مزایای سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس برای شما چیست؟
بازار سرمایه یکی از محلهای سرمایه گذاری مناسب برای حفظ ارزش پول و کسب سود در بلندمدت است. همچنین این بازار امکان جذب سرمایههای بسیاری را برای استفاده مفید در چرخه اقتصادی کشور دارد. اما همه نمیتوانند به صورت مستقیم در بازار سرمایه فعالیت کنند. فعالیت مستقیم در بازار سرمایه نیازمند توانایی و مهارت است. علاوه بر این، فعالیت مستقیم زمان زیادی از شما میگیرد و ریسکهای زیادی هم دارد.
یکی از راهکارهایی که برای سرمایه گذاری در بورس (اطلاعات بیشتر) توصیه میشود، سرمایهگذاری غیرمستقیم و استفاده از خدمات سبدگردانی اقتصاد بیدار در بورس است. شما با این روش میتوانید بدون نیاز به تخصص و زمان زیاد، سرمایه خود را در جریان بازار قرار دهید و از مزایای آن بهرهمند شوید. اگر هنوز از مزایای سرمایهگذاری غیر مستقیم اطلاعی ندارید، ادامه مطلب را از دست ندهید.
سبدگردانی چیست؟
با وجود تمام جذابیت های بازار سرمایه و سود های وسوسه انگیز، تحلیلگری و معامله گری در این بازارها به تخصص نیاز دارد. با گذشت زمان و تکامل ابزارهای موجود در بازارها، افراد متخصص اقدام به مدیریت سرمایه افراد با دانش کمتر کردند و شرکت های سبد گردانی تشکیل شد. سبدگردان اقتصاد بیدار شخصی حقوقی است که سرمایه افراد را مدیریت می کند. با کمک تخصص و تجربه ای که اعضای تیم سبدگردانی دارند می توانند پس از انتخاب سهم های مستعد رشد، در زمان مناسب اقدام به خرید کنند. در حقیقت سبدگردان مسئولیت انجام معاملات از طرف شخص را برعهده می گیرد و در حساب خود شخص خرید و فروش را انجام می دهد.
سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس چه مزایایی دارد؟
همه ما میدانیم که سرمایه گذاری بلندمدت در بورس (تعریف کامل بورس و انواع آن را اینجا می توانید بخوانید) بازدهی بیشتری نسبت به بازارهای موازی داشته است. همچنین بسیاری از شرکتهای سرمایه گذاری غیر مستقیم صادراتی و بزرگ ایران در بازار بورس حاضر هستند که فرصت سرمایهگذاری فوقالعادهای را برای همگان فراهم کرده است.
اما میدانیم همه نتوانند به صورت مستقیم در بازار به معاملهگری بپردازند. معاملهگری نیاز به روحیه و تخصص دارد. سهامداری مستقیم دردسرهای بسیاری مانند دریافت حق تقدم و سود نقدی را در پی دارد. اما سرمایهگذاری غیرمستقیم میتوانند باعث شرکت همگان در بازارهای مالی و بهرهمندی از مزایای بازار شود. در ادامه مزایای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس را بررسی میکنیم.
ریسک کمتر
در سرمایه گذاری مستقیم شما تنها میتوانید سهام شرکتها را خریداری کنید. خرید سهام یک شرکت به معنای پذیرش ریسکهای گوناگونی است که آن شرکت با آن روبهروست! اما در سرمایهگذاری غیرمستقیم، شما همزمان سبدی از سهام شرکتهای گوناگون را متناسب با ارزندگی آنها و مدیریت صندوقها دریافت میکنید. این مسئله باعث کاهش ریسک شما میشود. همچنین متوسط رشد شرکتهای بزرگ در بازارهای صعودی، مثبت است.
به عبارت دیگر، حتی اگر یک شرکت با مشکل مواجه شود، از آنجا که تنها بخشی از سبد سهام یک صندوق را شکل میدهد، باعث افت شدید صندوق سهامی نمیشود. قیمت هر واحد صندوق متوسط رشد سهمهای سبد را خواهد داشت. این موضوع ریسک سرمایهگذاری را کاهش میدهد.
مدیریت حرفهای سرمایه شما
فرصتهای سرمایهگذاری غیرمستقیم به شما این امکان را میدهد تا به صورت رایگان از سالها تجربه و تخصص صندوقهای سرمایهگذاری و دیگر ابزارها مانند خدمات اختصاصی سبدگردانی بهرهمند شوید. صندوقهای سرمایهگذاری برای مدیریت دارایی و حفظ ارزش صندوق از بهترین متخصصین بازار سرمایه بهره میبرند و با تیمهای قدرتمند بنیادی و تکنیکال، وضعیت بازار را هر روز پایش میکنند. از این رو، مدیریت حرفهای صندوق میتواند به نوعی ریسک سرمایه شما را کاهش داده و در بلندمدت سود بیشتری را نصیب شما نماید.
