انواع اوراق مشارکت

شما باید بدانید که اوراق بهادار یکی از ابزارهای مالی به شمار می رود و قابلیت نقل و انتقال آن از جمله ویژگی های مهم آن است. نوع ارزش مالی این اوراق با انواع آن مشخص می شود که شما باید به خوبی با انواع آن آشنایی داشته باشید. شرکت و یا نهادی که این نمونه از اوراق ها را صادر می کند به عنوان توزیع کننده شناخته می شود که انواع این اوراق را به انواع اوراق مشارکت مشتریان خود ارائه می دهد. در واقع شما باید بدانید این نمونه از اوراق ها به نوعی رابطه طلبکاری را از یک شرکت و یا نهاد نشان می دهد که به صورت کلی آن را یک ارزش مالی به شمار می آورند.
در دنیای امروزه تنها اسکناس های نیستند که دارای ارزش می باشند، بلکه باید بدانید بدانید یک سری کاغذ دیگر هم هستند که ارزش زیادی دارند و اوراق بهادار یکی از انواع آنها می باشد. این اوراق یکی از مهمترین و اصلی ترین ویژگی هایی که دارند این است که مالکیت و موقعیت یک فرد را در هر یک از مکان هایی که در آن اوراق دارد نشان می دهد. در بازار سرمایه این اوراق را به 3 دسته تقسیم می کنند که هر یک از آنها ویژگی های متنوعی دارند. در ادامه برخی از آنها که اهمیت بسیار زیادی دارد و شما باید با آنها آشنایی داشته باشید را در ادامه بیان می کنیم.

وبلاگ جامع مدیریت رسول حسن زاده

اوراق بهادار در جهان بسیار متنوع هستند و به طور پیوسته ابزار معاملاتی جدیدی ایجاد می ­گردد. در ایران انواع اوراق بهادار چندان متنوع نیست. البته برنامه ­هایی برای گسترش انواع اوراق بهادار مورد معامله در بورس وجود دارد. در این بخش ابتدا اوراق بهادار مورد معامله در بورس و سپس تعدادی از اوراق بهادار مطرح و پرطرفدار نیز شرح داده خواهد شد.

سهام عادی
متداول ترین نوع اوراق بهادار در بازار ایران است. سهام عادی توسط هر شركت منتشر شده و از ارزشی اسمی برخوردار است (در ایران 1000 ریال است). تعداد سهام منتشر شده ی شركت برابر است با سرمایه ثبت شده ی شركت تقسیم بر ارزش اسمی. درنتیجه شركتی با 500 میلیون ریال ارزش اسمی دارای 500 هزار سهم است. شركت های پذیرفته شده در بورس از طریق عرضه ی اولیه سهام خود را به فروش می رسانند. توجه داشته باشید سرمایه شركت با ارزش آن برابر نیست. سهام داران به نسبت تعداد سهام عادی خود مالك شركت هستند درنتیجه اگر كسی 1 میلیون سهم از ده میلیون سهم شركتی را داشته باشد مالك 10 درصد آن است. در قانون بورس ایران محدودیت هایی در مورد سقف مالكیت شركت توسط افراد حقیقی و حقوقی وجود دارد. همچنین سهام دار به نسبت مالكیت خود در مجمع عمومی شركت دارای حق رای است.
در كشورهای دیگر، شركت می تواند سهام عادی منتشر كرده ولی آن را به فروش نرساند. همچنین شركت قادر به بازخرید سهام خود است. از طرفی رابطه ی مستقیمی بین تعداد سهام منتشره و سرمایه ی ثبت شده شركت وجود ندارد. تمامی این موارد براساس قوانین ایران ممنوع هستند.

سهام ممتاز
سهام ممتاز نوعی سهم است كه از سود مشخصی برخوردار است. به عنوان مثال سهام ممتازی كه دارای سود ده درصد بوده و ارزش آن 1000 ریال است در آخر سال مالی 100 ریال سود دریافت خواهد كرد. همچنین سهام ممتاز از نظر پرداخت سود بر سهام عادی اولویت داشته و پس از پرداخت سود سهام ممتاز، سهام عادی سود دریافت خواهند كرد. معمولا سهام ممتاز در مجمع عمومی شركت دارای حق رای نیست.

حق تقدم
شركت های بورسی می توانند به منظور توسعه ی فعالیت های خود افزایش سرمایه دهند. افزایش سرمایه به روش های گوناگونی انجام می شود. یكی از روش های افزایش سرمایه كه به آن افزایش سرمایه از محل آورده ی نقدی گفته می شود، با انتشار حق تقدم انجام می گیرد. در این روش شركت به میزان درصد افزایش سرمایه، گواهینامه ی حق تقدم منتشر می كند و آن ها را به سهام داران خود می دهد.
به عنوان مثال فرض كنید شركتی دارای 1000 سهم است و 50 درصد افزایش سرمایه دهد. در این حالت هر كسی به تعداد نصف سهام خود حق تقدم دریافت می كند. یعنی كسی كه 20 سهم داشته، 10 گواهی حق تقدم دریافت می كند. حال سرمایه گذار با سه انتخاب روبروست: یا در مهلت مقرر به ازای هر حق تقدم مبلغ 1000 ریال به حساب شركت واریز كرده و در افزایش سرمایه، شركت می كند. پس از گذشتن مدتی، حق تقدم سهامدار فوق به سهام عادی تبدیل می شود. در حالت دوم، سهام دار می توان در زمان مشخص شده، گواهی حق تقدم خود را مانند سهام عادی در بازار بورس به فروش برساند. در این انواع اوراق مشارکت صورت وی مبلغ فروش را دریافت می كند و دیگر در افزایش سرمایه، شركت نخواهد داشت و حق تقدم به خریدار منتقل می شود. محدودیت های خرید و فروش حق تقدم با سهام عادی فرق می كند. در حالت سوم، سهام دار هیچ كاری انجام نداده و خود شركت پس از پایان مهلت قانونی می تواند حق تقدم را به فرد دیگری فروخته و پس از كسر مبلغ مجاز، مانده ی فروش را به سهام دار دهد.

سهام جایزه
روش دیگر برای افزایش سرمایه، انتشار سهام جایزه است. در این روش شركت اندوخته ی نقدی خود را كه طی سال های گذشته به دست آورده به سرمایه تبدیل می كند و درنتیجه سهامداران نباید مبلغی پرداخت كنند. این روش را افزایش سرمایه از محل مطالبات نیز می گویند. سهام منتشر شده در این حالت سهام جایزه نام دارد.

اوراق مشاركت
روشی برای تامین مالی پروژه های شركت است. شركت پس از تدوین برنامه و اخذ انواع اوراق مشارکت مجوزهای لازم می تواند اقدام به انتشار و فروش اوراق مشاركت نماید. اوراق مشاركت مانند سهام ممتاز دارای نرخ سود اسمی هستند كه در موعدهای مشخص به خریداران پرداخت می شود. اوراق مشاركت دارای تاریخ سررسید هستند كه در آن تاریخ مبلغ اولیه ی اوراق مشاركت (مبلغ اسمی مندرج بر روی اوراق مشاركت) به مالك اوراق پرداخت می شود. برخی از اوراق مشاركت از قابلیت تبدیل به سهم در تاریخ سررسید برخوردارند. در كشورهای دیگر اوراق مشاركت در انواع بیشتری منتشر شده و نام آن نیز اوراق قرضه است.

