آینده تخمین زد. نرخ بهره با ریسک به دست آمدن جریان وجوه نقد آتی رابطه مستقیم دارد یعنی هرچه ریسک به دست آمدن وجوه نقد آتی بیشتر باشد نرخ تنزیل نیز بزرگ‌تر است.

سخن آخر

بــا در نظــر گــرفتن شــرایط کنــونی بــه لحــاظ نــرخ بهــره ارزی، نــرخ تــورم داخلــی، نــرخ بــازدهی بــازار و ریســک اعتبــاری ایــران، نــرخ تنزیــل جهــت محاســبه ارزش فعلــی خــالص طرح‌های سرمایه‌ای، در محــدوده ۱۰ تــا ۱۶ درصــد بــرآورد می‌شود. بــدیهی اســت در صــورت تغییــر شــرایط بــه لحــاظ اقتصــادی، سیاســی و … کــه منجــر بــه تغییــر در هــر یــک از اجــزای محاســبه نــرخ تنزیــل در فرمــول بالا گــردد، رقــم نــرخ تنزیــل تغییر خواهد نمود.

منطق سود کردن در بازار

آزمون آنلاین اقتصاد دهم مدرسه شهید مصطفی خمینی (ره) مرحمت آباد | بخش 3:…

تیم مدیریت گاما

آزمون تستی بخش 1 اقتصاد دهم انسانی و معارف | فصل اول: اقتصاد چیست؟

تیم مدیریت گاما

آزمون آنلاین فصل 2 از بخش چهارم (بودجه و امور مالی دولت) | اقتصاد دهم…

تیم مدیریت گاما

جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 5: اقتصاد ایران و جهان (…

مریم یابنده جهرمی

آزمون نوبت دوم اقتصاد دهم دبیرستان سيد المرسلين | خرداد 1398

امتحان اقتصاد دهم دبیرستان جام | بخش 1: آشنایی با اقتصاد (فصل 1 و 2 و 3)

علی افلاکی خسروشاهی

سوالات و پاسخ تشریحی امتحانات ترم اول اقتصاد دهم انسانی مدارس سرای دانش | دی 97

حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) چیست؟

ورود به بازار سرمایه پیش‌نیازهایی دارد. اولین و مهمترین آن، سنجش میزان ریسک‌پذیری سهامدار است. بارها از تریبون‌های مختلف عنوان شده است که سرمایه‌گذاری در بازار بورس و اوراق بهادار دارای ریسک است. سهامدار باید بداند سود و ضرر دو روی یک سکه سرمایه‌گذاری است و حد ضرر یا استاپ لاس سرمایه‌گذاری خود را بشناسد.

هنگامی‌که قیمت برخلاف انتظار ما حرکت می‌کند، اگر به موقع از بازار خارج شویم از گسترش زیان جلوگیری و سرمایه خود را حفظ می‌کنیم. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار به صورت احساسی و بدون در نظر گرفتن قواعد انجام یک معامله موفق، تصمیم‌گیری می‌کنند. نهایتا نیز زیان‌های هنگفت می‌بینند و از بازار بورس متنفر می‌شوند! در این مقاله علاوه بر توضیح چیستی حد ضرر، روش‌های محاسبه آن را نیز با هم مرور می‌کنیم.

منطور از حد ضرر چیست؟

‌افرادی که با مطالعه و شناخت از بازار مورد نظر و توجه به میزان سرمایه خود، سرمایه‌گذاری می‌کنند به ‌طور حتم برای خود اهداف قیمتی تعیین کرده‌اند. این اهداف شامل مواردی از جمله قیمت خرید، قیمت فروش، مقدار سود و مقدار زیان است. برای سرمایه گذاری در بورس باید ابتدا انتظارات خود را تعریف کنیم و به سوالاتی نظیر زمان ورود یا خروج در یک سهم، سود مورد انتظار و میزان ضرری که حاضر به پذیرش آن هستیم، پاسخ دهیم.

تشخیص قیمت و زمان فروش سهام، نیاز به تجربه و اطلاعات کافی دارد. برای حفظ سرمایه و رسیدن به سود، لازم است قبل از خرید هر سهمی روندها، مقاومت‌ها، حمایت‌ها، وضعیت بنیادی و… سهم را بررسی کنیم.

با بررسی کامل یک سهم، این انتظار وجود دارد که قیمت سهم صعودی باشد و به سود مورد نظر برسد. حال اگر بعد از خرید برخلاف انتظار ما قیمت سهم کاهش یافت، به این معنی است که یا در محاسبات خود اشتباه کرده‌ایم یا بر خلاف روند بازار وارد شده‌ایم و تحلیل درستی منطق سود کردن در بازار از سهم نداشته‌ایم. در این وضعیت، دو راه پیش روی ما قرار دارد:

باقی ماندن در سهام بدون هیچ برنامه‌ای تا زمانی که به قیمت مورد نظر ما برسد، ریسک زیادی دارد و می‌تواند منجر به از دست رفتن بخش اعظمی از سرمایه شود.