از دردسرهای معمول راحت میشوید
یکی دیگر از مزایای سرمایهگذاری غیرمستقیم این است که شما دیگر از دردسرهای بازار سرمایه خبردار نمیشوید. دیگر نیازی ندارید برای دریافت سود تا بانک بروید یا برای دریافت سهام جایزه اقدامی کنید. همچنین فرایند خرید سهم با حق تقدم و موارد دیگر، به صورت خودکار توسط صندوق انجام شده و نتایج نهایی روی قیمت هر واحد صندوق اعمال میشود.
به عبارت دیگر شما با سرمایهگذاری غیرمستقیم هم از مزایای سود نقدی بهرهمند میشوید و هم برای دریافت سهام جایزه و تبدیل حق تقدم دردسر زیادی نخواهید داشت. در حالت سرمایهگذاری مستقیم هرکدام از این فرایندها زمان زیادی را از شما میگرفت. اما سرمایهگذاری غیرمستقیم خیال شما از بابت آنها راحت است. شما تنها کافی است که با ثبت نام در کارگزاری اقتصاد بیدار، اقدام به خرید واحدهای هر صندوق ETF دلخواه کنید! باقی فرایند توسط مدیریت صندوق انجام میپذیرد.
نقدشوندگی عالی
شاید شما هم در ریزشهای بازار شاهد قفل شدن سهم در صف فروش باشید. افراد زیادی در صف فروش میمانند و تا مدتها نمیتوانند سهام خود را به وجه نقد تبدیل کنند. در این مدت هم سرمایه آنها زیان میبیند و هم زمان را از دست میدهند. اگر به پول خود احتیاج داشته باشند، هیچ چارهای جز صبر ندارند.
سرمایهگذاری غیرمستقیم ریسک نقدشوندگی را شدیداً کاهش میدهد. دامنه نوسان دوبرابری صندوقهای سرمایهگذاری و بازارگردانی حرفهای آن، هیجان بازار را کنترل کرده و در هر شرایطی نقدشوندگی صندوق را حفظ میکند. در این حالت شما نگران سرمایه خود نیستید و در هر زمان که اراده کنید میتوانید واحدهای صندوقتان را به فروش برسانید.
دسترسی به ابزارهای مالی بیشتر
در سرمایهگذاری مستقیم تنها امکان خرید مستقیم سهام شرکتهای بورسی را دارید. اما در سرمایهگذاری غیرمستقیم شما با انواعی از صندوقها و اوراق بهادار روبهرو هستید که انتخاب هرکدام متناسب با شرایط میتواند بازدهی مطلوبی را برای سرمایه شما در پی داشته باشد. برای مثال صندوق سرمایهگذاری با پشتوانه طلا با نوسان قیمت دلار و انس جهانی طلا تأثیر میپذیرد! به عبارت دیگر، شما میتوانید همزمان روی دلار و انس جهانی طلا سرمایه گذاری غیرمستقیم داشته باشید. این تنوع ابزارها باعث کسب سود بهتر و کاهش ریسک معاملات میشود.
همچنین با وجود انواع صندوقهای سرمایهگذاری، شما میتوانید در هنگام ریزش بازار، دارایی خود را به صندوقهای درآمد ثابت انتقال دهید تا زیانی متوجه سرمایه شما نشود. صندوقهای درآمد ثابت با سرمایهگذاری بر اوراق مشارکت دولتی، سود اندک اما پایداری را به سرمایهگذاران میدهند.
همچنین اگر حوصله مدیریت پرتفوی را دارید، میتوانید سرمایه خود را میان انواع صندوقهای درآمد ثابت، سهامی، طلا و زعفران تقسیم کنید تا ریسک سبد شما کاهش پیدا کند. در زمان لزوم نیز میتوانید سرمایه هر صندوق را افزایش دهید تا از فرصتّهای بازار نهایت استفاده را ببرید.
