انواع جریان وجوه نقد

سود سهام دریافتی = سود سهام دریافت شده در آغاز دوره + درآمد حاصل از سود سهام – سود سهام دریافتی پایان دوره سود سهام پرداختی = سود سهام پرداختی در آغاز دوره + سود مصوب شده سهام – سود سهام پرداختی پایان دوره بهره دریافتی = بهره دریافتی در آغاز دوره + درآمد حاصله از بهره – بهره دریافتی پایان دوره بهره پرداختی = بهره پرداختی ابتدای دوره + بهره نخصیص شده به دارایی +‌ هزینه بهره +‌ بهره پرداختی در پایان دوره

صورت جریان وجوه نقد

جریان نقدی و دسته بندی آن یکی از اقدامات مهم در حسابداری می باشد که هر حسابدار ماهر و با تجربه ای باید بتواند آن را به درستی انجام دهد. این کار باعث منعکس شدن فعالیت های کسب و کار می شود که در ادامه این مطلب به شرح آن پرداخته شده است.

صورت جریان وجوه نقد:

صورت جریان وجوه نقد در واقع یعنی ایجاد کردن یک فایل از تغییرات وجه یا پول نقد که شامل موجودی حساب بانک، سرمایه گذاری های کوتاه مدت و … می شود و توانایی نقد شوندگی دارند. تهیه این صورت جریان، یکی از بخش های حسابداری صنعتی و تجزیه و تحلیل صورت های مالی می باشد.

اهمیت صورت جریان وجوه نقد:

تنظیم صورت جریان وجوه نقد، دارای اهمیت می باشد که در ادامه به برخی از دلایل مهم بودن این امر اشاره شده است:

1. انجام دقیق و درست تعهدات مالی
2. عدم تخلف در پرداخت حقوق و دستمزد، فروشندگان و طلبکاران شرکت
3. شناسایی درست جریان نقدی در دوره های مختلف
4. آماده کردن شرکت برای پرداخت صورت حساب ها و انجام تعهدات

بخش‌ های صورت جریان وجوه نقد:

منابع اصلی جریان های ورودی و خروجی وجوه نقدی به شرح زیر هستند:

1. فعالیت ‌های عملیاتی و سود پرداختی در ازای تامین مالی که تنها دارای جریان خروجی می باشد.
2. فعالیت ‌های سرمایه‌ گذاری
3. فعالیت‌ های تامین مالی

فعالیت‌ های عملیاتی: کسب و کارها، برخی از جریان های فعالیت های عملیاتی مانند درآمد، بهره و… را دریافت می کنند و نمایش می دهند که خروجی این فعالیت ها شامل موارد زیر می باشد:

• هزینه
• حقوق و دستمزد مزایا اشتغال
• پرداخت به تامین کنندگان و فروشندگان
• مالیات بر در آمد
• هزینه های آتی مانند اجاره، خدمات شهری

همچنین لازم به ذکر است که فعالیت ‌های عملیاتی در دو بخش تقسیم‌ بندی می‌شوند که با اطلاعات مورد نیاز تهیه صورت جریان وجوه نقد، ارتباط مستقیم دارد.

روش مستقیم: در روش مستقیم، اقدامات مخصوص به سرمایه و جریان فعالیت های عملیاتی نشان داده می شود که شامل موارد زیر می باشد.

وجوه نقد حاصل از فروش = حساب‌ های دریافتی پایان دوره – حساب‌ های دریافتی در آغاز دوره + فروش

وجوه نقد حاصل از ارائه خدمات = حساب‌ های دریافتی پایان دوره – حساب‌ های دریافتی ابتدای دوره + درآمد خدمات

وجوه نقد پرداختی بابت مواد اولیه = موجودی پایان دوره – موجودی ابتدای دوره + هزینه مواد اولیه

وجوه نقد پرداختی برای حقوق و دستمزد = حقوق پرداختی پایان دوره – حقوق پرداختی ابتدای دوره + هزینه حقوق

روش غیر مستقیم: روش غیر مستقیم، از پیچیدگی خاصی برخوردار است و با درآمد خالص و عوامل کاهش ارز در ارتباط می باشد. در این روش، تنها شش عامل زیر بر روی سود عملیاتی موثر هستند:

عامل اول: تعیین سود عملیاتی شامل صورت سود و زیان

عامل دوم: تعدیل هزینه‌ های غیر نقدی شامل: هزینه‌ های استهلاک و هزینه ‌های غیر نقدی

عامل سوم: تعادل برای اقلام عملیاتی ترازنامه

عامل چهارم: تعادل در باب درآمد‌ ها و هزینه ‌های غیر عملیاتی

عامل پنجم: تعدیلات سنواتی تاثیرگذار بر اقلام جاری

بدهکار = خارج شدن پول نقد

بستانکار = وارد شدن پول نقد

عامل ششم: سایر تعدیلات در مواقعی که حساب ‌های عملیاتی با دیگر سر فصل‌ ها درگیر گردد.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله رویکرد های گزارشگری حسابداری را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.

بازده سرمایه‌ گذاری ‌ها و سود پرداختی برای تامین مالی

بازده سرمایه‌ گذاری ‌ها و سود پرداختی تامین مالی:

ساختار سرمایه واحد های تجاری باید به گونه ای باشد که بر ارائه خالص جریان وجوه نقدی ناشی شده از فعالیت های عملیاتی، تاثیر گذار نباشد. یعنی بایستی پرداخت های مرتبط با سود و کارمزد تامین مالی، به صورت جداگانه نمایش داده شوند.

سود سهام دریافتی = سود سهام دریافت شده در آغاز دوره + درآمد حاصل از سود سهام – سود سهام دریافتی پایان دوره

سود سهام پرداختی = سود سهام پرداختی در آغاز دوره + سود مصوب شده سهام – سود سهام پرداختی پایان دوره

بهره دریافتی = بهره دریافتی در آغاز دوره + درآمد حاصله از بهره – بهره دریافتی پایان دوره

بهره پرداختی = بهره پرداختی ابتدای دوره + بهره نخصیص شده به دارایی +‌ هزینه بهره +‌ بهره پرداختی در پایان دوره

مالیات بر درآمد:

برای اشخاصی که از صورت های مالی استفاده می کنند، مالیات بر درآمد دارای اهمیت زیادی می باشد که سرفصل های جداگانه ای از صورت جریان وجوه نقد را مورد توجه قرار می دهد:

مالیات بر درآمد پرداختی = ذخیره مالیات در آغاز دوره + پیش پرداخت مالیات انتهای دوره + مالیات دوره جاری – ذخیره مالیات پایان دوره – پیش پرداخت مالیات ابتدای دوره + تعدیلات سنواتی تاثیرگذار – تعدیلات سنواتی بی اثر

فعالیت‌ های سرمایه ‌گذاری:

فعالیت ‌های سرمایه‌ گذاری، به فعالیت هایی از جمله واگذاری دارایی های بلند مدت و به دست آوردن دارایی هایی از جمله موارد زیر می شود:

• جریان‌ تحصیل و فروش سرمایه‌ گذاری ‌های کوتاه مدت
• جریان‌ تحصیل و فروش سرمایه‌ گذاری ‌های بلند مدت
• وجوه در ارتباط با دارایی ‌های ثابت مشهود و نامشهود
• پرداخت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل از واحد تجاری

وجوه پرداختی برای تحصیل = حساب‌ های پرداختی در آغاز دوره + افزودن دارایی ثابت – حساب ‌های پرداختی در انتهای دوره

وجوه دریافتی برای فروش = سود (زیان) حاصل واگذاری + کاستن دارایی ثابت ( ارزش دفتری ) + حساب ‌های دریافتی مربوط به آغاز دوره – حساب‌ های دریافتی مربوط در انتهای دوره

فعالیت‌ های تامین مالی:

جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت های تامین مالی، شامل تامین کنندگان منابع مالی و باز پرداخت آن می باشد که شامل موارد زیر است:

• جریان ‌های نقدی ورودی شامل دریافت ‌های نقدی حاصل شده از صادر شدن سهام خروجی شامل باز پرداخت وام‌‌ ها، اوراق مشارکت و سایر تسهیلات دریافتی

مبادلات غیر نقدی: مبادلات و رویداد ‌های سرمایه‌ گذاری که نیازی به مصرف وجه نقد ندارند، نمونه ای از مبادلات غیر نقدی هستند که شامل موارد زیر هستند و لازم است در صورت ها ذکر گردند.