خروج از سهام بعد از تحمل مقداری کاهش، منطقی‌تر به نظر می‌رسد؛‌ یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای با بررسی کامل سهم را می‌خرد و حد سود و زیان را تعیین می‌کند. در صورتی که به سود مورد نظر دست یافت یا سهم به مقاومت خود رسید، از سهم خارج می‌شود. زیرا هیچ سهمی برای همیشه حالت صعودی نخواهد داشت. ولی اگر سهام به جای رشد، افت کرد و به حد ضرر رسید؛ بلافاصله باید از سهم خارج شد.

حد ضرر ابزاری است که سرمایه‌گذاران به کمک آن می‌توانند در صورتی‌که سود مورد انتظار محقق نشد، از ضرر بیشتر و از بین رفتن اصل سرمایه خود جلوگیری کنند.

امکان دارد بعد از فروش، سهم روند صعودی بگیرد. در این صورت نباید به این فکر کنیم که شاید بهتر باشد، حد سود یا حد ضرر نداشته باشیم زیرا عدم تعیین حد سود و حد ضرر به معنی نداشتن برنامه برای سرمایه‌گذاری و عدم ‌مدیریت سرمایه و ریسک است.

اگر بازار بورس روند نزولی داشته باشد، لازم است حد ضرر کل بازار در نظر گرفته شود و تا زمان بازگشت بازار به روند طبیعی، نباید معامله کرد. در این حالت باید از سهامی که به حد ضرر هم نرسیده خارج شویم.

برای حفظ سرمایه پیش از انجام هر معامله باید حد ضرر مناسب را پیدا کنیم و به آن پایبند باشیم. پایبندی به حد ضرر یعنی در صورت رسیدن قیمت به آن نقطه، معامله بدون هیچ‌گونه تردیدی بسته شود. سرمایه‌گذاری موفق است که بتواند زیان خود را به حداقل برساند.

مزیت تعیین حد ضرر چیست؟

برای توضیح کاربرد حد ضرر با یک مثال شروع می‌کنیم. فرض کنید سهمی را خریداری کرده‌اید و قیمت آن رو به کاهش است. چنانچه قیمت سهم مورد نظر پس از یک سال دوباره به قیمت اولیه بازگردد، شما از نظر معاملاتی ضرر یا زیانی متحمل نشده‌اید اما از نظر سرمایه‌گذاری این فرآیند برای شما هزینه فرصت سرمایه‌گذاری در این یک سال ایجاد کرده ‌است. به این معنا که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را در موقعیت‌های سودآور دیگر از دست داده‌اید. با این توضیح یکی از مزیت‌های اصلی حد ضرر را علاوه ‌بر جلوگیری از افزایش زیان، می‌توانیم جلوگیری از خواب سرمایه نیز بدانیم.

نحوه محاسبه حد ضرر

‌روش‌های متعددی برای محاسبه حد ضرر وجود دارد. بعضی از این روش‌ها با توجه به فاصله قیمتی از نقطه خرید سهام است و بعضی توسط اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال. در ادامه به بررسی چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر می‌پردازیم:

• حد ضرر ثابت
• حد ضرر مکانیکال
• حد ضرر تکنیکال و ترسیمی

حد ضرر ثابت‌

در روش تعیین حد ضرر ثابت، معامله‌گر مقدار مشخصی را به ‌عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند. در این روش حد ضرر به دو صورت محاسبه می‌شو:.

‌۱– مقدار ثابت عددی: در روش مقدار ثابت عددی، معامله‌گر عدد ثابتی را به عنوان حد ضرر تعیین می‌کند. به عنوان مثال حد ضرر ۲۰ هزار تومانی را برای خرید خود در نظر می‌گیرد و هر زمان که قیمت سهم به اندازه ۲۰ هزار تومان نسبت به قیمت خرید کاهش یافت، اقدام به فروش می‌کند.
‌۲– مقدار ثابت درصدی: در این روش معامله‌گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار می‌دهد و ‌زمانی ‌که قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج می‌شود. به عنوان مثال اگر سهمی را ۵۰۰ تومان خریداری کرده باشیم و حد ضرر را ۱۰ درصد در نظر بگیریم، با رسیدن به قیمت ۴۵۰ تومان باید سهم را بفروشیم.

‌چند نکته درباره تعیین حد ضرر به شیوه درصد ثابت:

• قانون۸درصدی: برخی معتقدند معمولا سهامی که به خوبی و بر اساس تجزیه و تحلیل دقیق بنیادی و تکنیکال انتخاب شده و در زمان و قیمت مناسب آن را خریداری کرده باشیم، به ‌ندرت با کاهش ۸ درصدی نسبت به قیمت خرید مواجه می‌شود. بنابراین هرگاه سهام شما بیش از ۸ درصد از قیمت خرید خود را از دست داد، باید از معامله خارج شوید و بدانید چیزی در استراتژی معاملاتی شما اشتباه است.
• محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی: از معمول‌ترین محدوده‌هایی که برای تعیین حد ضرر در نظر گرفته می‌­شود، محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی نسبت به قیمت خرید سهام است. البته محدوده کاملاً یکسانی برای همه سرمایه‌گذاران وجود ندارد اما اغلب بازه‌ در نظر گرفته ‌شده برای حد ضرر، بین ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید است.
• تفاوت رفتار سهم با وضعیت بازار: در دوران پس از خرید، رفتار سهم نسبت به کل بازار و صنعت باید مورد توجه قرار گیرد. چنانچه سهام شما در بازار در حال رشد، در جای خود باقی بماند (اصطلاحاً به این حالت درجازدن می­‌گویند) این می‌تواند یک هشدار باشد. بنابراین اگر رشد سهام شما در مقایسه با رشد بازار ناچیز است، باید سهام را بار دیگر مورد مطالعه قرار دهید، حتی زمانی‌که ۸ درصد از قیمت خرید شما پایین­‌تر نیامده باشد. چرا که داشتن چنین سهمی برای شما هزینه فرصت به ‌همراه خواهد داشت.

