مشکل تجارت ایران چیست؟

مزایای عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای - وضعیت اقتصاد ایران با عضویت در شانگهای چه خواهد شد؟

سرویس اقتصادی - مهر :​​​​​​​عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای فارغ از افزایش روابط دوجانبه ایران با تک‌تک اعضا، ظرفیت اقتصادی جدیدی را برای کشور باز خواهد کرد.

به گزارش سرویس اقتصادی برخط نیوز به نقل از خبرآنلاین - ایران از سال های دور همواره به دنبال عضویت کامل در پیمان شانگهای بوده است؛ با این وجود، اعضای این سازمان تحت تأثیر تحریم های اقتصادی، موافق عضویت کامل ایران نبودند و حتی در سال ۲۰۱۵، چین علت مخالف را تحریم های شورای امنیت سازمان ملل عنوان کرده بود.

گفتنی است، سازمان همکاری های شانگهای یک نهاد همکاری میان دولتی است که باهدف همکاری چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی، از سوی رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در سال ۱۹۹۶ تشکیل شد.

با این وجود، در سال های اخیر به دلیل بالا گرفتن تنش های روسیه و چین با ایالات متحده، فضای مساعدی جهت عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگهای فراهم شد؛ در واقع چین و روسیه در سال های اخیر به دلیل تنش با آمریکا تحت برخی از تحریم های این کشور و اتحادیه اروپا قرار گرفته اند و همین امر فرصت مناسبی را برای ایران ایجاد کرد تا عضویت کامل ایران در این سازمان که یک سوم از اقتصاد دنیا را شامل می شود، تحقق یابد.

مزایای عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای

بدون شک، عضویت ایران در این پیمان سبب می شود که روابط دوجانبه کشور با تک تک اعضا بهبود یابد و ایران از ظرفیت های اقتصادی جدید بهره مند شود؛ از سوی دیگر به دلیل عدم عضویت غربی ها در این سازمان، ظرفیت های قابل توجهی برای ایران ایجاد خواهد شد و کشور قادر خواهد بود بدون امتیازدهی به غرب، در مسیر خنثی سازی شرایط تحریمی قدم بردارد.

همچنین ایران قادر خواهد بود از ظرفیت کشورهای چین و روسیه در پرونده هسته ای یا قطعنامه شورای امنیت بهره ببرد، درعین حال بستر مناسبی جهت نهایی شدن قرارداد ۲۵ سال با چین و قرارداد بلندمدت با روسیه فراهم خواهد شد.

به طورکلی «امکان تجارت مستقیم و پایدار با کشورهای عضو»، «ایجاد اعتماد همه اعضا جهت تعامل همه جانبه»، «تقویت اثرگذاری در بازار بین المللی نفت و گاز»، «کاهش هزینه حمل ونقل در صادرات و واردات»، «سرعت بخشیدن به روند حذف دلار از معاملات»، «مشارکت سازنده در حل وفصل مناقشات منطقه ای»، «افزایش همکاری در زمینه های مختلف از قبیل انرژی و تورسیم» و «برقراری امکان مشارکت گسترده در ساختارهای سیاسی نظامی و امنیتی»، از مهم ترین مزایای عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگهای به شمار می رود.

واکنش های جهانی نسبت به عضویت ایران در شانگهای

عضویت ایران در پیمان شانگهای در برهه زمانی رخ داد که نشست مجمع عمومی سازمان ملل در پیش بوده و از سوی دیگر احیای توافق هسته ای میان ایران، کشورهای اروپایی و آمریکا در هاله ای از ابهام قرار دارد.

شورای روابط خارجی اروپا، عضویت ایران در پیمان شانگهای را راهی برای بیمه شدن جمهوری اسلامی از تحریم های دانست، بر این اساس ایران قادر است با کمک چین و روسیه، وضع تحریم های جدید سازمان ملل ناکام سازد.