1. کسب دارایی ‌های ثابت مشهود در برابر تسهیلات مالی
2. کسب دارایی ‌های ثابت مشهود در برابر صدور سهام
3. مبادله موجودی مواد اولیه یا موجودی کالای تولید شده با دارایی ثابت مشهود
4. افزودن سرمایه از محل مطالبات حال شده بستانکاران
5. جایگزین کردن وام‌ های بلند مدت با دیگر وام ‌های بلند مدت

تسعیر ارز: شامل موارد زیر است:

اگر بخشی از سود یا زیانی انواع جریان وجوه نقد که از تسعیر معاملات عملیاتی تسویه شده یا مانده‌ های عملیاتی تسویه نشده به وسیله استاندارد های حسابداری حاصل شده باشد و در سود و زیان عملیاتی دوره در نظر گرفته نشده باشد.

اگر سود یا زیان ناشی از تسعیر معاملات غیر عملیاتی تسویه شده یا مانده ‌های غیر عملیاتی تسویه نشده در حساب کردن سود عملیاتی دوره در نظر گرفته شده باشد.

اگر سود یا زیان ناشی از تسعیر وجه نقد در حساب کردن سود یا زیان عملیاتی دوره در نظر گرفته شده باشد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله بهینه سازی حسابداری را به شما پیشنهاد می کنیم.

آموزش بخش های مختلف گزارش صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد (‌صورت گردش وجوه نقد یا صورت جریان‌های نقدی) یکی از گزارش‌هایی است که شرکت‌ها در صورت مالی خود منتشر می‌کنند. به زبان ساده این گزارش مثل یک پرینت حساب بانکی از شرکت است که دقیقا نشان می‌دهد چه مقدار پول از چه محلی وارد شرکت شده است و شرکت این پول را چگونه و در کجا خرج کرده است.

رابطه انواع شرکت ها با جریان های وجوه نقد

قبل از این‌که بخواهیم توضیحات بیشتری درباره‌ی صورت جریان وجوه نقد دهیم، باید کمی درباره‌ی انواع شرکت‌ها و موضع فعالیت‌شان توضیح دهیم. در مبحث صورت‌های مالی گفتیم که می‌توانیم شرکت‌ها را بر اساس موضوع فعالیت‌شان به سه دسته‌ی کلی تقسیم‌بندی کنیم:

• شرکت‌های تولیدی
• شرکت‌های خدماتی
• شرکت‌های سرمایه‌گذاری

شرکت‌های تولیدی از آن‌جایی که مواد اولیه می‌خرند و با استفاده از این مواد اولیه، محصولی را تولید می‌کنند‌، صورت‌های مالی‌شان با دسته بندی‌های دیگر کمی متفاوت خواهد بود. شرکت‌های خدماتی و سرمایه‌گذاری چیزی را به عنوان مواد اولیه خریداری نمی‌کنند. در نتیجه به اصطلاح هزینه‌ی عملیاتی هم ندارند اما شرکت‌های تولیدی از آن‌جایی که تولید محصولات‌شان نیازمند وجود مواد اولیه است، همواره مقداری از پول خود را صرف خرید مواد اولیه خود می‌کنند که به این هزینه، هزینه‌ی عملیاتی می‌گوییم. به زبان ساده‌تر، هزینه‌ی عملیاتی شرکت، پولی است که آن شرکت برای تهیه مواد اولیه در جهت انجام عملیات خود صرف می‌کند.

بخش های مختلف صورت جریان وجوه نقد

این گزارش به صورت کلی شامل سه بخش است:

• جریان‌های نقدی حاصل از فعالیت‌های عملیاتی
• جریان‌های نقدی حاصل از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری
• جریان‌های نقدی حاصل از فعالیت‌های تامین مالی

البته برای شرکت‌هایی با موضوع فعالیت خدماتی و سرمایه‌گذاری، گزارش شامل ۵ بخش زیر است:

• فعالیت‌های عملیاتی
• فعالیت‌های سرمایه گذاری
• فعالیت‌های تامین مالی
• بازده سرمایه‌گذاری‌ها و سود پرداختنی بابت تامین مالی
• مالیات بردرآمد

صورت جریان وجوه نقدی حاوی چه اطلاعاتی است؟

به زبان ساده برای هر بخش می‌توان گفت:

• فعالیت‌های عملیاتی: این بخش ورود و خروج پولی را گزارش می‌کند که مربوط به عملیات شرکت است. عملیات شرکت هم می‌تواند تولید محصول یا ارائه‌ی خدمات یا سرمایه‌گذاری باشد.
• فعالیت‌های سرمایه گذاری: این قسمت ورود و خروج پولی را گزارش می‌کند که شرکت سرمایه‌گذاری کرده است. فعالیت‌های سرمایه گذاری شرکت می‌تواند خرید یا فروش دارایی‌های ثابت مشهود یا سرمایه گذاری‌های بلند مدت باشد.
• فعالیت‌های تأمین مالی: این قسمت شامل گزارش ورود و خروج پولی است که در شرکت به خاطر فعالیت‌های تأمین مالی انجام شده است. تأمین مالی به زبان ساده به فعالیتی می‌گویند که شرکت با آن سرمایه مورد نیاز برای پیشبرد اهداف خود را تأمین می‌کند. این سرمایه می‌تواند از طریق دریافت وام از بانک، افزایش سرمایه و. صورت بگیرد.

فعالیت های عملیاتی

در گزارش صورت جریان وجوه نقدی، به صورت کلی، فعالیت‌های عملیاتی شامل فعالیت‌های اصلی شرکت است که باعث ایجاد درآمد می‌شود. این فعالیت‌ها برای شرکت‌های تولیدی شامل تولید و فروش کالا، برای شرکت‌های خدماتی ارائه خدمات و برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری‌های آن شرکت است. هزینه‌ها و درآمدهای مرتبط با این بخش در محاسبه سود (یا زیان) عملیاتی در صورت سود و زیان شرکت استفاده می‌شود.

نکته: وقتی یک عدد در صورت مالی درون پرانتز یا به رنگ قرمز گزارش می‌شود، معنایش این است که این عدد از صورت مالی کم خواهد شد. به زبان ساده‌تر، اعداد منفی در صورت‌های مالی یا درون پرانتز قرار می‌گیرند یا به رنگ قرمز نمایش داده می‌شوند.

۱. شرکت‌ های خدماتی و سرمایه گذاری

همان‌طور که در عکس قابل مشاهده است، این قسمت برای شرکت‌های خدماتی و سرمایه‌گذاری شامل دو مورد زیر است:

• جریان خالص ورود (خروج) وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی-عادی
• جریان خالص ورود (خروج) وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی-استثنایی

ردیف سوم هم در واقع جمع این دو مورد است.

در مورد اول یا همان «جریان خالص ورود (خروج) وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی-عادی»، ورود یا خروج پولی گزارش می‌شود که به عملیاتی که شرکت انجام می‌دهد، مربوط است.

مورد دوم یا همان «جریان خالص ورود (خروج) وجه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی-استثنایی» به ورود یا خروج پولی گفته می‌شود که با عملیات شرکت ارتباط دارد، اما همیشگی نیست. این یعنی در حالت‌هایی خاص ممکن است برای شرکت هزینه‌هایی ایجاد شود یا به شرکت پولی تزریق شود که همیشگی نیست ولی به عملیاتی که شرکت انجام می‌دهد، ارتباط دارد. مثلا این هزینه‌ها می‌تواند درباره‌ی استهلاک دستگاه، وقوع حوادث انواع جریان وجوه نقد غیرمترقبه و. باشد.

۲. شرکت‌ های تولیدی

این قسمت از صورت جریان وجوه نقد برای شرکت‌های تولیدی به شکل عکس بالا و شامل دو بخش زیر است:

• نقد حاصل از عملیات
• پرداخت‌های نقدی بابت مالیات بر درآمد

«نقد حاصل از عملیات» شامل پولی است که به خاطر عملیات شرکت به آن وارد شده است و «پرداخت‌های نقدی بابت مالیات بر درآمد» هم پولی است که شرکت برای مالیات بر درآمد پرداخت کرده است. نکته‌ی مهم این است که مقدار نقد حاصل از عملیات با درآمد عملیاتی که در صورت سود و زیان گزارش می‌شود، اختلاف دارد و این اختلاف به این خاطر است که شرکت‌ها عموما همه محصولات خود را به صورت نقدی نمی‌فروشند. برخی از محصولات شرکت به صورت اعتباری (مثلا با پرداخت چک از طرف خریدار) خریداری می‌شود. نقد حاصل از عملیات، میزان پول نقدی است که شرکت از طریق فروش محصولاتش (چه به صورت چک وصول شده یا پول نقد) دریافت کرده است.

