اصول تشکیل سبد سهام

هردو مفهموم تنوع و تخصیص دارایی، ریسک سرمایه‌گذاری شما را کاهش می‌دهند.

پرتفوی یا سبد ارز دیجیتال چیست و چگونه بسازیم یا بخریم؟

بهترین سبد ارز دیجیتال را چگونه باید بسازیم؟ هر کسی را بهر کاری ساخته‌اند! بله؛ همه ما که ترید نیستیم و نخواهیم شد. بسیاری از ما ساخته شده‌ایم که سبد یا پرتفوی (پورتفولیو) از ارز دیجیتال درست کنیم و آن را برای چند سال نگه داریم. پورتفولیو ارز دیجیتال که هدف از اصول تشکیل سبد سهام آن نگهداری در بلند مدت است، می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد. از بسیاری لحاظ از ترید مناسب‌تر است. اینکه پرتفوی ارز دیجیتال چیست و چگونه بسازیم یا بخریم از جمله موضوعاتی هستند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. پرسش‌های خود را می‌توانید در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

سبد ارز دیجیتال یا پرتفوی ارز دیجیتال چیست؟

در طول دهه گذشته بیت کوین بهترین عملکرد را در میان تمام دارایی‌های جهان داشت. بیت کوین و بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال از نظر ارزش بازار در مقایسه با تمام سهام شرکت‌های موجود در بازار و همچنین طلا و سایر کالاها بیشترین بازده سرمایه‌گذاری (ROI) را داشتند.

اولین صرافی بیت کوین در سال ۲۰۱۱ فعالیتش را شروع کرد. اما بیت کوین تا سال ۲۰۱۷ چندان مورد توجه قرار نگرفت. در آن هنگام قیمت هر بیت کوین در ماه ژانویه حدود ۱۰۰۰ دلار بود و تا ماه دسامبر به ۲۰۰۰۰ دلار رسید. این یعنی رشدی ۲۰ برابری در کمتر از یک سال!

در حالی که تمام جهان از هجوم مردم برای خرید این طلای دیجیتال شگفت زده شده بود، بسیاری از دارندگان بیت کوین حتی یک ساتوشی (کوچک‌ترین واحد بیت کوین) از دارایی خود را نفروختند زیرا به آن به دید یک سرمایه‌گذاری بلندمدت یا به اصطلاح جامعه رمز ارزها «هولد کردن» به آن نگاه می‌کردند.

در این راهنما به چگونگی اجرای این روش سرمایه‌گذاری یعنی ساخت یک پورتفوی یا سبد بلند مدت از ارزهای دیجیتال خواهیم پرداخت.

سرمایه‌گذاری بلند مدت همانگونه که از نامش پیداست به معنی داشتن دید بلند مدت به سرمایه‌گذاری است. ممکن است هر کس تعریف متفاوتی از عبارت «بلند مدت» داشته باشد. در بازار سهام این عبارت به معنای نگه داشتن یک دارایی برای چندین سال است.

اما با توجه به ماهیت پرنوسان و حرکات قیمتی شدید ارزهای دیجیتال، می‌توانیم این عدد را به چند ماه یا یک سال تقلیل کنیم. اگر به بازار سهام نگاه کنیم متوجه می‌شویم که سرمایه‌گذار افسانه‌ای، وارن بافت، به دلیل مزایای متعدد سرمایه‌گذاری بلند مدت طرفدار این روش است.

چرا پورتفولیو بلند مدت خوب است؟

در ادامه به مزایای یک سبد بلند مدت از ارز دیجیتال پرداخته شده است.

تاریخ تکرار می شود!

داده‌های آماری تاریخی یک اقتصاد در حال رشد نشان داده است که این روش سرمایه‌گذاری سودآوری خوبی دارد. از آنجا که اقتصاد در طول زمان در حال گسترش است، بازارها معمولاً در طولانی مدت روند صعودی را طی می‌کنند.

البته بازار رمز ارزها داستان متفاوتی دارد. با این حال هودلینگ (HODLing) و میانگین سازی هزینه به دلار (Dollar Cost Averaging) یه به زبان ساده همان خرید پله ای ثابت کرده است که حتی در بازار نوپای رمز ارزها هم بهترین استراتژی سرمایه‌گذاری است.

کاهش کارمزدهای معاملات

اگر رویکرد معاملاتی فعالی در سرمایه گذاری دارید، احتمالاً کارمزدهای معاملات سود شما را کاهش دهد، به ویژه هنگامی‌که معاملات‌تان را با مارجین و لورج انجام می‌دهید.

با داشتن یک استراتژی سرمایه گذاری بلند مدت، پس از خریداری کردن رمز ارزها تنها کاری که باید بکنید این است که صبر کنید. به جز هزینه‌های اولیه معامله دیگر لازم نیست در آینده هزینه‌ای پرداخت کنید.

شما نمی‌توانید زمان بازار را کنترل کنید

وارد شدن به بازار و خارج شدن از آن ممکن است به معنای از دست دادن روزهایی باشد که در آنها سودهای زیادی حاصل می‌شود. از دست دادن بهترین روز بیت‌کوین در سال ۲۰۱۹، که ۲۶ اکتبر بود – به معنای از دست دادن سود بالقوه‌ی ۴۲ درصدی بود.

با داشتن یک استراتژی سرمایه گذاری بلند مدت لازم نیست نگران حاضر بودن در پوزیشن‌تان باشید. با در نظر داشتن این واقعیت، به شما توصیه می‌کنیم برای اجتناب از نوسانات شدید، پورتفولیوی خود را نه یک باره، بلکه به کمک روش میانگین سازی هزینه به دلار (DCA) به صورت پله‌ای خریداری کنید.

اول امنیت رمز ارزی

فعال نبودن در معامله به این معنی است که نیازی به نگه داشتن وجوه دیجیتال‌تان در صرافی‌ها ندارید، بلکه بهتر است آنها را با خیال راحت در یک کیف پول سخت‌افزاری نگه دارید. همانطور که می‌دانید صرافی‌ها اهداف جذابی برای هکرها هستند و تقریباً همه صرافی‌های پیشرو در نتیجه حملات هکرها متضرر شده‌اند.

چگونه بهترین سبد سرمایه گذاری ارز دیجیتال بسازیم؟

در ادامه به نکات مهم در خصوص خرید و ساختن یک سبد یا پرتفوی ارز دیجیتال بلند مدت پرداخته‌ایم. اکنون که با مزایای استراتژی سرمایه‌گذاری بلند مدت آشنا شدید، لازم است به این سوال فکر کنید که باید کدام رمز ارزها را به پرتفولیوی بلند مدت‌تان اضافه کنید یا این که پورتفولیوی خود را چگونه بسازید.

ابتدا بیایید با برخی از شاخص‌هایی آشنا شویم که می‌توانیم برای سنجیدن پتانسیل رمز ارزها در بلند مدت استفاده کنیم. در ادامه تنها با چند نمونه از این معیارها آشنا می‌شویم.

ارزش بازار ارز دیجیتال مورد نظر

ارزش بازار یا سهم بازار را می‌توان به عنوان نسبت کل ارزش بازار یک رمزارز نسبت به ارزش کل بازار تعریف کرد.

سهم زیاد از بازار به طور معمول نشانه تسلط بر بازار است. به عنوان مثال سهم بازار بیت‌کوین در حال حاضر در حدود ۴۰ درصد از کل ارزش بازار رمز ارزها است. ما می‌توانیم از این رقم به عنوان شاخصی برای تعیین موفقیت بلند مدت رمز ارزها، از جمله بیت کوین، در پورتفولیوی خود استفاده کنیم. به پروژه‌هایی توجه کنید که ارزش بازار آنها بیش از یک میلیارد دلار است.

پروژه‌هایی با ارزش بازار کم، مثلاً چند ده میلیون دلار، به راحتی تحت تاثیر قرار می‌گیرند. با این حال، آنها نیز می‌توانند پتانسیل رشد داشته باشند. برای بررسی یک ارز دیجیتال تحلیل فاندامنتال بسیار مهم است.