علاوه بر این تریتا پارسی، مدیر اندیشکده Quincy، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای را کلید خروج از انزوا و آغاز راه ورود به اقتصادی جهانی عنوان کرد.

واکنش های داخلی به عضویت ایران در پیمان شانگهای

خبر تغییر عضویت ایران از ناظر به رسمی در پیمان شانگهای واکنش های مثبت و منفی فراوانی به دنبال داشت، هرچند این خبر، تحت تأثیر راهپیمایی شکوهمند اربعین و برخی حواشی دیگر، بازخورد فراوانی نداشت؛ با این وجود بررسی واکنش های کاربران در فضای مجازی، خالی از تأمل نیست.

محمد مهاجری در توییتی نسبت به اخبار منتشر شده مبنی بر عضویت ایران در پیمان شانگهای واکنش نشان داد و نوشت: «سازمان شانگهای اگر قرار بود فایده ای داشته باشد دو سوم اعضایش برای اقتصاد روزمره شان، لنگ نبودند… ذوق زدگی دولت رئیسی برای پیوستن به این سازمان تشریفاتی، یعنی الکی خوش بودن به اینکه دیپلماسی مان سقف آسمان را شکافته!».

این در حالی است که بخش قابل توجهی از کاربران فضای مجازی از اظهارنظر این فعال رسانه ای، ابراز تعجب کردند چراکه اولاً عضویت در سازمان شانگهای در دولت های گذشته نیز پیگیری می شد کمااینکه بهانه هایی همچون رفع تحریم های آمریکا و تعامل با سازمان بین الدولی FATF از سوی دولتمردان برای عدم عضویت ایران در سازمان شانگهای مطرح شده بود. حال چرا باید دستیابی به چنین موفقیتی در دولت سیزدهم که می تواند زمینه دستاوردهای اقتصادی را فراهم کند بایستی به واسطه دلایل کاملاً سیاسی، مورد مغالطه های اینچنینی قرار گیرد؟!

پیمان مولوی، دبیر انجمن اقتصاددانان ایران نیز نوشت: «پیمان شانگهای بله مهم است و لازم نیست کسی به آن اذعان کند، اما سوال این است. ایران چه طرفی از آن خواهد بست؟ آیا می تواند داده ستانده را متوازن کند؟ تجربه فرصت سوزی های قبلی در بخش نفت، گاز و … ما را مأیوس می کند؛ چون در تمام کشورهای عضو این پیمان اقتصاد، اولویت اصلی است.»

بررسی شبهات عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای

داده های گمرک ایران حکایت از این دارد که تا پایان مردادماه سال جاری، مجموع صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای عضو شانگهای بیش از ۹ میلیارد بوده که نسب به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ حدود ۸۰۰ میلیون رشد داشته است.

نکته جالب توجه این بوده که میزان صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۷ و پیش از خروج آمریکا از برجام، ۷.۸ میلیارد دلار بوده؛ اما تحت تأثیر تحریم و ضعف در دیپلماسی اقتصادی شاهد کاهش صادرات غیرنفتی به این کشورها بوده ایم.

به گونه ای که تا پایان مردادماه سال ۱۳۹۸ فقط ۴ میلیارد و ۷۶۴ میلیون دلار و در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۹ نیز فقط ۳ میلیارد و ۸۵۴ میلیون دلار صادرات غیرنفتی به کشورهای عضو پیمان شانگهای، کالا ارسال شده بود.

اما این نرخ در سال ۱۴۰۰ افزایش یافت به بیان دیگر تیم اقتصادی دولت سیزدهم اثبات کرد که با بهره گیری از ظرفیت های بین المللی، بخشی از مشکلات اقتصادی قابل حل است و تکیه به برجام تنها راه خروج از مشکلات اقتصادی نخواهد بود.