فعالیت های سرمایه گذاری

به طور کلی می‌توانیم فعالیت‌های سرمایه‌گذاری یک شرکت را به سه دسته تقسیم کنیم:

• سرمایه گذاری در دارایی‌های ثابت مشهود و نامشهود
• سرمایه گذاری در سرمایه گذاری‌های بلند مدت و کوتاه مدت
• اعطای تسهیلات به اشخاص

روش سرمایه گذاری در دارایی ‌های ثابت مشهود و نامشهود

به طور کلی، دارایی ثابت مشهود به صورتی از دارایی گفته می‌شود که قابل رویت است. این دارایی‌ها می‌توانند استفاده عملیاتی برای شرکت داشته باشند، مثل: زمین، ساختمان، دستگاه‌های تولیدی و. .

از طرفی بعضی از دارایی‌ها با این‌که ارزشمند هستند، اما قابل رویت نیستند، به این دسته از دارایی‌ها، دارایی ثابت نامشهود می‌گوییم، مثل: سرقفلی، حق اختراع، حق استفاده یا تولید یک محصول و کالای خاص و. .

شرکت‌ها می‌توانند بخشی از سرمایه خود را برای خرید این دارایی‌ها مصرف کنند. علاوه بر این، شرکت‌ها می‌توانند سرمایه گذاری‌های گذشته خود را در صورت نیاز به فروش برسانند که باعث می‌شود مبلغی پول به شرکت وارد شود.

در بخش فعالیت‌های سرمایه‌گذاری شرکت، خرید و فروش املاک و دارایی‌های ثابت مشهود و نامشهود گزارش می‌شود.

سرمایه گذاری‌ های بلند مدت و کوتاه مدت

علاوه بر این‌که هر شرکت می‌تواند بخشی از دارایی خود را صرف خرید دارایی‌های دیگر کند، می‌تواند به صورت کوتاه مدت یا بلند مدت نیز، سرمایه گذاری انجام دهد. به عنوان مثال، درصورتی که اساسنامه شرکت اجازه دهد، شرکت می‌تواند بخشی از سرمایه خود را برای خرید سهام یک شرکت دیگر هزینه کند. خرید سهام یک شرکت دیگر از دو طریق درآمدزا خواهد بود:

1. سودی که شرکت هر ساله بین سهام‌دارانش تقسیم می‌کند.
2. افزایش قیمت سهام آن شرکت در بازار بورس.

تمامی فعالیت‌های سرمایه گذاری بلند‌مدت و کوتاه‌مدت شرکت در این قسمت گزارش می‌شود.

اعطای تسهیلات به اشخاص

شرکت‌ها امکان پرداخت تسهیلات به اشخاصی غیر از افراد شرکت (مدیران، کارکنان و کارمندان) را دارند. پرداخت این تسهیلات، دریافت بازپرداخت و سود آن هم در این بخش لیست می‌شود. به طور کلی، بخش مربوط به فعالیت‌های سرمایه گذاری شرکت‌های تولیدی با شرکت‌های خدماتی و سرمایه گذاری تفاوت زیادی ندارد. شکل های زیر به ترتیب برای یک شرکت سرمایه گذاری و یک شرکت تولیدی می باشند.

فعالیت های تأمین مالی

شرکت‌ها به روش‌های مختلفی سرمایه مورد نیاز خود را تأمین می‌کنند. به طور کلی فعالیت‌هایی که شرکت برای تامین سرمایه مورد نیازش در جهت پیشبرد برنامه‌ها انجام می‌دهد، تامین مالی می‌گوییم.

تامین مالی می‌تواند از طریق افزایش سرمایه، استقراض از بانک یا نهادهای مالی دیگر و یا فروش اوراق (اوراق مشارکت، اجاره، خزانه اسلامی و . ) انجام شود.

در این بخش از گزارش صورت جریان وجوه نقد، تمامی فعالیت‌های شرکت در این زمینه گزارش می‌شود. صورت وجوه نقد شرکت‌های تولیدی، خدماتی و سرمایه گذاری در این بخش تفاوت چندانی ندارند؛ فقط تفاوت در اینجاست که با توجه به این‌که شرکت‌های سرمایه گذاری خدماتی به شکل ذاتی با شرکت‌های تولیدی تفاوت دارند، انتشار بعضی از اوراق برایشان امکان‌پذیر نیست. در تصویرهای زیر به ترتیب نمونه‌ای از این بخش برای شرکت‌های سرمایه گذاری و تولیدی برای مقایسه آورده شده است.

گفتیم که صورت وجوه نقد برای شرکت‌های خدماتی و سرمایه‌گذاری یک تفاوت جزئی با شرکت‌های تولیدی دارد که در ادامه آن را بررسی می‌کنیم. البته ناگفته نماند که تمامی این اطلاعات را می توان در سایت کدال به همراه جزئیات آن مشاهده کرد.

بازده سرمایه گذاری و سود پرداختی حاصل از تأمین مالی

بازده سرمایه‌گذاری و سود پرداختی حاصل از تأمین مالی یکی از مواردی است که در صورت جریان وجوه نقد شرکت‌های خدماتی و سرمایه‌گذاری به شکل جدا شده دیده می‌شود ولی در شرکت‌های تولیدی، ‌چنین نیست. این بخش مربوط می‌شود به سودی که شرکت به سرمایه‌گذارانش بابت هر سهم پرداخته است یا سودی که شرکت بابت سرمایه گذاری‌هایش دریافت کرده یا سودی که شرکت به همراه بازپرداخت اقساط تسهیلات خود پرداخت کرده است.

مالیات بر درآمد

یکی دیگر از مواردی که در گزارش شرکت‌های سرمایه گذاری و خدماتی به صورت جداگانه وجود دارد اما در گزارش شرکت های تولیدی دیده نمی شود، این بخش است. مالیات بر درآمد، همان‌طور که از اسمش پیداست، میزان مالیاتی است که شرکت‌ها به خاطر درآمدی که ساخته‌اند، باید پرداخت کنند.

علاوه بر نکات بالا، در تمامی صورت جریان وجوه نقد شرکت‌های مختلف، شرکت میزان موجودی نقد خود (که در حساب بانکی شرکت وجود دارد) را در ابتدا و انتهای دوره گزارش می‌کند. همچنین، شرکت‌ها تأثیرات نرخ ارز را نیز در انتهای این گزارش اعمال می نمایند. در زیر به صورت نمونه، می‌توانید این موارد را مشاهده کنید.

جمع بندی

در این مطلب به طور کامل با گزارش صورت جریان وجوه نقد که یکی از گزارشات منتشر شده همراه با صورت های مالی شرکت ها می باشد. کلیت این گزارش برای شرکت های تولیدی و خدماتی و سرمایه گذاری یکسان می باشد اما تفاوت هایی جزئی وجود دارد که در این مقاله به آنها اشاره شد. امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد.

صورت جریان وجوه نقد چیست؟ | بررسی اقلام و کاربرد تحلیل آن

در دنیای امروز اطلاعات ابزاری مهم برای انجام بسیاری از کارها به شمار می‌رود. در کنار دسترسی به اطلاعات مرتبط، کیفیت اطلاعات ارائه شده نیز اهمیتی دو چندان دارد. زیرا بسیاری از تصمیمات بر اساس همین اطلاعات اتخاذ می‌شوند که اگر اطلاعات دقیق، به روز و مرتبط نباشند نمی توان انتظار تصمیم گیری‌های درست و مناسب را داشت. صورت جریان وجوه نقد چیست؟

در دنیای حسابداری نیز صورت‌های مالی از مهم ترین منابع تامین اطلاعاتی هستند که کیفیت در تدوین این اطلاعات فاکتوری حائز اهمیت است. به منظور رعایت اصل کیفیت در تدوین صورت های مالی می بایست به نیاز اطلاعاتی استفاده کنندگان آن توجه شود. صورت جریان وجوه نقد نیز به دلیل نیاز سرمایه گذاران به آگاهی و شفافیت کامل از جریان وجوه نقد تهیه می‌شود.