کاربرد ارز دیجیتال مورد نظر

هنگام گمانه‌زنی در مورد ماندگاری یک رمزارز تا چند سال آینده باید از خود بپرسیم که آیا این رمزارز مفید است و این پروژه کاربران زیادی دارد؟

دومین رمزارز بزرگ بر اساس ارزش بازار یعنی اتریوم، نمونه‌ای از این کاربرد است. ارزش کاربردی اتریوم ناشی از این قابلیت است که این رمز ارز به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) را بر بستر بلاکچین آن بسازند.

بایننس کوین (BNB) یک نمونه دیگر است. بایننس کوین به عنوان توکن کاربردی بزرگ‌ترین صرافی از نظر حجم معادله، یعنی بایننس، مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این توکن برای پرداخت کارمزدهای صرافی بایننس و همچنین مشارکت در عرضه اولیه صرافی توسط بایننس استفاده می‌شود.

حجم معاملات و تراکنش‌های روزانه

برای اطمینان یافتن از اینکه یک رمز ارز مورد استفاده قرار می‌گیرد یا نه، می‌توانید تعداد تراکنش‌های روزانه و همچنین حجم آن را بررسی کنید. مواظب باشید تراکنش‌های واقعی را با تراکنش‌های تقلبی اشتباه نگیرید.

در زمان نوشتن این مطلب میانگین تعداد تراکنش‌های اتریوم در روز حدود ۱/۶ میلیون مورد است. بسیاری از این تراکنش‌ها مربوط به توکن‌های ERC-20 است. با این وجود این نشان می‌دهد که از این شبکه استفاده می‌شود.

توسعه مداوم

این یکی از جوانب بسیار مهم رمز ارزها و ساخت یک پرتفوی ارز دیجیتال است. اگر فناوری پشت یک رمز ارز مناسب هدف آن نباشد، این احتمال وجود دارد که در دراز مدت این رمز ارز شکست بخورد. اتریوم در کنار سافت و هارد فورک‌های متعدد در سال ۲۰۱۹ در حال کار کردن بر روی اثبات سهام (PoS) و راه‌اندازی اتریوم ۲.۰ است.

این پیشرفت فنی مثبت باعث افزایش احتمال روی آوردن به اتریوم شده و آن را به گزینه‌ی جذابی برای افزودن به پورتفولیو تبدیل می‌کند.

اخبار و احساسات بازار

اخبار مربوط به رمز ارزها که شامل گزارش‌هایی در مورد پروژه‌های خاصی هستند ممکن است بر عملکرد قیمت توکن، به ویژه توکن‌های دارای ارزش بازار کم تأثیر بگذارد.

بعضی از پروژه‌ها به لطف روش‌های بازاریابی موفق‌شان بیشتر مورد پسند رسانه‌ها هستند، در حالی که سایر پروژه‌ها این طور نیستند. مثلاً بودجه‌ی بازاریابی ترون احتمالاً بیشتر از بودجه مونرو است.

به همین دلیل بهتر است با دنبال کردن اخبار رمز ارزهای مربوط به پروژه‌های‌تان همیشه به روز باشید و همچنین احساسات بازار را زیر نظر بگیرید. همچنین به شما توصیه می‌کنیم با عضویت در وب‌سایت پروژه‌ی خود آخرین اخبار مربوط به توسعه‌ی رمز ارز را دریافت کنید.

موارد بالا تنها چند مورد از شاخص‌هایی است که می‌توانید برای پی بردن به ارزشمندی طولانی مدت رمز ارزها در نظر بگیرید. حالا می‌توانیم به چیدن پورتفولیوی مورد نظر بپردازیم. به عبارت دیگر تصمیم بگیریم از هر رمز ارز چند درصد در پورتفولیوی خود قرار دهیم.

ساخت بهترین سبد ارز دیجیتال: تخصیص ریسک

انتخاب یک رمز ارز خاص در درجه اول به میزان تحمل ریسک شما بستگی دارد. بازارهای جهانی را به عنوان مثال در نظر بگیرید؛ اگر تحمل ریسک شما خنثی باشد می‌توان گفت که یک پورتفولیوی مناسب برای یک شخص جوان شامل ۵۰ درصد سهام و ۵۰ درصد اوراق قرضه است.

معمولاً سهام در مقایسه با اوراق قرضه ریسک بیشتری داشته اما بازده بیشتری نیز دارند و این به دلیل نسبت ریسک به پاداش است. برعکس، اوراق قرضه دارایی‌های مطمئن‌تری هستند اما بازده کمتری دارند. تشکیل سبدی متشکل از هر دو دارایی باعث کاهش ریسک و افزایش بازده سرمایه‌گذاری برای افراد معمولی می‌شود.

اگر این تمهیدات را در دنیای ارزهای دیجیتال نیز اجرا کنیم متوجه وجود شباهت‌هایی میان این بازار و بازارهای سنتی خواهیم شد.

شاید بتوان گفت سرمایه‌گذاری در بیت کوین ریسک کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری در آلت کوین‌های دارای ارزش بازار متوسط دارد. با توجه به این نکته می‌توانیم میزان تحمل ریسک خود را تعیین کرده و پورتفولیوی نهایی را بر اساس آن تشکیل داد.

به عنوان مثال یک پورتفولیوی بسیار پر ریسک ممکن است شامل ۸۰ درصد از رمز ارزهای دارای ارزش بازار متوسط یا کم و ۲۰ درصد بیت کوین باشد. بالعکس، یک پورتفولیوی بلند مدت امن‌تر می‌توان شامل ۹۰ درصد بیت کوین و ۱۰ درصد از آلت کوین‌های با ارزش بازار متوسط یا بالا باشد.

بنابراین برای تشکیل یک پورتفولیوی بلند مدت ابتدا باید میزان ریسک‌پذیری خودتان را مشخص کنید.

قبل از ادامه دادن باید اضافه کنیم که فرض اصلی ما در این مقاله این خواهد بود که بازار ارزهای دیجیتال با گذشت زمان رشد می‌کند. از این رو پورتفولیوی رمز ارزها باید بر اساس بیت کوین سنجیده شود و نه دلار.

به علاوه، و با در نظر گرفتن چرخه بازار ارزهای دیجیتال بهتر است وقتی قیمت بالا رفته است بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را بفروشید و سود آن را ذخیره کنید.

گذشته از بیت کوین، سال‌های گذشته به ما آموخت که اکثر آلت کوین‌ها با رکورد تاریخی قیمت خود فاصله زیادی دارند. بیشتر آلت کوین‌ها به مرور زمان ارزش خود را در برابر بیت کوین از دست می‌دهند. بعد از تخلیه شدن حباب قیمتی سال ۲۰۱۷ فقط چند آلت کوین توانستند به رکورد تاریخی خود برسند. دو مورد از این رمز ارزها را در نمونه پورتفولیوی ما مشاهده می‌کنید.

سرانجام، ما هنگام تهیه کردن یک پورتفولیو باید در آن تنوع ایجاد کنیم. با این حال، نباید رمز ارزهای زیادی را در پورتفولیو بگنجانیم و در نتیجه مدیریت کردن آنها از دستمان خارج شود.

ممکن است نمونه پورتفولیوهای پیشنهادی در این مقاله با پورتفولیو شما متفاوت باشد زیرا بدون شک عواملی مانند تحمل ریسک در افراد مختلف متفاوت خواهد بود. پورتفولیوی ارائه شده در این مقاله بر اساس مدل معامله‌گر سرشناس، کریپتو کوبِین، طراحی شده است. شما هم می‌توانید از این مدل برای ساخت پورتفولیوی بلند مدت‌تان استفاده کنید.

در زیر دو ترکیب پورتفولیوی متفاوت را مشاهده می‌کنید که از رمز ارزهای یکسان تشکیل شده‌اند. نکته متفاوت در مورد این دو پورتفولیو میزان ریسک آنهاست.

نمونه سبد یا پورتفولیو ارز دیجیتال

در زیر برای آشنایی بیشتر به طور نمونه دو مثال از یک سبد یا پرتفوی ارز دیجیتال با ریسک کم و یک سبد با ریسک بالا آورده شده است.