مشتقات ( Derivatives )
ابزار مشتقه، اوراق بهاداری هستند كه به خودی خود ارزش ذاتی ندارند و ارزش آن ها براساس دارایی اصلی دیگری تعیین می شود. به عبارت دیگر براساس یك دارایی اصلی یا زیربنایی، اوراق بهاداری فرعی ایجاد می شود. این اوراق بهادار با وجود آن كه ارزش ذاتی ندارند ولی مانند یك اوراق بهادار مستقل در بورس معامله می شوند. ابزار مشتقه ی بسیار متنوعی در بازارهای بین المللی وجود دارند ولی مهم ترین آن ها در ایران اختیار معامله و قرارداد آتی هستند كه در ادامه به طور خلاصه شرح داده می شوند.

اختیار معامله ( Option )
اختیار معامله نوعی اوراق بهادار است كه در بازار بورس ایران وجود ندارد. اختیار معامله دو نوع كلی دارد: Call یا اختیار خرید و Put یا اختیار فروش. به طور كلی قراردادهای اختیار دربرگیرنده نوعی حق هستند كه می توان در صورت لزوم از آن ها استفاده كرد. در قرارداد اختیار خرید، خریدار حق خرید اوراق بهاداری را در زمانی مشخص می خرد (اختیار فروش نیز به همین شكل است). به عنوان مثال فرض كنید فردی حق خرید 1000 سهم شركت X را طی سه ماه آینده در قیمت 120 تومان به قیمت 200 تومان می خرد. طی سه ماه آینده سهم X تغییرات زیادی خواهد كرد. حال فرض كنید در زمان سررسید قیمت سهم افت كرده و 100 تومان باشد درنتیجه اختیار خرید برای خریدار سودی نخواهد داشت زیرا وی می تواند سهم را 120 تومان بخرد. دراینحالت وی 200 تومان (بهای اختیار خرید) را از دست داده است. حال اگر در زمان سررسید قیمت سهام 250 تومان باشد، خریدار می تواند اختیار خود را اعمال كرده و سهم را به قیمت 120 تومان از فروشنده اختیار خرید بخرد و در بازار 250 تومان بفروشد. توجه داشته باشید كه دارنده ی اختیار خرید مختار است كه سهام را بخرد ولی فروشنده ی آن مجبور است كه سهام را بفروشد. همین داستان در مورد اختیار فروش نیز وجود دارد. از نظر اعمال حق اختیار معاملات به دو دسته اروپایی و آمریكایی تقسیم می شوند. اختیار معاملات اروپایی را فقط می توان در زمان سررسید اعمال كرد ولی در مورد آمریكایی ها طی هر زمانی قبل از سررسید امكان اعمال وجود دارد.
به طور كلی مباحث مرتبط با اختیار معاملات پیچیده تر از سهام عادی بوده و سناریوها و حالات بسیار متعددی را شامل می شود. هدف از چنین ابزاری افزایش نقدشوندگی بازار، پوشش خطر برای معاملات سهام و كاهش هزینه ی سهام داران است. به عنوان مثال فرض كنید شما اختیار فروش 1000 سهم شركت X را در قیمت 200 تومان به قیمت 500 تومان بخرید (قیمت كنونی 220 تومان است). اگر طی سه ماه آینده قیمت سهم به 110 تومان برسد شما می توانید اختیار فروش خود را اعمال كرده و سهم خود را به فروشنده ی اختیار فروش، 200 تومان بفروشید و از بازار 110 تومان بخرید. در چنین حالتی شما در هر سهم 90 تومان سود كرده-اید. به عبارت دیگر شما از كاهش قیمت سهم سود كرده اید! در حالت های پیچیده تر می توان چندین اختیار معامله را تركیب كرد و نوعی استراتژی بوجود آورد (به عنوان مثال حالتی ایجاد كرد كه اگر قیمت سهمی تا سه ماه بعد بین 100 تا 300 تومان بود شما سود كرده و در غیراینصورت فقط مبلغ پرداختی بابت اختیار معامله را از دست دهید).
چنین ابزاری را ابزار مشتقه می گویند زیرا خود ماهیتی مستقل ندارند و برای سایر اوراق بهادار از قبیل سهام عادی، شاخص و قراردادهای آتی تعریف می شوند. بیشترین كاربرد اختیار معامله برای سهام عادی و شاخص است.

قرارداد آتی ( Future )
قرارداد آتی ابزار مشتقه ی است كه بیشتر برای بازار كالاها، شاخص و ارز كاربرد دارد. در قرارداد آتی دو طرف معامله قرار می گذارند كه در زمانی مشخص (مثلا سه ماه آینده) و با قیمتی معلوم ابزار مورد معامله (كالا یا ابزارهای مالی) را معامله كنند. برخلاف اختیار معامله، در اینجا نوعی تعهد وجود ندارد. معمولا قراردادهای آتی منجر به تحویل فیزیكی كالا نشده و به صورت نقدی تسویه می شوند.
یكی از كاربردهای اصلی قراردادهای آتی پوشش خطر در معاملات دیگر است. فرض كنید شما معامله ای با یك شركت خارجی به ارزش صد میلیون یورو دارید. قرار است پول چهار ماه دیگر پرداخت شود. طی این چهار ماه تغییرات قیمت یورو می تواند برای شما بسیار خطرناك باشد. پس با خرید قرارداد آتی صد میلیون یورو در قیمتی معلوم (مثلا 1350 تومان) برای چهار ماه دیگر شما خود را در برابر تغییرات قیمت یورو مصون كرده و بهتر می توانید برنامه ریزی كنید. البته افراد زیادی نیز به صرف كسب سود از تغییرات قیمت وارد بازار قراردادهای آتی می شوند.
در زمان انجام معاملات قراردادهای آتی شما باید درصدی از مبلغ قرارداد را كه توسط بورس تعیین می شود به عنوان ودیعه نزد بورس بسپارید. قراردادها هر روز تسویه می شوند و درنتیجه اگر تغییرات قیمت به نفع شما باشد ودیعه ی شما افزایش یافته و در غیراین صورت ودیعه ی شما كاهش می یابد. اگر مبلغ ودیعه كمتر از آستانه ای مشخص شود، باید میزان ودیعه را تا حد اولیه افزایش دهید. در هر زمانی قبل از سررسید قرارداد، می توانید با معامله قراردادی در جهت مقابل از بازار خارج شوید (مثلا اگر قرارداد خرید 100 میلیون یورو را برای سه ماه بعد خریده اید می توانید یك ماه بعد با فروش قرارداد خرید صد میلیون یورو، از بازار خارج شوید).