صورت جریان وجوه نقد در حسابداری به چه معنا است؟

در یک کسب و کار ارزیابی فرصت‌ها و تهدیدات موجود در زمینه فعالیت، شرطی ضروری در بهبود موقعیت و جایگاه آن به شمار می رود. این ارزیابی بدون درک درست و کامل از ماهیت فعالیت تجاری مانند نحوه ایجاد وجه نقد و مصرف آن برای کسب سود بیشتر ممکن نخواهد بود. در حسابداری گزارش‌های صورت مالی مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و جریان وجوه نقد با هدف آگاهی از وضعیت مالی و نحوه عملکرد مالی شرکت تدوین و به افراد مرتبط ارائه می‌شود. مخاطبان صورت‌های مالی و به ویژه سرمایه گذاران به اطلاعات شفاف و دقیقی از نحوه ایجاد و مصرف وجوه نقد توسط واحد تجاری مد نظر نیاز دارند.

اطلاعاتی مانند دارایی‌ها و بدهی‌ها، درآمدها و هزینه‌ها، حقوق صاحبان سرمایه و جریان‌های نقدی برای پیش بینی جریان‌های نقدی آتی و توان تامین وجوه نقد مورد نیاز در بازه زمانی مشخص نیاز است. با توجه به اینکه صورت سود و زیان بر مبنای حسابداری تعهدی است و نمی‌تواند تمام نیازهای مورد نیاز از میزان و توانایی تامین وجه نقد را برآورده نماید، صورت جریان وجوه نقد تعریف شده است. البته این صورت مالی اطلاعات لازم برای ارزیابی جریان وجوه نقد را ارائه نمی‌دهد و می بایست در کنار صورت‌های مالی دیگر ارائه شود.

صورت جریان وجوه نقد در حسابداری چیست؟

بنا به آنچه گفته شد می توان صورت جریان وجوه نقد را اینگونه تعریف نمود:
صورت جریان وجوه نقد یکی از صورت های مالی مهم در حسابداری است که بیانگر نقد شوندگی یا عدم نقدشوندگی سود و توان پرداخت یا عدم توان پرداخت دیون در شرکت است. به بیانی روشنتر، این صورت مالی توانایی انعطاف پذیری مالی یک واحد تجاری را نمایش می دهد؛ و با توجه به اینکه اطلاعات مالی را بر مبنای نقدی ثبت می کند، از شفافیت و عینیت بالایی برخوردار است.

شاید این جمله را شنیده باشید که درخت را بر اساس میوه ها و نه برگ های آن قضاوت کنید. در حسابداری نیز وجوه نقد همان میوه های واحد تجاری حساب می شوند. زیرا نتیجه نهایی برای فعالیت های تجاری یک کسب و کار، ایجاد جریان های نقدی است. بنابراین، این نوع از داده های مالی برای کسب وکارها بسیار مهم هستند.

طبقه بندی اقلام صورت جریان وجوه نقد

جریان وجوه نقد نشان دهنده نتایج حاصل از تصمیمات در زمینه سرمایه گذاری، تامین مالی و پرداخت سود به سرمایه گذاران است. به همین دلیل باید اطلاعات درج شده در آن به روشنی، تمام نیازهای اطلاعاتی سرمایه گذاران را پاسخ دهد. طبق استاندارد حسابداری شماره 7 کمیته استانداردهای بین المللی حسابداری، صورت جریان وجوه نقد شامل سه بخش فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی است. در ایران نیز از سال 1375 الی 1377 این صورت مالی بر اساس همین سه بخش تدوین می‌شد ولی از این تاریخ به بعد صورت جریان وجوه نقد به پنج بخشی تغییر یافت و بخش‌های مالیات بر درآمد و بازده سرمایه گذاری‌ها و سود پرداختی بابت تامین مالی به آن افزوده شد.

فعالیت های سرمایه گذاری چگونه است

فعالیت های سرمایه گذاری

این بخش از فعالیت ها مربوط به دارایی ها است که شامل جریان های ورودی و خروجی وجه نقد می شود. به عنوان مثال جریان های نقدی ورودی، کاهش در دارایی های بلند مدت (فروش سرمایه گذاری در سهام یا فروش دارایی های بلند مدت) و برخی دارایی های جاری (دریافت اصل وام های اعطا شده و دریافت نقدی اصل سپرده سرمایه گذاری بانکی) را شامل می شود. در حالیکه افزایش در دارایی ها مانند خرید سهام یا سپرده گذاری در بانک ها جریان نقدی خروجی را باعث می شود.

فعالیت های تامین مالی

این نوع از فعالیت ها که در ترازنامه به سمت بستانکار مرتبط می شود، شامل جریان های ورودی و خروجی وجه نقد است که برخی اقلام بدهی و حقوق صاحبان سهام را تحت تاثیر قرار می دهد. جریان‌های نقدی ورودی در این بخش شامل دریافت نقدی به صورت استقراض و وجه نقد حاصل از انتشار سهام و اوراق قرضه می شود. در مقابل وجه نقد پرداختی بابت بازخرید سهام یا بازپرداخت اصل تسهیلات دریافتی نمونه هایی از جریان های نقد خروجی هستند.

فعالیت های تامین مالی چیست

فعالیت های عملیاتی

تمامی فعالیت های اصلی که مولد درآمد عملیاتی واحد تجاری هستند و تولید و فروش کالا یا ارائه خدمات را باعث می شوند، در این نوع از فعالیت ها قرار می گیرند. جریان های نقدی حاصل از فعالیت های عملیاتی به عنوان جریان های نقدی ورودی و خروجی در صورت جریان وجوه نقد؛ و هزینه ها و درآمدهای مرتبط با آن به منظور تعیین سود و زیان حاصل از این فعالیت ها در صورت سود و زیان ثبت می شوند. به منظور گزارش فعالیت های عملیاتی آنها را به دو بخش فعالیت های مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرده اند که در ادامه به طور مفصل درباره آنها صحبت خواهیم کرد.

الف.صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم

در این روش از گزارش دهی وجوه نقد، تمام جریان های نقدی ورودی و خروجی وجه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی به صورت جداگانه ثبت می شود و در نهایت خالص وجه نقد حاصل از عملیات محاسبه می شود.
جریان نقدی ورودی ناشی از فعالیت های عملیاتی:

• وجه نقد دریافتی بابت حق الزحمه، اجاره محل و کارمزد
• وجه نقد دریافتی حاصل از فروش کالا و ارائه خدمات

جریان های نقدی خروجی ناشی از فعالیت های عملیاتی:

• پرداخت های نقدی به کارکنان واحد تجاری
• پرداخت های نقدی تحت عنوان بیمه و تبلیغات
• پرداختی های مرتبط به عرضه کنندگان کالا و خدمات

نکته : استفاده از روش مستقیم در فعالیت های عملیاتی، تبدیل صورت سود و زیان از مبنای تعهدی به مبنای نقدی نیز به حساب می آید.

ب.صورت جریان وجوه نقد به روش غیرمستقیم

در روش غیر مستقیم علت تفاوت بین سود عملیاتی دوره با خالص صورت جریان وجوه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی بیان می شود. در واقع در این روش سعی بر این است که اثرات نقدی درآمدها و هزینه های ثبت شده در صورت سود و زیان بررسی و سود عملیاتی محاسبه شده به صورت تعهدی بر مبنای نقدی بیان شود. در نتیجه می بایست اقلامی که باعث کاهش سود عملیاتی شده ولی در وجه نقد تاثیری نداشته، به سود اضافه و بالعکس اقلامی که باعث افزایش در سود عملیاتی شده و در وجه نقد نیز بی تاثیر است از سود عملیاتی کسر شود.

سود مالی چیست

همان طور که تا به اینجا متوجه شدید روش مستقیم طبقات اصلی دریافت ها و پرداخت های نقدی را شامل می شود، در حالیکه روش غیرمستقیم شامل سود و اثر عناصر غیرنقدی سود می‌شود. نظرات مختلفی پیرامون افشاء بر مبنای روش مستقیم یا روش غیرمستقیم وجود دارد که اغلب تدوین کنندگان استاندارد در سطح جهانی بر این باور هستند که در روش مستقیم ارزیابی معنادار جریان های نقدی عملیاتی امکان پذیر است. اما در مقابل روش غیرمستقیم نیز مزیت های ویژه ای مانند امکان پیش بینی جریان نقدی آتی را به همراه دارد.