علاوه بر این، بررسی سهم ایران از تجارت خارجی هریک از کشورهای عضو نشان می دهد، ظرفیت تجاری قابل توجهی برای کشور وجود دارد که، عضویت دائم ایران می تواند شرایط تجارت و حضور ایران در بازارهای کشورهای عضو را تا حدودی تسهیل نماید.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این بوده که شبه عضویت هرساله ایران در پیمان شانگهای از اساس اشتباه بوده و درگذشته سندی مبنی بر عضویت دائم ایران به امضا نرسیده بود.

از سوی دیگر داده های صادراتی و وارداتی ایران به خوبی نمایانگر آن است که در صورت عضویت دائم کشور، ایران به دلیل قرارگیری در نقطه خاص (شاهراه حیاتی) به دروازه عبور و مرور این کشورها تبدیل خواهد شد و این امر شرایط خوبی را برای کشور فراهم خواهد کرد.

البته نباید به عضویت ایران در پیمان شانگهای دید عجیبی و انتظار خارق العاده ای از آن داشت، به بیان دقیق تر، این سازمان با وجود اینکه یک سوم از اقتصاد دنیا را شامل می شود؛ اما تا حدودی تحت تأثیر مشکلاتی از قبیل درگیری های مرزی میان برخی از کشورها، تنش های اقتصادی جهت کسب سود بیشتر و … است؛ با تمام این اوصاف، عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگهای را می توان آغاز راه حضور ایران در بازارهای جهانی دانست و در صورت حصول توافق هسته ای و توجه به اقتصاد دانش بنیان دستیابی به رشد اقتصادی بیش از ۸ درصدی نیز دور از انتظار نیست.

البته در سال ۲۰۱۶ دو کشور هند و پاکستان به عضویت دائم این سازمان درآمدند و ایران، افغانستان، بلاروس و مغولستان به عنوان اعضای ناظر شناخته می شوند، البته از این پس، ایران نیز به عنوان یکی از اعضای دائم پیمان شانگهای، همکارهای اقتصادی، فرهنگی و امنیتی خود را با دیگر کشورها توسعه خواهد داد.

در انتها باید گفت هرچند عضویت صرف ایران در پیمان شانگهای نتایج شگرفتی برای کشور نخواهد داشت اما تداوم این مسیر و انعقاد توافق نامه های دوجانبه در حوزه های مختلف با تک تک کشورهای عضو، اتفاقات مثبتی را در عرصه اقتصاد ایران رقم خواهد زد.

مبادله کالا به کالا بین روسیه و ترکیه کلید خورد/اصرار ترکیه به تجارت با روسیه حتی در تحریم

در صورت جدی تر شدن موضوع فشار تحریم ها در تعامل با روسیه به سمت مبادله کالا به کالا با مسکو خواهد رفت.

- به گزارش سایت قطره و به نقل ازخبرنگار اقتصاد بین الملل خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه آیدین لیک، انجمن صادرکنندگان روسیه" است.

این روزنامه گزارش داد در صورتی که بانک های ترکیه در استفاده از سامانه پرداخت "میر" روسیه با مشکل مواجه شوند، انجام مبادله کالا به کالا می تواند یکی از راه های گریز از تحریم ها باشد.

چند روز پیش واشنگتن اعلام کرد که بانک های خارجی که از سامانه میر روسیه استفاده می کنند، در واقع به عنوان حامیان مسکو در دور زدن تحریم ها شناخته شده و ممکن است مورد تحریم های ثانویه قرار بگیرند.

در حالی آمریکا خود سامانه میر را تحریم نکرده و حتی شرکت اپراتور آن را هم مورد تحریم قرار نداده است، اما ولادمیر کوملف، مدیرعامل شرکت اپراتور میر اخیرا در لیست تحریم های آمریکا قرار گرفته است.

انجمن صادرکنندگان ترکیه می گوید که این کشور با تجارت و همکاری با روسیه حتی در صورت مواجه شدن با تحریم های ثانویه آمریکا ادامه خواهد داد.

بخشی از روند ادامه همکاری ترکیه با روسیه ممکن است شامل مبادله نفت و گاز روسیه با کالاهای ترک باشد.

رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران
لزوم تامین نیاز کشور به ماشین‌ آلات معدنی و راه‌سازی از طریق واردات

رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران بر لزوم تامین مشکل تجارت ایران چیست؟ نیاز کشور به ماشین‌ آلات معدنی و راه‌سازی از طریق واردات تاکید کرد و گفت که اگر این دسته از ماشین‌آلات را وارد نکنیم بخشی از تولیدمان در بخش معدن و همچنین پروژه‌های راه‌سازی با مشکل مواجه خواهد شد.

عبدالوهاب سهل‌آبادی رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران افزود: بخشی از ماشین‌آلات مورد نیاز بخش صنعت کشور در داخل کشور تولید می‌شوند و در این زمینه باید تمهیداتی اندیشیده شود تا شاهد واردات آنها نباشیم.

وی بیان داشت: با این حال ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی همچون بیل مکانیکی، لودر، بولدوزر و غیره در کشور تولید نمی‌شود و باید از طریق واردات تامین شوند.

سهل‌آبادی ادامه داد: هرچند شرکت هپکو از توان خوبی برای تولید ماشین‌آلات صنعتی برخوردار است، اما هیچ‌گاه توانی برای تولید ماشین‌آلات سنگین نداشته است و اگر این دسته از ماشین‌آلات را وارد نکنیم بخشی از تولیدمان در بخش معدن و همچنین پروژه‌های راه‌سازی با مشکل مواجه خواهد شد.

وی به فرسودگی ماشین‌آلات و همچنین قیمت‌های بالای آنها در کشور اشاره کرد که نوسازی این ناوگان را لازم می‌کند و اظهار داشت:‌ با این حال در بخش‌هایی همچون فرآوری سنگ، وسایل و ماشین‌آلات ریخته‌گری، ساخت کوره‌های القایی و قوسی به خودکفایی رسیده‌ایم و از توان بسیار خوبی بهره‌مندیم و نیازی به خارج نداریم، اما در تولید ماشین‌آلات معدنی ضعف داریم و ناگزیر از صادرات هستیم.

رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران همچنین به تعطیلی بیش از پنج هزار معدن کوچک و متوسط در کشور اشاره و اضافه کرد: نیمی از مشکلات این معادن راکد را عدم تامین ماشین‌آلات مورد نیاز تشکیل می‌دهد.

وی با اکتشاف پهنه‌های بسیار خوب معدنی در کشور اشاره و تصریح کرد: عمده مشکل معدنکاری کشور را کمبود ماشین‌آلاتی همچون لودر، بولدوزر و بیل مکانیکی تشکیل می‌دهد.

سهل‌آبادی با اشاره به مخالفت برخی نمایندگان مجلس با واردات ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی به کشور، افزود: در این زمینه مرکز پژوهش‌های مجلس باید بیشتر کار کرده و نمایندگان مخالف را با محدودیت توان شرکتی همچون هپکو آشنا کند، زیرا هرگونه اهمال در این زمینه می‌تواند منجر به فرصت سوزی برای کشور شود.

وی معتقد است: در شرایط فعلی و تداوم تحریم‌ها، واردات ماشین‌آلات مستعمل اروپایی که در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و دریای عمان به کار گرفته شده‌اند و اورهال آنها می‌تواند برای بخش معدن و صنایع معدنی کشورمان چاره‌ساز باشد، زیرا از قیمت‌های پایین‌تری نسبت به ماشین‌آلات صفر کیلومتر برخوردارند.

رییس خانه صمت ایران ادامه داد: به‌طور مثال یک دستگاه بیل مکانیکی نو حدود ۱۴ میلیارد مشکل تجارت ایران چیست؟ تومان قیمت دارد، اما می‌توان کارکرده و دست‌دوم آن را با حدود قیمتی ۶ تا هفت میلیارد تومانی خریداری کرد.