صكوك
نوعی اوراق قرضه ی اسلامی است كه براساس موازین شرع طراحی شده است. ساختار پرداخت بهره ی اوراق قرضه ی غربی مطابق با موازین شرعی نیست. ناشر اوراق صكوك، گواهی ای را به سرمایه گذاران می فروشد و سپس آن را با قیمتی مشخص دوباره از خریداران اجاره می كند. همچنین فروشنده تعهد می كند در تاریخی مشخص، اوراق را با قیمتی معلوم از خریداران بازخرید كند. ناشر اوراق صكوك باید ارتباطی مشخص و واضح بین بازده و وجه نقد ناشی از فعالیت ها با دارایی خریداری شده ایجاد كند. به عبارت دیگر، تامین مالی باید مبتنی بر دارایی مشهود باشد.

اوراق مشارکت چیست و چه کاربردی دارد؟

اوراق انواع اوراق مشارکت مشارکت، اوراقی است که به قیمت اسمی و برای مدتی معین منتشر می‌شود. اما پیش از آشنایی با اوراق مشارکت، باید با مفهوم اوراق بدهی (اوراق قرضه) آشنا شد. در این گزارش، به تشریح مفهوم این نوع از اوراق و کاربرد آنها پرداخته می‌شود.

• اوراق مشارکت چیست؟
• چگونه اوراق مشارکت بخریم؟
• ویژگی‌های اوراق مشارکت
• سود حاصل از خرید اوراق مشارکت چقدر است؟
• انواع اوراق مشارکت
• اوراق ‌مشارکت ساده
• اوراق ‌مشارکت قابل ‌تبدیل به سهام
• اوراق مشارکت قابل‌ تعویض

به گزارش اقتصادآنلاین؛ اوراق بدهی یا قرضه، به اوراقی گفته می‌شود که صادرکننده تعهد می‌کند طی بازه زمانی مشخص (به طور معمول یک ساله)، سودی معادل قیمت اسمی ضرب در نرخ سود را به دارنده آن بپردازد و در پایان دوره اوراق، مبلغی اسمی را به دارنده ورقه پرداخت نماید.

اوراق مشارکت چیست؟

منظور از اوراق مشارکت، اوراق با نام یا بدون نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت معین منتشر می‌شود و سرمایه‌گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت‌ زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه‌ها مدعی است. اوراق مشارکت، نوعی بدهی برای ناشر محسوب می‌شود که با انتشار آن تعهد می‌نماید طی بازه‌های زمانی معین، مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق ذکر شده است، در قالب سود اوراق به سرمایه‌گذار بپردازد.

چگونه اوراق مشارکت بخریم؟

پس از انتشار اوراق، یک بانک از سوی منتشرکننده اوراق به منظور واگذاری انتخاب می‌شود و پس از انتخاب بانک، سرمایه‌گذار با مراجعه به همان بانک انواع اوراق مشارکت اقدام به خرید اوراق می‌کند. برای گرفتن سود اوراق مشارکت (ماهانه یا سه ماهه) نیز، باید به بانک مراجعه و شماره حساب اعلام شود.

درواقع، ناشر اعم از بورسی و غیربورسی موظف است یک بانک را به ‌عنوان بانک عامل معرفی نماید تا سرمایه‌گذاران از طریق آن بانک اقدام به خرید اوراق نموده و سودهای دوره‌ای و اصل سرمایه در پایان دوره را نیز از همان بانک دریافت نمایند.

ویژگی‌های اوراق مشارکت

تضمین سود مشخص و علی الحساب برای صاحبان آن در تاریخ سررسید، ضمانت اصل مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده برای دارندگان اوراق مشارکت، سود بالاتر از سود عرف بانکی برای ترغیب مردم به خرید اوراق، امکان گرفتن سود اوراق در سررسیدهای ماهانه، سه‌ماهه و سالانه، سرمایه‌گذاری بدون ریسک برای خرید و فروش اوراق، معافیت مالیاتی برای صاحبان اوراق و فروش اوراق قبل از پایان سررسید و محاسبه سود، از جمله ویژگی‌های اوراق مشارکت است.

سود حاصل از خرید اوراق مشارکت چقدر است؟

به طور معمول، سود سالانه اوراق مشارکت حدود ۲ تا ۴درصد بالاتر از نرخ سود سپرده بلندمدت یکساله بانک‌ها است تا خریداران تمایل به سرمایه‌گذاری در این بازار پیدا کنند. اما سود دقیق آن، به انتشاردهنده و زمان سررسید نیز برمی‌گردد و به هر میزان که اوراق سررسید طولانی‌تری داشته باشند، سود سالانه بیشتری هم پرداخت می‌کنند.

انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت، شامل اوراق بورسی و غیربورسی است. منظور از اوراق، همان اوراق خارج از بورس است که سه نوع را شامل می‌شود؛ اوراق ساده، قابل تبدیل به سهام و قابل تعویض با سهام. از بین این سه نوع ساده با نام یا بی‌نام بیشتر در بازار مالی ایران خرید و فروش می‌شوند و اوراق قابل تبدیل یا اوراق قابل تعویض با سهام چندان مورد استفاده نیستند.

اوراق ‌مشارکت ساده

این نوع از اوراق، متداول‌ترین نوع اوراق مشارکت محسوب می‌شود که به دلیل مکانیسم‌های حقوقی خاص از جمله تضمین بازپرداخت اصل و سود ورقه که مقررات متفرقه حاکم بر این اوراق را پیش‌بینی کرده‌اند، ابزار مناسبی برای شرکت عموم در سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت است. زیرا صاحب ورقه با نام یا بی‌نام می‌تواند آن را به فرد دیگری منتقل کند یا به ناشر بازگرداند.

اوراق ‌مشارکت قابل ‌تبدیل به سهام

این نوع از ‌اوراق ‌مشارکت، اقتباس کامل از مقررات سابق اوراق قرضه قابل‌ تبدیل به سهام به ‌وسیله قانون‌گذار، پس از انقلاب اسلامی است. زیرا اوراق مشارکت قابل ‌تبدیل، اوراقی است که بتوان آن را به سهم شرکت ناشر تبدیل کرد. اگر وضعیت اقتصادی و سوددهی شرکت ناشر پس از انتشار اوراق بهتر شود، امکان تبدیل اوراق به سهام و سود بیشتر برای دارندگان اوراق مشارکت وجود دارد.

اوراق مشارکت قابل‌ تعویض

این اوراق، قابل ‌تعویض با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. زمانی که چنین اوراقی به سرمایه‌گذار واگذار می‌شود، ناشر موظف است حداقل به ‌میزان اوراق‌ مشارکت‌ قابل تعویض، موجودی سهام شرکت‌های مذکور را تا سررسید نهایی ورقه مشارکت نگهداری کند.

لازم به ذکر است که اوراق مشارکت‌ با نام که در بازار بدهی بورس اوراق بهادار تهران پذیرش شده‌اند، در قیمت تعادلی توسط خریداران و فروشندگان مورد معامله قرار می‌گیرند. قیمت تعادلی معامله اوراق مذکور به نرخ بهره اوراق، زمان سررسید، تعداد کوپن‌های سالانه و نرخ بهره بازار بستگی دارد.