حد ضرر متحرک یا شناور

‌تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد ضرر متحرک یا شناور یا متغیر است. به عنوان مثال زمانی‌که یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان می‌خریم، حد ضرر را برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان قرار می‌دهیم. چنانچه قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان قرار می‌دهیم. به این فرآیند، تغییر حد ضرر با توجه به روند قیمت سهام گفته می‌شود.

حد ضرر مکانیکال

‌در روش‌های تعیین حد ضرر به شیوه مکانیکال، برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود. در اینجا نگاهی مختصر به روش‌های مورد استفاده در این شیوه داریم. برای مطالعه بیشتر و کامل­‌تر، می‌توانید به منابع تخصصی‌تر در حوزه محاسبه حد ضرر مراجعه کنید:
‌۱- روش پارابولیک سار(Parabolic SAR): در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می‌شود.

‌۲- میانگین متحرک(Moving Average): در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد، استفاده می‌شود.

‌حد ضرر تکنیکال و ترسیمی

‌برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده می‌شود. برای مطالعه کامل‌تر این روش می‌توانید به کتب و منابع موجود در تحلیل تکنیکال مراجعه کنید. از آن جا که قیمت آخرین معامله مدام در حال تغییر است، معمولا برای محاسبه حد ضرر، قیمت پایانی را مبنا قرار می­‌دهند. البته گاهی سرمایه‌گذارانی که با هدف نوسان‌گیری معامله می‌کنند، مبنای محاسبه خود را قیمت آخرین معامله قرار می‌دهند.‌

برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده‌ای کمتر شود، حد ضرر فعال می‌شود. در نتیجه برای فعال شدن حد ضرر تنها رسیدن به حجم مشخصی یا رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر کافی نبوده و این دو شرط باید به صورت هم‌زمان برقرار شود.

‌از جمله عوامل موثر بر تعیین حد ضرر، می‌توانیم به ویژگی‌های سرمایه‌گذار از نظر ریسک‌پذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایه‌گذاری اشاره کنیم. اما به صورت کلی عوامل تاثیرگذار بر این فرآیند را می‌توان موارد زیر در نظر گرفت:

• ‌خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
• ‌فیبوناچی
• ‌امواج الیوت
• ‌الگوهای نموداری
• ‌کف دوقلو
• ‌الگوی سروشانه

نکات مهم در تعیین حد ضرر

‌قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد اما نکات قابل توجهی هستند که برای تعیین آن باید در نظر گرفته شود. از جمله این موارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌

• کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین زمانی‌که قیمت سهام بالا رفت حد ضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.‌
• یکی از رایج‌ترین اشتباهات، تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی است. گاهی اوقات با نزدیک شدن قیمت به حد ضرر، معامله‌گر اقدام به تغییر یا حذف آن می‌کند و منتظر کمتر شدن یا از بین رفتن زیان می‌ماند. با وجود اینکه ممکن است در مواردی این حرکت موجب جبران یا کمتر شدن زیان شود، اما در منطق سود کردن در بازار بلندمدت نتیجه‌ای جز از بین رفتن برنامه و استراتژی سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.‌
• حد ضرر نباید بیشتر از ۱۰ درصد مبلغ خرید باشد. به این معنا که بیش از ۱۰ درصد مبلغ خریدتان را نباید از دست دهید.‌
• حد ضرر را نباید با فاصلهخیلی زیاد یا خیلی کم از قیمت خرید قرار دهید.
• اگر روند بازار و شاخص صعودی باشد، بعد از رسیدن منطق سود کردن در بازار به حد سود، بدون این که سهم را بفروشیم فقط حد ضرر را تعریف می‌کنیم؛ ولی اگر روند بازار نزولی و شاخص در حال اصلاح باشد، باید بعد از رسیدن به حد سود، یا به طورکامل از سهم خارج شویم یا بخشی از سهام را با سود بفروشیم و برای مابقی، حدضرر شناور (trailing stop) در نظر بگیریم.
• در تعیین حد ضرر، افق زمانی سرمایه‌گذاری بسیار حائز اهمیت است. حد ضرر برای معاملات کوتاه‌مدت با حد ضرری که برای معاملات بلندمدت تعریف می‌شود، متفاوت است.
• در معاملات کوتاه‌مدت، حد ضرر را روی محدوده‌ حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید (به شرطی که بین ۸ تا ۱۰ درصد باشد).‌
• حد ضرر را در خریدهای میان‌مدت و بلندمدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمت خرید)‌‌.
• وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت شد، حد ضرر را روی مقاومت شکسته شده، که حالا به عنوان حمایت عمل می‌کند، قرار دهید.