سبد ارز دیجیتال پیشنهادی ۱: ریسک کم

۸۰ درصد ۷ درصد ۶ درصد ۴ درصد ۳ درصد

سبد ارز دیجیتال پیشنهادی ۲: ریسک زیاد

• بیت‌کوین ۵۰ درصد
• اتریوم ۲۰ درصد
• کاردانو ۱۵ درصد
• شیبا ۱۰ درصد
• ترون ۵ درصد

سخن آخر

سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال بسیار جذاب است، اما در کنار آن باید امنیت سبد ارز دیجیتال خود را تضمین کنید. داستان‌های زیادی درباره به سرقت رفتن ارزهای دیجیتال به دلیل نداشتن امنیت کافی وجود دارد.

اکنون برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال زمان بسیار خوبی است و خیلی دیر نیست. رمز ارزها یک کلاس دارایی جدید بوده که در حال حاضر بازدهی بهتری نسبت به بازارهای سنتی دارد.

با این اصول تشکیل سبد سهام حال، داشتن استراتژی نیز بسیار مهم است. نداشتن یک برنامه سرمایه‌گذاری آماده می‌تواند خسارات سنگینی به همراه داشته باشد. رویکرد سرمایه‌گذاری بلند مدت یکی از استراتژی‌هایی است که می‌توانید انتخاب کنید. حتی می‌توانید رویکرد سرمایه‌گذاری بلند مدت را متناسب با سبک معاملاتی خودتان تغییر دهید. مهم‌ترین نکته این است که برای هر سناریویی که ممکن است پیش بیاید برنامه‌ریزی داشته باشید.

چگونه بهترین سبد سرمایه گذاری بسازیم؟ راهنمای ساخت پرتفوی در بازار رمزارزها

ساخت یک سبد سرمایه‌گذاری از ازل تا ابد یکی از اصول مهم ترید در بازار ارزهای دیجیتال بوده و آگاهی از آن برای تمامی تریدرها الزامی است. طی سال‌های اخیر برخی با ساخت سبد سرمایه‌گذاری برای دیگران درآمد کسب می‌کردند. آمار نشان می‌دهد که سود اصلی را در بازار، هولدرها و سرمایه‌گذاران بلندمدت کسب می‌کنند. حال ما امروز اینجا هستیم تا به این روند پایان داده تا شما بتوانید سبدی فوق‌العاده برای خود ایجاد کنید. با ما در «چگونه سبد سرمایه‌ گذاری بسازیم؟» همراه باشید.

پرتفولیو یا سبد سرمایه ‌گذاری چیست؟

سبد سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال یا پورتفولیو (پورتفوی) مجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال مختلف است که در کیف پول یک تریدر قرار دارد. معمولا سبدهای سرمایه‌گذاری از چند آلت‌کوین مختلف تشکیل شده‌اند. کاربران دارایی موجود در سبد سرمایه‌ گذاری خود را ردیابی کرده تا درصورت رسیدن به قیمت موردنظر آنرا به فروش برسانند.

سبدهای سرمایه‌گذاری از چند رمز ارز مختلف تشکیل می‌شوند

آشنایی با اصول اولیه ساخت پورتفولیو

تنوع دارایی و تخصیص دارایی به هر بخش دو اصل مهم در ایجاد سبد سرمایه‌ گذاری هستند و باید با آنها آشنا باشید.

تخصیص دارایی

تخصیص دارایی به معنای سرمایه‌گذاری در دسته‌های مختلف دارایی‌ها ازجمله ارز دیجیتال، فلزات گران‌بها، اوراق قرضه و … است. یکی از اصول تشکیل سبد سرمایه‌گذاری موفق در تخصیص سرمایه تریدر در بازارهای متنوع است. قرار دادن همه تخم مرغ‌ها در یک سبد مثال مشهوری در این زمینه است. بهترین سبد سرمایه‌گذاری یا پرتفو سبدی است که در آن کلاس‌های مختلف دارایی قرار گرفته باشد.

تنوع دارایی

مفهوم تنوع دارایی نیز به توزیع سرمایه در بخش‌های مختلف یک بازار اشاره دارد. برای مثال در بازار سهام، خرید سهام در صنایع مختلف، انرژی، خودرو، کشاورزی، سلامت و تکنولوژی، به معنی متنوع سازی سبد سرمایه‌گذاری شماست. تنوع پرتفو در بازار ارزهای دیجیتال نیز اصل مهمی است. برای مثال خرید رمزارزهایی در حوزه دیفای، متاورس، شبکه‌های بلاکچین لایه یک، شبکه‌های لایه دو، NFT، بیمه، تامین نقدینگی، صرافی‌های متمرکز، صرافی‌های غیرمتمرکز، شبکه‌های لایه صفر و … به شما در متنوع سازی سبد سرمایه‌گذاری‌تان کمک خواهد کرد. تمرکز سبد بر روی یک حوزه همواره ریسک بالایی را به همراه خواهد داشت..

هردو مفهموم تنوع و تخصیص دارایی، ریسک سرمایه‌گذاری شما را کاهش می‌دهند.

دسته‌بندی بازار رمزارزها

در ادامه‌ی مقاله‌ی «چگونه سبد سرمایه‌ گذاری بسازیم؟» به بررسی بخش‌های مناسب حضور در سبد سرمایه‌ گذاری می‌پردازیم و با آنها آشنا خواهیم شد.

اول؛ رمزارزهای پرداخت مالی

طی سال‌های اخیر دیگر توکن پرداخت جدیدی متولد نشده و معروف‌ترین رمز ارزهای این بخش از قدمت بالایی برخوردار هستند. بیت کوین شناخته‌شده‌ترین و معروف‌ترین رمز ارز این دسته است.

همچنین رمز ارزهای ریپل، بیت کوین کش و لایت کوین نیز در این دسته قرار می‌گیرند. این رمز ارزها اولین نسل از ارزهای دیجیتال بودند و در آن زمان هنوز اتریوم و قرارداد هوشمندی وجود نداشت.

دوم؛ استیبل کوین

استیبل کوین‌ها رمز ارزهایی با ارزشِ از پیش تعیین‌شده هستند. به‌عنوان مثال قیمت تتر از ابتدا قیمتی معادل دلار آمریکا داشته یا رمز ارز PAXG از زمان تولد قیمتی معادل انس جهانی طلا داشته است.

توجه داشته باشید که حضور استیبل کوین‌ها در سبدهای سرمایه‌گذاری سود و بازدهی نداشته اما ثبات را برای سبد به ارمغان می‌آورد. متاسفانه بازار ارزهای دیجیتال نوسانات زیادی داشته و حضور رمز ارزی که از ثبات برخوردار باشد یک نعمت است.

هدف از قرار دادن استیبل کوین در سبد سرمایه گذاری، کاهش ریسک کل سبد سرمایه گذاری ماست.

سوم؛ توکن اوراق بهادار

توکن‌های اوراق بهادار فرم دیجیتالی اوراق بهادار سنتی هستند. یک توکن سکیوریتی می‌تواند سهام یک شرکت، اوراق قرضه صادرشده توسط یک پروژه یا حتی یک حق رای در یک پروتکل باشد. بدین صورت با دیجیتالی شدن اوراق قرضه، توکن‌های بهادار متولد می‌شوند. توکن‌های بهادار تحت مقررات قانون‌گذارها قرار گرفته و قبل از متولد شدن باید مراحل قانونی را طی کنند.

چهارم؛ توکن‌های کاربردی

توکن‌های کاربردی در راستای کمک به مردم یا برای استفاده از خدماتی ایجاد می‌شوند. به‌عنوان مثال رمز ارز BNB در صرافی بایننس مورد استفاده قرار گرفته و یک توکن کاربردی است. ارزش این دسته از توکن‌ها ارتباط مستقیمی با میزان کاربرد آنها دارد.

پنجم؛ توکن‌های حاکمیتی

از این دسته از توکن‌ها در راستای رای‌گیری و تصمیم‌گیری و مدیریت یک شبکه‌ی غیرمتمرکز استفاده می‌شود. با هولد کردن این توکن‌ها قدرت دخالت در یک پروژه در اختیار شما قرار خواهد گرفت. رمز ارزهای Uniswap، PancakeSwap و SushiSwap برخی از مشهورترین توکن‌های این دسته هستند. ارزش این توکن‌ها ارتباط مستقیمی با موفقیت پروژه‌ دارد.