آشنایی با انواع اوراق بهادار

شما باید بدانید که اوراق بهادار یکی از ابزارهای مالی به شمار می رود و قابلیت نقل و انتقال آن از جمله ویژگی های مهم آن است. نوع ارزش مالی این اوراق با انواع آن مشخص می شود که شما باید به خوبی با انواع آن آشنایی داشته باشید. شرکت و یا نهادی که این نمونه از اوراق ها را صادر می کند به عنوان توزیع کننده شناخته می شود.

اوراق بهادار چیست؟

شما باید بدانید که اوراق بهادار یکی از ابزارهای مالی به شمار می رود و قابلیت نقل و انتقال آن از جمله ویژگی های مهم آن است. نوع ارزش مالی این اوراق با انواع آن مشخص می شود که شما باید به خوبی با انواع آن آشنایی داشته باشید. شرکت و یا نهادی که این نمونه از اوراق ها را صادر می کند به عنوان توزیع کننده شناخته می شود که انواع این اوراق را به مشتریان خود ارائه می دهد. در واقع شما باید بدانید این نمونه از اوراق ها به نوعی رابطه طلبکاری را از یک شرکت و یا نهاد نشان می دهد که به صورت کلی آن را انواع اوراق مشارکت یک ارزش مالی به شمار می آورند.
در دنیای امروزه تنها اسکناس های نیستند که دارای ارزش می باشند، بلکه باید بدانید بدانید یک سری کاغذ دیگر هم هستند که ارزش زیادی دارند و اوراق بهادار یکی از انواع آنها می باشد. این اوراق یکی از مهمترین و اصلی ترین ویژگی هایی که دارند این است که مالکیت و موقعیت یک فرد را در هر یک از مکان هایی که در آن اوراق دارد نشان می دهد. در بازار سرمایه این اوراق را به 3 دسته تقسیم می کنند که هر یک از آنها ویژگی های متنوعی دارند. در ادامه برخی از آنها که اهمیت بسیار زیادی دارد و شما باید با آنها آشنایی داشته باشید را در ادامه بیان می کنیم.

معرفی انواع اوراق بهادار :

شما باید بدانید که هر یک از انواع اوراق بهادار در بازار سرمایه دارای ویژگی های مختلفی می باشد و هر یک از آنها مشخصات خاصی دارند. 3 مورد از آنها که در هر یک از انواع بازار سرمایه وجود دارد و باید با آنها آشنایی داشته باشید عبارت می باشد از :

اوراق بدهی :

اوراق قرضه و یا اوراق بدهی آن دسته از اوراق هایی می باشد که شرکت صادر کننده آن متعهد می شود در برابر مبلغی که از خریدار دریافت نموده، مبلغ مشخص شده ای را که دوره های متنوعی دارد به فردی که دارنده اوراق است ارائه دهد. در نهایت بعد از اینه این دوره به اتمام می رسد و زمان آن تمام می شود شرکت صادر کننده موظف است که اصل مبلغی دریافتی را که از خریدار دریافت نموده به او برگرداند. آن شرکتی که این مونه از اوراق ها را صادر کرده است در برابر فردی که مالک اوراق است وظایفی دارد. وظیفه اصلی آن شرکت برای مدیریت مالی سرمایه خود این است که سود و بهای اوراق خریداری شده را به مالک بدهد. اما مالک باید بداند که هیچ سهمی در آن شرکت صادر کننده ندارد و همین مورد یکی از مهمترین مواردی است که باید با آن آشنایی داشته باشد. این نمونه از اوراق ها انواع متفاوتی دارد و هر یک از انواع آن هم دارای ویژگی های متنوعی می باشد.

به دلیل ویژگی های خاصی که این نمونه از اوراق بهادار دارند به آنها اوراق بدهی نیز می گویند. این نمونه از اوراق ها بیشتر به وسیله شرکت هایی که برای تامین سرمایه به پول نیاز دارند صادر می شود. آنها برای انجام دادن فعالیت های خود به سرمایه نیاز دارند و به همین دلیل این اوراق را منتشر می کنند. آنها به جای اینکه از بانک ها پول بگیرند از مردن پول قرض می کنند و سپس سود آن را به مردم ارائه می دهند. این اقدام شرکت ها موجب می شود که هم کار خودشان سریعتر انجام شود و کمبود بودجه نداشته باشند و هم اینکه خریدار اوراق سودی نصیبش می گردد. سرمایه گذاری کردن در این نمونه از اوراق ها ریسک کمی دارد و بازده سرمایه گذاری آن قوی است. به همین دلیل افراد زیادی که به دنبال سرمایه گذاری بی خطر هستند آن را خریداری می کنند. انواع این اوراق عبارت است از :

– اوراق قرضه :

انتشار دادن این اوراق بر اساس قوانین و شرایط خاصی می باشد که هر یک از کشورها آن را اعلام می کنند. این نمونه از اوراق به دست هر یک از افرادی که پول دارند می رسد و آنها می توانند اوراق را خریداری کرده و در سود آن مشارکت نمایند.

– اوراق مشارکت :

این نمونه از اوراق بهادار به نوعی اوراق قرضه می باشد که برای پروژه ای خاص آن را منتشر می کنند. سود اجرای پروژه در این نمونه از اوراق ها وجود دارد و بسیاری از افراد آن را خریداری می کنند. این نمونه از اوراق به طور معمول بی اسم هستند ولی باید بدانید سود آنها تضمین شده می باشد.

– اوراق خزانه :

این نمونه از اوراق برای تامین خزانه و سرمایه دولت منتشر می شود. اعتبار دولت با انتشار دادن آنها افزایش پیدا می کند. شما باید بدانید سررسید این نمونه از اوراق تنها یک سال و یا کمتر می باشد که هزینه فروش آنها بسیار ارزان تر از دیگر نمونه ها است و به همین دلیل مشتریان بیشتری دارد. با هر عنوانی آن را توزیع می کنند تا افراد خریداری نمایند.

اوراق حقوق صاحبان سهام :

در بن انواع اوراق بهادار که در بازار موجود است شما باید بدانید که سهام یکی از متداول ترین و بهترین ورقه های بهادار به شمار می رود. شما باید بدانید در بازار بورس بیشتری حجم معامله هایی که صورت می گیرد بر اساس این اوراق می باشد و همین مورد از جمله ویژگی های این نمونه از اوراق می باشد. ریسک این نمونه از اوراق نسبت به اوراق بدهی بیشتر است و به همین دلیل کمتر افرادی آن را خریداری می کنند. اما باید بدانید که بازدهی آن بسیار بیشتر از نمونه های دیگر است و به همنی دلیل افراد ترجیح می دهند که این نوع از اوراق را خریداری کنند تا سود بیشتری به دست آورند. هر سهم نشان گر میزان مالکیت فردی می باشد که آن را خریداری کرده است.
به طور کلی باید بدانید این نمونه از اوراق بهادار بیشتر روی هم تکیه دارد. به عنوان مثال اگر یک شرکت تنها یک سهم داشته باشد تنها یک نفر مال کلی آن شرکت می باشد. اما اگر اگر یک شرکت سهم خود را بیشتر کند مالکان بیشتری هم خواهد داشت. شرکت های سهامی بسیار زیادی در دنیا وجود دارند که سهم خود را به فروش می رسانند و شما می توانید آنها را خریداری کنید. سودی که در این نمونه ز اوراق وجود دارد نسبت به دیگر نمونه ها بیشتر است و به همین دلیل مشتریان آن هم زیاد می باشد. شرکت های سهامی دو نمونه سهام دارند که یکی از آنها عام و دیگی خاص است. یکی از مهمترین ویژگی هایی که این نمونه از اوراق دارند در این است که شما به عنوان خریدار در سود و زیان آن شرکت که سهام خود را به فروش رسانده است شریک می باشید.