سخن آخر

‌یکی از بارزترین تفاوت‌های معامله‌گران موفق با سایر معامله‌گران، نحوه برخورد آن‌ها در شرایط نامطلوب بازار است. زمانی ‌که قیمت برخلاف انتظار ما حرکت می‌کند، اگر به موقع از بازارخارج شویم، می‌توانیم از زیان جلوگیری و اصل سرمایه را حفظ کنیم.
تعیین حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss)، از ملزومات تبدیل شدن به یک سرمایه‌گذار موفق است. برای این کار باید به روند بازار، نوع سهام، شخصیت مالی و میزان ریسک‌پذیری خود توجه کنیم و هیچ قانون کلی در این زمینه وجود ندارد اما نکات و روش‌هایی هستند که برای تعیین حد زیان موثر و منطقی و انجام معاملات حرفه‌ای، به ما کمک می‌کنند. در این مقاله ابتدا بررسی کردیم که حد ضرر چیست و در نظر گرفتن آن چه مزایایی دارد و سپس به بررسی انواع حد ضرر شامل ثابت، شناور، مکانیکال و تکنیکال پرداختیم.

منطق سود کردن در بازار

1401-02-09 حامد عبدی پور

مقدمه

امروز به دو سوال مهم معامله گران پاسخ خواهیم داد:

1: وقتی صف خرید سهمی عرضه می شود اگر آن سهم را دارم، آیا نگهداری کنم یا بفروشم؟ و یا اگر سهم را ندارم، ایا فرصت خرید است و بخرم یا اینکه نظاره گر باشم؟

2: وقتی نمادی که صف فروش آن جمع می شود، ایا سهم را بخرم یا نه؟ یا اگر دارم نگهداری کنم یا بفروشم؟

در این پست ابتدا مفهوم صف خرید و صف منطق سود کردن در بازار فروش را توضیح خواهیم داد سپس در رابطه با یکی از بهترین راه های برخورد با سهمی که صف فروش آن در حال جمع آوری است یا صف خرید آن در حال عرضه شدن است صحبت خواهیم کرد.

صف خرید یا صف فروش چیست؟

در بازاری مثل بورس تهران که دامنه نوسان محدود دارد و سهم ها مجاز به افت یا رشد در حد معینی هستند، مفهوم صف خرید و صف فروش ایجاد می شود. در واقع در هر روز، سهم ها دارای یک کف و یک سقف معینی هستند و هر روز این سقف و کف نسبت به قیمت پایانی روز گذشته مشخص می شود.

صف خرید به این معناست که در سقف قیمتی روزانه سهم، سهم دارای تقاضا برای خرید باشد ولی فروشنده ای در این قیمت وجود نداشته باشد. لذا به این تقاضایی که برای سهم در سقف قیمتی ایجاد شده است صف خرید می گویند.

صف فروش به این معناست که در کف قیمتی روزانه سهم، سهم دارای فروشنده باشد ولی خریداری در این قیمت وجود نداشته باشد. لذا به این عرضه که برای سهم در کف قیمتی ایجاد شده است صف فروش می گویند.

با عرضه صف خرید چه کنم؟

موقعیت تکنیکالی، بنیاد و تابلو سهم باید بررسی شود ولی یکی از راه ها دقت به خرید و فروش درشت حقیقی می باشد.

در مواجهه با این شرایط دو حالت برای شما وجود دارد:

1. اگر شما سهامدار سهم هستید، به خرید و فروش های درشت در هنگام عرضه صف خرید دقت کنید. اگر صف خرید سهم با خرید درشت حقیقی عرضه شد (یعنی در صف خرید افراد با پول های درشت در انتظار خرید بودند) سهم را نگهداری کنید. ولی اگر عرضه صف خرید با فروش درشت حقیقی همراه بود شما هم می توانید کم ریسک عمل کرده و سیو سود کنید. البته می توانید میزان فروش درشت را با میزان خرید درشت چند روز گذشته اش مقایسه کنید . اگر برایند کل منفی باشد سیو سود منطقی به نظر می رسد ولی اگر برایند خرید و فروش درشت همچنان مثبت بود می توانید نظاره گر روند عرضه و تقاضای سهم باشید. لازم به ذکر است که عرضه چندین باره صف خرید سهم نکته منفی محسوب می شود و اگر خرید درشت حقیقی در ان وجود نداشته باشد احتمال خالی کردن توسط بازیگر وجود دارد.
2. اگر شما این سهم را ندارید و صف خرید سهمی عرضه شد برای این که بفهمیم الان فرصت خرید است یا نه، با بررسی خرید یا فروش درشت حقیقی در هنگام عرضه صف خرید می توانید تشخیص دهید که روند اتی سهم صعودی است یا نزولی. اگر عرضه صف خرید همراه با خرید درشت حقیقی بود، می توانید با قبول ریسک وارد سهم شوید ولی اگر با فروش درشت همراه بود، منطقی نیست که وارد سهم شوید.