چگونه از فرصتهای سرمایه گذاری غیرمستقیم استفاده کنیم؟
کافی است با عضویت در سجام و کارگزاری اقتصاد بیدار، درباره صندوقهای سرمایهگذاری مطالعه کنید. همچنین مطالعه میتوانید از مشاوران سرمایهگذاری نیز بهرهمند شوید تا شما را راهنمایی کنند. سپس باید صندوق مناسب خود را انتخاب و خریداری نمایید. فرایند سرمایهگذاری غیرمستقیم همینقدر راحت و بدون دردسر است.
اگر ابهام یا سوالی درباره سرمایهگذاری غیرمستقیم داشته باشید، میتوانید از تیم پشتیبانی کارگزاری اقتصاد بیدار بپرسید تا در اسراع وقت پاسخ آن را دریافت کنید. همچنین در سایت کارگزاری میتوانید مقالات آموزشی بسیاری را پیدا کنید که هرکدام از آنها به رشد سواد مالی شما کمک میکنند. امیدواریم که فرصت را از دست ندهید و از همین حالا فرایند سرمایهگذاری را آغاز کنید. درخت سبز فردا، حاصل بذرهای کوچکی است که امروز میکارید!
ابزارهای جدید سرمایه گذاری غیر مستقیم در راه است
طرحهای مربوط به ایجاد برخی از ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه تهیه شده که به زودی از فعالان بازار در ارتباط با آن نظرسنجی میشود.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از سنا؛ سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی با اشاره به اهداف روشن قانون بازار اوراق بهادار، گفت: حمایت از حقوق سرمایهگذاران، ساماندهی، حفظ و توسعه بازاری شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار از جمله اهداف قانون بازار اوراق است و برنامهها در مسیر اجرایی شدن، بیش از پیش در اولویت کارها قرار دارند.
رضا نوحی افزود: تغییر ساختارها، کارکردها و فناوریهای بازار سرمایه با سرعت بسیاری در حال انجام است و شرایط کنونی بازار را نمیتوان با سالهای گذشته مورد مقایسه قرار داد زیرا تغییرات یاد شده نیازمند اصلاحات و به روزرسانی در فرایندهای اجرایی و نظارتی است.
سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی، توسعه سرمایهگذاری غیرمستقیم را بسیار مهم دانست و گفت: طرحهای مربوط به ایجاد برخی از ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم، تهیه شده است که به زودی از فعالان بازار در ارتباط با آن نظرسنجی میشود و پس از تکمیل، قابلیت اجرایی خواهد داشت.
به گفته نوحی؛ صرف ایجاد ابزارهای سرمایهگذاری، استفاده از ظرفیتهای فناورانه گریزناپذیر است. همچنین برخی از مستندات و یا مراحلی که سرمایهگذاران جهت سرمایهگذاری انجام میدهند، با سادهسازی فرایندها و حذف اخذ مدارک یا تاییدیههای مضاعف، قابل دسترسی است.
وی اظهار کرد: ورود سرمایهگذاران به بازار سرمایه از طریق سرمایهگذاری غیرمستقیم (از طریق سبدهای اختصاصی یا انواع صندوقهای سرمایهگذاری) باید به سهولت سرمایهگذاری مستقیم صورت گیرد.
وی ارتباط سازمان سرمایه گذاری غیر مستقیم با نهادهای مالی را ارتباطی تعاملی ذکر کرد و هر گونه توسعه بازار سرمایه با افزایش تعامل و استفاده حداکثری از نظرات متخصصان حوزه نهادهای مالی به صورت مستقیم و یا از طریق کانون ها را عملی دانست.
نوحی در ادامه در ارتباط با درخواستهای مجوز تاسیس انواع نهادهای مالی، به تفاوت نهادهای مالی نسبت به دیگر شرکتها پرداخت و گفت: فعالیت نهادهای مالی، بسیار تخصصی است که نحوه فعالیت آنها طیف گستردهای از سرمایهگذاران را میتواند تحت تاثیر قرار دهد. به همین منظور در تاسیس این نهادها شرایطی برای حداقل سرمایه، موسسان، اعضای هیئت مدیره در نظر گرفته شده است تا متقاضیان با احراز شرایط مذکور، مجاز به ارایه درخواست باشند.
سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی ضمن اشاره به فرایندهای اجرایی مرتبط با نهادهای مالی در حوزههایی مانند بررسی درخواستهای تاسیس، درخواستهای افزایش سرمایه، ثبت صورت جلسه مجامع و غیره، از برنامه بازبینی مدیریت نظارت بر نهادهای مالی خبر داد و افزود: با پیاده سازی برنامههای اصلاحی، انجام امور یاد شده با سهولت بیشتری انجام میگیرد.