وی همچنین یادآور شد: معادن و شرکت‌های بزرگ کشور قادر به تامین ماشین‌آلات بزرگ مورد نیاز خود هستند، اما تا امروز این ماشین‌آلات در اختیار معادن کوچک و متوسط به‌منظور توسعه فعالیت‌هایشان قرار داده نشده است.

به گزارش ایرنا، پیش‌تر «سید رضا محتشمی پور»‌ معاون امور معادن و فرآوری مواد وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به موضوع تامین ماشین‌آلات معدنی، اظهار داشته بود: در چند سال گذشته شرایط خوبی در بحث ماشین‌آلات نداشتیم و عدم تامین کافی آنها موجب کندی حرکت بخش معدن شده بود.

وی با اشاره به تغییر شرایط در چند ماه گذشته در این بخش، تاکید کرد: امروز هیچ مشکلی برای واردات ماشین‌آلات سنگین موردنیاز بخش با عمر زیر پنج سال که فاقد ساخت داخل باشند، وجود ندارد.

محتشمی پور همچنین با اشاره به اقدامات انجام شده برای ساخت ماشین‌آلات مورد نیاز در کشور، افزود: شرکت‌ها و واحدها می‌توانند برای تامین ماشین‌آلات موردنیاز خود را صندوق ضمانت فعالیت‌های معدنی تماس بگیرند.

اثرگذاری محدودیت مالی بر اقتصاد ایران در مرداد 1401

برای پنجمین ماه متوالی در مرداد ماه امسال رشد تولید در صنایع با محدودیت مالی شدید مثبت برآورد شده، این رد حالیست که صنایعی که با محدودیت مالی مواجه نبوده اند در چهار ماه نخست سال رشد منفی داشته اند.

به گزارش اکو ایران رشد تولید صنعتی در صنایعی که با محدودیت مالی شدید مواجه هستند برای پنجمین ماه متوالی در مرداد ماه مثبت به ثبت رسیده، همچنین رشد تولید در صنایعی که با محدودیت مالی مواجه نیستند برای نخستین بار در سال جاری در مرداد مثبت برآورد شده، به عبارت دیگر صنایعی که دچار محدودیت نبوده اند چهار ماه نخست امسال رشد منفی داشته اند که بالاخره در مرداد ماه این نرخ رشد مثبت شده است. به طور کلی می توان گفت که بالاتر بودن نرخ رشد صنایعی که محدودیت شدید مالی داشته در مقایسه با رشد دیگر صنایع، نشان می دهد اقتصادی ایران در سال جاری مشکل محدودیت مالی نداشته است.

در اقتصاد ایران محدودیت نقدینگی در صنایع همواره از اصلی ترین مشکل های تولید بر شمرده شده است. البته محدودیت مالی برای همه شرکت ها به یک اندازه نیست و در برخی شرکت ها شدیدتر و در برخی شرکت ها محدودیت مالی کمرنگ تر است. در این بخش از گزارش شرکت ها بر اساس شاخص محدودیت مالی به دو گروه با محدودیت مالی شدید وبا محدودیت مالی خفیف تقسیم شده اند. سپس روند رشد تولید این دو گروه با هم مقایسه شده است. در بازه هایی که رشد شرکت های با محدودیت مالی بیشتر پایین تر است می توان گفت که فشار محدودیت مالی بر رشد تولید بیشتر از سایر دوره ها است. و مناطق هاشور خورده نشان دهنده دوره هایی است که محدودیت مالی نقش محدود کننده در رشد تولید داشته است.