در ایران نیز در صورت پایین بودن هزینه تدوین صورت وجوه نقد به روش مستقیم در مقایسه با مزایای آن، به استفاده از این روش تاکید شده است. البته به هنگام استفاده از روش مستقیم می بایست اجزای خالص تشکیل دهنده جریان های نقدی نیز بیان شوند. لازم به ذکر است اغلب مدیران روش غیرمستقیم را به دلیل تحمیل هزینه‌های کمتر در تدوین صورت جریان وجوه نقد ترجیح می‌دهند، درحالیکه تحقیقات انجام شده هزینه بالاتر روش مستقیم را ثابت نکرده‌اند. گفتنی است در انتخاب روش مستقیم یا غیرمستقیم، اصل مهم کاربردی بودن اطلاعات حاصل برای استفاده کنندگان صورت‌های مالی است.

بازده سرمایه گذاری ها و پرداختی ها

بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی

طبق استاندارد حسابداری شماره 2، نباید ساختار سرمایه واحد تجاری بر ارائه خالص جریان‌های نقدی حاصل از فعالیت‌های عملیاتی اثر بگذارد. بنابراین پرداخت‌های مرتبط با سود و کارمزد تامین مالی مانند مبالغ دریافتی یا پرداختی برای سود سهام، درآمد سرمایه گذاری و موارد مشابه در این بخش از صورت جریان وجوه نقد ثبت می‌شود. همانند بخش‌های قبل، بازده سرمایه گذاری‌ها و سود پرداختی شامل جریان نقدی ورودی (سود و کارمزد دریافتی، سود سهام دریافتی) و جریان نقدی خروجی (سود و کارمزد پرداختی، سود سهام پرداختی) می‌شود.

علاوه بر فعالیت‌های سرمایه گذاری و تامین مالی که در بالا گفته شد، ممکن است واحد تجاری فعالیت‌های دیگری نیز تحت عنوان تامین مالی انجام دهد ولی بر وجه نقد آن تأثیری نداشته باشد. می بایست این نوع از فعالیت‌ها به شرط اهمیت بالای آنها، در جداول جداگانه‌ای ثبت شوند. زیرا چنین فعالیت هایی می توانند بر جریان نقدی آتی واحد تجاری تأثیر مهمی داشته باشند.

مالیات بر درآمد

جریان نقدی مرتبط با مالیات بر درآمد از جمله موارد بسیار مهم برای استفاده کنندگان و مخاطبان صورت‌های مالی است. در نتیجه جریان نقدی مرتبط با مالیات بر درآمد در سرفصل جداگانه ای در این صورت مالی بیان می شود. مطابق با آنچه در بالا گفته شد، صورت جریان وجوه نقد از جمله گزارش‌ها و صورت‌های مالی مهم در حسابداری است که برای تعیین و بررسی وضعیت شرکت کاربردهای بسیار دارد. بنابراین می توان گفت از جمله وظایف حسابداری، ثبت و ردیابی جریان‌های مالی شرکت و در نهایت گزارش گیری از داده‌های مالی جمع آوری شده است که نرم افزار حسابداری با توجه به امکانات تعریف شده و اطلاعات موجود می‌تواند به راحتی گزارش صورت مالی جریان وجوه نقد را تهیه و ارائه نماید.

مزایای صورت جریان وجوه نقد

تهیه و ثبت صورت جریان‌ وجوه نقد در سیستم حسابداری دارای مزایای بسیار زیادی است، که در زیر به چند مورد از این مزایا اشاره می‌کنیم:

1. بررسی آثار رویدادهای غیر نقدی مربوط به فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و مالی
2. پیگیری تفاوت میان سود حسابداری، دریافت‌ها و پرداخت‌ها
3. در ارزیابی توان تامین تعهدات پرداخت سود سهام و تامین مالی خارجی
4. صورت جریان وجوه نقد ابزاری برای مشخص کردن عملکرد مالی یک سازمان است.
5. تأیید تراز نقدی سرمایه
6. توانایی مدیریت انواع جریان وجوه نقد کردن وجوه نقد
7. تأیید موقعیت‌های سودآوری و نقدینگی
8. امکان برنامه ریزی و هماهنگی

کاربرد صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه‌ نقد اطلاعات کمتری مربوط به اطلاعات مالی و عملیاتی نسبت به دیگر صورت حساب‌های حسابداری را در اختیار کاربران یا مدیر کسب و کار قرار می‌دهد. گزارش صورت وجوه‌ نقد سبب می‌شود تا مدیر یک شرکت از عملیات‌های مالی، منابع سرمایه گذاری خارجی و غیره شرکت مطلع گردد و نسبت به عملکرد این بخشتصمیمات درست و دقیق‌تری را اتخاذ نمود. جریان‌های خروجی وجوه نقد که برای فعالیت‌های تجاری و سرمایه گذاری کسب و کار که در طول یک دوره مالی رخ داده را با استفاده از این اطلاعات می‌توان در دسترس داشت.

صورت جریان وجوه نقد نشان‌دهنده چیست؟

صورت جریان وجوه نقد نشان‌دهنده؛ اطلاعات اضافی مربوط به تمامی جریان‌های نقدی‌ که یک کسب و کار برای عملیات جاری و سرمایه‌گذاری دریافت می‌کند و همه جریان‌های خروجی پول را که برای فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در یک بازه زمانی است. صورت وجوه نقد علل تغییرات وجه نقد، شبه نقد و خلاصه‌ای از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری، عملیاتی و تأمین مالی را طی یک بازهٔ زمانیمشخص نشان می‌دهد.

صورت جریان وجوه نقد نشان‌دهنده این است که چه مقدار وجه نقد در طی یک دوره حسابداری در یک شرکت یا کسب و کار به‌وجود آمده و به استفاده رسیده است. همچنین؛ می‌توان آن‌ها را بر اساس نوع فعالیت کسب و کار یا شرکت دسته‌بندی کرد. در نتیجه گزارش وجوه نقدی که حسابداری شرکت‌ها یا نرم افزارهای حسابداری تهیه می‌کنند اطلاعات مفیدی را در ارتباط با فعالیت‌های یک شرکت در ایجاد وجه نقد از طریق عملیات پرداخت سود سهام، پرداخت بدهی‌ها، سرمایه‌گذاری مجدد در شرکت جهت افزایش ظرفیت عملیاتی و نگهداری در اختیار کاربر و مدیر کسب و کار قرار می‌دهد.

علاوه بر تمامی موارد ذکر شده؛ وجوه نقد در مورد فعالیت‌های تأمین مالی شرکت که شامل بدهی و حقوق صاحبان سرمایه است اطلاعاتی را نشان می‌دهد. هدف اصلی از تهیهٔ صورت جریان وجوه نقد بررسی دلایل تغییرات وجوه نقد در یک بازه زمانی مشخص است.

تحلیل صورت جریان وجوه نقد چه کاربردی برای کسب و کار دارد؟

صورت جریان نقدی یا همان گردش وجوه نقد نشان می‌دهد که یک واحد اقتصادی سرمایه خود را چطور هزینه کرده، این سرمایه چطور وارد این کسب و کار شده و در نتیجه تحلیل صورت گردش وجوه نقد وضعیت کلی گردش وجوه نقد را در یک شرکت بررسی کرده و کمک بزرگی به تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها می‌کند.

صورت گردش وجوه نقد نشان دهنده میزان نقدینگی‌ یک شرکت یا کسب و کار است که از طریق فعالیت‌ها و سرمایه گذاری شرکت پدید می‌آید. امکان دارد که؛ جریان نقدی در یک شرکت، بر اساس اعدادی که به عنوان جریان نقد به عنوان نقدینگی هستند به وجود آیند. برخی از مدیران مالی هم جریان نقدی را حاصل جمع درآمدهای خالص یک کسب و کار می‌دانند.

در واقع تحلیل صورت جریان وجوه نقد از نشانگرهایی استفاده می‌کند تا کیفیت سرمایه گذاری جریان نقدی یک شرکت بررسی می‌شود. با تحلیل وجوه نقد یا همان گردش وجوه نقد می‌توان مشخص کرد که یک واحد اقتصادی سرمایه خود را چگونه خرج کرده و این سرمایه چطور وارد این کسب و کار شده است. با تحلیل دقیق گردش وجه نقد، تمامی نقدینگی شرکت به خوبی نمایان است تصمیمات بهتر و کارآمدتری را برای کسب و کار می‌توان انجام داد.