وی در حوزه نظارتی به فعال سازی بیشتر کانونها تاکید کرد و افزود: زمینهسازی برخی از تخلفها، از نبود آگاهی اشخاص نشأت میگیرد. به همین منظور، ضروری است کانونهای مربوطه ضمن فراهم نمودن سرمایه گذاری غیر مستقیم دورههای آموزشی مستمر، مجموعه قوانین و مقررات مرتبط با هر حوزه را گردآوری و در اختیار اعضای خود قرار دهند.
نوحی تغییر رویههای نظارتی در حوزه نظارت بر نهادهای مالی را از دیگر برنامههای خود ذکر کرد و گفت: اهداف نظارتی مدیریت نظارت بر نهادهای مالی، به صیانت از حقوق سرمایهگذاران محدود نمیشود، بلکه این مدیریت بر حفظ و توسعه نهادهای مالی تحت نظارت مصمم است. بنابراین، رویکرد حاضر کمک به نهادهای مالی به منظور تقویت جایگاههای خود از طریق احراز اطمینان نسبت به پیادهسازی اصول و ابزارهای کنترل داخلی مناسب است. بدیهی است این امر نیازمند نظارت مستمر و سرمایه گذاری غیر مستقیم بازرسیهای کاربردی و متمرکز، به منظور پیشگیری از تخلفات و افزایش اعتماد به بازار سرمایه است.
سبدگردانی با سرمایه کم
بازار سرمایه یکی از بازارهای هدف سرمایهگذاران است که به دو روش مستقیم و غیرمستقیم قابل معامله است. سرمایهگذاری را میتوان خرید هر دارایی برای کسب سود و منفعت در بلندمدت دانست و همواره از بازار سرمایه میتوان به عنوان یکی از روشهای جذاب برای این فرآیند نام برد. سرمایهگذاری در بورس به وسیله مدلهای مختلفی انجام میشود و تمامی افراد مبتدی و حرفهای و حتی آن دسته از افرادی که وقت و تخصص لازم برای معامله را ندارند نیز میتوانند به شیوههای مختلفی در این بازار فعالیت کنند. به طور کلی همان، ۲ نوع سرمایهگذاری مستقیم و سرمایهگذاری غیرمستقیم که در بالا اشاره شد در بازار سرمایه ایران وجود دارد. سبدگردانی را می توان با کمترین میزان سرمایه هم آغاز کرد.
حداقل سرمایه برای سبدگردانی چقدر است؟
قرارداد با شرکتهای سبدگردان که خود جزء شرکتهای مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار هستند، یکی از کم ریسکترین و بهترین مدل های سرمایهگذاری برای کسانی است که به هر دلیلی شرایط لازم را برای سرمایهگذاری مستقیم در بورس ندارند. در این روش، شرکت سبدگردان که متشکل از تیمی حرفهای و کارآزموده بورسی است صفر تا صد انجام معاملات بورسی را برای سرمایهگذار بر عهده میگیرد؛ به عبارت بهتر در سبدگردانیها، سرمایهگذار دارایی خود را به متخصصین این حوزه میسپارد تا در قبال پرداخت کارمزد، خدمات خرید و فروش دارایی به روش حرفهای را دریافت کنند.
هر کدام از این شرکتهای سبدگردان در سایه چهارچوب قانونی دارای یک سری ضوابط مخصوص به خود هستند به طوریکه سرمایهگذار با عقد قرارداد، موظف به پذیرش و اجرای این قوانین خواهد شد. حداقل میزان سرمایه برای آغازفرآیند سبدگردانی نیز از جمله مواردی است که برای هر شرکت سبدگردان بهطور ویژه تعیین شده است.
مبلغ معینی را برای سبدگردانی با سرمایه کم نمیتوان مشخص کرد چرا که این میزان برای هر شرکت سبدگردان متفاوت تعریف میشود؛ برخی از شرکتهای سبدگردان قرارداد سبدگردانی با حداقل مبلغ ده میلیون تومان، پنجاه میلیون تومان و حتی یک میلیارد تومان را در دستور کار خود دارند اما چیزی که در این میان اهمیت خواهد داشت این است که سبدگردانی با سرمایه کم فرصتی برای سرمایهگذارانی است که با سرمایه نه چندان زیاد میخواهند به درآمد قابل قبولی برسند.