همچنین هاشور پر رنگ نمودار نشان دهنده این است که محدودیت مالی نقش عمیق تری در کاهش تولید داشته (و همبستگی بین محدودیت مالی و رشد منفی تولید بالا تر بوده) است. بر اساس این نمودار در سال های 1397 تا 1399 تقریبا در تمام دوره ها رشد شرکت هایی که محدودیت مالی شدیدتری داشتند کمتر از رشد سایر شرکت ها بوده است. در برخی برهه های زمانی مانند خرداد تا آذر 1398 و آبان تا دی ماه 1399 این محدودیت اثر شدید تری بر رشد تولید داشته است. اما از ابتدای سال 1400 تا خرداد 1401 (به جز معدود ماه هایی) رشد دو گروه از شرکت ها که با توجه به محدودیت مالی بسیار نزدیک به هم بوده است. لذا از ابتدای فروردین 1401 تا کنون محدودیت مالی تغییرات و نوسانات تولید را به طور معنی داری تحت تاثیر قرار نداده است.

از سال 96 تا انتهای سال 97 می توان گفت محدودیت مالی تاثیر چندانی بر اقتصاد ایران نداشته است. به عبارت دیگر در این بازه زمانی رشد تولید در صنایعی که محدودیت شدید مالی داشته اند تفاوت زیادی با صنایع و شرکت هایی که با محدودیت خفیف مالی رو به رو بوده اند، نداشته است. اما از انتهای سال 97 محدودیت مالی گریبان رشد تولید در اقتصاد ایران را گرفت. این روند در بهمن ماه 97 آغاز شد و در بازه زمانی خرداد تا آذر 98 شدت بالایی به خود گرفت، به گونه ای در مهر ماه 98 رشد تولید در صنایع با محدودیت مالی بالا حدود 12 درصد کمتر از رشد در صنایع بدون محدودیت مالی بوده است. از آغاز زمستان 98 اثر محدودیت مالی بر اقتصاد ایران کمرنگ شده و از شروع سال 99 تا تیر ماه تقریبا این اثر از بین رفت و رشد تولید در دو گروه مذکور تفاوت چشمگیری با هم ندارد. از مرداد ماه بار دیگر کمی اثر محدودیت نقدینگی در اقتصاد دیده شد و این روند تا فروردین 1400 ادامه داشت.

رئیسی: پرونده‌های ایران در آژانس باید مختومه شود

رئیس جمهور یکی از دلایل اصلی تاکید ایران بر عدم دخالت بیگانگان در منطقه را وضعیت امروز ملت افغانستان پس از بیش از ۲۰ سال اشغال و مداخله آمریکا و نیروهای ناتو دانست و گفت: معلولیت ۳۵ هزار کودک، فقط یکی از نتایج دو دهه اشغال افغانستان است.

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی عصر روز چهار‌شنبه در ادامه برنامه‌های سومین روز از سفر به نیویورک ، در نشستی با جمعی از متخصصان و کارشناسان سیاست خارجی آمریکا به سوالات آنان پاسخ گفت.

رئیس جمهور در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا ایران تمایل به توافق در مذاکرات هسته‌ای دارد یا نه؟ گفت: جمهوری اسلامی ایران از توافق موجود خارج نشده است و به همه تعهدات خود در این توافق نیز عمل کرده است. این آمریکا بود که از این توافق خارج شد و کشورهای اروپایی بودند که به تعهدات خود عمل نکردند.

رئیسی با تاکید بر اینکه از ابتدا اعلام کردیم که موافق مذاکره با هدف رسیدن به نتیجه و توافق عادلانه و منطقی هستیم نه مذاکره برای مذاکره، افزود: آنچه با آن مواجه هستیم احتمال خروج یکی از کشورهای طرف مذاکره از توافق نیست، بلکه رخدادی است که تجربه شده و امروز جمهوری اسلامی به درستی به دنبال آن است که تضامینی اعتمادآور و اطمینان‌بخش از عدم تکرار این تجربه به دست بیاورد. این گره باید به دست همان کسی باز شود که گره را زده است.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه هیچ کسی خواسته‌های ایران را غیرمنطقی توصیف نکرده است، گفت: نکته بعدی این است که مسائل پادمانی تا چه زمانی قرار است به عنوان یک اهرم فشار علیه ایران مورد سوء استفاده قرار گیرد؟ تا به حال چند پرونده در این زمینه گشوده شده و هر بار اعلام شده که ادعاهای مطرح شده در آن صحیح نبوده است؟

