درمان خانگی نیش زنبور عسل در منزل
درمان نیش زنبور عسل راه های زیادی دارد اما ما در این مقاله به 17 روش کاربردی برای درمان نیش زنبور و ورم ناشی از آن می پردازیم. فصل تابستان در پیش است، گلها زیبا و زیباتر شده اند و افراد بیشتری را جذب خود می کنند، و البته زنبورها نیز جذب این گل ها می شوند. وقتی قرار است به گردش یا سفری در طبیعت بروید ضروری است که بدانید چطور باید نیش زنبور یا حشرات دیگر را درمان کنید. به یاد داشته باشید که همیشه محیط را برای پیدا کردن مار، عنکبوت و زنبورها بررسی کنید.
زهر زنبورعسل بوسیله دو غده دستگاه نیش زنبورهای کارگر تولید می شود. تولید آن طی دو هفته اول عمر کارگر بالغ تکامل یافته و هنگامی که زنبور کارگر به دفاع از کندو و چرا مشغول می گردد به حداکثر می رسد. همچنان که زنبور پیرتر شود کم می گردد.
ویدیوی درمان سریع نیش زنبور عسل در خانه
To view this video please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
ظرف های حاوی غذا را باز نگذارید، چنین ظرف های بازی، مخصوصاً اگر حاوی غذایی شیرین باشند، مانند روند دوست ماست آهنربایی برای زنبورها عمل می کنند. غذاها را درون بسته بندی و ظروف شان بسته نگاه دارید. زنبورهای بی عسل حتی از زنبورهای عسل نیز خطرناک ترند، بعد از اولین نیش شان نمی میرند و می توانند بارها شما را نیش بزنند.
نیش زدن زنبور عسل
زنبورهای عسل چه زمانی و در چه مکان هایی خطرناک اند؟
درمان نیش زنبور عسل بستگی به شدت آن دارد. اکثر مشکلاتی که به مراقبت پزشکی نیاز دارند، از یک واکنش آلرژیک به خارش شروع می شود. بسیاری از درمان های خانگی برای واکنش های آلرژیک به نیش زنبور عسل توسط تحقیقات علمی پشتیبانی نشده، با این حال این درمان های سنتی نسل به نسل منتقل شده اند.
زنبورهای عسل معمولاً جنگجو نیستند و بدون داشتن دلیلی موثق به شما حمله نمی کنند.به همین دلیل است که باید محیط را برای پیدا کردن دو مورد بررسی کنیم:
کندوها: ممکن است در حوالی محلی که ساکن شده اید کندوهایی توسط زنبورداران برای انجام گرده افشانی در محیط یا تولید عسل جایگذاری شده باشد. زنبورهای عسل برای محافظت از غذا و جوان ترها همیشه در مجاورت کندویشان تدافعی عمل می کنند.
گروه یا کلنی: زنبورهای عسل گاهی اوقات می توانند به دلیل جمعیت بیش از اندازه شان گروه هایی را تشکیل دهند. می توانید این گروه ها را در درخت های پوک، حفره های زمین، کاکتوس ها و مکان های سرپوشیده پیدا کنید. همچنین در دالانها، دیوارهای تو خالی یا هر مکان دیگری که ورودی مخصوصی به فضایی خالی دارد و حتی کنتورهای برق می توان آن ها را پیدا کرد.
با این حال به دلیل عدم وجود عسل، تخم یا جمعیت جوان، مجاورت شان آنقدرها خطرناک نیست. این زنبورهای عسل تا زمانی که تحریک نشوند تدافعی نخواهند بود. از انجام دادن کارهای خشنی همچون پرتاب سنگ به سمت شان، ضربه زدن با چوب یا لگد کردن شان خودداری کنید.
خطر نیش زدن زنبور عسل در چه مواقعی بیشتر است؟
1- اگر تعدادی زنبور دیدید که در اطراف تان پرسه می زنند، وحشت زده نشوید. در حال انجام کارشان هستند و اگر کاری با آن ها نداشته باشید با شما کاری ندارند. اما حواس تان جمع باشد اگر می بینید از هر سوراخی در زمین، درخت یا دیوار بیرون می آیند. به صدایشان گوش کنید، چنین چیزی ممکن است نشانه ای از یک کلنی فعال باشد.
2- در حال جابه جایی زباله ای هستید که مدتی سرجایش باقی مانده بود.
3- زنبورهایی میبینید که رفتار عجیبی دارند. زنبورها معمولاً قبل از نیش زدن رفتاری تدافعی از خود نشان می دهند که می تواند شامل پرواز بالای سرتان یا حمله به سمت صورت تان باشد. این ها علائمی هستند که نشان می دهد وارد محدوده شان شده اید و قرار نیست از شما استقبال شود.
4- رنگ ها بسیار مهم اند. لباس های با رنگ روشن و ترجیحاً سفید بپوشید. رنگ های تیره و خشن نشان دهنده دشمن هستند و زنبورها به آن ها حمله می کنند. لباس های سیاه یا دیگر رنگ های تیره را نپوشید، موی سیاه تان را با کلاه بپوشانید. موهایتان را ببندید تا در آن گیر نکنند. لباس هایی نپوشید که با شوینده های یو وی شسته شده اند.
5- بوها نیز بسیار مهم اند. چه بوی خوب یا بدی باشد. اگر بویی قوی باشد زنبورها را اذیت می کند. بوی پیاز، سیر، الکل، عرق، عطر، کرم بعد از اصلاح با عطری از خانواده مرکبات یا گل ها، هیچ کدام شان مورد استقبال قرار نمی گیرند. حتی بوی علف تازه بریده شده نیز از نظر زنبورها بوی بدی است.
6- اگر زنبوری در موهایتان گیر کرد، به خاطر اضطرابی که دچارش شده است در نهایت نیش تان می زند. تنها شانس تان برای جلوگیری از چنین اتفاقی این است که با فشار دادن زنبور به سرتان آن را له کنید. سعی کنید به سرعت و قبل از اینکه نیش زده شوید چنین کاری کنید. در هر صورت نیش می خورید اما با چنین کاری شانس خود را امتحان می کنید. اگر له اش نکنید این زنبور حتماً به شما حمله می کند.