علاوه بر این رمز ارزها، ما در مقاله‌ی «در بازار نزولی چه ارزی بخریم؟ معرفی ۵ بخش بازار که همچنان سود ده هستند» به بررسی برترین رمز ارزها برای خرید در بازار نزولی پرداختیم. شما عزیزان می‌توانید از این ارزهای دیجیتال نیز در سبد سرمایه‌گذاری خود استفاده کنید.

دیگر محصولات کریپتو

توکن‌های NFT یکی دیگر از دارایی‌های قابل استفاده در سبد سرمایه گذاری هستند

سبدهای سرمایه‌گذاری به‌طور خاص شامل نگهداری توکن‌های مختلف نبوده و استفاده از محصولات کریپتو، تنوع پورتفوی شما را افزایش می‌دهد. به‌عنوان مثال می‌توانید روی برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp) و توکن‌های NFT سرمایه‌گذاری کنید.

این محصولات دارای سطوح ریسک مختلفی بوده و بهتر است قبل از سرمایه‌گذاری با مکانیزم کاری آنها آشنا شوید. در ادامه به بررسی قدم‌به‌قدم چگونگی ساخت سبد سرمایه ‌گذاری می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

آموزش گام به گام ساخت بهترین سبد سرمایه‌گذاری

تمامی سبدهای سرمایه‌ گذاری یکسان نبوده اما یک سری قوانین کلی در این زمینه وجود دارد که بهتر است رعایت کنید.

گام یک؛ توزیع ریسک پرتفوی

سبد سرمایه‌گذاری خود را بین دارایی‌هایی با ریسک بالا، متوسط و پایین تقسیم کنید. بهتر است از ساخت پورتفوی با ریسک بسیار بالا خودداری کرده و اصل تعادل را رعایت کنید. دارایی‌هایی با ریسک بالا احتمال کسب سودهای بزرگ را افزایش داده اما در مقابل احتمال سقوط قیمت شدید آنها وجود دارد.

گام دو؛ استفاده از استیبل کوین‌ها

برای کمک به تامین نقدینگی سبد سرمایه‌گذاری خود از استیبل کوین‌ها استفاده کنید. استیبل کوین‌ها در تمامی نقاط دنیای ارزهای دیجیتال کاربرد داشته و به شما کمک می‌کنند تا به سرعت وارد معامله‌های پرسود شده یا از یک پوزیشن زیان ده خارج شوید.

گام سه؛ تغییر در پورتفولیو

با توکن‌ها و کوین‌هایی که خریده‌اید ازدواج نکنید. به استراتژی خود وفادار اصول تشکیل سبد سهام باشید و همواره از آن پیروی کنید اما تعصبی روی استراتژی معاملاتی و همچنین رمزارزهایی که خریداری کرده‌اید نداشته باشید. در صورت مشاهده اشتباه در انتخاب یک دارایی، آن را از سبد خود حذف کنید و آن را بفروشید. شما همانند باغبانی باید سبد خود را اصلاح کنید و ارزهای زیان دهی که امیدی به آینده آن نیست را به سرعت از سبد خود خارج کنید.

گام چهار؛ اختصاص سرمایه به‌طور مساوی

سرمایه‌ی خود را به‌طور مساوی بین دسته‌های مختلف از دارایی‌های دیجیتال پخش کنید. چنین موضوعی باعث می‌شود تا درصورت افت یک بخش، متحمل ضرر بسیار زیاد نشوید.

گام پنج؛ خودتان تحقیق کنید

بهتر است پیش از سرمایه‌گذاری، درباره‌ی دارایی‌ها و رمز ارزهای مختلف تحقیق کنید. فقط به نکته و توصیه‌های دیگران اعتماد نکرده و روند تحقیق و جست‌وجو را آغاز کنید.

بهتر است به توصیه‌ی دیگران اعتماد نکرده و خود نسبت به رمز ارزها تحقیق کنید

سخن پایانی

ما در این مطلب به بررسی جامع ساخت سبد سرمایه‌گذاری پرداختیم. شما عزیزان چه تجربه‌ای از ساخت سبد دارید؟ لطفا مورد ششم درخصوص قوانین ساخت سبد سرمایه‌گذاری را شما با ما و سایر کاربران توکن باز به اشتراک بگذارید. ممنون از اینکه تا پایان مقاله‌ی «چگونه سبد سرمایه‌ گذاری بسازیم؟» همراه ما بودید.

سبدگردانی چیست؟ + مزایا و معایب سبدگردانی

سبدگردانی مناسب افرادی است که از دانش مناسب، تجربه کافی و زمان لازم برای تحلیل و پیگیری سهام برخوردار نیستند. در واقع اگر تجربه کافی برای خرید و فروش سهام و زمان لازم برای آموزش، تحلیل و پیگیری بورس را ندارید 3 راهکار پیش روی شماست. الف) دریافت سیگنال خرید و فروش سهام از مشاور سرمایه‌گذاری. ب) استفاده از سبدگردانی در بورس. ج) سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس، به بررسی مفهوم و شرایط سبدگردانی در بورس، مقدار و سقف کارمزد، قرارداد و شرایط فسخ قرارداد و لیست بهترین شرکت‌های سبدگردان می‌پردازیم.

سبدگردانی چیست؟

منظور از سبدگردانی، مدیریت حرفه‌ای پرتفوی یا همان سبد سهام شما توسط شخصی متخصص در حوزه بورس است. پورتفولیو (Portfolio) یا سبد سهام (معروف به پرتفوی یا همان سبد سرمایه‌گذاری) صفحه‌ای است که تمام دارایی‌های بورسی شما را نشان می‌دهد. در واقع در پنل کاربری کارگزاری بورس صفحه‌ای به اسم “پرتفوی” وجود دارد که لیست سهام خریداری شده را به شما نشان می‌دهد. در واقع شما با عقد قرارداد با سبدگردان به او وکالت می‌دهید که نسبت به خرید و فروش سهام به نام خود شما و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری در بازه زمانی قرارداد اقدام کند. شما نیز موظف به پرداخت درصدی از سود کسب شده به سبدگردان خواهید شد.

سبدگردان کیست؟

سبدگردان، شخصی حقوقی با مجوز رسمی از سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینه مشاوره سرمایه‌گذاری است. در واقع این شرکت‌ها با استفاده از مشاوران خود بصورت مستمر نسبت به تحلیل تکنیکال و بنیادی سهام، بررسی صورت‌های مالی، پیگیری اخبار مربوطه و… اقدام می‌کند. هر چه شما بیشتر سود کنید شرکت سبدگردان نیز سود بیشتری عایدش خواهد شد. بنابراین شرکت تمام تلاش خود برای کسب بیشترین بازدهی و سود را برای سبد سرمایه گذاری شما انجام می‌دهد.

نکته: سبدگردان با توجه به میزان ریسک‌پذیری، مبلغ سرمایه و نظرات شخصی سرمایه‌گذار اقدام به تشکیل سبد سرمایه‌گذاری خواهد داد. مثلا سرمایه‌گذار می‌تواند تعیین می‌کند که هیچ سهامی از گروه خودرو خریداری نشود!

مزایا

1. مدیریت تخصصی سبد سهام
2. کاهش ریسک پذیری معاملات
3. افزایش بازدهی سبد سرمایه‌گذاری

قرارداد سبدگردانی چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟

بعد از اینکه شرکت معتبری انتخاب کردید باید نسبت به عقد قرارداد به‌طور رسمی با آن شرکت اقدام کنید. دقت بفرمایید که با توجه به قرارداد، کد سبدگردانی اختصاصی (کد PRX) برای سرمایه‌گذار صادر می‌شود. کد سبدگردانی با کد بورسی تفاوت دارد اما کارایی یکسانی دارد. همچنین کد PRX نیز مثل کد بورسی توسط سازمان بورس صادر می‌شود. موارد قابل ذکر در قرارداد عموما شامل “مدت زمان قرارداد”، “نحوه تخصیص کارمزد” و… است. قرارداد مطابق با فرمت ارسالی سازمان بورس و اوراق بهادار است. یک نمونه از این قرارداد متعلق به شرکت سبدگردانی مفید را در شکل زیر مشاهده می‌کنید.