آیت‌الله رئیسی تصریح کرد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا کنون 15 بار بر صلح‌آمیز بودن و عدم انحراف فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران از مقررات این آژانس تاکید کرده است، آیا این گزارش‌ها برای کشورهای غربی فاقد مشکل تجارت ایران چیست؟ اعتبار است؟ آیا منطقی است ایران پای توافقی را امضا کند که چنین ادعاهایی علیه آن مطرح بوده و ممکن است تنها چند روز بعد از امضای دوباره توافق، دستاویز اقدام علیه آن شود؟

رئیسی در واکنش به این مطلب که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نهادی مستقل و غیرسیاسی است، گفت: در همین منطقه‌ای که ایران قرار دارد، چند کشور دیگر فعالیت‌های هسته‌ای و حتی فعالیت‌های مرتبط با تولید سلاح‌های هسته‌ای دارند؟ چقدر از فعالیت‌های آنها تحت نظارت آژانس است و حتی با وجود ساخت سلاح‌های هسته‌ای، نه آژانس و نه کشورهای مدعی در جهان حساسیتی روی آنها ندارند؟

رئیس‌جمهور در پاسخ به سوال دیگری درباره روند بهبود روابط ایران و عربستان افزود:‌ ایران به‌دنبال تقویت و توسعه روابط با همسایگان خود است و بارها تاکید کرده‌ایم که اگر بیگانگان در مسائل منطقه دخالت نکنند، خود کشورهای منطقه توانمندی کافی برای حل و فصل مسائل فیمابین را دارند.

آیت‌الله رئیسی در پاسخ به این سوال که راهکار حل مسائل افغانستان از نظر ایران چیست؟ تصریح کرد: یکی از دلایل اصلی تاکید جمهوری اسلامی ایران بر عدم دخالت بیگانگان در مسائل منطقه، وضعیت امروز ملت افغانستان پس از بیش از 20 سال اشغال و مداخله آمریکا و نیروهای ناتو در این کشور است. فقط یک مورد از انبوه ویرانی، جنایت و کشتار بیش از دو دهه اشغال افغانستان معلولیت 35 هزار کودک افغانستانی، صرف‌نظر از کشته‌ها و آوارگان افغانستانی است. مردم در نقاط مختلف دنیا تا کی باید تاوان سیاست‌های غلط و سلطه‌طلبانه دولتمردان آمریکایی و اروپایی را بدهند؟

رئیس جمهور افزود: از نظر جمهوری اسلامی ایران راهکار رفع مشکلات افغانستان تشکیل دولتی فراگیر از طریق گفتگو و تفاهم همه گروه‌ها و طوایف این کشور است. این راهکار رفع مشکلات یمن، سوریه و فلسطین نیز هست که پس از 70 سال اشغال، امضای توافقنامه‌های متعدد از جمله کمپ‌دیوید، شرم‌الشیخ و اسلو نیز نتوانسته منافع آنان را تامین و مشکلات‌شان را حل کند. کشورهای غربی اگر در ادعای خود در حمایت از دموکراسی صادق هستند، شرایط برگزاری انتخاباتی آزاد با حضور همه فلسطینیان فارغ از یهودی، مسیحی یا مسلمان بودن آنان را فراهم کنند تا خودشان برای سرنوشت‌شان تصمیم بگیرند.

رئیسی در پاسخ به سوالی درباره درگیری‌های اوکراین گفت: ایران خود تجربه تلخ جنگی هشت ساله را که با حمایت و تحریک آمریکا و کشورهای اروپایی به این کشور تحمیل شد از سر گذرانده و لذا از تمام ظرفیت‌های خود برای میانجی‌گری و پایان یافتن هر چه سریع‌تر این درگیری‌ها بهره خواهد گرفت.