اگر در محاصره قرار گرفتید چکار کنید؟
فرار کنید. اگر در شرایطی قرار گرفتید که زنبورها محاصره تان کردهاند و دورتان می چرخند با تمام سرعتی که می توانید فرار کنید. و منظور از فرار کردن این است که با تمام سرعتی که می توانید بدوید. کیف، غذا، گل هایی که جمع کردهاید یا هر چیز دیگری را فراموش کنید و فقط بدوید. در ماشین یا ساختمانی در همان حوالی مخفی شوید. وقتی می دوید سعی کنید دهان و بینی تان را با دست بپوشانید. زنبورها سعی می کنند سر و صورت تان را پیش از هر چیزی نیش بزنند.
هیچ وقت ساکن نمانید و خود را به مردن نزنید. زنبورها با چنین روشی فریب نمی خورند. فقط بدوید. زنبورهای عسل می توانند با سرعت 24 کیلومتر بر ساعت پرواز کنند و بیش از 46 متر دنبال تان بیایند در حالی که زنبورهای قاتل آفریقایی می توانند 137 متر دنبال تان بیایند. شخصی سالم می تواند از دست این زنبورها فرار کند پس هنوز شانس دارید.
درمان نیش زنبور عسل در منزل
نیش را بردارید. با فشار دادن جای نیش بین انگشت ها و شست تان یا با موچین چنین کاری نکنید. فقط باعث بدتر شدنش می شوید. از ناخن گیر استفاده کنید تا نیش را از پوست تان روند دوست ماست بیرون بکشید. به یاد داشته باشید که نیش خارهایی دارد که آن را درون پوست قربانی نگاه می دارد.
زنبور بعد از نیش زدن تلاش می کند خودش را نجات دهد اما موفق نمی شود و این تلاش باعث می شود قسمت پایینی شکم زنبور پاره شود و نیش و قسمتی از کیسه زهر در پوست بماند. این نیش تا ثانیه هایی بعد از جدا شدن از زنبور نیز عمل انعکاسی خود را انجام می دهد و زهر را به محل نیش خوردگی تزریق می کند. اگر این نیش را فشار دهید زهر بیشتری را وارد پوست تان می کنید. دیگر حشرات نیش زننده همچون زنبورهای بی عسل، یلوجکت، زنبورهای سرخ هیچ نیشی بر جای نمی گذارند.
از آنجا دور شوید. زنبور بعد از نیش زدن فرومون هایی ترشح می کند تا دیگر زنبورها را در جریان خطر موجود در محیط بگذارد. زنبورهای دیگری نیز خواهند آمد. از آنجا دور شوید. فراموش نکنید لباس هایی را که در زمان نیش خوردن پوشیده بودید بشویید چون ممکن است فرومون برای مدتی طولانی در لباس شما بماند و هنگام نزدیک شدن زنبورها به آن ها هشدار دهد.
1- سرد کنید. اگر بتوانید این کار را به درستی انجام دهید می توانید با منقبض کردن رگ های ناحیه نیش خوردگی زهر نیش زنبور را ایزوله کنید. اگر نه فقط در سریع ترین زمانی که می توانید محل نیش خوردگی را سرد کنید.
می توانید از تکه یخی که در پارچه ای پیچیده شده است استفاده کنید (یخ مستقیماً روی پوست تان نباشد)، از میوه ای یخ زده استفاده کنید یا به سادگی از حوله ای سرد و خیس، اسپری سرمایشی، الکل یا آب اسیدی که از یک بخش سرکه و دو بخش آب تهیه شده است استفاده کنید. به محل نیش خوردگی به مدت 10 دقیقه سرما و 10 دقیقه استراحت بدهید. ورم نیش را کاهش می دهد.
روش های دیگری برای بهبود درد و ورم وجود دارند:
3- لوسیون کالامین
4- ترکیبی از جوش شیرین و آب (3:1)
6- پماد یا کرم مخصوص نیش زنبور
7- کرم هیدروکورتیزون 0.5 یا 1 درصد یا هر کرم استروئیدی دیگری.
8- آنتی هیستامینی که دارای دیفن هیدرامین باشد یا کلرفنیرامین
9- چند آسپرین بردارید، له شان کنید، قطره ای آب اضافه کنید تا خمیری به دست بیاید و به آرامی روی ناحیه بمالید. چنین کاری باعث کوچک شدن بافت سلول پوستی می شود و در حالی که زهر تلاش می کند از دیواره های سلولی عبور کند، این خمیر فرآیند آزاد کردن زهری که بدن را به تولید پروستاگلاندین تحریک کرده کند می کند، پروستاگلاندین باعث ایجاد حس درد می شود.
10- پیازی تازه بریده شده را به مدت 20 دقیقه روی محل بگذارید.
11- برگ موز، جعفری یا ریحان را روی محل بمالید.
12- گل های له شده کلندولا را روی محل بمالید.
13- قطعات پاپایه خام، پیاز خام، سیر یا گوجه را روی محل بگذارید.
14- ترکیبی از زردچوبه و روغن زیتون را روی محل بگذارید.
15- ژل آلوئهورا و عسل را روی محل بگذارید.
16- روغن های فراری همچون اسطوخودوس و روغن کرچک را روی محل بگذارید.
17- چند قطره شربت سیب یا سرکه روی محل بگذارید.
علائم تان را بررسی کنید!
علائم تان را بررسی کنید. در حالت عادی باید فقط ورم، قرمزی و خارش در روند دوست ماست محل نیش خوردگی داشته باشید. این علائم باید در مدت یک روز خوب شوند و فقط ممکن است ورم تا سه روز باقی بماند. اگر بعد از یک روز ورم، درد و نوار قرمز زیر پوست هنوز باقی مانده اند باید پیش پزشک بروید. قسمت هایی از بدن هستند که نسبت به نیش زنبور حساس ترند.
ناحیه اطراف چشم ها و شقیقه ها بسیار خطرناک اند و باید دنبال کمک پزشکی باشید. چشم ها را باید تا زمان آرام شدن درد با آب سرد بشوید.
دهان یا زبان نقاط حساسی هستند چون ورم در این نواحی می تواند باعث خفگی شود. تا زمان رسیدن به پزشک باید یخی را در دهان تان نگاه دارید، نوشیدنی سرد یا بستنی بخورید تا از پخش شدن ورم جلوگیری کنید.
در این شرایط به پزشک مراجعه کنید:
اگر در نواحی نزدیک به چشم یا شقیقه ها، درون بینی، دهان یا گلو نیش خورده اید.