ابزارهای مشتقه :

از دیگر انواع اوراق بهادار که شما باید به آنها آشنایی داشته باشید ابزارهای مشتقه می باشد. این نمونه از اوراق بیشتر در بازاری کاربرد دارد که معامله های آن بازار بر اساس دارایی پایه و یا یک کالای فیزیکی باشد. این نمونه از دارایی ها می تواند به شکل نرخ های بهره، سهام، کالا، صنعت ساخت و ساز و …. باشد. شما باید بدانید که این نوع از اوراق انواع متنوعی دارد و هر یک از انواع آن هم دارای ویژگی های مختلفی است. به طور کلی این نمونه از اوراق ها به 4 دسته تقسیم می شوند که هر یک از آنها هم دارای بخش های متنوعی هستند.

-قراردادهای سلف :

منظور اصلی از قرارداد سلف در این است که دو طرف تعهد می نمایند یک کالا را در زمان مشخص شده و با قیمتی که تعیین می کنند مبادله نمایند. این نمونه از اوراق بهادار که در ابزارهای مشتقه جای می گیرد باید بر اساس توافق طرفین می باشد، در غیر این صورت مورد قبول واقع نمی شود. بر اساس این قرارداد تمامی مبلغی که دو طرف بیان کرده اند باید قبلا پرداخت شود و کالا هم باید در زمانی که مشخص شده است تحویل داده شود. در این نمونه از معامله ها به طور معمول پول رد و بدل می شود و یا اینکه اسنادی را به هم می دهند که حکم پول را دارد.

– قراردادهای آتی :

در این نمونه از قراردادهای اوراق بهادار دو طرف تعهد می نمایند کالا را در زمان مشخص شده و با قیمت تعیین گشته به یکدیگر تحویل دهند. قیمت تعیین شده باید بر اساس بازاری باشد که شما در آن فعالیت دارید. باید بدانید که مبلغ این نمونه از معامله ها در زمان سررسید معامله به درستی تعیین می شود و قراردادها هم در بازارهای رسمی باید مورد بررسی قرار بگیرند. در غیر این صورت ارزشی ندارند.

– قراردادهای معاوضه :

در این نمونه از قرارداد، طرفین نسبت به یکدیگر تعهد دارند که برای مدت مشخص شده دو دارایی را با قیمت و کیفیت مشخص تعویض کنند و به یکدیگر ارائه دهند. آنها بعد از اینکه آن زمان مشخص شده به اتمام برسد باید عین آن کالاهایی که به یکدیگر تحویل داده اند را به یکدیگر برگردانند. یکی از مهمترین نکاتی که در مورد این نمونه از قراردادها وجود دارد و شما باید از آن اطلاع داشته باشید این است که به صورت غیر رسمی هستند.

– قراردادهای اختیار معامله :

در این نمونه از اوراق بهادار که در دسته بندی اوراق مشتقه قرار می گیرد، به خریدار اختیار داده می شود که یک کالا را در مدت مشخص شده خرید و فروش نماید. قیمتی که آن کالا دارد را در این نمونه از اوراق برای فردی که خریدار است تعیین می کنند تا با آگاهی و دانش کامل آن را خریداری نمایند.
تمامی این اوراق بهادار که در ابزارهای مشتقه تقسیم بندی می شود هم در بورس و هم در بازار بیرون از بورس مورد استفاده قرار می گیرند. آن دسته از اوراق مشتقه ای که بیشتر در خارج از بورس هستند و مورد استفاده قرار می گیرند گسترده تر می باشند. آنها شامل قانون گذاری هایی که بورس دارد نمی شوند و به همین دلیل ریسک بیشتری را هم برای خریداری دارند که شما باید به خوبی آنها را در نظر داشته باشید. البته که باید بدانید این نمونه از اوراق ها رشد زیادی برای اقتصاد ندارند و به همین دلیل نسبت به دو نمونه قبلی که بیان کردیم چندان خرید و فروش نمی شوند.
چکیده مطلب :
در این مقاله شما به خوبی با انواع اوراق بهادار آشنایی لازم را به دست آوردید. در واقع شما باید بدانید دسته بندی های زیادی برای هر یک از این اوراق وجود دارد که به صورت خلاصه آنها را بیان کردیم. شما می توانید هر یک از این اوراق را در بازار بانکی و یا بازار بورس خریداری کنید و از خرید آنها سود خوبی هم به دست آورید. هر یک از آن اوراق که بیان کردیم ویژگی های مشخص شده ای دارند و سود آنها در بازارهای مشخص شده ای زیاد است که باید به خوبی آنها را شناسایی کنید.

معرفی فینتو

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشه که به خاطر یکسری از مشکلات نتونید به محل کار برید یا برای مثال خارج از ساعت کاری باید گزارشی رو آماده کنید تا برای مدیرتون که داخل جلسه است ارسال کنید.

و یا اینکه به دلیل نوسانات برق برای سیستم داخل شرکتتون مشکل پیش اومده و تقریبا همه اطلاعاتتون از بین رفته.

همه این اتفاقات و صدها مسائل دیگه باعث شدن تا کم کم نرم افزار های سنتی و یا به اصطلاح local جای خودشون رو به سیستم های ابری بدن که از لحاظ امنیت و دسترسی به مراتب قوی تر هستند.

ما در فینتو با بهره گیری از آخرین دانش روز فناوری اطلاعات تونستیم یک نرم افزار حقوق و دستمزد ابری بسیار قوی طراحی و عرضه کنیم تا شما دوستان بتونید به راحتی از هرکجا و با هر دستگاهی کارهاتون رو انجام بدید.

اوراق مالی اسلامی

استفاده از ابزار های مالی همچون اوراق قرضه، کارایی زیادی در کشور های اسلامی دارد که در ادامه به شرح اوراقی پرداخته می شود که در کشور های مسلمان مورد استفاده قرار می گیرند.

این موضوع باعث شده است که دولت ها و شرکت های اسلامی که در کشور های غیر اسلامی فعال می باشند، تامین مالی و مدیریت بدهی های خود را بر اساس راه های مقبول انجام دهند که مطابق با اصول اسلامی باشند.

اوراق مالی اسلامی (صکوک):

همان گونه که در مقاله اوراق قرضه اشاره شد، اوراقی هستند که مبتنی بر قرض با بهره می باشند که از نظر اسلام، ربا و حرام است. در این شرایط کشور های اسلامی نمی توانند از این اوراق برای تامین مالی استفاده کنند.

بنابراین اوراق مشارکت منتشر شد که به وسیله آن شرکت اقدام به تامین مالی نماید و برای خرید دارایی و تامین نقدینگی دچار مشکل نشود اما اوراق مشارکت در این زمینه نتوانست کاربردی داشته باشد.

