نحوه چیدن سبد سهام


هری مارکوویتز|،

آشنایی با نکاتی برای ساخت پرتفوی حرفه ای در بورس

موفقیت در بازار بورس مانند هر بازار دیگری نیازمند انتخاب یک رویکرد مناسب و سازمان‌دهی شده می‌باشد. در غیر این صورت سرمایه‌گذاران درگیر خرید و فروش‌های بدون برنامه‌ای خواهند شد که سود یا زیان آن‌ها را بیش‌تر به بخت و اقبال وابسته می‌سازد. تمام کسانی که می‌خواهند وارد دنیای بورس شوند، باید تکنیک‌های سرمایه‌گذاری و خرید سهام شرکت‌های پربازده بورسی را شناسایی کنند و در آن‌ها سرمایه‌گذاری نمایند. اما کاهش ریسک سرمایه‌گذاری با متنوع‌سازی سرمایه‌ها و یا ساخت پرتفوی حرفه ای امکان‌پذیر است. این موضوعی است که تمام سرمایه‌گذاران مطرح دنیا روی آن اتفاق نظر دارند. اما در بازار سرمایه‌ی امروز چطور می‌توان حساب‌شده و دقیق عمل کرد و بهترین سبد سهام و یا پرتفوی را تشکیل داد؟ برای این کار روش‌های علمی و تجربی متعددی وجود دارد. برای آشنایی با این روش‌ها و آگاهی از معنای سبد سهام با ادامه‌ی این مطلب از سایت استخدام و آموزش چراغ همراه باشید.

سبد سهام یا پرتفوی چیست؟

سبد سهام یا پرتفوی چیست

پرتفو یا همان سبد سهام چیست؟

پس از دریافت کد بورسی و ثبت نام در کارگزاری‌ها برای آن‌که بتوانید به انجام معاملات بورسی بپردازید، لازم است تا با ریزه‌کاری‌های متعددی آشنا شوید. شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار فردی، نیازمند دانستن چگونگی تعیین تخصیص دارایی‌های خود هستید. باید تلاش کنید تا دارایی‌هایتان بهترین تطابق را با استراتژی و اهداف سرمایه‌گذاری شخصی شما داشته باشد. برای این کار لازم است تا در ساخت پرتفوی حرفه ای و یا یک سبد سهام خوب دقت زیادی را به کارگیرید. سبد سهام یا پرتفوی بورسی ترکیبی مناسب از انواع سهم‌هایی است که سرمایه‌گذاران آن‌ها را خریداری می‌کند. هدف از تشکیل پرتفوی، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است. در این صورت، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهم‌های دیگر را جبران کند. پرتفوی بورسی متشکل از سهم‌های متنوعی است که می‌توانند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت زیادی داشته باشند.

سبد سهام یا پرتفوی شامل چه سهم‌هایی است؟

سبد سهام یا پرتفوی شامل چه سهم‌هایی است

پرتفو یا سبد سهام شامل چه سهم‌هایی می باشد

دقت داشته باشید که یک سبد سهام و یا پرتفوی مناسب می‌تواند تمام گروه‌های بورسی را نحوه چیدن سبد سهام شامل شود. بنابراین یک سرمایه‌گذار می‌تواند از هر گروه یک یا دو سهم مناسب در سبد خود داشته باشد. یک پرتفوی بورسی می‌تواند شامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری، گروه خودرویی، پالایشی، پتروشیمی، دارویی، غذایی، و … باشد. اما مسلماً پول شما آنقدری نیست که بتوانید از همه‌ی گروه‌ها سهمی در سبد خود داشته باشید. صندوق‌های سرمایه‌گذاری گزینه‌ی بسیار مناسبی برای شما هستند که می‌توانید سهام آن‌ها را خریداری نمایید. به توصیه‌ی کارشناسان سرمایه‌گذاری، افراد می‌توانند بخشی از سبد سهام خودشان را به شرکت‌ها و هولدینگ‌ها اختصاص دهند. همچنین بهتر است که ترکیبی از سهام‌های بزرگ و کوچک را در سبد خود بگنجانند. خلاصه‌ی کلام این که داشتن سهم‌هایی که مخالف هم حرکت می‌کنند برای ساخت پرتفوی حرفه ای ضروری است. به یاد داشته باشید که تمام این اقدامات برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس هستند.

حال که با مفهوم سبد سهام به خوبی آشنا شدید، در ادامه می‌خواهیم راجع به اصول و نکاتی برای ساخت پرتفوی حرفه ای در بازار بورس صحبت کنیم.

تنوع بخشی، میانبری برای ساخت پرتفوی حرفه ای

تنوع بخشی، میانبری برای ساخت پرتفوی حرفه ای

میانبری برای ساخت پرتفوی حرفه ای ایجاد تنوع است

احتمالاً این ضرب‌المثل قدیمی که می‌گوید همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید، به گوشتان خورده است. فلسفه ساخت پرتفوی حرفه ای در بورس نیز به همین شکل است. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، اولین گام استانداردی است که در تشکیل سبد سهام باید انجام داد. با این کار هم ریسک کاهش پیدا می‌کند، هم تسلط شما بر سهم‌هایتان افزایش می‌یابد. اگر سبد سهام خود را تنها از درون یک صنعت بسازیم، درواقع در حال کوبیدن آب در هاون کوبیدن هستیم! تشکیل پرتفوی از درون یک صنعت خاص، به‌اندازه‌ی عدم تشکیل سبد سهام ریسک به دنبال خواهد داشت. فرض کنیم سبد نحوه چیدن سبد سهام سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب نموده‌اید. اگر زمانی بر اثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت موردنظر دچار رکود شود، احتمالاً کلیه‌ی سهم‌ها با افت قیمت مواجه خواهند شد و قسمت زیادی از سرمایه‌ی شما از بین خواهد رفت.