اگر نوار قرمز، ورم و درد بعد از یک روز افزایش پیدا کند.
اگر بیش از 10 نیش خورده اید. اگر کودک تان بیش از 50 نیش خورده است یا فردی بالغ بیش از 100 الی 150 نیش خورده است ممکن است واکنش خطرناکی نسبت به زهر وارد شده به بدن روند دوست ماست داشته باشد. در این موارد بستری شدن در بیمارستان نیاز است. شرایط کشنده به بیش از 1400 نیش نیاز دارد پس نگران نباشید. (این آمار درباره زنبورهای رایج است. این اعداد درباره گونه های دیگر زنبور متفاوت اند.)
در مواقع حساسیت چکار کنیم؟
اول از همه باید بدانید فقط درصد بسیار پایینی از جمعیت انسان ها نسبت به نیش زنبور حساس اند. این افراد باید همیشه جعبه اضطراری حاوی اپی نفرین قابل تزریق را همراه خود داشته باشند.
وقتی برای اولین بار نیش می خورید نمی دانید حساسیت دارید یا خیر. به همین دلیل است که باید همیشه حواس مان به این علائم باشد، این علائم نشان دهنده حساسیت به نیش و شوک بدن نسبت به زهر هستند.
- ورم سریع اطراف چشم، لب ها، زبان یا گلو.
- سختی در نفس کشیدن.
- خس خس کردن هنگام نفس کشیدن یا سختی در تنفس.
- خارش، گرفتگی یا بی حسی شدید.
- سرگیجه.
- کهیر یا جوشی قرمز.
- دل پیچه.
- بیهوشی.
اگر می دانید که نسبت به نیش زنبور حساسیت دارید باید همیشه جعبه اضطراری را همراه تان داشته باشید و دوستان و آشنایان تان دستورالعمل های لازم را خوانده باشند. اگر بعد از نیش خوردن نمی توانید خودتان کارهای لازم را انجام دهید از کسی کمک بخواهید.
تزریق خودکار اپی نفرین را با فشار دادن آن به ران فرد انجام دهید و برای چند ثانیه نگاه دارید. برای تسریع در جذب محل مورد نظر را به مدت 10 ثانیه ماساژ دهید.
اگر شخص مورد نظر می تواند بدون مشکل قرص بخورد قرص آنتی هیستامین به او بدهید.
شخص مورد نظر را رو به بالا بخوابانید و پاهایش را در ارتفاعی بالاتر از سرش قرار دهید.
لباس های تنگ را شل کنید و او را با پتو بپوشانید. برای نوشیدن چیزی به او ندهید.
اگر خون یا استفراغ در دهان شخص است او را به پهلو برگردانید تا خفه نشود.
اگر هیچ نشانه حیاتی مشهود نیست (تنفس، سرفه یا حرکت) سی پی آر را شروع کنید.
واکنش های آلرژیک می توانند شدید یا ملایم باشند.
واکنش های شدید باید در اتاق اورژانس درمان شوند و ممکن است شامل تزریق اپی نفرین، آنتی هیستامین ها و داروهای کورتیزوئیدی از طریق آی وی شوند.
واکنش های ملایم می توانند در خانه درمان شوند که شامل آنتی هیستامین دهانی، داروهای کورتیزوئیدی و دیگر داروهایی می شوند که به کاهش علائم و واکنش های آلرژیک کمک می کنند. در بیشتر مواقع بعد از دو تا سه روز درمان علائم واکنش های آلرژیک از بین می روند.
درمان حساسیت به نیش زنبور چگونه است؟
به چنین چیزی ایمن درمانی آلرژی یا حساسیت زدایی نسبت به زهر می گویند و درصد موفقیت بالایی دارد. ایمن درمانی می تواند حدود 80 درصد افرادی که به نیش زنبور عسل حساسیت دارند و 95 درصد افرادی که به نیش زنبور بی عسل حساسیت دارند را درمان کند.
در این روش از مجموعه ای از تزریق های حساسیتی استفاده می شود، مقادیر اندکی از ماده ای که باعث حساسیت می شود زیر پوست تزریق می شود. در هر تزریق مقدار این ماده حساسیت زا کمی افزایش پیدا می کند و بدن به مقادیر بیشتر و بیشتری از زهر عادت می کند. به این ترتیب شخص دیگر در مواجه با زهر واکنش نخواهد داشت.
برای مثال در یکی از پروتکل ها برای سه الی شش ماه یک تا دو تزریق در هفته انجام می شود. بعد از آن به مدت سه الی پنج سال هر دو الی چهار هفته تزریقی برای نگهداری انجام می شود. بسته به کشور مورد نظرتان پروتکل های دیگری نیز وجود دارند.
اگر روش های دیگری درباره پیشگیری از نیش خوردن و درمان نیش خوردگی زنبور می دانید یا داستانی دارید که دوست دارید با ما به اشتراک بگذارید نظرتان را بنویسید. به کمک یکدیگر می توانیم بدشانسی نیشخوردن توسط زنبورها را تسکین دهیم.
سوالات متن درس پنجم فلسفه یازدهم انسانی + نکات مهم
فلسفه از مهم ترین دروس علوم انسانی به شمار می روند و برای فهم بهتر و بیشتر آن نیازمند تامل و تعمق و تلاشی مضاعف است.
تلاش شده به آن دسته از سوالات فعالیت ها و تمارین کتاب که مهم تر است در جزوه پاسخ داده شود.
سوالات متن درس پنجم فلسفه یازدهم
1-جامعه آتن در زمان سقراط متاثر از اندیشه های چه کسانی بود و آنان چه عقایدی داشتند؟
سوفسطائيان، آنان معتقد بودند جهان را نمی توان شناخت و آنچه را که ما علم و دانش می نامیم تنها ساخته و پرداخته ذهن ماست و تطابقی با واقعیت ندارد.
2. اندیشه های سوفسطائیان چه تاثیراتی بر جامعه آتن گذاشته بود؟
اخلاق و فضیلت و حق طلبی در میان مردم كم رنگ شد و بسیاری از مردم به دنبال حق جلوه دادن باطل بودند.