سپس متخصصان مالی ابزار های مالی جدیدی را طراحی کردند که با استفاده از آنها بتوانند به تامین مالی بپردازند که یکی از مهم ترین آنها صکوک می باشد.

مفهوم صکوک:

صکوک جمع کلمه “صک” و به معنای اسناد است که این لغت در فارسی مترادف چک در نظر گرفته می شود.

صکوک، به اوراق بهادار با ارزش مالی یکسان و قابل معامله در بازار های مالی گفته می شود که بر پایه یکی از قرارداد های مورد تایید متون اسلامی طراحی شده‌ باشد. دارندگان این اوراق، به صورت مشاع مالک یک یا مجموعه ای از دارایی ها و منافع حاصل از آنها هستند.

در واقع صکوک یک ابزار نوین مالی می باشد که در کشور های اسلامی جایگزین اوراق قرضه می باشد و بر پایه دارایی با درآمد ثابت یا متغیر در بازار های ثانویه قابل معامله می باشند.

نکته: اوراق صکوک خودشان دارای ارزش می باشند و نمی توانند بر اساس فعالیت های سفته بازی باشند.

تفاوت صکوک با اوراق قرضه با درآمد ثابت:

در واقع می توان گفت که صکوک بیان گر مالکیت یک دارایی مشخص می باشد و اوراق قرضه فقط گواهی تعهد بدهی است. بنابراین بین صادر کننده اوراق قرضه و خریدار آنها رابطه ای به شکل وام دهنده و وام گیرنده برقرار است که در آن نرخ بهره وام، ثابت می باشد.

اعتبار اوراق قرضه وابسته به اعتبار صادر کننده یا ناشر آن می باشد در صورتی که اعتبار صکوک به ناشر وابسته نمی باشد و تنها به ارزش دارایی پشتوانه بستگی دارد.

نکته: فروش صکوک در بازار ثانویه، فروش مالکیت دارایی است اما فروش اوراق قرضه، یک نوع فروش بدهی محسوب می شود.

در صکوک امکان افزایش اصل دارایی و در نتیجه ارزش خود ورقه صکوک وجود دارد در حالی که اصل بدهی در اوراق قرضه قابلیت افزایش ندارد.

تشابه صکوک با اوراق قرضه:

• قابلیت نقد شوندگی در بازار ثانویه
• درجه بندی اعتباری توسط موسسات رتبه بندی و قابلیت افزایش اعتبار
• تنوع در طراحی و عرضه

مزایای استفاده از ابزارهای مالی اسلامی (صکوک):

• افزایش نقدینگی بانی از طریق انتشار صکوک
• خروج دارایی ها انواع اوراق مشارکت از ترازنامه و جایگزین شدن وجوه نقد
• قابل استفاده بودن دارایی ها با وجود جدا شدن آنها از دارایی های شرکت بانی و کاهش هزینه تامین مالی
• کمک به توسعه بازار سرمایه با فراهم کردن امکان تبدیل دارایی ها به اوراق بهادار

موسسه مشاوران مطالعه مقاله حسابداری تنخواه گردان را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

انواع اوراق بهادار مالی اسلامی

انواع اوراق بهادار مالی اسلامی (صکوک):

صکوک دارای انواعی می باشد که در زیر به آنها اشاره می شود.

اوراق قرض الحسنه:

اوراق قرضه اسلامی، بر اساس قرارداد قرض و بدون بهره منتشر می گردند که بر اساس آن، ناشر این نوع از اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض می کند و به همان مقدار بدهکار می شود و لازم است که در سررسید معین یا عند المطالبه به آنها بپردازد.

اوراق وقفی:

اوراق وقفی، به اوراق بهادار با نامی گفته می شوند که به قیمت اسمی مشخص و برای مدت معین و در زمان احداث پروژه منتشر می شوند و به افرادی که قصد مشارکت در طرح های عام المنفعه دارند، واگذار می گردند.

اوراق مرابحه:

بیع مرابحه که از گذشته تا کنون در بین مردم رایج بوده است، هدف آن این است که فروشنده قیمت تمام شده­ کالا را به اطلاع مشتری می‌ رساند و پس از آن مبلغ یا درصدی را به عنوان سود، از شخص تقاضا می کند.

بنابراین می توان گفت که این اوراق، اوراقی هستند که دارندگان آنها به صورت مشاع، مالک دارایی مالی هستند و بر اساس قرارداد مرابحه حاصل می شود.

نکته: این اوراق بازدهی ثابتی دارند و قابل فروش در بازار ثانویه می باشند.

اوراق مرابحه انواعی دارد مانند:

• اوراق مرابحه تامین مالی
• اوراق مرابحه تامین نقدینگی
• اوراق مرابحه تشکیل سرمایه شرکت‌های تجاری

اوراق اجاره:

اوراق اجاره به اوراقی گفته می شود که از رایج ترین انواع اوراق بهادار اسلامی می باشند و سرمایه گذاران می توانند در مقاطع زمانی معین، سود حاصل از سرمایه گذاری خود را دریافت نمایند.

نکته: این اوراق مبتنی بر سود معین می باشند و ثابت هستند به همین علت این اوراق مهم ترین اوراق بهادار اسلامی است.

انواع اوراق اجاره:

• اوراق اجاره تامین دارایی
• اوراق اجاره تامین نقدینگی
• اوراق اجاره جهت تشکیل شرکت های لیزینگ
• اوراق اجاره رهنی

اوراق استصناع:

اوراق استصناع، به اسناد و گواهی های دارای ارزش یکسان گفته می شود که برای تجمیع وجوه لازم برای ساخت کالایی استفاده می شوند و تحت تملک دارنده صکوک می باشند.

اوراق سلف:

سلف از اقسام بیع محسوب می شود که بر عکس نسیه می باشد و زمانی که شخصی تولید یا ارائه یک کالای معین را مورد هدف قرار می دهد، با انتشار این نوع اوراق می تواند منابع مالی مورد نیاز خود را تامین نماید. در واقع می توان گفت که، سرمایه گذاران در این اوراق، کالای مورد نظر را از قبل خریداری می کنند.

اوراق منفعت:

اوراق منفعت، به اسناد مالی بهاداری گفته می شوند که بیان کننده مالکیت دارنده آن اوراق بر مقدار معینی از خدمات یا منافع در آینده از یک دارایی است که در ازای پرداخت مبلغ معینی به وی انتقال داده شده است.

اوراق جعاله:

اوراق جعاله، یک نوع اوراق مالکیت مشاع خدمتی می باشند که بر اساس قرارداد جعاله، انجام و تحویل آن تعهد شده است.

اوراق مشارکت:

اوراق مشارکت که زیر مجموعه ای انواع اوراق مشارکت از صکوک هستند، به سند هایی گفته می شوند که گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی هستند که متعلق دولت، شرکت های تعاونی یا خصوصی می باشند و تا زمان سررسید اوراق هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.