برای تشکیل یک سبد متنوع جهت ساخت پرتفوی حرفه ای، رویکردهای مختلفی مثل سبد مبتنی بر ارزش بازار و سبد هم وزن وجود دارد:

۱. سبد مبتنی بر ارزش بازار

می‌دانید که سبدهای مبتنی بر ارزش بازار چگونه به شما در ساخت پرتفوی حرفه‌ای کمک می‌کند؟ در این روش، وزن سهام هر شرکت در سبد با توجه به ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با سهم‌های دیگر سبد تعیین می‌شود. یعنی اگر ۱۵ سهم با بیشترین ارزش بازار انتخاب کنیم و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم ۲۰ درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید ۲۰ درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد. وزن هر سهم در سبد با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد تعیین می‌شود. ارزش بازار شرکت هم برابر تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم خواهد بود.

۲. ساخت پرتفوی حرفه ای با تشکیل سبدهای هم وزن

بر خلاف سبد مبتنی بر ارزش بازار، سبدهای هم وزن به صورت یکنواخت توزیع می‌شوند. این تقسیم‌بندی منطقی تاثیر زیادی در ساخت پرتفوی حرفه ای شما خواهد داشت. ساختار سبد هم وزن بسیار است. چون وزن تمام سهم‌ها در این سبد بدون توجه به اینکه ارزش بازار شرکت‌های مربوطه چقدر است با یکدیگر برابر می‌باشند. فرض کنید یک میلیون تومان برای خرید ده سهم جهت تشکیل یک سبد در نظر گرفته شده است. در این سبد باید ۱۰۰ هزار تومان برای خرید هر یک از ده سهم اختصاص داده شود که مجموع خرید آن‌ها یک میلیون تومان شود. دقت داشته باشید که خود سهم‌ها می‌توانند از میان شرکت‌های بزرگ و پیش‌رو بر اساس ارزش بازار انتخاب شوند.

توجه به قابلیت نقدشوندگی سهام برای ساخت پرتفوی حرفه ای

توجه به قابلیت نقدشوندگی سهام برای ساخت پرتفوی حرفه ای

برای ساخت پرتفوی حرفه ای باید به قابلیت نقدشوندگی سهام توجه کنید

یکی از ویژگی‌های یک سهام خوب در سبد این است که قابلیت نقدشوندگی داشته باشد؛ یعنی بتوان فوراً آن را به وجه نقد تبدیل کرد. فرض کنید که شما سرمایه‌ی خودتان را به یک دستگاه خودرو تبدیل کرده‌اید. اما پس از گذشت مدت زمانی به هر دلیلی نیاز به پول نقد پیدا می‌کنید و مجبور می‌شوید خودرو را بفروشید. روشن است که از زمان تصمیم به فروش تا فروش و دریافت وجه با مشکلات فراوانی نظیر پیدا شدن مشتری، توافق برای معامله، انتقال سند و… مواجه خواهید شد. در بورس هم به همین شکل است. وقتی که با خرید سهام در بورس سرمایه‌گذار می‌کنید، به محض تصمیم به فروش تمایل دارید که سرمایه‌تان در کوتاهترین زمان ممکن به پول نقد تبدیل شود. بنابراین توجه به قابلیت نقدشوندگی برای ساخت پرتفوی حرفه ای در بورس بسیار مهم است.

چگونه می‌توان قابلیت نقدشوندگی سهام را تشخیص داد؟

برای آنکه قابلیت نقدشوندگی یک سهم را بدانید باید به دو آیتم تعداد روزهایی که سهم معامله شده و حجم معاملات توجه نمایید. خب اگر سهمی در طول یک سال ۳ یا ۴ ماه بسته بوده، به درد خرید نمی‌خورد. چرا که وقتی بازار مثبت باشد و بخواهید سرمایه‌تان را نقد کنید حساب شما بلوکه است و نمی‌توانید کاری از پیش ببرید. برای این کار با بررسی تابلوی سهم، سابقه‌ی معاملات سهم را به دست آورید. مورد بعدی که باید به آن توجه داشته باشید، حجم معاملاتی سهام می‌باشد. فرض کنید که قیمت سهمی ۵۰۰ می‌باشد و شما ۱ میلیارد از این سهم را خریداری می‌کنید. اگر این سهم روزی ۱ میلیون معامله شود، یعنی ۵۰۰ میلیون نصیب شما می‌شود و این برایتان مناسب نیست. اما اگر همین سهم روزی ۱۰ میلیون معامله شود، ۵ میلیارد نصیب شما خواهد شد که برایتان سودآور خواهد بود.

سخن آخر

در این مقاله از چراغ به بررسی نکاتی پرداختیم که به شما برای ساخت پرتفوی حرفه ای در بورس کمک می‌کنند. تحقیق، قدرت تحلیل، توانایی تصمیم‌گیری، صبر و شکیبایی برای رسیدن به موفقیت در این زمینه ضروری است. دقت داشته باشید که در صورت نداشتن تخصص بهتر است به معامله و خرید و فروش دست نزنید و از یک تیم کارشناسی برای چیدمان سبد بورسی خود کمک بگیرید. چراغ به عنوان یک سامانه آموزش و کاریابی هوشمند در ایران همواره در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی شما را در مسیر کار و سرمایه‌گذاری صحیح همراهی نماید. برای این منظور می‌توانید از آموزشهای آنلاین بورس چراغ نیز بهره‌مند شوید.

روش‌های تشکیل سبد سهام و مدیریت پورتفوی

مدیریت پرتفوی دارایی

برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در بازار بورس و اوراق بهادار تنها کافی است کد بورسی دریافت کنید. این کد که توسط شرکت‌های کارگزاری صادر می‌شود کلید ورود به دنیای سرمایه‌گذاری بورس است. از آن پس شما می‌توانید در سبد سهام خود که اصطلاحا آن را پورتفوی می‌نامند؛ اقدام به خرید و فروش سهم‌های مختلف کنید اما مدیریت پورتفوی بر چه اساس و اصولی استوار است؟ شما از دو طریق می‌توانید در بازار بورس و اوراق بهادار مشارکت داشته باشید. روش اول، روش مستقیم است. یعنی فرد سهامدار، خود مدیریت پورتفوی را بر عهده دارد و اقدام به خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف می‌کند. بر این اساس فرد باید اطلاعات و دانش کافی را نسبت به بازار سرمایه کسب کند و زمان لازم برای مدیریت سبد سهام خود را مهیا سازد.
در روش دوم که روش غیر مسقیم نام دارد، فرد سهامدار یا اقدام به خرید سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌کند یا سراغ شرکت‌های سبدگرانی و مدیریت دارایی می‌رود. در ادامه، به بررسی روش‌های تشکیل سبد سهام و مدیریت پرتفوی می‌پردازیم.