3. سوفسطائیان با چه روش هایی عقاید خود را نشر می دادند؟
به کمک اقسام مغالطه ها و جدل و فن سخنوری
4. منظور از روش سقراطی چیست؟
سقراط روش بحث ثابتی داشت، روش گفت وگو و پرسش و پاسخی که سقراط به کار می گرفت به روش سقراطی معروف است.
5. سقراط چه مسائلی را با مردم در میان می گذاشت؟
مسائل اساسی خداشناسی، اخلاق ، سیاست و اجتماع
6. هدف سقراط از قیام علیه سوفسطائیان چه بود؟
برای احیای تفکر عقلانی و استواری فضیلت
7. سقراط معتقد بود خداوند چه رسالتی را بر عهده ی او نهاده است؟
بیدارساختن، پند دادن و حتی سرزنش کردن یکایک مردم
8. سقراط از گشت و گذار در شهر چه مقصودی داشت؟
او می خواست جوانان و بزرگسالان را متقاعد سازد که نباید جسم و مال و ثروت را بر كمال نفس خود ترجیح دهند و به آنان یادآوری کند که ثروت، فضیلت نمی آورد بلکه از فضیلت است که ثروت و هر چه برای فرد و جامعه مفید است کسب می شود
9. اتهام و جرم اصلی که در دادگاه به سقراط نسبت دادند چه بود؟
سقراط خدایانی که همه به آن ها اعتقاد دارند انکار می کند و از خدایی جدید سخن می گوید، با افکار خود جوانان را گمراه می سازد و از دین و آیین پدرانشان بر می گرداند.
10. نماینده ی متهم کنندگان سقراط چه کسی بود و از دادگاه برای او چه درخواستی داشت؟
ملتوس، او از دادگاه برای سقراط درخواست مجازات مرگ داشت.
11. از نظر سقراط دلیل اینکه گروه بزرگی از مردم او را دانا می دانستند چه بود؟
سقراط می گفت من دانا نیستم فقط تلاش می کنم نادانی کسانی که ادعای دانشمند بودن دارند را آشکار کنم به همین سبب مردم گمان می کنند آنچه آنان نمی دانند من می دانم در حالی که دانای حقیقی فقط خداست.
12. سروش معبد دلفی چه پیامی را به کرفون دوست سقراط الهام کرد؟
داناترین مردم سقراط است.
13. از نظر سقراط راز سروش معبد دلفی چه بود؟
این بود که به ما بنمایاند که تا چه پایه نادانیم و داناترین آدمیان کسی است که چون سقراط بداند که هیچ نمی داند.
14. سقراط در دادگاه چگونه اعتقاد به خدا را اثبات نمود ؟
او گفت آیا ممکن است کسی صفات و امور مربوط به انسان را بپذیرد اما منکر وجود انسان باشد؟ آیا کسی پیدا می شود که علم و قدرت و عدالت فوق بشری را قبول داشته باشد ولى وجود خدا را منکر شود؟ يعني وجود خدا را از روی صفات و آثار او اثبات کرد.
15. از نظر سقراط چرا مردم از مرگ می هراسند؟
ترس از مرگ جز این نیست که آدمی خود را دانا بپندارد بی آنکه دانا باشد. ( توهم دانایی نسبت به مرگ)
16. سرانجام دادگاه سقراط چه شد؟
با نوشیدن جام شوکران اعدام شد.
نکات مهم درس پنجم فلسفه یازدهم
1-سقراط هیچ کتابی ننوشت.
2.سقراط چهره ی برجسته تاریخ فلسفه است. او پرچم علم و فضیلت را برافراخت
3. افلاطون شاگرد برجسته سقراط بود که زندگی او و مبارزاتش با سوفیست ها را به تصویر کشید
4. از نظر سقراط ثروت فضيلت نمی آورد بلکه از فضیلت ثروت و چیزهای ارزشمند به دست می آید.
5. سقراط اعتقاد داشت خداوند با نداهای غیبی و در رویاها به او رسالت می دهد.
6. اصلی ترین مخالفان سقراط ، سوفسطائیان یا سوفیست ها بودند.
7. دفاعیه سقراط بیانیه ای فلسفی است که همه اصول زندگی وی را در بر می گیرد.
8. از نظر سقراط دانای حقیقی فقط خداست.
9. به نظر سقراط گریز از مرگ دشوار نیست وگریز از بدی دشوار است چون بدی تندتر از مرگ میدود
تهیه کننده سوالات متن درس پنجم فلسفه یازدهم: جناب آقای یعقوب ابابکری
برای مشاهده سایر دروس سوالات متن فلسفه یازدهم روی عبارت لینک دار کلیک کنید.
پیام مهم تقابل روسیه و غرب برای ایران | تصور غلط زلنسکی؛ غربیها به خاطر اوکراین وارد جنگ نمیشوند
یک کارشناس مسائل بین الملل و روسیه گفت: تلاش اوکراین برای پیوستن به ناتو باعث نگرانی بیش از حد روس ها شد چرا که اگر این کشور به ناتو بپیوندند عملا اوکراین برای روسیه از دست رفته خواهد شد. به همین دلیل روس ها با حساسیت زیادی نسبت به این موضوع برخورد می کردند و به شدت مخالف پیوستن اوکراین به ناتو هستند و هرگز چنین اتفاقی را نمی پذیرند.
محمد بیاتی - همشهری آنلاین: محمود شوری معتقد است که بحران اوکراین می تواند یک فرصت خوب برای آینده مذاکرات هسته ای و ایران باشد اما استفاده کردن از این فرصت کاملا بستگی به تصمیم گیرندگان و مذاکره کنندگان ایرانی دارد.
او تاکید می کند که این مساله تا حدود زیادی به خود ایران بستگی دارد و اینکه تصمیم گیرندگان در ایران چگونه بخواهند به این جریانها نگاه کنند.
گفت وگوی همشهری آنلاین با این تحلیل گر و کارشناس مسائل روسیه را بخوانید:
بازخوردهای جهانی خصوصا غربی ها در برابر حمله روسیه به اوکراین می تواند باعث عقب نشینی روسیه از خواسته هایش شود؟
مساله اوکراین برای روس ها از همان زمان فروپاشی شوروی مساله ای جدی و حیاتی بوده است. نوع رابطه روس ها و اوکراین متفاوت از هر نوع رابطه بین روسیه و دیگر جمهوری های جدا شده از شوروی است. یک بعد این رابطه به مسائل هویتی بین این دو برمیگردد چرا که کی یف به عنوان پایتخت اوکراین بخشی از تاریخ روسیه است و این پیوند تاریخی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. بعد دیگر جایگاه جغرافیایی و ژئوپلتیکی اوکراین به عنوان حائلی بین روسیه و اروپاست و اگر به سمت غرب گرایش پیدا کند منتج به سنگین شدن وزنه غربی ها در برابر روسیه خواهد شد و این موضوع باعث سخت تر شدن شرایط روسیه خواهد شد. در یکی دو دهه اخیر هم این کش و قوس بین دو کشور روسیه و اوکراین وجود داشته است.