معمولا به هر میزان که دارایی به گردش درآمده در بازارهای سرمایه از جمله سبدگردانیها بیشتر باشد، به همان میزان میزان سوددهی نیز افزایش پیدا میکند اما اگر از دید دیگر بخواهیم به موضوع نگاه کنیم، متوجه میشویم که سبدگردانی با سرمایهگذاری کم یک سری مزایای قابل توجه نیز به دنبال دارد. به عقیده صاحب نظران برای سرمایهگذاری در بازار بورس، به روش مستقیم و یا غیر مستقیم، در ابتدای کار بهتر است که با سرمایه کمتر آغاز به کار شود.
از آنجاییکه در ابتدای آغاز سرمایهگذاری معمولا میزان تجربه پایین است و از طرف مقابل میزان هیجانات وارد بر بازار در سطح بالایی قرار دارد، امکان آسیب دیدن از وضعیت موجود برای سرمایهگذار کمتجربه وجود دارد. حال تصور کنید که اگر سرمایه گذار با میزان دارایی بالایی وارد بازار شده باشد، چه اتفاقی برای او میافتد؟
در این حالت شکست خوردن در بازار علاوه بر اینکه دارایی زیادی را از سرمایهگذار میگیرد، ممکن است که از لحاظ روانی نیز فشار زیادی را بر او تحمیل کند. بهترین روش برای کسب تجربه در بازار سرمایهگذاری این است که با سرمایه کم شروع به کار کرد تا در این میان ضمن افزایش تجربه برایعدم تاثیرپذیری از هیحانات بازار، بتوان سوددهی خود را به صورت معقول افزایش داد.
آیا سرمایه گذاری با سرمایه کم مفید است؟
یکی از ویژگیهای سرمایهگذاری در شرکتهای سبدگردانی این است که سبد مورد نظر مطابق با نظر سرمایهگذار و میزان ریسکپذیری او تشکیل میشود؛ به این معنا که به هر اندازه قدرت پذیرش ریسک سرمایهگذار پایین باشد، سبد تشکیل شده برای او متنوعتر و به دنبال آن کم ریسکتر خواهد شد. در واقع شرکت سبدگردان به دنبال این است که بتواند بر حسب نیاز و سلیقه سرمایه گذار برای او سبدی را با بالاترین میزان سوددهی تشکیل دهد؛ یعنی در عین کنترل ریسک معاملات، بالاترین میزان سوددهی پیش بینی گردد.
یکی دیگر از مواردی که بر پیشبرد سبدگردانی با سرمایه کم تاثیرگذار است، مسئله دید زمانی است؛ به این معنا که بر حسب دیدگاهی که شخص سرمایهگذار درباره سرمایهگذاری بلندمدت و یا کوتاهمدت دارد، سبد سرمایه تشکیل میشود. استراتژی زمانی به دو دسته بلندمدت و کوتاهمدت تقسیمبندی میشود و هر کدام از این استراتژیها معاملات ویژه خود را طلب میکنند؛ به این صورت که سهام با دید بلندمدت با سهام با دید کوتاهمدت متفاوت خواهند بود.سرمایه گذاری غیر مستقیم
همچنین اینکه کارشناسان سبدگردان در تلاش هستند که بر حسب میزان ریسکپذیری سرمایه گذار، تنوع سبد سهام را کنترل کنند؛ به این صورت که برای سبد سهام افراد با قدرت ریسکپذیری پایین معمولا تنوع بالا خواهد بود تا به این طریق میزان ریسکپذیری معاملات کنترل شود. در مجموع میتوان گفت که سبدگردانی با سرمایه کم بر حسب شرایط مورد تقاضای سرمایهگذار و همچنین قدرت پذیرش ریسکپذیری او انجام خواهد گرفت که همین موضوع شرایط را برای یک سرمایهگذاری مطمئن و کم ریسک فراهم میکند.
سبدگردانی با سرمایه کم بر حسب میزان ریسکپذیری به چند مدل دسته بندی میشود. تحلیلگران حرفهای در شرکتهای سبدگردان درصدد هستند تا تمامی موقعیتهای سودده در بازار را رصد کنند و در این میان با تحلیلهای کارشناسی شده بتوانند میزان سوددهی معقولی را کسب کنند. همانطور که پیش از این نیز اشاره کردیم سبد تشکیل شده در سبدگردانیها بر حسب میزان ریسکپذیری سرمایهگذار تعیین میشود که بر حسب این پارامتر، انواعی از سبدگردانی با سرمایه کم قابل تعریف خواهد بود.