با جمع شدن صف فروش چه کنم؟

موقعیت تکنیکالی، بنیاد و تابلو سهم باید بررسی شود ولی یکی از راه ها دقت به خرید و فروش درشت حقیقی می باشد.

در مواجهه با این شرایط دو حالت برای شما وجود دارد:

1. اگر شما سهامدار سهم هستید، به خرید و فروش های درشت در هنگام جمع شدن صف فروش دقت کنید. اگر صف فروش سهم با خرید درشت حقیقی جمع آوری شد سهم را نگهداری کنید زیرا پول قوی حقیقی به سمت سهم آمده است. ولی اگر جمع شدن صف فروش با فروش درشت حقیقی همراه بود (یعنی در صف فروش افراد با پول های درشت در انتظار فروش بودند) شما هم می توانید کم ریسک عمل کرده سهم را بفروشید. لازم به ذکر است که جمع شدن چندین باره صف فروش سهم نکته مثبتی محسوب می شود و اگر فروش درشت حقیقی در ان وجود نداشته باشد احتمال جمع آوری توسط بازیگر وجود دارد.
2. اگر شما این سهم را ندارید و صف فروش سهمی جمع آوری شد برای این که بفهمیم الان فرصت خرید است یا نه، با بررسی خرید یا فروش درشت حقیقی در هنگام جمع آوری صف فروش می توانید تشخیص دهید که روند اتی سهم صعودی است یا نزولی. اگر جمع شدن صف فروش همراه با خرید درشت حقیقی بود، می توانید با قبول ریسک وارد سهم شوید ولی اگر با فروش درشت همراه بود، منطقی نیست که وارد سهم شوید.

نکته: میزان خرید و یا فروش درشت حقیقی در مقایسه با ارزش معاملات سهم باید قابل توجه باشد.

نکته: وجود حجم مشکوک هنگام جمع شدن صف فروش یا عرضه صف خرید می تواند اعتبار مطالب فوق را بیشتر کند.

نکته: سهم هایی که برای مدت طولانی صف فروش بودند، فروشنده خسته زیاد دارند لذا بهتر است چندین روز صبر کنیم سپس وارد این سهم ها شویم. همچنین حجم میانگین ماه آن ها عدد صحیحی نیست و باید با مقدار تعادلی روزهایی که به صورت معمولی معامله می شدند مقایسه شود.

نکته: گاهی بازیگر سهم با کد به کد سعی در فریب فعالین بازار را دارد که در بحث کد به کد و روش های تشخیص آن راه هایی برای جلوگیری از فریب توسط بازیگر را خواهیم آموخت. لذا موارد فوق برای حالتی است که بازیگر قصد فریب ندارد.

چگونه از عرضه صف خرید یا جمع شدن صف فروش با خبر شوم؟

اگر شما سهامدار سهم هستید احتمالا باید با نگاه کردن مداوم به پرتفوی خود این مورد را بررسی کنید.

اگر شما سهامدار سهم نیستید می توانید با فیلتر نویسی سهم هایی که صف خرید شان عرضه شده است و یا صف فروش سهمی جمع شده است را شناسایی کنید که البته خروجی این فیلترها بعد از اینکه صف خرید سهمی عرضه شد و یا صف فروش سهمی جمع آوری شد نمایش داده خواهد شد که عموما نوسان زیادی در مدت کوتاهی می دهند و عمده سود سهم از دست می رود و همچنین شما زمان کافی برای تحلیل سایر پارامترها و سفارش گذاری نخواهید داشت. همچنین عموم مردم با علم فیلتر نویسی اشنایی ندارند. در وب سایت لایو تی اس ای این امکان برای عموم مردم بدون نیاز به دانش خاصی، فراهم شده است به طوری که سهم هایی که احتمال دارد صف فروش شان جمع آوری شود و یا سهم هایی که صف خریدشان در حال عرضه شدن است قبل از اینکه این اتفاق بیافتد با هوش مصنوعی شناسایی شده و به صورت هشدار در بخش نوتیفیکیشن به کاربران اطلاع داده می شود.

چگونه از خرید درشت حقیقی یا فروش درشت حقیقی با خبر شوم؟

تعدادی سایت و ربات تلگرامی در حال حاضر خرید و فروش های درشت در بازار را گزارش می دهند و اساس آن ها تقسیم ارزش معامله شده در بازه زمانی مشخص تقسیم بر تعداد خریداران حقیقی در آن بازه زمانی است که البته خطاهای بسیاری دارد و راه های زیادی برای فریب این الگوریتم وجود دارد ولی در وبسایت لایو تی اس ای با کمک هوش مصنوعی شناسایی پول درشت انجام می شود و ضریب خطای آن بسیار کم است. برای دسترسی به این ویژگی کافیست به بخش نوتیفیکیشن مراجعه کنید. همچنین میتوانید جهت توضیحات بیشتر در این مورد ، آموزش خرید و فروش درشت حقیقی را مطالعه فرمایید.