اوراق مضاربه:

در اوراق مضاربه، ناشر می تواند با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان را جمع آوری نماید و سپس به عنوان مضاربه در اختیار بانی قرار دهد و بانی نیز پس از کسب سود در فعالیت اقتصادی مورد نظر خود، به تعهد خود عمل نماید و سود هر دوره را بین خود و صاحبان اوراق تقسیم کند.

اوراق مزارعه:

اوراق مزارعه نوعی از اوراق بهادار می باشند که بر اساس قرارداد مزارعه طراحی می شوند و ناشر آن با واگذاری این اوراق، وجوه متقاضیان را جمع آوری نموده و با آن اراضی قابل زراعت را خریداری می نماید.

سپس این اراضی را طی قرارداد مزارعه از طرف دارندگان اوراق به کشاورزان واگذار می کند تا روی این اراضی زراعت کنند و در پایان سال زراعی، محصول را با هم تقسیم کنند.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله تعیین صلاحیت حسابداران را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

اوراق مساقات:

ناشر با واگذاری این نوع از اوراق بهادار، وجوه متقاضیان را جمع آوری می کند و با آن باغ های قابل بهره برداری را خریداری کرده و سپس با اخذ وکالت از طرف دارندگان اوراق مربوطه در طی انواع اوراق مشارکت یک قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می کند تا به آنها رسیدگی شود و در پایان، محصول به دست آمده را با هم تقسیم نمایند.

نکته: در این نوع صکوک، دارنده اوراق نقش مالک، ناشر نقش وکیل و باغبان نقش عامل و اوراق مساقات سند مالکیت مشاع دارندگان است.

اوراق مشتقه:

اوراق مشتقه، به قرارداد های بین دو یا چند نفر گفته می شود که پرداخت های آن بر اساس موقعیت سنجی تعیین می شود و در انواع اوراق مشارکت واقع مشتقه ها ابزاری برای کاهش یا انتقال ریسک به شمار می آیند.

در مقاله اوراق مشتقه می توان با انواع آن و نحوه کار با آن آشنایی کامل یافت.

انواع اوراق صکوک با توجه به ثابت یا انتظاری بودن نرخ سود:

اوراق صکوک با توجه به ثابت یا انتظاری بودن نرخ سود آنها، دارای انواع زیر هستند.

اوراق مبتنی بر خرید و فروش دین:

این گروه از اوراق بهادار اسلامی از جهت بازدهی نزدیک ترین گروه به اوراق بهادار ربوی هستند. این اوراق در زمان مشخص سود معینی به دست می آورند. از جمله این اوراق می توان به اوراق استصناع و اوراق مرابحه اشاره کرد.

اوراق مبتنی بر خرید و فروش دارایی فیزیکی:

این گروه از اوراق بهادار بر خرید و فروش دارایی فیزیکی مبتنی است از شاخص ترین مصداق این گروه می توان به اوراق اجاره علی الخصوص اوراق اجاره به شرط تملیک اشاره کرد که به منظور تامین مالی یا نقدینگی منتشر می شود.

سود این اوراق به جهت متغیر بودن جریان درآمدی خالص آنها، متغیر است. اما می توان با مدیریت ریسک به بازدهی با ثباتی دست یافت.

اوراق مبتنی بر مشارکت در سود طرح اقتصادی:

این گروه از اوراق بهادار اسلامی بر اساس عقد های مشارکتی طراحی شده اند. از جمله این اوراق می توان به موارد زیر اشاره کرد:

در این گروه از اوراق صاحبان اوراق به صورت مشاع به عنوان صاحبان سرمایه در احداث پروژه یا انجام یک فعالیت اقتصادی مشارکت می کنند و در سود حاصل از آن سهیم می شوند و چنان چه پروژه با زیان مواجه شود، زیان آن به تناسب بین صاحبان سرمایه تقسیم می شوند.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله سبد سهام یا پرتفوی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی

ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک):

اوراق بهادار اسلامی، دارای ارکان زیر می باشد.

بانی:

بانی شخص حقوقی است که نهاد واسط برای تامین مالی او، در قالب عقود اسلامی اقدام به انتشار اوراق بهادار اسلامی می کند.

شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه:

این شرکت نهاد مالی است که بر اساس دستور العمل فعالیت نهاد های واسط مصوب ۱۳۸۹/۰۵/۱۱ شورای عالی بورس و اوراق بهادار، تاسیس شده است و وظیفه تاسیس و راهبری نهاد های واسط را در بازار سرمایه ایران را بر عهده دارد.

لازم به ذکر است که این نهاد نقش امین را عهده دار است و برای حفظ منافع دارندگان اوراق بهادار و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر، نسبت به مصرف وجوه، نحوه نگهداری حساب ها و صورت های مالی و عملکرد اجرایی به صورت مستمر، رسیدگی و اظهار نظر می نماید.

از دیگر وظایف این شرکت انجام کلیه امور اداری، مالی، مدیریتی، حقوقی و قانونی نهاد واسط و همچنین نگهداری حساب ها و دفاتر مالی نهاد واسط است.

فروشنده:

فروشنده می تواند بانی یا شخص حقوقی دیگری باشد که اقدام به فروش دارایی به نهاد واسط می نماید.

ضامن:

ضامن توسط بانی و با تایید سازمان بورس صرفا می تواند از بین موارد زیر انتخاب شود:

• بانک ها
• موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• بیمه های تحت نظارت بیمه مرکزی
• شرکت های تامین سرمایه
• نهاد های عمومی
• موسسات دولتی

عامل فروش:

شخصی حقوقی که نسبت به عرضه اوراق بهادار اسلامی از طرف ناشر برای فروش اقدام می کند که این شخص حقوقی از بین شرکت های کارگزاری عضو بورس اوراق بهادار تهران یا فرا بورس ایران توسط بانی انتخاب می شود.

عامل پرداخت:

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است که نسبت به پرداخت های مرتبط با اوراق بهادار اسلامی در سررسید های معین به سرمایه گذاران اقدام می کند.

انواع ریسک اوراق بهادار اسلامی (صکوک):

اوراق بهادار اسلامی (صکوک) با ریسک های زیر مواجه است.

• ریسک از بین رفتن دارایی ها
• ریسک کاهش قیمت دارایی
• ریسک نرخ سود

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله نهاد های مالی را به شما پیشنهاد می کنیم.

آشنایی با انواع اوراق بهادار، اوراق مشارکت

اگر بخواهیم اوراق بهادار را بر اساس درجه‌ی ریسک آن‌ها معرفی کنیم ابتدا باید به سراغ اوراق مشارکت برویم. چون این اوراق بازدهی تضمین شده ای دارند و بنابراین هیچ گونه ریسکی را متوجه سهامدار نمی کند.

اوراق مشارکت چیست؟

همان طور که از اسم این اوراق مشخص است، اوراق مشارکت اوراق بهاداری است که بیانگر مشارکت دارنده‌ی آن در یک طرح است.

اجازه بدهید با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید یک شرکت پتروشیمی برای راه‌اندازی خط تولید جدید، به دویست میلیارد تومان سرمایه جدید نیاز دارد.