در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:

پرتفوی یا سبد سهام چیست؟

سبد سهام یا پرتفوی بورسی ترکیبی از انواع سهام است که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده‌ است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است. از این رو، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم‌هایی از انواع گروه‌های بورسی است که می‌تواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می‌گوید: همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید!

استراتژی‌های مدیریت پورتفوی

برای مدیریت پورتفوی به ‌طور کلی دو استراتژی منفعل و فعال وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت:

استراتژی منفعل یا انفعالی

در این نوع استراتژی، به دلیل عدم توانایی پیش‌بینی جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام، هدف اصلی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص مورد نظر است. در استراتژی منفعل نوع مدیریت پرتفوی به‌ صورت خرید و نگهداری است. در این شرایط خرید سهام بر مبنای چندین معیار انجام‌ شده و تا پایان دوره سرمایه‌گذاری حفظ می‌شود. بنابراین هیچ‌گونه فعالیت خرید و فروشی پس از ایجاد پرتفوی وجود نخواهد داشت. استراتژی منفعل به نام‌های مختلفی همچون استراتژی سرمایه‌گذاری در شاخص نیز معروف است.

چگونه پرتفوی انفعالی تشکیل دهیم؟

برای ایجاد پرتفوی با نگاه استراتژی انفعالی، سه روش مرسوم وجود دارد:
روش پیگیری کامل: در این روش همه سهام موجود در شاخص به نسبت وزن‌شان در آن شاخص خریداری می‌شوند.
روش نمونه‌گیری: در روش نمونه گیری مدیر پرتفوی تنها سهامی را می‌خرد که در شاخص مبنا حضور دارد.
روش بهینه‌سازی یا برنامه‌ریزی غیرخطی: در این روش از اطلاعات تاریخی تغییرات قیمت‌ها و همبستگی بین سهام (ارتباط هر سهم با سهم دیگر) استفاده می‌شود و بر این اساس ترکیب پرتفوی مشخص خواهد شد.

استراتژی ‌فعال

این استراتژی عمدتاً به ‌منظور هماهنگی با پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت یا میان‌مدت بازار و سهم مورد استفاده قرار می‌گیرد. یعنی مدیر پرتفوی به صورت دائم در حال خرید و فروش سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار (بازدهی متوسط بازار) کسب کند.
برای مدیریت فعال پورتفوی نیز سه نوع استراتژی وجود دارد:
استراتژی سنجش موقعیت بازار: سرمایه‌گذار با پیش‌بینی آینده بازار، حجم سرمایه‌گذاری را بین اوراق‌ بهادار تغییر می‌دهد و در صورت پیش‌بینی بازده بالاتر از متوسط برای پرتفوی، نسبت به تعدیل و اصلاح ریسک پرتفوی اقدام می‌کند.
یعنی مدیر پرتفوی اگر بداند بازار در روند نزولی (صعودی) قرار خواهد گرفت، بیشتر (کمتر) در اوراق بهادار با درآمد ثابت (مثل اوراق مشارکت یا اوراق خزانه اسلامی) سرمایه‌گذاری می‌کند و حجم سرمایه‌گذاری در سهام را کاهش (افزایش) می‌دهد.
استراتژی گلچین سهام: سرمایه‌گذار وزن سهام زیر قیمت را در پرتفوی افزایش و وزن سهام بالای قیمت را کاهش می‌دهد. از این طریق ریسک پرتفوی نیز متنوع می‌شود و انتخاب‌های سهم بر سایر سهام اثر می‌گذارد.
استراتژی تمرکزبخش: این روش مشابه استراتژی گلچین سهام است با این تفاوت که واحد مورد نظر به‌جای سهام، صنعت است.

عوامل موثر در انتخاب استراتژی مدیریت پرتفوی

اما چه عواملی باعث می‌شود مدیر پورتفوی استراتژی خود را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند؟ به چند مورد آن اشاره می‌کنیم.
شرایط حاکم در بازار و نوع بازار: مدیر پرتفوی در شرایط رونق بازار از استراتژی فعال و در شرایط رکودی از استراتژی مدیریت منفعل در بازار بهره می‌گیرد.
سطح کارایی بازار: در بازاری که کارایی آن در سطح بالایی قرار دارد، مدیریت منفعل استفاده می‌شود و مدیران به سمت سرمایه‌گذاری در صندوق‌های شاخصی و متنوع حرکت می‌کنند. در مقابل در بازارهای غیرکارا به‌تناسب وجود شکاف‌ها و فرصت‌های آربیتراژی، مدیران به سمت بهره‌گیری از توان تحلیل‌گری و مدیریت فعال حرکت می‌کنند.
نگاه و ویژگی شخصیتی مدیران: ظرفیت ریسک‌پذیری و محافظه‌کاری مدیران پرتفوی، نوع استراتژی که آن‌ها در سبد سهام خود به کار می‌گیرند را مشخص می‌کند.
اندازه و حجم پرتفوی: مدیران پرتفوی‌هایی باارزش و حجم بالا، از سیستم مدیریتی منفعل استفاده می‌کنند و دلیل آن حجم بالای معاملاتی است که در صورت تغییر پرتفوی، باید انجام دهند و در مقابل مدیر یک پرتفوی کوچک به‌راحتی می‌تواند با اجرای مدیریت فعال به جابه‌جایی سهام در پرتفوی خود بپردازد.
سطح تحمل ریسک پرتفوی: هرچه پرتفوی تحمل ریسکش بالاتر رود از استراتژی منفعل به سمت استراتژی مدیریت فعال حرکت خواهیم کرد.
انتظار و توقع سرمایه‌گذار: سهام‌داران محافظه‌کار معمولا استراتژی منفعل را به کار می‌گیرند و در مقابل سهام‌دارانی که انتظار سود بیش‌تری دارند از مدیریت پرتفوی فعال استفاده می‌کنند.