ویدئو زیر به صورت خلاصه در مورد اینکه وقتی صف خرید سهمی عرضه شد چه کنیم؟ با استفاده از امکانات وب سایت livetse را توضیح می دهد که توصیه میکنم تماشای این ویدئو رو از دست ندهید.

یکی از راهکار هایی که برای یک معامله گر در زمان مواجهه با عرضه صف خرید یا جمع شدن صف فروش وجود دارد با استفاده از یک ابزار کاربردی از وب سایت livetse بررسی و آموزش داده شد. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شود.

live tse, livetse, tsetmc, تابلوخوانی, تی اس ای تی ام سی, جمع شدن صف فروش, خرید درشت, روبوتریدر, سرخطی, صف خرید سنگین, صف فروش سنگین, عرضه صف خرید, فروش درشت, فیلترنویسی, لایو تی اس ای, محاسبات آماری, نگهداری, فعال شدن حد ضرر, حد سود, سیو سود, فروش , خرید

آخرین ها از آموزش تابلوخوانی

1401-06-24 مجتبی لطیفی

1401-06-04 محمدرضا سهرابی

1401-04-30 محمدرضا سهرابی

1401-04-16 محمدرضا سهرابی

1401-03-11 محمدرضا سهرابی

1401-02-08 حامد عبدی پور

مطالب منطق سود کردن در بازار مرتبط

روانشناسی معامله گری- اقلیت برنده ها و اکثریت بازنده ها

1401-06-24 مجتبی لطیفی

آموزش رصد لحظه‌ای بورس + ویدئو

1401-06-04 محمدرضا سهرابی

آموزش تابلوخوانی پیشرفته

1401-04-30 محمدرضا سهرابی

درباره ما

شرکت آریاسرمایه الگو سیستم فعال در حوزه معاملات الگوریتمی و نرم افزار های تخصصی بازار سرمایه توسط جمعی از کارشناسان باتجربه بازار سرمایه به همراه نخبگانی از دانشگاه های برتر ایران تشکیل شده است. هدف ما ترکیب علم و تجربه در تولید محصولات مرتبط با بازار سرمایه است.

با ما در تماس باشید:

کلیه حقوق متعلق به شرکت آریا سرمایه الگو سیستم است. بازنشر اطلاعات سایت با ذکر منبع، بلامانع است. (قوانین و مقررات)

چگونه در بورس سودآور شویم؟ | ۵۰ ترفند برای سوددهی در بازار سرمایه

تحلیلگران اعتقاد دارند بسیاری از تازه‌واردان بورس نه‌تنها سود نمی‌کنند، بلکه ممکن است سرمایه اولیه خود را نیز از دست بدهند. حال سوال این است: برای اینکه شاخص سبز بورس تازه‌کاران هم روی خوش نشان دهد چه راه‌های میانبری وجود دارد؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، بسیاری از فعالان بورس معتقدند از اواسط سال ۹۱ تاکنون، بازار سرمایه هیچ‌گاه این‌گونه پربازده و پرسروصدا نبوده است؛ اما سبز بودن شاخص بورس در این روزها به این معنا نیست که تمام بورس‌بازان رنگ سوددهی را می‌بینند؛ چراکه تحلیلگران اعتقاد دارند بسیاری از تازه‌واردان بورس نه‌تنها سود نمی‌کنند، بلکه ممکن است سرمایه اولیه خود را نیز از دست بدهند. حال این سوال مطرح است که برای اینکه شاخص سبز بورس به شما که تازه‌کار هستید هم روی خوش نشان دهد چه راه‌های میانبری وجود دارد؟

یکی از مهمترین دغدغه‌های فعلی بازار بورس هجوم بی‌سابقه تازه‌کاران به این بازار است. اکنون درباره بازاری صحبت می‌کنیم که از یک‌سو فرصت رشد و تعمیق پیدا کرده است اما از سوی دیگر این احتمال وجود دارد خیلی از افرادی که تازه وارد بازار می‌شوند به دلایل مختلف ناکام و پشیمان از آن خارج شوند. نگرانی از اینکه بازار بورس به قربانگاه پس‌انداز تازه‌واردها تبدیل شود، ما را بر آن داشت به سراغ تاکتیک‌هایی برود که معمولا بورس‌بازان را به سود می‌رساند.

• گام به‌ گام کسب ثروت

با وجود اینکه هیچ اطلاعاتی از بورس و چگونگی معامله و کسب سود در آن ندارید اما علاقه‌مند به فعالیت در این حوزه حتی با سرمایه‌ای در حد صد هزار تومان هستید، درصورتی‌که خود را واجد شرایط زیر می‌بینید، با ما در ادامه راه همراه شوید تا قدم به‌قدم چگونگی فعالیت در بورس و کسب ثروت و موفقیت در آن را آموزش ببینید.