همچنین براساس بررسی‌های کارشناسی، درصورت راه‌اندازی این خط تولید، سرمایه صرف شده برای آن ظرف مدت چهار سال پس از راه‌اندازی، از محل افزایش درآمد ناشی از فروش محصولات جدید جبران شده و میزان سوداوری شرکت هم طی این مدت، سالانه 25 تا 30 درصد افزایش پیدا می کند. به عبارت دیگر، طرح مذکور دارای توجیه اقتصادی است.

در این حالت، یکی از روش‌هایی که شرکت پتروشیمی می‌تواند برای تأمین سرمایه موردنیاز خود از آن استفاده کند، انتشار اوراق مشارکت است.

به این ترتیب، شرکت پتروشیمی با فروش این اوراق به سرمایه‌گذاران، منابع مالی مورد نیاز خود را از آنها تأمین کرده و سرمایه‌گذاران نیز در ازای این مشارکت، به نسبت سرمایـه خود در منافعی که از راه‌اندازی خط تولید جدید بدست می آید، شریک می شوند.

مهم‌ترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار مانند سهام، تضمین پرداخت سود است. یعنی دارنده‌ی این اوراق اطمینان دارد که سود مشخص و تضمین شده‌ای را به‌عنوان سود علی‌الحساب، در فواصل زمانی معین، دریافت می‌کند.

اما چه کسی، پرداخت حداقل سود را تضمین می‌کند؟

طبیعتا شرکت یا سازمان منتشر کننده این اوراق نمی‌تواند خودش پرداخت سود اوراق را هم تضمین کند. در حال حاضر سود انواع اوراق مشارکت اغلب اوراق مشارکتی که در کشور منتشر می‌شود، توسط بانک‌ها و موسسات مالی معتبر و یا دولت تضمین می‌شود. بنابراین خریدار این اوراق اطمینان دارد که در سررسیدهای مشخص، سود تعهدشده را دریافت می‌کند.

در مورد اوراق مشارکت، باید به چند نکته توجه داشته باشیم:

1- همان طور که قبلا هم گفتیم، بین ریسک و بازده رابطه مستقیم وجود دارد. با توجه به اینکه این اوراق بازدهی تضمین شده دارند و ریسکی را متوجه سرمایه‌گذار نمی‌کنند، بنابراین بازده مورد انتظار آنها هم در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، کمتر است.

2- سود تضمین شده‌ی اوراق مشارکت، به صورت علی‌الحساب به دارنده‌ی اوراق پرداخت می‌شود. یعنی پس از پایان پروژه و در سررسید نهایی، ناشر اوراق موظف است سود قطعی پروژه را محاسبه کرده و درصورتی که سود قطعی پروژه، بیشتر از سود علی‌الحساب پرداختی به خریداران اوراق باشد، مابه‌التفاوت را به دارنده‌ی اوراق پرداخت نماید. البته درصورتی که سود قطعی پروژه، از سود علی‌الحساب پرداختی کمتر باشد، جبران مابه‌التفاوت برعهده ضامن اوراق مشارکت است و ضرر و زیانی از این بابت متوجه خریدار این اوراق نیست.

3- سود اوراق مشارکت، از پرداخت مالیات معاف است و این موضوع هم یکی از جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت محسوب می‌شود.

4- اوراق مشارکت، اغلب بی‌نام منتشر می شود و فردی که این اوراق را در اختیار دارد، مالک آن شناخته می‌شود.

بنابراین باید از این اوراق هم همانند اسکناس و بلکه بیشتر از آن، مراقبت کرد. البته بانک‌ها معمولا این امکان را برای خریداران اوراق مشارکت فراهم می‌کنند که خریدار بتواند اوراق خریداری شده را نزد بانک، به امانت بگذارند تا از مواردی مانند سرقت، آتش‌سوزی و… در امان باشد.

5- سود اوراق مشارکت، در فواصل زمانی تعیین شده مثلا یک ماهه یا سه ماهه و ازطریق برگه‌هایی که همراه اوراق مشارکت تحویل داده می‌شود، به خریدار پرداخت می‌شود.

خریداری که اوراق مشارکت را نزد خود نگهداری می کند، هنگام تحویل برگه‌های دریافت سود به بانک، باید اصل اوراق مشارکت را هم به همراه داشته باشند تا مالکیت فرد بر این اوراق، توسط بانک احراز شود. البته همان طور که گفته شد، خریدار این اوراق می‌تواند اوراق خود را نزد بانک به امانت بگذارد و با پرداخت کارمزد جزئی، از بانک بخواهد تا سود اوراق را در سررسیدهای تعیین شده، به صورت منظم به حسابش واریز نماید.

6- دقت داشته باشید طرح‌هایی که برای تأمین مالی آنها، اوراق مشارکت منتشر می‌شود، معمولا طرح‌های زمان‌بر هستند.

بنابراین اوراق مشارکت هم اغلب با سررسیدهای سه تا چهارساله منتشر می‌شوند. اما اگـر خریدار اوراق به هر دلیلی، قبل از دوره سررسید به پول خود نیاز پیدا کند، می‌تواند با مراجعه به یکی از شعب بانکی که اوراق را از آن خریداری کرده، ضمن تحویل اوراق مربوطه به بانک، اصل پول خود را دریافت نماید. طبیعتا سودهای دریافتی تا تاریخ تحویل اوراق به بانک نیز به عنوان سود دوره مشارکت به فرد تعلق می گیرد.

البته معمولا درصورت تسویه زودتر از موعد، بانک‌ها نرخ سود قابل پرداخت به مشتری را اندکی کاهش داده مثلا از 20 درصد به 19 درصد و مابه‌التفاوت نرخ جدید با نرخ پرداختی تا آن زمان را، از مشتری دریافت می‌کنند.

7- در صورتی که اوراق مشارکت در بورس یا فرابورس هم پذیرفته شده باشند، دارنده این اوراق می‌تواند برای فروش آنها قبل از سررسید، شخصا نسبت به فروش اوراق خود اقدام نماید. در این صورت طبیعتا اوراق مشارکت هم همانند سهام، براساس قیمتی که در بورس برای آن متقاضی وجود داشتـه باشد، فروخته خواهد شد و سود دارنده اوراق مشارکت نیز از بابت تسویه زودتر از موعد کاهش نمی‌یابد.

در پایان هم به این نکته اشاره کنم که در حال حاضر علاوه بر شرکت‌های فعال در بخش خصوصی، دولت و شهرداری‌ها هم برای تأمین منابع مالی موردنیاز برای پروژه‌های عمرانی، زیربنایی و دیگر موارد اقدام به انتشار اوراق مشارکت می کنند.

ساخت خطوط جاده‌ای و ریلی، سد، تونل، نیروگاه، مجتمع‌های اداری و مسکونی و … نمونه‌هایی از مواردی است که دولت و یا شهرداری‌ها، برای تأمین مالی آنها اقدام به انتشار اوراق مشارکت می‌کنند. و تبلیغات آنها هم در رسانه‌ها به وفور مشاهده می‌شود.

سخن آخر

ما به شما پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی با کارمزد معاملات در بورس چگونه محاسبه می شود به مقاله ای با همین عنوان در سایت مراجعه نمایید. برای مشاهده اینجــــــا کلیک نمایید.