شرایط فسخ قرارداد

سرمایه‌گذار در هر زمانی می‌توانید نسبت به فسخ قرارداد اقدام کند! سبدگردان موظف است در اسرع وقت (2 تا 5 روز کاری) نسبت به فروش سهام و انتقال وجه نقد به حساب سرمایه‌گذار و یا انتقال سهام به کد بورسی سرمایه‌گذار اقدام کند.

حداقل سرمایه برای استفاده از خدمات سبدگردانی

حداقل مبلغی تعیین شده توسط سازمان بورس و ارواق بهادار برای سبدگردانی 10 میلیون تومان است! اما از آنجایی که این خدمات بصورت اختصاصی برای هر فرد ارائه می‌شود شرکت‌ها حداقل مبلغی را برای پذیرش سرمایه‌گذاران تعیین می‌کنند که عموما حداقل مبلغ 1 میلیارد تومان به بالا است. برای مثال حداقل سرمایه برای استفاده از سبدگردانی کارگزاری مفید و آگاه به ترتیب 5 و 7 میلیارد تومان است. البته شرکت‌هایی نیز وجود دارد که حداقل مبلغ را سرمایه 100 میلیون تومانی تعیین کرده‌اند!

کارمزد سبدگردانی در بورس

کارمزد شرکت‌های سبدگردانی بصورت کارمزد ثابت و کارمزد متغییر تعریف می‌شود.

کارمزد ثابت

کارمزد ثابت بابت خدمات ارائه شده و هزینه‌های جاری شرکت به صورت درصدی بین 1 تا 2 درصد و با شرط سود بیشتر از 1% سبد سرمایه‌گذار محاسبه می‌شود. برای اصول تشکیل سبد سهام مثال اگر در بازه قرارداد سبد سرمایه‌گذاری شما 10% ضرر کسب کرده باشد سبدگردان هیچ کارمزد ثابتی از شما دریافت نخواهد کرد.

نکته: عموما شرکت‌ها کارمزد ثابتی بابت خدمات ارائه شده دریافت نمی‌کنند. چرا که عدم دریافت کارمزد ثابت را به عنوان تخفیفی برای مشتریان خود درنظر می‌گیرند.

کارمزد متغییر

سبدگردان با توجه مبلغ سرمایه‌گذاری و بازدهی سبد، درصدی از سود سبد سرمایه‌گذاری را به عنوان کارمزد متغییر دریافت می‌کنند. کارمزد متغیر برای بازدهی سبد سرمایه‌گذاری کمتر از 20%، صفر است. یعنی هیچ سودی بابت بازدهی‌های کمتر از 20% دریافت نخواهد کرد. عدد 20% بر مبنای سود بانکی در یکسال لحاظ می‌شود و با توجه به توافق بین سرمایه‌گذار و شرکت می‌تواند کمتر یا بیشتر از 20% درنظر گرفته شود.

برای بازدهی‌های بیشتر از 20%، درصدی از بازدهی بالاتر از 20% به سبدگردان تعلق می‌گیرد. یعنی مثلا اگر سبد سهام شما 50% بازدهی داشته باشد 20% ابتدای درنظر گرفته نمی‌شود و بخشی از 30% باقی مانده به عنوان کارمزد خواهد بود. این کارمزد برای شرکت‌های مختلف متفاوت است و در قرارداد ذکر می‌شود.

سقف کارمزد

همانطور که گفته شد اگر سبد سهام شما ضرر کرده باشد یا سودی کمتر از 20% کسب کرده باشد هیچ کارمزدی از شما گرفته نمی‌شود. اما برای سودهای بالاتر از 20% درصدی از سود به شرکت تعلق می‌گیرد. بنابراین هیچ سقف کارمزدی برای سبدگردان وجود ندارد! در واقع یک بازی Win-Win است هر چه سبد شما بیشتر سود کند کارمزد شرکت هم بیشتر می‌شود.

نکته: دقت بفرمایید که کارمزد به اصل پول شما و 20% سود اولیه شما تعلق نخواهد گرفت. در واقع اصل پول به همراه 20% سود ابتدایی را کنار گذاشته می‌شود. حال با توجه به قرارداد، درصدی از مبلغ باقی مانده به سبدگردان تعلق خواهد گرفت.

درصد سود

تضمین سود توسط شرکت‌ها تخلف محسوب می‌شود و هیچ گونه تضمین سودی وجود ندارد!

تذکر: سبدگردان در زیان سبد سرمایه‌گذاری سهیم نیست. بنابراین شاید بتوان یکی از معایب سبدگردانی را این نکته دانست که در صورت استفاده از سبدگردان‌های غیر حرفه‌ای احتمال ضرر برای شما وجود دارد.

مثال از نحوه محاسبه کارمزد و درصد سود

برای مثال اگر یک شرکت کارمزد خود را اینگونه تعریف کرده باشد که “10% از سود بدست آمده برای سودهای بالاتر از 20%”. حال اگر شما با مبلغ 10 میلیارد تومان با شرکت قرارداد 1 ساله امضا کرده باشید و در پایان 1 سال قرارداد، سبد سرمایه‌گذاری شما 60% سود کسب کرده باشد. بنابراین دارایی شما به مبلغ 16 میلیارد تومان افزایش یافته است و سود سبدگردان بدین صورت محاسبه می‌شود:

ابتدا 20% ابتدایی سود بدست آمده را کنار می‌گذارید! حال 10 درصد از سود باقی مانده به سبدگردان تعلق خواهد گرفت. یعنی در این مثال که سبد شما 60% سود کسب کرده بود بعد از کنار گذاشتن سود اولیه 20% سبد، 40% سود باقی می‌ماند. حال 10% از سود 40% باقی مانده به شرکت تعلق خواهد گرفت. یعنی 0.1 از 40 درصد سود کسب شده که می‌شود 4 درصد از سود کسب شده. بنابراین 56% از سود کسب شده به شما تعلق می‌گیرد و 4% آن به عنوان کارمزد خواهد بود. یعنی 400 میلیون تومان از سود 6 میلیاردی شما به شرکت و مبلغ 15 میلیارد و 600 میلیون تومان به شما تعلق خواهد گرفت.

پارامترهای انتخاب بهترین شرکت سبدگردانی

1. بررسی بازدهی در بازه‌های زمانی متفاوت

برای انتخاب بهترین شرکت باید بازدهی آن در بازه‌های زمانی متفاوت مورد بررسی قرار بگیرد. مدنظر داشته باشید که بازدهی مطلوب در یک بازه کوتاه مدت دلیلی بر اعتبار سبدگردان نیست. برای انتخاب بهترین شرکت باید به بررسی بازدهی آنها در بازه‌های بلندمدت مثلا 5 ساله بپردازید. برای مثال بازدهی شرکت سبدگردان انتخاب مفید از ابتدای تاسیس (بهمن 95) تا مرداد 1399 بیش از 1750 درصد بوده است.

• واکاوی مقدار کارمزد ثابت و متغییر

درصد کارمزد ثابت و متغییر و خدمات ارائه شده نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد.

• بررسی گزارش عملکرد شرکت در سایت SEO.IR

گزارش عملکرد شرکت‌های سبدگردان از سال 1391 تا سال 1397 را می‌توانید در سایت SEO.ir مطالعه کنید. رتبه‌بندی شرکت‌ها بر اساس نرخ بازدهی زمان وزنی (TWRR) در سال 1397 طبق گزارش سازمان بورس مطابق شکل زیر است. این اطلاعات مستقیما از سایت بورس و اوراق بهادار (SEO.ir) استخراج و در اختیار شما دوستان عزیز قرار گرفته است.

لیست شرکت‌های سبدگردان بورس

در ادامه لیست شرکت‌های معتبر و دارای مجوز از سازمان بورس را مشاهده می‌کنید.