شرایط مورد نیاز جهت موفقیت در بورس شامل «ریسک‌پذیری متوسط و متوسط رو به بالا»، «علاقه‌مند به یادگیری و آموزش» و «کوشا در انجام فعالیت‌ها» است. این نکته را به خاطر بسپارید که فعالیت و کسب سود در این بازار مختص به قشر خاصی از افراد نیست. شما چه خانم و چه آقا و چه کارمند یا دارای شـغل آزاد و یا حتی خانه‌دار، درصورتی‌که علاقه‌مند به یادگیری و استفاده از سرمایه خود به‌صورت آگاهانه و هوشمندانه باشید می‌توانید به موفقیت و ثروت موردنظر خود در این بازار دست پیدا کنید. در ادامه ۵۰ تاکتیک برای سوددهی در بازار بورس آورده شده است:

تکنیک ۱: پول نقد همیشه اولویت دارد پس در خرید سهم عجله نکنید و با تحقیق خرید کنید.
تکنیک ۲: تحلیل منطق سود کردن در بازار بنیادی برای یک سهم مانند نقشه راه برای یک راننده است.
تکنیک ۳: فروش پله‌ای در بسیاری از مواقع از بار روانی افزایش قیمت سهم در آینده می‌کاهد.
تکنیک ۴: در معاملات اشتباه به‌منظور پایین آوردن میانگین قیمت، هیچ‌وقت سهام بیشتری اضافه نکنید و هر چه سریع‌تر از ضرر خارج شوید.
تکنیک ۵: همیشه دنبال سهامی بروید که اگر موفق به فروش آن نشدید سود نقدی مجمعش شما را راضی کند.
تکنیک ۶: معمولا قیمت سهمی که با یک اطلاعیه افزایش یابد، با یک اطلاعیه نیز کاهش می‌یابد.
تکنیک ۷: سود کم سهم‌های نقدشونده را به سود بیشتر سهم‌هایی که نقدشوندگی کمتری دارند ترجیح دهید.
تکنیک ۸: اگر در بورس کم‌ریسک باشید و شتاب‌زده عمل نکرده و صف‌گرا نباشید، می‌توانید همیشه سود کنید، حتی در شرایط بد.
تکنیک ۹: اصولا برگشت‌های ناگهانی، شدید، احساسی و کوتاه‌مدت که غالبا بدون دلایل بنیادی قوی هستند، از علایم بازار نزولی به شمار می‌روند و رشد ملایم و پایدار هم علامت بارز بازار صعودی است.
تکنیک ۱۰: وقتی سهمی را خریدی و دیدی به هدف قیمتیش نزدیک می‌شود، قبل از اینکه آن را بفروشید دنبال سهم جایگزین یا گروه جایگزین بعدی بگردید.
تکنیک ۱۱: همیشه مجبور نیستید تمام پولتان را به سهام تبدیل کنید گاهش اوقات صبر بهترین تصمیمی است که می‌توان گرفت.
تکنیک ۱۲: ماندن در ته صف سهم‌های ارزنده بهتر از خرید سهم‌های ضعیف به قصد نوسان‌گیری است.
تکنیک ۱۳: از میانگین‌گیری تا زمانی که مطمئن نشده‌اید سهم به کف رسیده و در روند صعودی قرار گرفته جدا خودداری کنید.
تکنیک ۱۴: معمولا یک سهم وقتی ریزش می‌کند، قبل از اینکه به نسبت P/E مناسبش برسد در هنگام برگشت، صف خرید برایش تشکیل می‌شود.
تکنیک ۱۵: تعصب را خرج سهمی کن که بی‌دلیل P/E نگرفته و دستوری قیمت نخورده است. درست زمانی ما ضرر می‌کنیم که نسبت به داشتن یک سهم تعصب بی‌مورد پیدا کنیم.
تکنیک ۱۶: در بازار خراب آنچه از ریزش سهم جلوگیری می‌کند، P/E پایین سهم است.
تکنیک ۱۷: هر جا سود زیادی نهفته باشد یک ریسک بالا هم در آنجا مخفی است.
تکنیک ۱۸: منطق صحیح این است که در سیر نزولی بفروشید و در قیمت‌های پایین‌تر بخرید و یا با کاهش ضرر، زیان خود را کاهش دهید و ترجیحا با خرید سهام بهتر جبران کنید.
تکنیک ۱۹: هیچ موقع با سهم منفی به امید مثبت شدن نمانید و همیشه برای خود حد ضرر قرار دهید.
تکنیک ۲۰: خرید در روند نزولی بسیار خطرناک است زیرا نمی‌توان کف سهم را به راحتی شناسایی کرد.
تکنیک ۲۱: سهم باارزش بالاخره قیمت خود را پیدا می‌کند، دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد.
تکنیک ۲۲: معمولا رسم بر این است، وقتی می‌خواهند قیمت سهام شرکت مادر را مثبت کنند، از زیرمجموعه‌هایش آغاز می‌کنند.
تکنیک ۲۳: وقتی از بازی یک سهمی نمی‌توان سر درآورد (یعنی نمی‌توان حدس زد کی برمی‌گردد) و از طرف دیگر به سهم اعتقاد داشته باشیم، بهترین روش خرید پلکانی هنگام برگشت‌های قوی سهم است.
تکنیک ۲۴: معمولا بازار اول گروه را می‌سنجد بعد سهم را.