رئیس‌جمهور سیاست‌های توسعه‌طلبانه ناتو را یکی از دلایل بروز ناامنی در نقاط مختلف جهان توصیف و تصریح کرد: شما به عنوان اندیشمندان سیاست خارجی به سیاستمداران و دولتمردان مشورت دهید تا مردم نقاط مختلف دنیا بیش از این هزینه خطاها و اشتباهات آنان را متحمل نشوند.

آیت‌الله رئیسی در پاسخ به این سوال که ایران برای مبارزه با تجارت مواد مخدر چه کرده است، اظهار داشت: بیشترین حجم تولید مواد مخدر در افغانستان است که تحت اشغال و سیطره آمریکا و نیروهای ناتو بود؛ اگر ایران جلوی تجارت مواد مخدر را نگیرد، تمام اروپا و آمریکا جولانگاه قاچاقچیان مواد مخدر خواهد شد.

رئیس جمهور در ادامه این نشست در پاسخ به این سوال که شما به عنوان رئیس جمهور در برابر کشته شدن یک دختر مشکل تجارت ایران چیست؟ جوان چه کرده‌اید، خطاب به فرد سوال کننده گفت: شما یک پژوهشگر هستید و از شما توقع می‌رود که قبل از پذیرفتن و بازطرح یک موضوع، از صحت آن اطمینان کسب کنید و آنچه می‌گویید بر اساس اسناد معتبر و تایید شده باشد.

رئیس جمهور افزود: بنده شخصا با خانواده ایشان تماس گرفتم و قول دادم که موضوع را به دقت پیگیری خواهم کرد تا همه جوانب موضوع بررسی شده و حقی ضایع نشود. در روزهای گذشته حداقل دو گروه از پزشکی قانونی و نمایندگان مجلس ایران این موضوع را به شکل دقیق مورد بررسی قرار داده‌اند و مقام قضایی بررسی کننده این پرونده باید نظر نهایی خود را اعلام کند.

آیت‌الله رئیسی گفت: دفاع از حقوق بشر در ذات جمهوری اسلامی قرار دارد و این موضوع برای ما نه یک ابزار سیاسی، بلکه یک تکلیف الهی و یک وظیفه در جایگاه حاکمیت است.

رئیس‌جمهور معیارهای مدعیان غربی حقوق بشر را دوگانه خواند و گفت: مدعیان حمایت از حقوق بشر در برابر گزارش‌ها و اخبار رسمی از کشته شدن زنان و مردان در کشورهای غربی و آمریکا به دست نیروهای پلیس حساسیتی نشان نمی‌دهند.

رئیس جمهور در پاسخ به سوال یکی دیگر از حاضران درباره تبادلات و روابط فرهنگی گفت: جمهوری اسلامی ایران از تبادل و روابط فرهنگی میان اسلام، مسیحیت، یهودیت و زرتشتیان، میان ایران و غرب و بین تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف کاملاً استقبال می‌کند و آن را مفید می‌داند. به نظر ما جنگ، لشکرکشی و سلاح هسته‌ای راه حل مشکلات دنیا نیست، بلکه این مشکلات با گفتگو و مفاهمه قابل حل است.

رئیسی در پاسخ به سوال یکی دیگر از حاضران که درخواست تضمین از سوی ایران را بستن دست دولتمردان آینده آمریکا توصیف می‌کرد، گفت: آیا اگر توافق مشکل تجارت ایران چیست؟ و امضای هر دولتی صرفا در زمان روی کار بودن آن دولت اعتبار داشته باشد، دیگر می‌توان روابط بین‌المللی را اداره کرد؟ آیا با قبول فرض شما دیگر کنوانسیون‌ها و توافقات بین‌المللی قابل اتکا و اجرا هستند؟

رئیس جمهور همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه ایران در حال نزدیک شدن به شرق است، گفت: ما خواهان توازن و تعادل در سیاست و تعاملات خارجی خود هستیم و ارتباط با جهان را صرفاً در تعامل با چند کشور غربی نمی‌بینیم.