• کاریزما
• آسمان
• آگاه
• اقتصاد بیدار
• الماس
• سرمایه ایرانیان
• هدف
• آرمان اقتصاد
• سهم آشنا
• پاداش سرمایه

تفاوت صندوق سرمایه‌گذاری و سبدگردانی در بورس

نوع مالکیت بر سهام

همان‌طور که در مقاله “صندوق سرمایه گذاری چیست؟” توضیح داده شد افراد با خرید واحدهای صندوق (Unit) دارایی خود را در اختیار صندوق سرمایه‌گذاری قرار می‌دهند. مدیر صندوق با وجه حاصل از فروش واحدهای صندوق، اقدام به خرید سهام، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی و… می‌کند. در واقع شما با خرید واحدهای صندوق سرمایه گذاری بصورت غیر مستقیم مالک و سهامدار سهام و سایر اوراق بهادار خریداری شده توسط صندوق هستید. صندوق سرمایه‌گذاری مالک مستقیم سهام و سایر اوراق بهادار است. اما در بحث سبدگردانی در بورس، خرید و فروش سهام بصورت مستقیم برای شما انجام می‌گیرد. یعنی در سبدگردانی، شما مستقیما سهامدار و مالک سهام خریداری شده هستید. دقیقا مشابه همان وضعیتی که خودتان اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنید.

مقدار ریسک

در بحث سبدگردانی با توجه به روحیات فرد سرمایه‌گذار، خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار بصورت مستقیم انجام می‌گیرد. اما در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با توجه به استراتژی صندوق و روحیه تمام افراد سرمایه‌گذار خواهد بود. بنابراین ریسک صندوق‌های سرمایه‌گذاری کمتر از سبدگردانی است.

حداقل مبلغ سرمایه گذاری

شما با خرید یک واحد از صندوق سرمایه‌گذاری می‌توانید در آن صندوق، سرمایه‌گذاری کنید. عموما حداقل قیمت 1 واحد صندوق 100 هزار تومان است اما حداقل سرمایه برای استفاده از خدمات سبدگردانی عموما 1 میلیارد تومان به بالا است. بنابراین افرادی که سرمایه اندکی دارند نمی‌توانند از خدمات سبدگردانی در بورس بهره ببرند.

مقدار کارمزد ثابت و متغییر

خدمات صندوق سرمایه‌گذاری مربوط به تمامی سرمایه‌گذاران صندوق و بصورت عمومی است. اما خدمات سبدگردانی مربوط به شخص شما و بصورت اختصاصی است. بنابراین کارمزد و هزینه‌های خدماتی صندوق سرمایه‌گذاری کمتر از سبدگردانی است. در واقع هزینه خدمات صندوق سرمایه گذاری بصورت کارمزد از تمامی سرمایه‌گذاران کسر می‌شود.

صندوق سرمایه‌گذاری در سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها شریک نیست و کارمزد ثابتی را از سرمایه‌گذاران دریافت می‌کند. اما سبدگردان علاوه بر کارمزد ثابت، در سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها نیز شریک است و درصدی از سود را به عنوان کارمزد متغییر دریافت می‌کند.

نکته: نه صندوق سرمایه‌گذاری و نه شرکت سبدگردان هیچ کدام در ضرر با شما شریک نیستند!

تضمین سوددهی

هیچ گونه تضمین سودی در سبدگردانی وجود ندارد. اما برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری (مثل صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت) درصدی را به عنوان سود به سرمایه‌گذاران تضمین می‌کند.

آیا امکان کلاه برداری در سبدگردانی بورس وجود دارد؟

• تمامی شرکت‌های سبدگردان مجوز فعالیت 2 ساله از سازمان بورس و اوراق بهادار دارند و بعد از این مدت در صورت عدم تخلف تمدید خواهد اصول تشکیل سبد سهام شد. همچنین بعد از انتخاب یک شرکت و عقد قرارداد با آن، 3 نسخه از قرارداد توسط شرکت به سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال می‌شود. سپس پس از بررسی و تایید قرارداد توسط سازمان بورس، یک نسخه از قرارداد نزد سازمان بورس جهت ارزیابی و نظارت بر فعالیت شرکت نگه داشته می‌شود. 2 نسخه دیگر نیز به شرکت و سرمایه‌گذار تحویل داده می‌شود.
• بعد از آن کد سبدگردانی به نام شخص سرمایه‌گذار توسط سازمان بورس صادر می‌شود. سپس تمامی معاملات سهام و سایر اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار تحت آن کد انجام شود. شرکت موظف به ارائه شناسه کاربری ویژه به شخص سرمایه‌گذار است تا مشتری بتواند بصورت لحظه‌ای نسبت به مشاهده سبد سرمایه‌گذاری خود اقدام کند.
• همچنین در قرارداد بایستی یک شماره حساب و شماره شبا بانکی به نام شخص سرمایه‌گذار قید شود. بنابراین واریز وجه فقط به شماره حساب بانکی به نام شخص سرمایه‌گذار امکان‌پذیر اصول تشکیل سبد سهام است.
• نهایتا یک حسابرس معتمد از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار بر فعالیت شرکت سبدگردان نظارت دارد و گزارشی از عملکرد شرکت بصورت ماهانه به سرمایه‌گذار ارسال می‌کند.
• با توجه به توضیحات بالا، امکان کلاه‌برداری شرکت های سبدگردانی در بورس تقریبا صفر است. بنابراین با خیالی آسوده می‌توانید از خدمات شرکت‌های معتبر با مجوز رسمی سازمان بورس استفاده نمایید.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به اصول تشکیل سبد سهام شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

اصول تشکیل سبد سهام

نظریه جدید سبد سهام ( MPT ) به عنوان یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین تئوری های اقتصادی بر مبنای اصول مالی و سرمایه گذاری توسط مارکوتیز (Markovits) در سال 1952 تحت عنوان انتخاب سبد سهام معرفی شد.

بر اساس این نظریه در انتخاب گزینه های مختلف برای سرمایه گذاری صرفا توجه به ریسک و بازده یک سهم کافی نیست و در حالتی که سرمایه گذاری در تعداد زیادی سهام صورت گیرد، می توان از توزیع دارایی در سهام مختلف برای کاهش ریسک و افزایش بازده بهره برد.

برای اکثر سرمایه گذاران، ریسک خرید تک سهم، کسب بازدهی کمتر از انتظار است و یا به عبارت دیگر انحراف از بازدهی میانگین است (هر سهمی به نوبه خود دارای انحراف معیاری از میانگین است که در این تئوری به آن ریسک اطلاق می‌شود.)

در حقیقت ریسک خرید سبد سهام با توزیع مناسب بسیار کمتر از ریسک خرید تک سهم است، به دلیل اینکه ریسک سهام مختلف مستقل از یکدیگر است. به عنوان مثال فرض کنید سبد سهامی از دو سهم که یکی در حالت افزایش نرخ بهره بانکی و دیگری در حالت کاهش نرخ بهره سود می دهد، تشکیل شده باشد.

این سبد در هر حالتی فارغ از اینکه نرخ بهره افزایش یا کاهش یابد، سود می دهد. در واقع مارکوتیز نشان داد سرمایه گذاری تنها انتخاب سهام نیست بلکه انتخاب ترکیب مناسبی از سهام است.

انواع ریسک

به تعبیر نگارنده MPT نشان می دهد که ریسک مترتب بر هر سهم از دو جزء تشکیل شده است:

– ریسک سیستماتیک: ریسکی که به واسطه شرایط عمومی بر کلیه سهام وجود دارد مانند ریسک نرخ بهره، رکود اقتصادی و ناآرامی های سیاسی.

– ریسک غیرسیستماتیک: ریسکی که در تک تک سهام وجود دارد و از طریق توزیع سهام در سبد دارایی می تواند کاهش یابد.

همان طور که در نمودار بالا ملاحظه می شود تفاوت یا کواریانس بین تک تک سهام سطح ریسک کل پرتفوی را کاهش می دهد و سرمایه گذاران از توزیع سهام در پرتفوی بهره مند می شوند.

مرز کارآ (Efficient Frontier)

حال که مفهوم توزیع سهام در پرتفوی معرفی شد، نکته باقیمانده سطح مناسب (مرز کارآ) توزیع سهام است.

در هر سطح از بازدهی، پرتفویی وجود دارد که دارای کم ترین ریسک است و برای هر سطح ریسک نیز سبدی از سهام وجود دارد که بالاترین بازدهی را به سرمایه گذار می دهد.

با ترسیم این دو ترکیب بر روی یک نمودار می توان به سطح کارآ رسید. نمودار مقابل مرز کارآ بین دو سهم A و B را نشان می دهد.