با تمامی موارد گفته شده؛ تحلیل گردش وجوه به مدیر کسب و کار یا شرکت کمک می‌کند تا اعتبار کافی در دسترس داشته باشند و به جز برآورد جریانات نقدی بر اساس هزینه و درآمد همیشگی، برای افزایش هزینه و تأخیر در پرداخت و بدهی‌ها، برنامه‌ریزی دقیق و درست‌تری کنند. گفتنی است که سوء مدیریت در این زمینه نه تنها باعث ناتوانی در پرداخت بدهی می‌شود بلکه سایر هزینه‌ها، کارمزدها و امتیازات را هم تغییر می‌دهد.

سخن آخر درباره صورت جریان وجوه نقد

در این مقاله به‌طور کامل با موضوع صورت جریان وجوه نقد که یکی از مباحث مهم در حسابداری است، آشنا شدیم. این گزارش برای کسب و کارهای تولیدی، خدماتی و سرمایه‌گذاری بسیار مفید می‌تواند واقع شود و برای همه یکسان است، به جز در برخی موارد بسیار جزئی، ممکن است تفاوت‌های کوچکی وجود داشته باشد. که در این مقاله با آنها آشنا شدیم.

صورت جریان وجوه نقد چیست ؟

صورت جریان وجوه نقد (Cash flow Statement) یکی از صورت‌های مالی است که داده‌های کلی مربوط به همه ورودی‌های نقدی‌ای را که یک شرکت از فعالیت‌های در حال انجام و منابع سرمایه‌گذاری‌‌های خارجی دریافت می‌کند، ارائه می‌دهد. همچنین شامل کلیه وجوه خروجی نقدی است انواع جریان وجوه نقد انواع جریان وجوه نقد که برای فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در یک دوره معین پرداخت می‌شود. به بیان ساده گزارش گردش وجوه نقد گزارشی از خلاصه جریانات مالی شرکت در یک دوره مالی است.

در این گزارش، جریانات ورود و خروج وجوه نقد در موارد زیر ارائه می‌شوند:

جریانات نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی:

فعالیت‌های عملیاتی شامل فعالیت‌های اصلی مولد درآمد عملیاتی در واحد تجاری است.

➕ جریانات ورود وجه نقد در فعالیت‌های عملیاتی:

• دریافت‌های نقدی حاصل از فروش و خدمات
• دریافت‌های نقدی حاصل از حق امتیاز و حق الزحمه و کارمزد و سایر درآمدهای عملیاتی

➖ جریانات خروج وجه نقد در فعالیت‌های عملیاتی:

• پرداخت‌های نقدی به فروشندگان کالا و خدمات
• پرداخت‌های نقدی به کارکنان واحد تجاری
• پرداخت‌های نقدی به ارائه‌دهندگان خدمات بیمه، تبلیغات و سایر خدمات مشابه

جریانات نقدی ناشی از بازده سرمایه‌گذاری‌ها و سود پرداختی بابت تأمین مالی:

در واحدهایی که فعالیت‌های اصلی و مستمر آن‌ها شامل سود سهام، سود پرداختی و سود تسهیلات به صاحبان سپرده‌ها باشد، دریافت‌‌ها و پرداخت‌های نقدی مرتبط با آن در صورت جریان وجوه نقد جزو فعالیت‌های عملیاتی طبقه‌بندی می‌شوند. کلیه مبالغ دریافتی و پرداختی در ارتباط با سود سهام، درآمد سرمایه‌گذاری و سود و کارمزد تامین مالی (تسهیلات دریافتی) جزو این سر فصل است.

➕ برخی از جریانات ورود وجه نقد در بازده سرمایه‌گذاری‌ها و سود پرداختی بابت تأمین مالی:

• سود کارمزد دریافتنی
• سود سهام دریافتنی

➖ برخی از جریانات خروج وجه نقد در بازده سرمایه‌گذاری‌ها و سود پرداختی بابت تأمین مالی:

• سود کارمزد پرداختنی
• سود سهام پرداختنی
• بخش انواع جریان وجوه نقد هزینه‌های تامین مالی اقساط اجاره به شرط تملیک پرداختنی

جریانات نقدی ناشی از مالیات بر درآمد:

در این ساختار، تنها پرداخت‌ها یا علی‌الحساب‌های پرداختی از مالیات بر درآمد و یا استرداد مبالغ پرداختی، گزارش شده و این قسمت، مالیات‌های تکلیفی و مستقیم را در برنمی‌گیرد.

➖ نمونه‌ای از جریانات خروج وجه نقد ناشی از مالیات بر درآمد:

• مالیات پرداختنی بابت عملکرد واحد تجاری

جریانات نقدی ناشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری:

این ساختار شامل جریان‌های نقدی مربوط به تحصیل و فروش سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، دارایی‌های ثابت مشهود و دارایی‌های نامشهود است. علاوه بر این، پرداخت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل از واحد تجاری نیز در این قسمت قرار می‌گیرد.

➕ برخی از جریانات ورود وجه نقد در فعالیت‌های سرمایه‌گذاری:

• دریافت‌های نقدی حاصل از فروش سرمایه‌گذاری در سهام اوراق مشارکت و اوراق قرضه
• دریافت‌های نقدی حاصل از فروش دارایی‌های ثابت مشهود و دارایی‌های نامشهود
• دریافت‌های نقدی مرتبط با اصل سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت بانکی
• دریافت‌های نقدی حاصل از وصول وام‌های پرداختنی

➖ برخی از جریانات خروج وجه نقد در فعالیت‌های سرمایه‌گذاری:

• پرداخت‌های نقدی جهت تحصیل سرمایه‌گذاری‌ها در سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه
• پرداخت‌های نقدی جهت تحصیل دارایی‎‌های ثابت مشهود و دارایی‌های نامشهود
• سپرده‌گذاری نزد بانک‌ها در قالب سپرده‌های سرمایه‎‌گذاری بلندمدت
• وام‌های نقدی پرداختی به سایر اشخاص شامل قرض‌الحسنه

جریانات نقدی ناشی از فعالیت‌های تأمین مالی:

منظور از فعالیت‌های تأمین مالی، مواردی است که منجر به تغییر ساختار سرمایه می‌شوند.

➕ برخی از جریانات ورود وجه نقد در فعالیت‌های تامین مالی:

• دریافت‌های نقدی حاصل از صدور سهام
• دریافت‌های نقدی حاصل از صدور اوراق مشارکت، اوراق قرضه، وام ها و سایر تسهیلات کوتاه‌مدت و بلندمدت

➖ برخی از جریانات خروج وجه نقد در فعالیت‌های تامین مالی:

• بازپرداخت اصل اوراق مشارکت، اوراق قرضه، وام‌ها و سایر تسهیلات دریافتی
• پرداخت بخش اصل اقساط و اجاره به شرط تملیک
• پرداخت هر گونه مخارج به جز سود تضمین شده و کارمزد پرداختی بابت تامین مالی

◀️ نکته ۱:

مطابق با جدیدترین نسخه تجدیدنظر شده استاندارد شماره ۲ حسابداری مربوط به سال ۱۳۹۷، صورت جریان وجوه نقد باید جریانات نقدی طبقه‌بندی شده را بر حسب فعالیت‌های عملیاتی، فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تامین مالی گزارش کند و سایر موارد به صورت جداگانه افشا و به عنوان یکی از این دسته‌ها طبقه‌بندی شوند.

◀️ نکته ۲ :

مطابق با استانداردهای حسابداری معاملات غیرنقدی (معاملات بی تاثیر بر وجه نقد) در صورت جریان وجه نقد منعکس نمی‌شوند و فقط در صورت با اهمیت بودن در یادداشت‌های توضیحی به نحوی مناسب افشا می‌شوند.