تکنیک ۲۵: اشکال سهم کم گردش، امکان نقدشوندگی کمتر آن است و نه بازدهی کمتر.
تکنیک ۲۶: تنها به روش تکنیکال بسنده نکنید، باید در کنار روش تکنیکال تفکر سهامدار عمده و شیوه بازی وی با سهم را نیز بیابید.
تکنیک ۲۷: همه‌چیز در عرضه و تقاضا خلاصه نمی‌شود و ذات یک سهم را تمام گروه‌های بازار تعیین می‌کنند.
تکنیک ۲۸: سود سال بعد هر سهمی، مهمتر از سود امسال است.
تکنیک ۲۹: این تحلیل است که در بازار سود می‌سازد.
تکنیک ۳۰: یک سهامدار موفق فردی است واقع‌گرا گه به افراد خوشبین سهم می‌فروشد و از افراد بدبین سهم می‌خرد.
تکنیک ۳۱: راز موفقیت شما در درون خود شماست. اگر صبر و اعتماد به نفس داشته باشید در بازارهای خراب هم می‌توانید براحتی نتیجه خوب بگیرید.
تکنیک ۳۲: یک سهامدار باید قبل از تغییر جهت بازار آن را تشخیص دهد، درست مانند بازی شطرنج که بتواند حرکت طرف مقابل را بخواند و این مستلزم بینشی دقیق از اوضاع احوال پیرامون بازار (سیاسی و اقتصادی) است.
تکنیک ۳۳: یک سهامدار باید صبر و تحمل خوبی داشته باشد مانند گربه‌ای که مدت‌ها کمین می‌کند تا بتواند موش درشتی را شکار کند.
تکنیک ۳۴: در خلال تحقیقات و تجربیات ۵۰ساله، حتی یک نفر هم پیدا نشده که به‌صورت مداوم و پایدار توانسته باشد با شعار «بازار را دنبال کن» پولی به دست آورده باشد.
تکنیک ۳۵: یک ضرب‌المثل درمورد نوسان‌گیران وجود دارد که می‌گوید: قیمت هر چیز را می‌دانند ولی ارزش هیچ‌چیز را نمی‌دانند.
تکنیک ۳۶: برای نوسان‌گیر قیمت‌های لحظه‌ای و پیوسته، سهم حکم اکسیژن را دارد که اگر جلوی آن را بگیرند خواهد مُرد.
تکنیک ۳۷: از آنجا که شما نمی‌توانید رفتار بازار را پیش‌ّینی کنید، باید یاد بگیرید چگونه رفتار خود را پیش‌بینی و کنترل کنید.
تکنیک ۳۸: در بدترین بازارها هم سهام ارزشمند بالاخره مورد توجه خریداران قرار می‌گیرند.
تکنیک ۳۹: همیشه در معامله‌گری دو بعد را در نظر بگیرید. اولی بازدهی دوم زمان. اگر یک سهمی که مدنظرتان بود را خریداری کردید و در سه ماه رشد نکرد و یا روی ضرر رفت چرا صبر می‌کنید؟ شما در این سه ماه می‌توانستید سودهای بیشتری کنید.
تکنیک ۴۰: تک سهم شدن روی هر سهمی از اصول و منطق سهامداری به دور است.
تکنیک ۴۱: در بازار مثبت تنها خوب بودن سهم ملاک نیست بلکه روان بودن آن هم خیلی مهم است.
تکنیک ۴۲: هنگام انتخاب یک سهم، ۵۰ درصد تکنیکال و فاندامنتال و ۵۰ درصد روانشناسی بازار و بزرگان بازار را باید مدنظر داشت.
تکنیک ۴۳: کسی که بخواهد وارد کاری پرریسک مانند خرید و فروش سهام شود حتما باید مبانی و اصول کار را بیاموزد تا بجای تجارت وارد عرصه شرط‌بندی نشود.
تکنیک ۴۴: عظمت یک سهم به بزرگی مکان کارخانه‌ و کاری که انجام می‌دهد یا تولید محصولات بزرگ نیست.
تکنیک ۴۵: بازار سهام همیشه خوب است. یک زمانی خوبی است برای خرید و یک زمان برای فروش، مشکل از خود ماست که نمی‌توانیم موقعیت‌ها را درست تشخیص دهیم.
تکنیک ۴۶: هنر سهم خریدن، خرید از صف فروش است نه خرید.
تکنیک ۴۷: حتی اگر چند درصد بالاتر ولی مطمئن وارد هر سهمی بشوید، ریسک سیستماتیک را مینیمم‌تر پذیرفتید.
تکنیک ۴۸: بازار در حال سقوط یکسری نشانه‌هایی دارد: مرتب اخبار خوبی از آن به گوش می‌رسد. افراد آماتور از آن سود می‌برند. مرتب پول تزریق می‌شود. سفته‌بازی در آن رایج شده است. در هر محفلی صحبت از آن است. اکثر افراد معتقد به صعود قیمت‌ها هستند.
تکنیک ۴۹: یک بورس‌شناس موفق باید لحظه خروج را درست تشخیص دهد وگرنه لحظه ورود با توجه به نرم‌افزارها و ابزارهایی که امروز کم هم نیستند، خیلی پیش پا افتاده به نظر می‌رسد.
تکنیک ۵۰: اغلب بدترین سهم گروهی که مورد استقبال بازار است از بهترین سهمی که مورد استقبال بازار نیست بهتر است.