۳ اصل مهم در تشکیل سبد سهام

برای مدیریت بهینه سبد سهام سه اصل اساسی وجود دارد که به توضیح آن‌ها می‌پردازیم:

اصل اول: تک سهم نشوید

توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، اولین گام استاندارد در امر تشکیل سبد سهام است. البته اگر جزو معامله گران ریسک‌پذیر هستید و قصد تک سهم شدن را دارید توصیه می‌کنیم قید پول‌تان را هم در بدو شروع سرمایه‌گذاری بزنید! حتی با تشکیل سبد سهام و متنوع سازی نیز کار به پایان نمی‌رسد.
اگر پرتفوی خود را از درون یک صنعت تشکیل داده باشیم، در حال کوبیدن آب در هاون هستیم. تشکیل سبد سهام از درون یک صنعت خاص، به‌اندازه‌ی عدم تشکیل سبد سهام ریسک دارد.
فرض کنیم سبد سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب کرده‌ایم. بر همین اساس چنانچه براثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت فوق دچار رکود شود، احتمالا تمامی سهم‌ها افت قیمت خواهند داشت و قسمت زیادی از سرمایه شما به ضرر تبدیل خواهد شد.

اصل دوم: توزیع مناسب وزن‌های سبد اوراق بهادار در پرتفوی بورسی

پس از انتخاب موارد لازم برای تشکیل سبد اوراق بهادار، باید آن را به صورت دوره‌ای تحلیل کنید و تعادل آن را دوباره به وجود آورید؛ زیرا حرکات بازار می‌تواند وزن‌دهی اولیه شما را تغییر دهد.
برای تخصیص دارایی واقعی سبد اوراق بهادار شما باید سرمایه‌گذاری‌ها را به صورت کمّی دسته‌بندی کنید و نسبت ارزش هر کدام از آن‌ها را نسبت به کل سبد بسنجید. سایر عواملی که طی زمان تغییر می‌کنند عبارتند از: وضعیت مالی فعلی شرکت، نیازهای آینده شما و تحمل نوسان ریسک از جانب شما.
اگر چنین تغییراتی وجود داشته باشد، باید مدیریت پرتفوی خود را نیز به نسبت آن‌ها تغییر دهید. اگر تحمل ریسک شما کمتر شده باشد، باید میزان سهام سبد خود را کاهش دهید. شاید هم ریسک پذیری شما افزایش یابد. در این صورت باید در تخصیص دارایی‌های خود بخش کوچکی را به سهام‌های پرریسک‌تر اختصاص دهید.
اساسا برای ایجاد تعادل مجدد باید تعیین کنید که در وزن‌دهی موقعیت خود، به کدام طبقه از دارایی‌ها وزن کمتری داده و به کدام وزن بیشتری داده‌اید.

اصل سوم: ایجاد تعادل مجدد به شکلی استراتژیک

بعد از آن که به اهمیت اصل دوم پی بردید و آن را در مدیریت پرتفوی خود اجرایی کردید، لازم است مشخص کنید کدام دارایی‌ها را به عنوان جایگزین سهام قبلی باید خریداری کنید. تشخیص خرید سهام مناسب به عنوان جایگزین اهمیت بسیار بالایی دارد. چنانچه توازن لازم را در سبد سهام ایجاد نکنید، می‌تواند اثرات به مراتب بدتری نسبت به قبل داشته باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم برای خرید سهام، حتما از تحلیل استفاده کنید.
در نظر داشته باشید که یک پرتفوی مناسب می‌تواند شامل همه گروه‌های بورسی باشد. لذا شما میتوانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرتفوی بورسی می‌تواند شامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری، گروه خودرویی، دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و … باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه‌ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه‌گذاری گزینه بسیار مناسبی برای شما هستند.
بسیاری از کارشناسان سرمایه‌گذاری توصیه می‌کنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکت‌ها و هولدینگ‌ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید.
نکته: از هیجانات و شایعات دوری کنید! در نظر داشته باشید که بازار بورس نوسان‌هایی دارد و باید در مواجهه با این فراز و نشیب‌ها، احساسات و هیجانات خود را مدیریت کنید. این نوسانات ممکن است به دنبال برخی از تصمیم‌گیری‌های سیاسی در کشوری دنیا و … به وجود آمده باشند اما اگر شما با استراتژی معاملاتی صحیح خود گام برداشته باشید جای نگرانی نیست و فقط باید در مسیر معاملات خود ثابت‌ قدم باشید.