در کنار همه این مسائل تلاش اوکراین برای پیوستن به ناتو باعث نگرانی بیش از حد روس ها شد چرا که اگر این کشور به ناتو بپیوندند عملا اوکراین برای روسیه از دست رفته خواهد شد. به همین دلیل روس ها با حساسیت زیادی نسبت به این موضوع برخورد می کردند و به شدت مخالف پیوستن اوکراین به ناتو هستند و هرگز چنین اتفاقی را نمی پذیرند.
وقتی که تلاش اوکراین برای پیوستن به ناتو جدی تر شد روس ها تصمیم گرفتند برای مقابله با این رفتار دولت اوکراین دست به یک اقدام جدی بزنند و دیدیم که پوتین از گزینه نظامی استفاده کرد.
غربی ها هم که همیشه مخالف این موضع گیری روسیه در برابر اوکراین بودند پس از این اقدام روس ها شدیدترین مخالفت ها را با روسیه انجام دادند اما درحال حاضر موثرترین راهکار غربی ها استفاده از گزینه تحریم است که هر چند می تواند زیان های اقتصادی مختلفی را به روسها تحمیل کند اما روس ها که در چند سال گذشته با تحریم های آمریکا مواجه بودند به نوعی نحوه مواجه با چنین تحریم هایی را فراگرفته اند.
نظر شما نسبت به موضع ایران در قبال بحران میان اوکراین و روسیه چیست؟
عملا تردیدی نیست که ناتو اوکراین را به سمت تقابل با روسیه سوق داد و در نادرست بودن اقدامات ناتو در این باره شکی نیست.
غربی ها در زمانی اوکراین را تشویق به خلع سلاح کردند و به آنها وعده دادند که در آینده حمایتشان خواهند کرد. اما اکنون می بینیم که عملا دفاع خاصی از این کشور و رئیس جمهور غربگرای آن انجام ندادند. نظر شما در این باره چیست؟
اوکراین در همه این سالها بسیاری از سیاست هایش را با اعتماد به تضمین های غرب اتخاذ کرده است و آقای زلینسکی رئیس جمهور اوکراین تصورش این بود که هر چقدر به غرب نزدیک شود امنیتش در برابر روسیه بیشتر خواهد شد اما در عمل نشان دادند که حاضر نیستند به خاطر اوکراین با روسیه وارد تقابل نظامی شوند.
به نظر شما این حوادث چه تاثیری روی مذاکرات وین و آینده برجام خواهد گذاشت؟
شاید هنوز خیلی زود است که بخواهیم راجع به تاثیر این حوادث روی آینده برجام سخن بگوییم و باید ببینیم که روند وقایع در اوکراین به کجا می رسد و تنش روسیه و غرب به کجا منجر می شود. ممکن است که با فشار بیشتری که روی غرب در تنش با روسیه می آید باعث ایجاد فضایی به نفع ایران شود اما متغیرهای متنوعی روی این موضوع تاثیر گذار هستند. شاید هم این تقابل روسیه و غرب به مذاکره کنندگان ایران این پیام را بدهد که کمتر نیاز به راضی نگه داشتن غرب دارند. اما اینکه از میان همه این متغیرها، مذاکره کنندگان روی کدام مولفه تاکید کنند و باتوجه به آن برنامه ریزی کنند موضوعی است که ما هنوز نمی توانیم درباره آن صحبت کنیم. به نظر من این حوادث هم میتواند تاثیر مثبت روی آینده مذاکرات برجامی بگذارد هم تاثیر منفی.
شما خودتان چگونه فکر می کنید؛ در نهایت برایند این حوادث به نفع ایران خواهد شد یا به ضرر آن؟
این مساله تا حدود زیادی به خود ایران بستگی دارد و اینکه تصمیم گیرندگان در ایران چگونه بخواهند به این جریانها نگاه کنند. به عبارت دیگر آیا این حوادث را فرصتی می بینند که در میانه آن مذاکرات را به سرانجام برسانند یا اینکه تصمیم می گیرند صبر کنند تا نتیجه این مناقشات میان غرب و روسیه مشخص شود. با این همه به نظر می رسد که بحران اوکراین می تواند یک فرصت خوب برای آینده مذاکرات هسته ای باشد اما باز هم تاکید می کنم استفاده کردن از این فرصت کاملا بستگی به تصمیم گیرندگان و مذاکره کنندگان ایرانی دارد.
تهمت خیانت به همسر برای فرار از مهریه
زن جوان میگوید وقتی دست شوهر خیانتکارش رو شد روند دوست ماست او برای انتقامگیری تهمت زده و شکایت کره است.
شوهر از سایه همسرش شکایت و او را به خیانت متهم کرده است، اما سایه این اتهام را قبول ندارد و میگوید شوهرش برای ندادن مهریه به او تهمت زده است. سایه در گفتوگو با اعتمادآنلاین درباره روزی که برای همیشه عشق میان او و شوهرش تمام شد، میگوید.
*چند سال با شوهرت زندگی کردی؟
17 سال است که زن و شوهر هستیم، البته سه سال است که در واقع هیچ رابطهای با هم نداریم.
*اگر رابطه ندارید چرا از هم جدا نمیشوید؟
شوهرم طلاق نمیدهد، همه گرفتاریهایی که حالا درست کرده هم برای همین است. او نمیخواهد من را طلاق بدهد.
*یعنی شوهرت هنوز تو را دوست دارد؟
دروغ میگوید. دوست ندارد. فقط میخواهد انتقام بگیرد.
*چه انتقامی؟ چرا باید از تو انتقام بگیرد؟
چون من به همه گفتم چه کار کرده و آبرویش را بردم حالا میخواهد انتقام بگیرد.