حال اگر پرتفوی در قسمت بالای منحنی قرار گیرد، بیشترین بازدهی مورد انتظار را در مقابل سطح مشخصی از ریسک نشان می دهد.

اما سرمایه گذار عقلایی همواره بر روی مرز حرکت می کند.

MPT از این مرحله هم فراتر می رود، به این معنا که ترکیب سبدی از سهام را که بر روی مرز کارآ قرار دارد به همراه یک دارایی بدون ریسک پیشنهاد می دهد که در این حالت بازده اصول تشکیل سبد سهام مورد انتظار افزایش می یابد. به عبارت ساده تر حتی اگر سرمایه گذار با استقراض اقدام به خرید یک سهم بدون ریسک کند، می تواند با انتخاب سبدی از سهام پرریسک تر، به بازدهی بالاتر دست پیدا کند. ایده مهمی که در ورای نظریه MPT وجود دارد این است که کسب بازدهی بیش از میانگین بازار، ساده نیست و کسانی که موفق به کسب این بازدهی می شوند به طور مطمئن ریسک بالاتری را تقبل می کنند و در هنگام سقوط بازار نیز جریمه تقبل این ریسک را بیشتر پذیرا هستند.

در این میان سرمایه گذاران بزرگی مانند وارن بافت (Warren Buffett) معتقدند، MPT تنها یک نظریه است و رمز موفقیت در بازار سهام، مهارت سرمایه گذار در انتخاب سهام است.

شرکت هلدینگ چیست و چه تفاوتی با شرکت های سرمایه گذاری دارد؟

شرکت هلدینگ (Holding Company) که گاهی در ایران – با کمی بی‌دقتی – به عنوان شرکت مادر هم شناخته می‌شود، اصطلاحی است که طی سال‌های اخیر در ادبیات مدیریتی و رسانه‌ای کشور بسیار رواج پیدا کرده است.

البته مفهوم هلدینگ و شرکت های هلدینگ به تازگی مطرح نشده و چندین دهه قدمت دارد. اما گسترش کسب و کارهای اینترنتی طی سال‌های اخیر و افزایش رغبت به سرمایه‌گذاری در استارت آپ‌ها باعث شده که هلدینگ‌های جوانِ بسیاری شکل بگیرند و این اصطلاح، به گفتگوهای روزمره هم راه پیدا کند.

جالب اینجاست که افراد بسیاری، هر مجموعه‌ای از فعالیت‌های متنوع را هلدینگ فرض می‌کنند. مثلاً بعید نیست پای صحبت یک دوست بنشینید و او بگوید: «اخیراً در شرکت خود کارهای مختلفی انجام می‌دهیم و می‌شود گفت به یک هلدینگ تبدیل شده‌ایم.»

منظور از شرکت سرمایه گذاری چیست؟

برای این‌که شرکت هلدینگ را به خوبی درک کنیم، لازم است ابتدا تعریف شرکت‌های سرمایه گذاری را بشناسیم. سپس به این موضوع بپردازیم که هلدینگ چه تفاوتی با یک شرکت سرمایه گذاری اصول تشکیل سبد سهام دارد.

تعریف شرکت سرمایه گذاری

شرکت سرمایه‌گذاری، یک بنگاه اقتصادی است که سرمایه‌ی خود را با هدف کسب سود، به خرید سهام شرکت‌ها، صندوق‌ها و سایر دارایی‌های سود‌ ده، اختصاص می‌دهد.

شرکت سرمایه‌گذاری بسته به ترجیحات سرمایه‌گذاران خود و میزان ریسک پذیری آن‌ها، سبد سرمایه گذاری (پورتفوی) خود را تشکیل داده و مدیریت می‌کند.

ویژگی مهم شرکت‌های سرمایه‌گذاری این است که هنگام خرید سهام شرکت‌ها تمایل ندارند به ساختار مدیریتی و جزئیات عملیاتی آن‌ها ورود کنند و صرفاً بر اساس ارزش سهام، سود سهام و آینده‌ی شرکت و سهام آن، تصمیم می‌گیرند که چه میزان از سبد سرمایه‌گذاری خود را به هر شرکت اختصاص دهند.

در شرکت های سرمایه گذاری، بیش از هر چیز، اصول مدیریت پورتفولیو بر انتخاب‌ها و تصمیم‌گیری‌ها حاکم است. به عبارت دیگر، این شرکت‌ها می‌کوشند ترکیبی از دارایی‌ها را تشکیل دهند که سود آن‌ها در مقایسه با ریسکی که متحمل می‌شوند، بهینه باشد.

بنابر این الزاماً قرار نیست سبد یک شرکت سرمایه‌ گذاری از نظر جنس دارایی‌ها یا جهت‌گیری استراتژیک، هم‌خوان باشند. چه بسا یک شرکت سرمایه گذاری، در کنار خرید سهام چند شرکت ساختمانی، سهم یک شرکت حوزه‌ی فناوری اطلاعات را هم خریداری کند و معتقد باشد که خریداری سهام شرکت‌های این حوزه، شاخص‌های کلی سود و ریسک آن‌ها را بهبود می‌بخشد.

البته با همه‌ی این توضیحات، بسیاری از شرکت های سرمایه گذاری ترجیح می‌دهند روی حوزه های تخصصی کار کنند و سرمایه‌ی خود را در حوزه‌های محدودی توزیع کنند، تا بتوانند تحلیل و سنجش وضعیت بازار را سریع‌تر و عمیق‌تر انجام دهند.

تعریف شرکت هلدینگ چیست؟

هلدینگ هم شرکتی است که سهام چند شرکت مختلف را می‌خرد و نگهداری می‌کند. اما هلدینگ‌ها با شرکت های سرمایه گذاری یک تفاوت مهم و کلیدی دارند:

تفاوت شرکت هلدینگ و شرکت سرمایه گذاری

هلدینگ‌ها بر خلاف شرکت های سرمایه گذاری، ادعای مدیریتی هم دارند و تمایل دارند با خریدن بخشی از سهام شرکت‌ها در تصمیم گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های داخلی آن‌ها ورود کنند.

اگر یک شرکت هلدینگ خودرو بخشی از سرمایه خود را به خرید سهام در یک شرکت خودروسازی اختصاص می‌دهد، قاعدتاً برنامه‌هایی برای مدیریت آن شرکت دارد یا معتقد است که اعمال نفوذ در سیاست‌های داخلی آن شرکت می‌تواند منافع اقتصادی هلدینگ را بیشتر و بهتر تأمین کند.

با این توضیحات می‌توان گفت یک شرکت هلدینگ خود را در حوزه‌ی فعالیت شرکت های سرمایه پذیر، صاحب‌نظر می‌داند.

هلدینگ‌ها چگونه شرکت‌های سرمایه‌پذیر را کنترل می‌کنند؟

وقتی یک هلدینگ، سهام قابل‌توجهی از یک شرکت را خریداری کند، می‌تواند از طریق انتخاب یک یا چند نفر از اعضای هیأت مدیره،‌ روی تصمیم‌های شرکت تأثیر بگذارد.

اما انتخاب عضو هیأت مدیره، صرفاً یکی از روش‌های کنترل و اعمال نفوذ است. هر شرکتی بسته به اساسنامه و چارت سازمانی خود، ارکان اداره‌کننده‌ی متعددی دارد و فرایند در اختیار گرفتن هر یک از این ارکان هم، شفاف و مشخص است.

بنابراین ممکن است یک هلدینگ، با مالکان یک شرکت مذاکره کرده و توافق‌نامه‌ای را تنظیم کند که بر اساس آن، به ازاء خرید بلوک مشخصی از سهام شرکت، اختیار تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری و حتی مدیریت عملیاتی بخشی از شرکت را در دست بگیرد.

نحوه‌ی ورود شرکت هلدینگ در اداره‌ی امور شرکت‌های زیرمجموعه، تابع قواعد مکانیکی و از پیش‌تعیین‌شده نیست و حد و حدود این دخالت‌ها، تابع شکل توافق (یا چارچوب‌های از پیش‌ تعریف شده‌ی شرکت سرمایه‌پذیر) است.

اما عرف این است که برای مشخص کردن قدرت هلدینگ، از دو اصطلاح نفوذ قابل ملاحظه و کنترل استفاده می‌کنند.