آشنایی با خدمات مدیریت دارایی

با توجه به توضیحاتی که ارائه دادیم، مشخص شد که برای مدیریت سبد سهام و سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار، باید دانش و مهارت کافی داشته باشید و زمان زیادی را صرف رصد بازار و بازنگری سبد سهام‌تان کنید. در غیر این صورت دچار ضرر و زیان خواهید شد. اگر نمی‌توانید این شرایط را برای خود مهیا کنید، استفاده از خدمات مدیریت دارایی بهترین گزینه برای شما است.
مدیریت دارایی در بازار بورس به دو روش انجام می‌شود:
• سبدگردانی اختصاصی
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری
همانطور که در مطلب سبدگردانی اوراق بهادار در کارگزاری آگاه ذکر شد، سبدگردانی یعنی خرید، فروش یا نگه‌داری اوراق بهادار، بنام سرمایه‌گذار معین و توسط سبدگردان که در قالب قراردادی مشخص و به‌منظور کسب انتفاع برای سرمایه‌گذار انجام می‌گیرد. از مزیت‌ این شرکت‌ها، می‌توان به اداره آن‌ها توسط مدیران و کارشناسانی خبره در زمینه سرمایه‌گذاری اشاره کرد.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز یکی دیگر از خدمات مدیریت دارایی هستند. هر صندوق سرمایه‌گذاری یک نهاد مالی است که نقدینگی مردم را جمع و در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند. افراد به میزان سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک هستند.
کارکرد صندوق‌ها با سبدگردانی اختصاصی متفاوت است. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در سبدگردانی، مدیریت پورتفوی به‌ صورت خاص برای هر فرد برنامه‌ریزی می‌شود در نتیجه اهداف فرد سرمایه‌گذار، میزان ریسک‌گریزی و افق زمانی او در سبد سهام نظر گرفته خواهد شد.
در این سبدها، فرد سرمایه‌گذار مالکیت مستقیم سرمایه خود را در اختیار دارد و در واقع سرمایه‌گذاری با نام او و بر اساس اهداف و میزان ریسک‌پذیری او انجام می‌شود؛ این در حالی است که مالکیت در صندوق‌ها به ‌صورت مشاع است و افراد با خرید هر واحد به همان میزان در سود و زیان صندوق سهیم می‌شوند.
برای آشنایی با خدمات مدیریت دارایی، کلیک کنید:

سخن آخر
در انتها باید گفت برای انتخاب استراتژی مدیریت پورتفوی، عوامل مختلفی تاثیرگذار است. به طور کلی سبد اوراق بهاداری که به خوبی تنوع بخشی شده باشد، بهترین شانس را برای شما در جهت رشد پایدار و طولانی مدت در سرمایه‌گذاری شما خواهد داشت. تشکیل سبد سهام، دارایی شما را از ریسک سقوط زیاد حاصل از عوامل مختلف در بازار محافظت می‌کند.

پکیج اموزش پیشرفته مدیریت پورتفوی

مدیریت سبد سهام / پوتفوی بمعنای چیدمان پول در مجاری صحیح سرمایه گذاری میباشد ، در بازار بورس مدیریت پورتفوی بمعنی سبدی متشکل از سهام شرکت های مختلف میباشد ، با توجه به اهمیت این مقوله در حفظ سرمایه و رشد سود آوری در بازار سهام را میتوان بعنوان یکی از روشهای علمی بشدت تاثیر گذار در میزان بازدهی اوراق و سهام نام برد .

پکیج اموزشی مدیریت پرتفلیو یا بعبارتی سبد سهام حاصل 30 سال تجربه و فعالیت مدیران و متخصصان سازمان سهامیر در بازار بورس ایران میباشد ، این محصول اموزشی در دی ماه 1399 طی فرایندی تحت بروزرسانی قرار گرفته است و آخرین نسخه آن در قالب پکیج اموزش مدیریت پورتفوی با عنوان مدیریت سبد سهام در اختیار عموم قرار گرفته است.

کلیه مباحث و سرفصل های اموزشی این دوره مطابق با استانداردهای سازمان بورس و استاندارد جهانی مدیریت سرمایه QT اروپا برنامه ریزی و تدوین شده است ، از طرفی داشتن ویژگی هایی همچون شیوه اموزش انحصاری ، سرفصل های آموزش عملیاتی و … این محصول را در نوع منحصر بفرد نموده است . بطوریکه دوره آموزش مدیریت پرتفلیو را میتوان بعنوان یکی از بهترین دوره های حرفه ای آموزشی برای افرادی که قصد فعالیت حرفه ای در بازار بورس ایران را دارند دانست.

- ویژگی های محصول آموزشی :

  • رتبه یک آموزش آکادمیک از سال 2012 توسط موسسه استاندارد اروپا
  • مدرسان و اساتید سطح یک کشوری و بین المللی (انحصاری سهامیر)
  • فضای آموزشی تئوریک و عملی مجهز به بروزترین ابزارهای معاملاتی بورس
  • دارای تاییدیه سازمان استاندارد جهانی ISO1200, IS1102
  • دارای تاییدیه جهانی از سازمان QT در امر مدیریت کیفیت آموزش
  • آموزش مناسب برای افراد مبتدی و حرفه ای
  • آموزش جامع پیشرفته ترین مباحث آموزشی
  • جامع ترین بخش های آموزشی و کاربردی در صنعت بورس کشور
  • آموزش مباحث پایه تا تخصصی بصورت کاربردی
  • آموزش توسط بروکر رسمی بورس ایران و بازار جهانی
  • 6 ماه پشتیبانی و مشاوره آموزشی
  • 1 ماه پشتیبانی و مشاوره در امور معاملات

- مدرسان و اساتید آموزشی :

پکیج آموزشی مدیریت پورتفوی بواسطه جمعی از اساتید برتر این مرکز گرداوری شده است … باید توجه داشت کلیه محصولات آموزشی که در قالب لوح فشرده در دسترس میباشند بصورت انحصاری توسط مرکز آموزش عالی سهامیر تدوین شده است ، سهامیر اکنون بالغ بر 120 مدرس برتر و بین المللی را در 7 کشور در اختیار دارد ، از طرفی مدرسان و اساتید مرکز که وظیفه آموزش مباحث مدیریتی در زمینه پرتفلیو / سبد سهام را بر عهده دارند ، دارای گواهینامه سطح استادی از موسسه جهانی AWQ میباشند ضمن اینکه کلیه انها دارای حداقل 10 سال سابقه و تجربه کاری در صنعت بورس ایران و از تریدرهای بنام جهان هستند. همچنین با توجه به سرمایه گذاری های انجام شده توسط این مرکز که بصورت مداوم در امر توسعه و تحقیقات در بازار سرمایه انجام میشود ، سیستم آموزشی استاندارد و انحصاری را بوجود آورده است که در نوع خود منحصر بفرد است .

- اطلاعات عمومی محصول :

عنوانشرحسایر
نام محصولمدیریت پرتفویآموزش تخصصی
سال تولیدعرضه 2021بروزترین نسخه
مدرسسهامیراختصاصی
تاییدیه جهانیeu193-Iso201اروپا و آسیا

- سرفصل پکیج آموزشی مدیریت پرتفلیو :

مناسب برای معامله گران بازار بورس ایران .