*شوهرت چه کرده بود؟
به من خیانت کرد با زن دیگری صیغهای ازدواج کرد و بعد هم آن زن خانه و ماشینش را بالا کشید و رفت. شوهرم به من و پسرم خیلی سخت گرفت و بعد گفت او را ببخشیم، اما من حاضر نشدم به زندگی با او برگردم و حالا ادعا میکند من به او خیانت کردم.
*چه مدتی است که با شوهرت اختلاف داری؟
ما سه سال است جدا از هم زندگی میکنیم. او خواست پسرمان پیش او باشد و من قبول کردم. میخواست از این طریق به من فشار بیاورد و وادارم کند که بمانم.
*زنی که شوهرت با او رابطه داشت از کجا آمده بود؟
زن مطلقهای بود که در محل کار با شوهرم آشنا شده بود. آنها با هم رابطه داشتند من هم فهمیدم و اعتراض کردم شوهرم گفت که او را صیغه کرده است.
*چرا همان زمان طلاق نگرفتی؟
شوهرم طلاقم نمیدهد. او میگوید مهریهات را ببخش و خانهای که داری را هم بده ولی من قبول نکردم. من خانه را با زحمت خودم خریدم، کار کردم و خانه خریدم حالا چرا باید ببخشم؟
*شوهرت تو را متهم به رابطه نامشروع کرده، قبول داری؟
دروغ میگوید او چندین بار این تهمت را به من زده است.
*اما شوهرت مدرک ارائه داده است.
من با یکی از همکارانم چت کردم و از او کمک خواستم. این حرفها میان دو همکار عادی است، اما شوهرم آن را دستاویزی برای شکایت قرار داده که من را تحت فشار بگذارد و طلاق ندهد تا مهریهام را ببخشم.
*میدانی ممکن است مجازات شوی؟
من وکیل گرفتم. وکیلم میگوید مدارکی که ارائه شده درست نیست و من تبرئه میشوم اما حاضر نیستم به مردی که به من خیانت کرد و خانه و زندگیاش را از دست داد و حالا میخواهد خانه من را بگیرد باج بدهم. ما سه سال است که در واقع زن و شوهر نیستیم، ماههاست همدیگر را ندیدیم و هر بار که دیدیم هم به خاطر پسرمان بوده است. اگر حق طلاق داشتم نمیتوانست با من چنین کند.
چگونه اوکراین دیپلماسی روسیه را تغییر داده است؟
در آینده، غرب میتواند انتظار داشته باشد که طرفین ثالثی مانند ترکیه میانجی گری کنند این موضوع باعث میشود تا بی علاقگی روسیه به نهادهای بین المللی تثبیت شود و پلتفرمهای جدید تحت رهبری روسیه به پایگاههای دائمی دیپلماسی تبدیل شوند.
فرارو- از اواخر فوریه زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد غرب تا حد زیادی از تعامل مستقیم با مسکو خودداری ورزیده است. تنها چند روز پس از تهاجم علیه اوکراین، وزارت امور خارجه ایالات متحده به ادارات و آژانسها دستور داد تا بیشتر تماسهای دولت با دولت با مقامهای روسی را لغو کنند.
به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، دولت بایدن مذاکرات دوجانبه کنترل تسلیحات استراتژیک و آب و هوایی با مسکو را به حالت تعلیق درآورد. تماسهای مستقیم بین مقامهای ارشد ایالات متحده و روسیه مانند تبادل نظر "آنتونی بلینکن" وزیر امور خارجه ایالات متحده با "سرگئی لاوروف" وزیر خارجه روسیه در اواخر ژوئیه بسیار اندک بوده است.
اکثر رهبران اروپایی نیز خطوط ارتباطی خود با کرملین را قطع کرده اند و افرادی مانند "امانوئل مکرون" رئیس جمهور فرانسه را به دلیل تلاشهای شان برای ارتباط با "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه مورد تمسخر قرار میدهند.روند دوست ماست روند دوست ماست
در این میان، دیپلماسی غرب با روسیه تنها به چند موضوع استثنایی مانند مذاکرات هستهای ایران و تعامل چند جانبه در نهادهایی مانند سازمان ملل کاهش یافته است. در همین حال، روسیه به جستجو برای یافتن راههای دیپلماتیک تازهای پرداخته تا بتواند فشارهای تحریمی غرب را دور بزند.
پیامدهای درازمدت این پیکربندی مجدد به نفع غرب نخواهد بود. مسکو مدت هاست که به دنبال تغییر قواعد دیپلماسی بینالمللی بوده و رابطه نامطلوب با اروپا و ایالات متحده راهی برای این کار فراهم میکند.
در آینده، غرب میتواند انتظار داشته باشد که طرفین ثالثی مانند ترکیه میانجی گری کنند این موضوع باعث میشود تا بی علاقگی روسیه به نهادهای بین المللی تثبیت شود و پلتفرمهای جدید تحت رهبری روسیه به پایگاههای دائمی دیپلماسی تبدیل شوند.
زمانی که سوئیس به کارزار تحریمها علیه روسیه پیوست ابتدا مشخص شد که دیپلماسی در حال تغییر است و کرملین به این کشور از نظر سنتی بیطرف حمله دیپلماتیک انجام داد.
روسیه از آن زمان پیشنهاد سوئیس برای میزبانی مذاکرات در مورد موضوعات مختلف را رد کرده است. در ماه آوریل، وزارت خارجه روسیه با استناد به "اقدامات غیر دوستانه سوئیس" اعلام کرد که دیگر ژنو را یک پلتفرم قابل قبول برای تشکیل کمیسیون مشورتی دوجانبه آمریکا و روسیه به منظور نظارت بر معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک جدید نمیداند.
"الکساندر لاورنتیف" فرستاده ویژه روسیه در سوریه در حاشیه نشست ژنو درباره سوریه در ماه ژوئن به طور مشابه سوئیس را مورد انتقاد قرار داد.
تقریبا در همان زمان، وزارت خارجه روسیه تصمیم گرفت که بحثهای بین المللی در مورد قفقاز جنوبی دیگر نمیتواند در ژنو برگزار شود. روسیه هم چنین پیشنهاد برن برای نمایندگی منافع اوکراین در روسیه را به عنوان مثال در امور کنسولی رد کرد. در مقیاسی بسیار گستردهتر روسیه به دلیل خودداری ایالات متحده از اعطای ویزا به دیپلماتهای روس برای شرکت در رویدادهای مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک در ماه جاری خشمگین شده است.