روش‌های تهیه صورت جریان وجوه نقد :

محاسبه و تهیه صورت جریان وجوه نقد به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌گیرد:

🔵 روش مستقیم:

به موجب این روش، ناخالص وجوه نقد دریافتی و پرداختی بر حسب طبقات عمده افشاء می‌شود به طوریکه فعالیت‌های عملیاتی بر اساس جریان‌های نقدی ورودی و جریان‌های نقدی خروجی ناشی از عملیات به تفکیک گزارش می‌شوند. همچنین جریان‌های نقدی ورودی و خروجی که در سایر بخش‌ها نتوان طبقه بندی کرد در این بخش منعکس می‌شود. این روش انواع مختلفی از پرداخت‌ها و دریافتی‌های نقدی را گردآوری می‌کند که شامل: پول نقد پرداخت شده به تأمین‌کنندگان، دریافتی‌های وجوه نقدی از مشتریان و پول نقد پرداخت شده برای پرداخت حقوق است. این ارقام با استفاده از مقدار اولیه و مقدار ثانویه نقدینگی (در طول دوره مالی) موجود در انواع حساب‌های تجاری و بررسی کاهش یا افزایش خالص حساب‌ها محاسبه می‌شود.

روش مستقیم نسبت به روش غیرمستقیم نیازمند نیروی کار و سازماندهی بیشتری است. برای هر تراکنش نقدی نیاز به دریافت و پیگیری دریافت و برای پرداخت وجوه نقد نیز تراکنش‌ها می‎بایستی کنترل و ثبت گردد. این روش مناسب شرکت‌های نسبتاً بزرگ و امکانات مکانیزه و تراکنش‌های کم حجم ولی ارزش بالاست.

• گزارش گردش وجوه نقد به شیوه مستقیم با مشخص کردن منابع و مصارف در سیستم خزانه داری پیوست قابل تهیه است.

🔴 روش غیرمستقیم:

درآمد خالص و عوامل کاهش ارزش دو گزینه مورد توجه در روش غیرمستقیم هستند. در این روش فعالیت‌های عملیاتی بر اساس تعدیل سود عملیاتی و تبدیل آن به جریان وجوه نقد ناشی از عملیات گزارش می‌شود. به موجب این روش، سود یا زیان عملیاتی با انجام تعدیلاتی به خالص جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی تبدیل می‌شود. یکی از این تعدیلات، اثر معاملات و رویدادهایی است که دارای ماهیت غیرنقدی هستند. همچنین اثر اقلامی که در محاسبه سود یا زیان عملیاتی دوره جاری منظور شده باشد، لیکن جریان‌های نقدی مرتبط با آن‌ها در دوره‌های قبل حادث شده یا در دوره‌های آینده حادث خواهد شد و بالعکس نیز جزئی از این تعدیلات به شمار می‌رود.

از آنجاییکه این روش ساده‌تر است، بسیاری از مشاغل کوچک این رویکرد را بیشتر ترجیح می‎دهند.

• گزارش گردش وجوه نقد به صورت غیرمستقیم در گزارش‌های پارامتریک سیستم حسابداری پیوست تهیه می‌شود.

تفاوت روش مستقیم و غیرمستقیم تنها در ارائه بخش عملیاتی است و سایر بخش‌های صورت جریان وجوه نقد در هر دو روش یکسان است.

◀️ نکته ۳ :

مطابق با استانداردهای حسابداری اگر صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم تهیه شود باید صورت تطبیق سود (زیان) خالص عملیاتی با وجه انواع جریان وجوه نقد نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی در یادداشت‌های توضیحی همراه صورت‌های مالی افشا شود.

صورت جریان وجوه نقد چیست و تحلیل گردش وجوه چه کاربردی دارد؟

صورت جریان وجوه نقد، تغییرات وجه نقد یا همان پول را نمایش می­دهد و فعالیت ­های کسب و کار یک شرکت را به خوبی منعکس می­سازد. این صورت موجودی حساب بانکی، سرمایه­ گذاری ­های کوتاه مدت و .. را به پول نقد تبدیل کرده و به دلیل انجام دقیق تعهدات مالی، عدم تخلف در پرداخت حقوق، شناسایی درست جریان نقدی در دوره­ های مختلف و … توسط نرم افزار حسابداری از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این مقاله از فراپیام قرار است هر آنچه را که در مورد صورت جریان وجوه نقد و تحلیل گردش وجوه لازم است بدانید توضیح دهیم. پس با ما همراه باشید.

صورت جریان وجوه نقد چیست؟

صورت جریان وجوه نقد (cash flow statement) یک صورت مالی است که داده­ های کلی مربوط به کلیه ورودی­ های نقدی یک شرکت را که از فعالیت­ های در حال انجام و منابع سرمایه­گذاری ­های خارجی دریافت می­کند ارائه می­دهد. همچنین شامل کلیه وجوه خروجی نقدی است که برای فعالیت­ های تجاری و سرمایه­ گذاری در یک دوره معین پرداخت می­شود.

گردش وجوه نقد در چهار صورت مالی اساسی یعنی ترازنامه ، صورت سود و زیان ، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع می­باشد که از اهمیت بالایی برای سرمایه­ گذاران، تحلیل­گران مالی، فعالان بازار بورس و مدیران شرکت­ ها برخوردار است.

این افراد با این صورت می­‌توانند جریان ورود و خروج پول را ارزیابی کرده و با توجه به سرعت گردش، برای شرکت برنامه­ ریزی نمایند. آنها به طور دقیق خواهند فهمید که شرکت برای چه اموری پول بیشتری سرمایه­ گذاری می­نماید و درآمد آن از چه راه­ هایی بیشتر یا کمتر است.

صورت­ های مالی یک شرکت، تصویری از تمام معاملات انجام شده در تجارت به سرمایه­ گذاران و تحلیل­ گران ارائه می­دهد و بدین ترتیب احتمال موفقیت معاملات را بالاتر می­برد. اعتقاد بر این است که صورت جریان وجوه نقد، بصری­ ترین حالت جریانات نقدی است زیرا آن وجه نقد در کسب و کار را با سه روش اصلی، عملیات، سرمایه­ گذاری و تأمین مالی دنبال می­کند.

دو روش ایجاد صورت جریان وجوه نقد کدامند؟

صورت جریان وجوه نقد به دو روش مستقیم و غیر مستقیم ارائه می­شود:

• روش مستقیم: با این روش، اقدامات خاص سرمایه و جریان فعالیت­ های عملیاتی نشان داده می شود و این روش پول صرف شده را از پول دریافتی کم می­کند.
• روش غیر مستقیم: درآمد خالص و عوامل کاهش ارزش دو گزینه مورد توجه در روش غیر مستقیم هستند و در هر صورت روش انتخابی شما به اطلاعاتی بستگی دارد که قرار است از صورت جریان وجوه نقد دریافت نمایید.

برای ایجاد صورت جریان وجوه نقد شما می­توانید به صورت دستی، صفحه گسترده و با قالب سازماندهی داده ها استفاده کنید. برخی از سیستم­ های حسابداری مانند QuickBooks نیز وجود دارند که می‌­توانید با بهره­ گیری از آنها صورت جریان وجوه نقد را ساده ­تر از روش ­های دیگر ارائه دهید. زمانی که درآمد و هزینه ­ها را به صورت منظم ثبت نمودید، نرم افزار مالی به طور خودکار صورت جریان وجوه نقد را ایجاد می­نماید.

اهمیت صورت جریان وجوه نقد در چیست؟

همانطور که به شما گفتیم صورت جریان وجوه نقد همان عاملی است که می‌تواند منعکس کننده وجوه نقد فعالیت‌های یک کسب و کار باشد.

اگر مشتاق هستید تا بدانید اهمیت جریان وجوه نقد دقیقاً در چه چیزی است باید به شما بگوییم که اهمیت این مسئله در این است که به واسطه صورت جریان وجوه نقد شرکت‌ها و موسسات در زمان مشخصی وادار به ارائه صورت حساب‌هایشان می‌شوند که در نهایت انجام این کار اطلاعاتی از گردش مالی آن‌ها در اختیار نهادهای مربوطه قرار می‌دهد.

به منظور جلوگیری از تخلفات شرکت‌هایی که در ظاهر بسیار موفق و سودده به نظر می‌رسند الزام به تهیه این صورت جریانی می‌تواند عاملی بسیار کمک کننده باشد. همچنین از طرفی صورت جریان وجوه نقد انواع جریان وجوه نقد می‌تواند تمامی اطلاعات مورد نیاز در خصوص جریان‌های نقدی یک شرکت را در طی یک دوره حسابداری در اختیار ما قرار دهد.