سرفصل های پکیج آموزشی مدیریت پرتفلیو ( سبد سهام ) مشتمل بر یک سرفصل پایه و اصلی بوده که درطول این دوره مجازی بطور کامل به آموزش آنها می پردازیم.

راهنمای متنوع‌سازی در سبد دارایی؛ همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید

راهنمای متنوع‌سازی در سبد دارایی؛ همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید

هر جا پای پول در میان است، ریسک هم وجود دارد. ریسک بخشی جدانشدنی از امور مالی است و در هر سرمایه‌گذاری احتمال ضرر وجود دارد. ریسک را نمی‌توان از بین برد، اما می‌توان آن را طوری تنظیم کرد که با اهداف سرمایه‌گذاریِ فرد مطابقت داشته باشد. تخصیص دارایی و متنوع‌سازی مفاهیمی هستند که نقش مهمی را در تعیین پارامترهای ریسک ایفا می‌کنند. در این مطلب با تکنیک‌های مدرن مدیریت دارایی در سرمایه‌گذاری آشنا می‌شوید.

تخصیص دارایی و متنوع‌سازی چیست؟

دو اصطلاح تخصیص دارایی و متنوع‌سازی غالباً به جای هم به کار می‌روند. با این حال هر یک از آنها به جنبه‌ای تقریبا متفاوت از مدیریت ریسک اشاره دارند.

تخصیص دارایی در راهبرد مدیریت پول، چگونگیِ توزیع سرمایه بین کلاس‌های دارایی متفاوت در یک سبد سرمایه‌گذاری را توضیح می‌دهد، اما تنوع‌سازی، تخصیص سرمایه در تک‌تک آن کلاس‌های دارایی را تشریح می‌کند.

به عنوان مثال فرض کنید ۱۰۰ میلیون تومان پول دارید و ۲۰ میلیون تومان آن را به خرید بیت کوین اختصاص می‌دهید. در این مثال شما تخصیص دارایی انجام داده‌اید، یعنی مشخص کرده‌اید که چه مقدار پول را به خرید یک دارایی اختصاص دهید. حالا فرض کنید ۸۰ میلیون تومانِ دیگر را سهام می‌خرید. در این صورت علاوه بر تخصص دارایی‌، متنوع‌سازی هم انجام داده‌اید.

هدف اصلی این استراتژی‌ها به حداکثر رساندن سود مورد انتظار و در عین حال کاهش میزان ریسک احتمالی تا پایین‌ترین سطح ممکن است. به طور کلی، این راهبردها باید افق زمانی سرمایه‌گذاری، تحمل ریسک و گاهی شرایط اقتصادی را از منظری گسترده‌تر برای سرمایه‌گذار تعیین کنند.

به بیان ساده‌تر، ایده اصلی راهبردهای تخصیص دارایی و متنوع‌سازی، همان جمله معروف «همه تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار!» است. ترکیب کلاس‌های دارایی و دارایی‌هایی که با یکدیگر همبستگی و ارتباط ندارند، مؤثرترین شیوه برای ایجاد یک سبد متعادل است.

آنچه سبب می‌شود این دو راهبرد ترکیبی قدرتمند با یکدیگر تشکیل دهند، این است که ریسک نه تنها در بین کلاس‌های دارایی مختلف که درون هر یک دسته دارایی هم توزیع می‌شود. برخی از کارشناسان امور مالی بر این باورند که تعیین راهبرد تخصیص دارایی، ممکن است مهم‌تر از انتخاب تک‌تک سرمایه‌گذاری‌ها باشد.

نظریه سبد (سهام) مدرن

راهنمای متنوع‌سازی در سبد دارایی؛ همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید

هری مارکوویتز|،

نظریه سبد سهام مدرن (MPT) چارچوبی است که این اصول را از طریق یک مدل ریاضی به شکل رسمی‌تر بیان می‌کند. در سال ۱۹۵۲ هری مارکوویتز (Harry Markowitz) این مدل را در مقاله‌اش معرفی کرد که بعدها برایش جایزه نوبل اقتصاد را به ارمغان آورد.

معمولاً دارایی‌های مختلف به شکل متفاوتی در بازار عمل می‌کنند. ممکن است یک کلاس دارایی در شرایطی از بازار بسیار خوب عمل کند، اما کلاس دارایی دیگری در همین شرایط عملکردی کاملا ضعیف داشته باشد. فرض اصلی این نظریه این است که اگر یک کلاس دارایی عملکرد ضعیفی دارد، می‌توانیم زیان حاصل از آن را با کلاس دارایی دیگری که به خوبی در آن شرایط عمل می‌کند، متعادل کنیم.

به عنوان مثال خیلی اوقات، قیمت بیت کوین و قیمت سهام همبستگی منفی دارند. یعنی وقتی سهام رشد می‌کند، قیمت بیت کوین کاهش می‌یابد و یا بالعکس.

فرض دیگر نظریه سبد سهام مدرن این است که اگر دارایی‌ها را از کلاس‌های دارایی غیرمرتبط با یکدیگر ترکیب کنیم، می‌توانیم نوسانات سبد را کاهش دهیم. این کار باید بازده تعدیل شده ریسک را هم افزایش دهد، یعنی سبدی با همان مقدار ریسک بازده بهتری خواهد داشت. یکی دیگر از فرضیات این نظریه این است که اگر دو سبد سود یکسانی ارائه کنند، هر سرمایه‌گذار عاقلی سبدی را ترجیح خواهد داد که ریسک کمتری دارد.

به بیان ساده‌تر این نظریه می‌گوید:

کارامدترین روش سرمایه‌گذاری، ترکیب دارایی‌های غیر مرتبط با هم در یک سبد دارایی است.