تفاوت نفوذ و کنترل

نفوذ قابل ملاحظه (به انگلیسی: Significant Influence) به معنای توانایی مشارکت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سیاست‌های مالی و عملیاتی شرکت است.

اما کنترل به این معناست که اداره‌ی کامل سیاست‌های مالی و عملیاتی یک شرکت، در اختیار هلدینگ قرار می‌گیرد.

بنابراین می‌توانید حدس بزنید که برای کنترل یک شرکت، لازم است بلوک بزرگی از سهام آن خریداری شود.

ساختار هلدینگ چه مزیت‌هایی دارد؟

انگیزه‌های متنوعی برای استفاده از ساختار هلدینگ وجود دارد.

به عنوان مثال، ممکن است یک شرکت، به تدریج زیرمجموعه‌های متعددی تشکیل دهد یا بخش‌های مختلفی از آن، در قالب شخصیت‌های حقوقی مستقل، فعال شوند.

تأسیس یک شرکت به عنوان هلدینگ که سهام با نفوذ قابل ملاحظه (یا حتی کل سهام) شرکت‌های زیرمجموعه را در اختیار دارد، کمک می‌کند تا ضمن راهبری کلان کل مجموعه، زمینه برای شکل‌گیری چابکی مطلوب در زیرمجموعه‌ها هم فراهم شود.

چنین هلدینگ‌هایی از دل خود شرکت‌ها سر بر می‌آورند.

در این وضعیت، معمولاً شرکت هلدینگ، نگاه کلان‌تری به فعالیت‌های کل مجموعه دارد و می‌تواند در جابه‌جایی و تخصیص منابع، نگاهی سیستمی‌تر و استراتژیک‌تر داشته باشد.

شاید یکی از بهترین‌ نمونه‌های این نوع هلدینگ‌ها در سطح جهان، شرکت آلفابت باشد که در گوگل ریشه دارد؛ اما امروز مالک گوگل محسوب می‌شود و سایر فعالیت‌ها را هم در قالب شرکت‌های مستقل مدیریت می‌کند.

اما همیشه‌ی شرکت‌های هلدینگ به این شیوه شکل نمی‌گیرند. گاهی شرکت‌های بزرگ به خاطر اهمیت استراتژیک برخی کسب و کارها، با خرید سهام، کنترل مدیریتی آن شرکت‌ها را در اختیار می‌گیرند.

هم‌چنین هلدینگ‌های تخصصی هم وجود دارند که تا حدی به شرکت‌های سرمایه گذاری شبیه‌اند. آن‌ها در یک زمینه‌‌ی ویژه، دانش تخصصی دارند و اگر به نتیجه برسند که پتانسیل یک شرکت بالا و قدرت مدیریتی آن ضعیف است، آن را وارد هلدینگ خود می‌کنند و پس از ایجاد تحول در شرکت، سهام آن را واگذار می‌کنند.

البته ما به انگیزه‌های مشروع و اخلاقی و حرفه‌ای اشاره کردیم. اما فرار مالیاتی، جابجایی منابع مالی و پول‌های کثیف میان شرکت‌ها و نیز اخذ تسهیلات ویژه می‌توانند انگیزه‌های دیگری باشند که افرادی را به ثبت شرکت در قالب هلدینگ تشویق می‌کنند.

شرکت های هلدینگ در بازار بورس ایران

در حال حاضر شرکت‌های هلدینگ متعددی در بازار بورس کشور فعال هستند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توسعه سرمایه و صنعت غدیر
• سرمایه گذاری دارویی تأمین
• سرمایه گذاری صنایع پتروشیمی
• گروه سرمایه گذاری سایپا
• گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو

فهرست کامل شرکت‌های هلدینگ پذیرفته شده در بورس را می‌توانید در سایت سازمان بورس ببینید.

البته واضح است که قرار نیست حتماً یک شرکت هلدینگ در بازار بورس فعال باشد. اما از آن‌جا که شرکت‌های بورسی ملزم به ارائه‌ی گزارش‌های شفاف‌سازی متعدد هستند، پیگیری گزارش‌های این نوع شرکت‌ها می‌تواند نقطه‌ی‌ آغاز خوبی برای آشنایی بیشتر با فضای هلدینگ‌ها باشد.

ضمناً می‌توانید با دانلود نمونه اساسنامه شرکت هلدینگ پیشنهادی سازمان بورس، کمی بیشتر با فضای این شرکت‌ها آشنا شوید:

معادل فارسی هلدینگ

بسته به این‌که در چه فضایی فعالیت کنید و اصطلاح هلدینگ را برای چه مخاطبی به کار ببرید، معادل فارسی آن می‌تواند متفاوت باشد.

مثلاً با مراجعه به سایت سازمان بورس می‌بینید که این شرکت، شرکت هلدینگ و شرکت مادر را به عنوان مترادف به‌کار برده است (+).

اما این را هم باید به خاطر داشته باشیم که برای شرکت مادر در زبان انگلیسی اصطلاحِ مستقلِ Parent Company وجود دارد و دقیق‌تر این است که شرکت مادر را برای مجموعه‌ای به کار ببریم که تقریباً تمام مالکیت شرکت زیرمجموعه را در اختیار دارد. در چنین حالتی، به شرکت زیرمجموعه‌ هم، شرکت تابعه یا Subsidiary Company گفته می‌شود.

ضمناً کسانی که اصطلاح شرکت مادر اصول تشکیل سبد سهام اصول تشکیل سبد سهام را به عنوان معادل هلدینگ به کار می‌برند، برای هلدینگ تخصصی هم از اصطلاح شرکت مادر تخصصی استفاده می‌کنند.

استراتژیست‌ها و علاقه‌مندان به مدیریت استراتژیک، گاهی از اصطلاح بنگاه (Firm) برای اشاره به هلدینگ‌هایی که کسب و کارهای متعدد را در اختیار دارند استفاده می‌کنند (در واقع Firm را مجموعه‌ای از Business‌ها در نظر می‌گیرند).

البته این را می‌دانیم که اقتصاد‌دان‌ها، بنگاه را به معنای بسیار گسترده‌تری به‌کار می‌برند و حتی کسب و اصول تشکیل سبد سهام کاری در مقیاس یک نانوایی کوچک را هم بنگاه اقتصادی در نظر می‌گیرند.

اما فراموش نکنید که همه‌ی این نام‌گذاری‌ها قراردادی هستند و معیارهای کاملاً عینی و صلب در این زمینه وجود ندارد. نه می‌توانیم بین نفوذ و کنترل مرز قطعی تعریف کنیم و نه میان سرمایه‌گذاری و هولدینگ.

چون حتی یک شرکت سرمایه‌گذاری که سهامش کمتر از نفوذ مستقیم در شرکت است، می‌‌تواند با مدیریت عرضه و تقاضای سهم یک شرکت، مدیران آن را تا حدی تحت فشار قرار دهد.

بگذریم از این‌که بسیاری از شرکت هایی که خود را شرکت سرمایه گذاری می‌نامند، واقعاً سهامی در حد هلدینگ و کنترل در شرکت‌های مختلف خریداری می‌کنند.

بنابراین بهترین روش این است که وقتی از این اصطلاحات استفاده می‌کنیم، به مخاطب بگوییم که چه تعریفی در ذهن داریم و آن‌ها را به چه معنایی به‌کار می‌بریم.

و البته به یاد داشته باشیم که هلدینگ همیشه به ساختاری متشکل از رابطه‌ی چند شخصیت حقوقی مستقل اشاره دارد و یک شرکت منفرد، هر چقدر هم که فعالیت‌های متنوعی را درون خود سامان داده باشد، نمی‌تواند خود را هلدینگ بنامد.

اگر به استراتژی و مدیریت استراتژیک علاقه‌مند هستید، می‌توانید در ادامه‌ی این بحث، درس سطوح مختلف استراتژی را بخوانید. از میان سه سطح استراتژی، سطح سوم یعنی Corporate Strategy (استراتژی شرکتی) به مسائل استراتژیک مورد توجه هلدینگ‌ها می‌پردازد.

دسترسی کامل به مجموعه درس‌های کارآفرینی برای اعضای ویژه متمم امکان‌پذیر است.