در پاسخ، مسکو ایده به سختی قابل اجرای انتقال مقر سازمان ملل متحد به شهر دیگری را مطرح کرده است که نشان دهنده حمایت تعداد فزایندهای از کشورها از چنین اقدامی است.
در حوزههایی که صلاحیت سنتی دیپلماسی بین المللی برعهده سوئیس بوده روسیه واسطههای جدیدی را به میدان وارد کرده است. از ماه فوریه، روسیه میانجیگری ترکیه را در موضوعات مختلف مربوط به جنگ در اوکراین پذیرفته است که مهمترین آن در مذاکره درباره توافق نامه جولای برای تضمین صادرات غلات از بنادر اوکراین بوده است.
در فصل بهار، آنکارا میزبان مذاکرات اولیه صلح روسیه و اوکراین بود که روند استانبول نام گرفت مجموعهای از جلسات بین هیئتهای سطح میانی روسیه و اوکراین و تا حدودی موفقیت آمیز برای انتقال کمکهای بشردوستانه در طول محاصره ماریوپل توسط روسیه برگزار شد و لابی گری در این باره از سوی ترکیه صورت گرفت.
اخیرا استانبول میزبان "رافائل گروسی" مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و "الکسی لیخاچف" مدیر عامل شرکت انرژی هستهای دولتی روسیه روس اتم بود تا در مورد ماموریت آتی آژانس بین المللی انرژی اتمی در نیروگاه هستهای زاپوریژیا تحت محاصره روسیه صحبت کند.
"رجب طیب اردوغان" رئیس جمهور ترکیه مشتاق است که آمار نظرسنجیهای خود را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آن کشور بهبود بخشد و جایگاه ترکیه را به عنوان میانجی بین شرق و غرب مستحکم کند.
هم چنین، او بارها پیشنهاد داده که مذاکرات مستقیم بین "پوتین" و "ولادیمیر زلنسکی" رئیس جمهور اوکراین برگزار شود. با تکیه بر موفقیت قرارداد صادرات غلات، مقامهای ترک اشاره کرده اند که ترکیه میتواند در تبال اسرا بین روسیه و اوکراین و حتی برقراری آتش بس در اوکراین میانجی گری کنند.
آمادگی روسیه برای پذیرش میانجیگری ترکیه ناشی از تجربه دو کشور در تعامل با یکدیگر در درگیریهای متعدد در سوریه، لیبی و منطقه قره باغ کوهستانی از طریق آن چه برخی آن را همکاری طرفین متخاصم میخوانند بوده است. مسکو و آنکارا مدت هاست که در این مکانها با یکدیگر همکاری، رقابت و درگیری زدایی کرده اند.
روابط روسیه و ترکیه فاقد یک پایه نهادی محکم است و پیوند شخصی بین اردوغان و پوتین ستون فقرات آن را تشکیل میدهد. با این وجود، دو طرف از کارآمدی معامله گرایی طرف مقابل قدردانی کرده اند. زمانی که روسیه با میانجی گری ترکیه در مورد اوکراین موافقت میکند از فرصت ایجاد این تصور که متحد ناتو با مسکو خوب بازی میکند لذت میبرد.
علاوه بر ترکیه، دیپلماتهای روس نیز در حال تقویت مکانهای جایگزین دیگر برای دیپلماسی هستند. تابستان امسال، گزارش شد که آرژانتین، ایران، مصر، عربستان سعودی و ترکیه ممکن است به گروه بریکس شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی بپیوندند.
پوتین در ماه ژوئن استدلال کرد که بریکس قرار است در "تشکیل یک سیستم واقعا چند قطبی روابط بین دولتی" نقش رهبری کننده را داشته باشد. روسیه در تلاش برای دور زدن تحریمهای مالی غرب به دنبال اهرم این گروه است و اخیرا اعلام کرد که هند و ایران سیستم پرداخت میر روسی را خواهند پذیرفت.
در همین حال، مقامهای روس بر اهمیت سازمان همکاری شانگهای از جمله برای همکاریهای نظامی – دفاعی که نشست آن در هفته جاری در ازبکستان برگزار شد تاکید کرده اند.
مسلما شکل گیری مکانهای دیپلماتیک جایگزین توسط روسیه نه جدید است و نه همه جانبه. برای مثال، از سال ۲۰۱۷ میلادی روسیه عمدتا در روند آستانه که شامل ایران و ترکیه است در زمینه مسائل سوریه با آن دو کشور در تعامل بوده است.
اصطلاح "دیپلماسی شبکه" که توسط مسکو به عنوان "رویکرد منعطف برای مشارکت در سازوکارهای چند جانبه به منظور یافتن راه حلهای موثر" درک میشود پیشتر در مفهوم سیاست خارجی روسیه در سال ۲۰۱۶ میلادی اعلام شده بود. با این وجود، در آن زمان کارشناسان برجسته روس استدلال کردند که ساختارهای دیپلماتیک جدید که توسط روسیه آغاز شده به سختی به "ابزار اصلی سیاست روسیه" تبدیل خواهند شد.
به نظر میرسد که این وضعیت در حال تغییر است. پیگیری روسیه برای راهها و شراکتهای دیپلماتیک جایگزین از فوریه فوریت جدیدی پیدا کرده است. لاوروف در ماه جاری گفت که وزارت امور خارجه روسیه اخیرا تعداد قابل توجهی از کارکنان دیپلماتیک خود را در مقر یا سفارتخانههای مسکو در "کشورهای دوست" تغییر داده است.
لاوروف همچنین متعهد شد که روسیه همکاری با کشورهای مشترک المنافع گروهی از کشورهای شوروی سابق در آسیا، آفریقا، اروپای شرقی و خاورمیانه را "با سرعتی سریع" ارتقا خواهد داد.
با ادامه جنگ در اوکراین، کشورهای غربی احتمالا روسیه را بیشتر تنبیه و منزوی خواهند کرد و باعث تحکیم جهت گیری دیپلماتیک فعلی آن کشور خواهند شد. پس از اعمال تحریمهای اقتصادی بیسابقه علیه روسیه، اتحادیه اروپا اخیرا توافق نامه تسهیل روادید خود با مسکو را به منظور محدود کردن هجوم گردشگران روسی به اروپا به حالت تعلیق درآورد.