انواع کلاس‌های دارایی و راهبردهای تخصیص

طبقه بندی دارایی های مخلتف

طبقه‌بندی دارایی‌ها در یک سبد از مهمترین نکاتی است که باید آن را در نظر داشت

در یک چارچوب تخصیص دارایی عادی، کلاس‌های دارایی را می‌توان به روش زیر طبقه‌بندی کرد:

  • دارایی‌های سنتی: سهام، اوراق بهادار و پول نقد.
  • دارایی‌های غیر سنتی: املاک و مستغلات، کالاها، مشتقات، سرمایه‌گذاری در قالب بیمه (نظیر بیمه‌ عمر و …)، سرمایه‌گذاری خصوصی و صد البته دارایی‌های رمزنگاری‌شده و ارزهای دیجیتال.

به طور کلی، دو نوع راهبرد تخصیص دارایی وجود دارد که هر دو از فرضیاتی که در نظریه سبد سهام مدرن تعیین شده است استفاده می‌کنند:

  • تخصیص راهبردی یا استراتژیک
  • تخصیص تاکتیکی

تخصیص راهبردی دارایی، رویکردی سنتی است که بیشتر برای سبک سرمایه‌گذاری منفعل (Passive) مناسب است. سبدهایی که بر مبنای این راهبرد ساخته می‌شوند، فقط زمانی مجدد متعادل‌سازی خواهند شد که تخصیص‌های اعمال شده روی آن با توجه به افق زمانی سرمایه‌گذار یا میزان ریسک، تغییر کنند.

تخصیص تاکتیکی دارایی برای سبک سرمایه‌گذاری پویا (Active) مناسب‌تر است. در این شیوه سرمایه‌گذار به راحتی می‌تواند سبد دارایی‌اش را روی دارایی‌هایی متمرکز کند که در بازار بهتر عمل می‌کنند. معمولا می‌گویند اگر یک بخش در بازار بهتر عمل می‌کند، ممکن است در دوره زمانی طولانی‌تری به همین عملکرد خوبش ادامه دهد. از آنجا که این شیوه بر مبنای همان اصول تعیین‌شده در نظریه سبد سهام مدرن ایجاد شده است، می‌تواند به سبد تنوع بیشتری ببخشد.

گفتنی است برای متنوع‌سازی به منظور سودآوری بیشتر، نیازی نیست که حتما دارایی‌ها کاملا نامرتبط یا حتی متضاد با هم باشند. فقط نباید کاملا به هم مرتبط باشند.

اجرای تخصیص دارایی و متنوع‌سازی روی یک سبد

یکی از اهداف تنوع‌سازی ایجاد توازن در سبد سرمایه‌گذاری است

یکی از اهداف تنوع‌سازی ایجاد توازن در سبد سرمایه‌گذاری است

حالا بیایید برای درک بهتر، این اصول را روی یک سبد به عنوان نمونه پیاده‌سازی نحوه چیدن سبد سهام کنیم. فرض کنیم راهبرد تخصیص دارایی‌ که اتخاذ کرده‌ایم به شکل زیر سرمایه ما را بین کلاس‌های دارایی مختلف در سبد تعیین کرده است:

  • ۴۰% سرمایه‌گذاری در سهام
  • ۳۰% اوراق بهادار
  • ۲۰% دارایی‌های رمزنگاری
  • ۱۰% پول نقد

حالا فرض کنیم راهبرد تنوع‌سازی را روی ۲۰% سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دیجیتال به این شکل اعمال کنیم:

  • ۷۰% به بیت کوین اختصاص داده شود.
  • ۱۵% ارزهای دارای بیشترین ارزش بازار
  • ۱۰% ارزهای دارای ارزش متوسط
  • ۵% ارزهای دارای کمترین ارزش بازار

پس از تخصیص سرمایه، باید عملکرد سبد دارایی را به شکل منظم پایش و بررسی کنیم. اگر تخصیص دارایی‌ها تغییر کند، آنگاه باید مجددا در سبد تعادل برقرار کنیم. این بدان معناست که باید دوباره با نسبت‌های دلخواه خرید و فروش دارایی‌ها را برای تنظیم سبد انجام دهیم. برای این کار باید برخی از دارایی‌ها فروخته و برخی دیگر خریداری شوند. البته انتخاب دارایی‌ها کاملا به راهبرد و اهداف سرمایه‌گذاری فرد بستگی دارد.

دارایی‌های دیجیتال از جمله ارزهای دیجیتال، ریسک‌پذیرترین کلاس دارایی به شمار می‌روند. بنابراین سبدی که در مثال تنظیم کردیم بسیار ریسکی به نظر می‌رسد، زیرا بخش قابل‌توجهی از سرمایه را به دارایی‌های رمزنگاری اختصاص داده است.

سرمایه‌گذاری که دوست ندارد ریسک کند، می‌تواند بیشتر سبد دارایی‌اش را به اوراق بهادار اختصاص دهد که کمترین ریسک را در بین کلاس‌های دارایی دارد.

تنوع‌سازی در سبد دارایی‌های دیجیتال

راهنمای متنوع‌سازی در سبد دارایی؛ همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید

با اینکه به لحاظ نظری تنوع‌سازی باید روی دارایی‌های رمزنگاری‌شده هم انجام شود، اما این را هم باید دانست که شاید چنین کاری در عمل درست از آب در نیاید. دلیلش این است که بازار ارزهای دیجیتال تا حد زیادی به نوسانات قیمتی بیت کوین وابسته است. وقتی همه گزینه‌های موجود در یک کلاس دارایی در سبد به شدت به هم مرتبط هستند، چطور می‌توان سبدی از دارایی‌های غیرمرتبط ایجاد کرد؟ به همین خاطر است که می‌گویند تنوع‌سازی در ارزهای دیجیتال تا حدودی غیرمنطقی است.

البته به ندرت آلت کوین‌های خاصی وجود دارند که همبستگی چندانی با بیت کوین نشان نمی‌دهند و قیمتشان (ولو در یک بازه زمانی خاص) ممکن است تحت‌تأثیر حرکات بیت کوین قرار نگیرد، معامله‌گران باهوش و دقیق از این شرایط به نفع خودشان استفاده می‌کنند و به سود می‌رسند. اما باز هم نمی‌توان گفت این روش‌ها به اندازه راهبردهای مشابهی که همیشه در بازارهای سنتی قابل اجرا هستند تداوم خواهند داشت.