ما با کمک این صورت مالی می‌توانیم متوجه شویم که در طول یک دوره حسابداری به چه میزان وجوه نقد در یک شرکت مصرف شده است.

علاوه بر موارد ذکر شده ما می‌توانیم با استفاده از صورت جریان وجوه نقد به اطلاعات دیگری از جمله بدهی‌ها نیز پی ببریم که می‌تواند به تنهایی در در تصمیم گیری نهایی ما تاثیر چشمگیری داشته باشد.

صورت جریان وجوه نقد چه کاربردی دارد؟

نام دیگر صورت جریان وجوه نقد گردش وجوه نقد است. در خصوص کاربرد این نوع صورت مالی باید به شما بگوییم که بطور کلی عاملی است که سبب می‌شود تا متوجه شوید یک سرمایه به چه شکل وارد یک مجموعه و یا موسسه شده و همچنین با استفاده از آن می‌توانید به این موضوع پی ببرید که وضعیت کلی یک شرکت در زمینه گردش وجوه نقد دقیقاً به چه صورت است.

ساختار صورت جریان وجوه نقد

جریان­های ورود و خروج وجوه نقد به صورتی قابل فهم در ساختارهای زیر تقسیم­ بندی می­شوند:

– فعالیت­ های عملیاتی

یکی از شاخص­ های اصلی ارزیابی توان واحد تجاری به منظور بازپرداخت وام­ ها، حفظ توان عملیات و پرداخت سود سهام بدون استفاده از منابع برون سازمانی، صورت جریان وجوه نقد است. دریافت­ های نقدی که از فروش کالا و ارائه خدمات حاصل می­آید شامل پرداخت خرید مواد، کالا، دستمزد و هرینه­ های مصارف عمومی می­شوند.

– مالیات بر درآمد

ارائه رقم جریان ­های نقدی مرتبط با مالیات بر درآمد در صورت جریان وجوه نقد از اهمیت بالایی برخوردار است. در این ساختار، تنها پرداخت ­ها یا علی­ الحساب­ های پرداختی از مالیات بر درآمد و یا استرداد مبالغ پرداختی گزارش شده و مالیات­ های تکلیفی و مستقیم را در برنمی­گیرد.

همچنین بخوانید : مالیات شرکت های تازه تاسیس

– جریانات نقدی ناشی از بازده سرمایه­ گذاری­ ها و سود پرداختی بابت تأمین مالی

سود سهام و سود دریافتی مربوط به سپرده­ های سرمایه­ گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و همچنین پرداختی ­های هزینه­ های تأمین مالی در این ساختار قرار می­گیرند. در واحدهایی که فعالیت­ های اصلی و مستمر آنها شامل سود سهام، سود پرداختی و سود تسهیلات به صاحبان سپرده­ ها باشد، دریافت­ ها و پرداخت­ های نقدی مرتبط با آن در صورت جریان وجوه نقد جزء فعالیت­ های عملیاتی طبقه­ بندی می­شوند.

از نمونه­ های بارز این ساختار می­توان به پرداخت­ های نقدی برای سرمایه­ گذاری در اوراق بهادار، جهت خرید دارایی­ های ثابت مشهود و دارایی ­های نامشهور، وام ­های پرداختی به اشخاص به جز کارکنان و سپرده­ گذاری در موسسات مالی و بانک­ ها اشاره نمود.

– جریان ­های نقدی ناشی از فعالیت ­های تأمین مالی

منظور از فعالیت ­های مالی، مواردی است که منجر به تغییر ساختار سرمایه می­شوند . از نمونه ­های بارز جریان­های وجوه نقد ورودی از طریق تأمین مالی می­توان به افزایش سرمایه نقدی، دریافت وام کوتاه مدت و بلند مدت و فروش اوراق مشارکت اشاره نمود. نمونه ­ای از جریان­ های نقدی خروجی نیز عبارتند از بازپرداخت اصل اوراق مشارکت و اصل وام­ های بلند مدت و کوتاه ­مدت.

مزایای صورت جریان وجوه نقد

به جز ارائه صورت گردش وجوه نقد و دسترسی به اطلاعات گردش مالی، صورت جریان وجوه نقد از مزایای دیگری نیز برخوردار است:

– تأیید موقعیت­ های سودآوری و نقدینگی: صورت جریان وجوه نقد به تشخیص وضعیت نقدینگی و سودآوری مشاغل کمک شایانی می­نماید. نقدینگی به توانایی شخص در پرداخت تعهد به محض سررسید اشاره دارد. از آنجایی که صورت جریان وجوه نقد موقعیت نقدی شرکت را در زمان پرداخت ارائه می­دهد پس به طور مستقیم به تأیید موقعیت نقدینگی کمک نموده و منجر به سودآوری می­شود.

– تأیید تراز نقدی سرمایه: صورت جریان وجوه نقد همچنین به تأیید تراز جریان نقدی سرمایه کمک کرده و این امکان را برای مشاغل فراهم می­آورد تا وضعیت بیکاری و یا مازاد و کمبود نقدینگی را بررسی کنند. پس از اینکه وضعیت وجوه نقد مشخص و تأیید شد، مدیریت می‌­تواند وجه اضافی را سرمایه­ گذاری نماید.

– مدیریت وجوه نقد: اگر صورت جریان وجوه نقد به درستی ارائه شود، مدیریت وجه نقد برای شما آسان­تر خواهد بود. برای اینکه ارائه برنامه ­های آتی مفیدتر واقع شود، مدیریت می­تواند برآوردی در مورد ورودی ­ها و خروجی­ های متعدد وجوه نقد تهیه کند.

– برنامه ­ریزی و هماهنگی: صورت جریان وجوه نقد بر اساس برآورد در یک سال متوالی برنامه ­ریزی شده است. این به شرکت ­ها کمک می­نماید تا بدانند که چه مقدار بودجه لازم است و برای چه اهدافی، چه میزان وجه نقد از منابع داخلی تولید می­شود و برای تجارت، چه میزان باید هزینه نمود. به طور کلی، مدیریت می­تواند با صورت جریان وجوه نقد فعالیت­ های مختلف را هماهنگ کرده و برنامه­ هایی را به منظور سودآوری بیشتر ارائه دهد.

تحلیل گردش وجوه چه کاربردی دارد؟

با تحلیل صورت جریان وجوه نقد یا همان گردش وجوه می­توان تشخیص داد که یک واحد اقتصادی سرمایه خود را چگونه خرج می­کند و این سرمایه چطور وارد این حرفه می­شود. با تحلیل دقیق گردش وجه نقد، تمامی نقدینگی­های شرکت به خوبی مشخص شده و تصمیم­ گیری ­های کارآمدتری انجام می­شود.

علاوه بر موارد بالا، تحلیل گردش وجوه به مدیران شرکت­ ها کمک می­نماید تا اعتبار کافی در دسترس داشته باشند و به جز برآورد جریانات نقدی بر اساس هزینه­ ها و درآمد مورد انتظار، برای افزایش هزینه و تأخیر پرداخت و بدهی­ ها نیز برنامه ­ریزی دقیقی انجام دهند.

لازم به ذکر است که سوء مدیریت در این زمینه نه تنها منجر به ناتوانی در پرداخت بدهی­ ها خواهد شد بلکه می تواند سایر هزینه ­ها، کارمزدها و امتیازات را دستخوش تغییر نماید.

سخن پایانی

صورت جریان وجوه نقد یکی از شاخص ­های مهم و تأثیرگذار برای سرمایه­ گذاران، تحلیل­گران مالی و مدیران شرکت­ ها است و آگاهی داشتن از این وضعیت به آنها کمک می­کند تا کسب و کار خود را به شیوه­ای صحیح مدیریت نمایند. علاوه بر این با این صورت، تمامی فعالیت­ های شرکت مورد بررسی قرار گرفته و هزینه­ های سرمایه را به واسطه نقدینگی تحلیل می­کند.

امید بر آن است که با برخورداری از اطلاعات کافی در مورد صورت جریان وجوه نقد و تحلیل آن بتوانید کسب و کار خود را به شیوه­ای دقیق و درست گسترش دهید و یک چشم ­انداز قابل قبول در مورد وضعیت مالی خود داشته باشید.

از اینکه تا پایان یکی دیگر از مقالات شبکه دانش فراپیام با ما همراه بودید، کمال تشکر را از شما عزیزان داریم.