"کایا کالاس" نخست وزیر استونی اتخاذ این تصمیم را پاسخی به یک پرسش دانست:"وضوح اخلاقی اتحادیه اروپا در حالی که جنگ همراه با نسل زدایی روسیه در اروپا در حال وقوع میباشد تا چه میزان است"؟ در ماه آگوست، دیپلماتهای بریتانیایی استدلال کردند که روسیه "هیچ حق اخلاقیای ندارد تا زمانی که تجاوزگری هایش در اوکراین ادامه دارد در نشست جی -۲۰ صاحب کرسی باشد".
چنین اظهارات و اقداماتی احتمالا به مسکو بهانه بیش تری میدهد تا از تعامل با غرب در مجامع قدیمی خودداری ورزد هر چند که روسیه وعده داد به محدودیتهای روادید اتحادیه اروپا با همان حماقت پاسخ ندهد.
لاوروف با این اتهام که غرب دیگر از جی -۲۰ برای اهدافی که به منظور آن ایجاد شده (یعنی پرداختن به مسائل مهم جهانی مانند سلامت اقتصاد جهانی) استفاده نمیکند نشست ژوئیه آن گروه را در بالی، اندونزی، پیش از موعد ترک کرد. در بحبوحه انتشار گزارشها مبنی بر این که پوتین قصد دارد برای اجلاس جی -۲۰ در ماه نوامبر به اندونزی سفر کند رهبران غربی در حال بررسی حضور یا عدم حضورشان در آن نشست هستند.
تغییر شکل دیپلماسی روسیه چهار پیامد ماندگار برای غرب خواهد داشت
نخستین پیامد و واضحتر از سایر پیامدها آن است که دسترسی به دیپلماتها و نخبگان روس را نه تنها برای مقامهای غربی بلکه برای کارشناسان و نمایندگان جامعه مدنی از سراسر جهان که به گفتگو و تبادل نظر میپردازند به تدریج کاهش میدهد. جامعه مدنی و تعامل کارشناسان با روسهای داخل روسیه از نظر لجستیکی پیچیده، از نظر سیاسی ظریف و پراکندهتر خواهد بود. با گذشت زمان، این وضعیت منجر به درک ضعیف غرب از پویایی و تفکر در داخل روسیه خواهد شد.
دوم آن که غرب میتواند به بازیگران ثالثی که کرملین آنان را تایید میکند وابستگی بیشتری پیدا کند تا در صورت لزوم با روسیه تعامل کنند. برای مثال، دیپلماتهای غربی ممکن است به تکیه بر آنکارا برای تسهیل تجارت اوکراین در بحبوحه تجاوزات روسیه ادامه دهند.
در همین حال، ترکیه به دنبال استفاده از نقش جدید خود و درخواست امتیاز از غرب در مورد موضوعاتی است که آن را در راستای منافع خود قلمداد میکند. این نمایش در حال حاضر در حال اجرا میباشد: آنکارا تهدید کرده که مانع از پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو خواهد شد مگر این که هر دو کشور حمایت سیاسی و مالی خود را از گروههای کردی (که آنکارا آنان را سازمانهای تروریستی میداند) کنار بگذارند. اردوغان در ماه آوریل پیشگویی کرد که جنگ در اوکراین ارزش واقعی ترکیه را به اتحادیه اروپا نشان خواهد داد.
پیامد سوم آن است که پوتین برای پلتفرمهای دیپلماتیک جدید ممکن است چرخش گستردهتر روسیه را به سوی آفریقا، آمریکای لاتین و آسیا تقویت کند که به ارتقای جایگاه آن روسیه در آفریقا کمک خواهد کرد.
پس از تهاجم روسیه به اوکراین، بسیاری از کشورهای خارج از اروپا و آمریکای شمالی تمایلی به محکومیت صریح مسکو یا پیوستن به کارزار تحریمی غرب علیه مسکو نداشتند. تمایل آنان به نادیده گرفتن درگیری در اوکراین ریشههای تاریخی و ژئوپولیتیکی بی شماری دارد و اغلب کمتر به دلیل جذب این کشورها به مسکو و بیشتر به دلیل احساس سرخوردگی آنان از غرب است.
با این وجود، بسیاری از این کشورها امروزه دارای منافع تجاری، نظامی و سیاسی متمایز مرتبط با روسیه هستند. آن کشورها تنها وزنههای متحرکی در نتیجه تغییر جهت گیری مسکو هستند آماده تبدیل شدن به بازیگری مهمتر در سیاست خارجی روسیه میباشند. در نتیجه، نبرد سخت غرب در منزوی ساختن روسیه در سطح بین المللی تندتر خواهد شد و در سراشیب قرار خواهد گرفت.
در نهایت، تحریم سازوکارهای مستقر در ژنو توسط روسیه و پیگیری فعالتر دیپلماسی شبکهای میتواند به اشکال چند جانبه گرایی مانند سازمان امنیت و همکاری اروپا که از مدتها پیش فلج شده آسیب دائمی وارد سازد. آمیزهای از اینرسی (تمایل به حفظ وضعیت فعلی) و منافع، مطمئنا روسیه را وادار خواهد کرد تا بینابین آژانسهای سازمان ملل متحد و نهادهای چند جانبه در حال حرکت باشد. با این وجود، روند فرسایشی موازی و تکه تکه شدن تعامل دیپلماتیک با موفقیت در حال انجام است که به نفع روسیه خواهد بود.
"فیودور لوکیانوف" تحلیلگر روس و از مشاوران پوتین در سال ۲۰۲۰ میلادی پیشبینی کرد که "در سالیان آینده نهادهای بین المللی به روند زوال خود ادامه خواهند داد و حتی ممکن است به طور کامل نادیده شوند".
او استدلال کرد که در آینده، اصطلاح "چند جانبه گرایی" به وضعیتی اشاره داشته باشد که در آن چندین کشور تلاشهای خود را برای رسیدگی به یک موضوع خاص به منظور یک دوره زمانی محدود با یکدیگر ترکیب میکنند درست مانند کاری که گروه آستانه در سوریه انجام داد. جنگ در اوکراین ممکن است روسیه را خیلی سریعتر از آن چه پیشتر تصور میشد به سوی این آینده سوق دهد.
دیدگاه شما