با این حال می‌توان این فرض را مطرح کرد که وقتی این بازار به بلوغ رسید، می‌توانیم از یک رویکرد نظام‌مندتر برای متنوع‌سازی روی سبد دارایی‌های رمزنگاری استفاده کنیم. بی‌تردید تا آن زمان این بازار راهی طولانی در پیش دارد.

مشکلات مربوط به تخصیص دارایی

با اینکه توانایی این روش را نمی‌توان نادیده گرفت، اما برخی از راهبردهای تخصیص دارایی ممکن است برای بعضی از سرمایه‌گذاران و سبدهای دارایی خاص مناسب نباشند.

تدوین یک برنامه راهبردی می‌تواند نسبتا ساده باشد، اما اجرای آن بسی مهم‌تر است. اگر سرمایه‌گذار نمی‌تواند تعصباتش را کنار بگذارد، نباید انتظار سودآوری فوق‌العاده از یک سبد دارایی را داشته باشد.

مشکل احتمالی دیگر این است که برآورد کردن تحمل ریسک از قبل، برای سرمایه‌گذار (مخصوصا تازه‌کارها) کار دشواری است. بعد از یک دوره مشخص زمانی، هنگامی که سرمایه‌گذاری‌ها ثمر می‌دهند، این سرمایه‌گذار ممکن است به این نتیجه برسد که باید ریسک کمتر (یا بیشتری) را می‌پذیرفت.

جمع‌بندی

تخصیص دارایی و تنوع‌سازی مفاهیمی بنیادین از مدیریت ریسک هستند که هزاران سال در امور مالی ما وجود داشته‌اند. این دو مفهوم از مفاهیم اصلی راهبردهای مدیریت نوین سبد دارایی نیز هستند.

هدف اصلی از تدوین یک راهبرد تخصیص دارایی به حداکثر رساندن سود مورد انتظار و در عین حال کاهش میزان ریسک به پایین‌ترین سطح ممکن است. توزیع ریسک بین کلاس‌های دارایی ممکن است کارآمدی سبد دارایی را افزایش دهد. از آنجا که آلت کوین‌ها در بازار همبستگی زیادی با بیت کوین دارند، راهبردهای تخصیص دارایی باید روی سبد دارایی‌های رمزنگاری با احتیاط بیشتری اعمال شود.

چگونه سبد دارایی‌هایمان را بچینیم؟

طرز چیدن سبد دارایی

نحوه چیدن سبد دارایی یکی از مهم‌ترین مسائلی ست که بیشتر افراد با آن سر و کار دارند. چه میزان از دارایی را ملک بخریم؟ چه میزان سهام و چه میزان طلا و سایر موارد. در این مقاله از «سراج توس» در خصوص نحوه چینش صحیح سبد دارایی توضیح خواهیم داد.

نکات مهم در چیدن سبد دارایی

  • نفروختن تنها مسکن موجود و وارد نشدن به بورس با پول آن
  • وارد نشدن به شغلی با نداشتن سابقه حداقل شش ماهه کار در آن، زیر نظر متخصص
  • قرار ندادن تمام دارایی در یک بخش و لزوم داشتن سه منبع در آمد یا قرار داشتن سبد دارایی در سه بخش متفاوت( مسکن، طلا و بورس)
  • وارد نشدن به یک بخش با بیشتر از۵۰ درصد سبد دارايي خود
  • از دست ندادن شغل به اميد موفقيت در بازارهاي سفته‌بازي
  • وارد نشدن به امور پر ریسک با بيشتر از ٢٠ درصد دارايي خود ( امور پرريسك به معنی انتظار بازده بالا در كوتاه مدت و بيم زيان بالا در ميان مدت است.)
  • به یاد داشتن اینکه ورشكستن بانک‌ها نه به نفع مسکن است، نه دلار، نه سهام و نه طلا
  • وارد نشدن به رشته‌ای با تأمین سود از ضرر دیگری، با بيش از ٢٠ درصد دارايي( مثل سپرده گذاري در بانك، يا سهامي كه سود يك ساله آن نسبت به ارزش بازار آن كمتر از ٢٠ درصد باشد يعني سهمي كه دوران بازگشت سرمايه شما بيش از پنج سال باشد.)
  • تعریف حد ضرر در هر کاری و خروج از آن کار به محض رسیدن به حد ضرر
  • قرار دادن حد ضرر تا ٣٠ درصد سرمايه‌گذاري
  • وارد نشدن به کاری با قابلیت تعریف نشدن حد ضرر با بيشتر از ٣٠ درصد دارايي

مطالب مرتبط

آیا بازار بورس ایران حباب دارد؟

آیا بازار بورس ایران حباب دارد؟

قیمت ورق گرم

چشم انداز قیمت ورق گرم

درباره ما

شرکت تولیدی بازرگانی سراج توس با تجربه ای بالغ بر ربع قرن فعالیت در حوزه فولاد،تأمین کننده انواع ورق‌های فولادی و مقاطع فلزی و نیز عاملیت رسمی فروش شرکت فولاد آلیاژی ایران و همچنین با دارا بودن منابع معتبر و حسابهای بانکی فعال در خارج از کشــور قادر به خرید محصولات فــولادی به هر میزان با رقابتی ترین قیمت است.

چرا سراج

  • همیشه به روز
  • واردات به سفارش مشتری
  • پشتیبانی مطمئن

ارتباط با ما

  • آدرس: مشهد، بلوار فردوسی،خیابان مهدی، مهدی ۲ ،پلاک ۱۳۵
  • تلفن:۰۲۱ ۹۱۰۱۳۲۳۲
  • دورنگار:‌ ۰۲۱ ۹۱۰۱۳۲۳۲

.کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به گروه سرمایه گذاری فولاد و آهن سراج می باشد



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.