سبدگردانی با سرمایه کم در ریسک پایین
برخی از افراد به هر دلیلی توان پذیرش ریسک چندان بالا را ندارند و تنها به دنبال کسب سود قابل قبول به میزانی بیشتر از سود بانکی هستند. سبد تشکیل شده برای این افراد معمولا تشکیل شده از اوراق با سود تضمینی خواهد بود تا به این طریق ریسک معاملات به کمترین میزان خود برسد و در کنار آن سود قابل قبولی هم نصیب سرمایهگذار شود. هر چند که سود حاصل از این نوع سبدگردانی کمتر از سایر انواع سبدگردانی با سرمایه کم است اما در مجموع اطمینان کافی را برای سرمایهگذار در پی خواهد داشت.
سبدگردانی با سرمایه کم در ریسک متوسط
کسانی که تا حدودی قدرت پذیرش ریسک بالاتری دارند، میتوانند انتظار دریافت میزان سود بیشتری را نیز داشته باشند. سبدگردانی برای این افراد حول خرید سهام و خرید اوراق میچرخد تا به این ترتیب میزان ریسکپذیری در میزان متوسطی کنترل شود و به دنبال آن سوددهی بیشتری نیز عاید سرمایهگذار گردد.
سبدگردانی با سرمایه کم در ریسک بالا
بیشترین میزان کسب سود نصیب سرمایهگذارانی خواهد شد که توان پذیرش ریسک بالا را دارند چرا که بیشترین حجم از سبد این افراد از سهام تشکیل شده و همین موضوع باعث میشود تا بیشترین میزان سوددهی نصیب سرمایهگذار گردد. هر چند که ریسک سبدگردانی با سرمایه کم در این حالت بیشتر است اما میزان افزایش درآمد آن بیشتر از دو حالت قبلی خواهد بود.
نتیجه گیری
در نتیجه سبدگردانی با سرمایهکم یکی از روشهای غیرمستقیم سرمایهگذاری در بازار سرمایه است که شرایط را برای سرمایهگذاری کسانی که سرمایه کمی دارند، فراهم میکند. حتی اگر سرمایه چندان زیادی ندارید، باز هم نگران نباشید؛ چرا که سرمایهگذاری در سبدگردانی با سرمایهکم شرایط را به گونهای فراهم میکند تا با میزان کمی سرمایه، به سود قابل قبولی برسید و این همان چیزی است که سبدگردانی را به یک فرصت درخشان برای استفاده همگان تبدیل کرده است.
انواع سرمایه گذاری های غیر مستقیم خارجی
هدف از پذیرش سرمایه گذاری خارجی در کشور رشد و توسعه اقتصادی، افزایش فرصت های شغلی، اخذ و توسعه فنآوری و مهارت های مدیریتی و ارتقای کیفیت تولیدات و افزایش توان صادراتی کشور است.
از سال ۱۳۳۴، چارچوب قانون سرمایه گذاری خارجی در ایران قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی بوده است. در راستای انجام اصلا حات در ساختار اقتصادی کشور، مجلس طرح قانون جدید سرمایه گذاری خارجی با عنوان قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی را پیشنهاد نمود که نهایتا در سال ۱۳۸۱ به تصویب رسید. قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی جانشین قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی، که از سال ۱۳۳۴حاکم بود، گردید.
قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی امکان سرمایه گذاری در کلیه حوزه های فعالیت اقتصادی در ایران را فراهم می سازد. در حقیقت هیچ عرصه ای به جز حوزه های مربوط به تسلیحات، مهمات و امنیت ملی بر روی سرمایه گذاری خارجی مسدود نمی باشد.
بر طبق ماده ۳ قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی، سرمایه گذاری خارجی به دو طریق زیر قابل انجام است:
الف) سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کلیه حوزه های مجاز برای بخش خصوصی ایرانی از طریق مشارکت مستقیم در سرمایه شرکت های ایرانی چه در طرح های جدید یا در شرکت های موجود.
ب) سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی به شکل ترتیبات قراردادی که امکان انجام هر نوع سرمایه گذاری تعریف شده در قانون تشویق سرمایه گذاری خارجی، به جز سرمایه گذاری مستقیم را فراهم می سازد. گرچه ترکیباتی که در قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی به رسمیت شناخته شده اند محدود به ترتیبات مشارکت مدنی، بیع متقابل (Back Buy) و انواع روش های ساخت، بهره برداری و واگذاری (Bot) می باشند اما هر یک از ترتیبات فوق خود به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. به عنوان مثال می توان به انواع مختلف روش های ساخت، تملیک، بهره برداری و انتقال (Boot)، ساخت تملیک و بهره برداری ساخت، اجاره و انتقال (BLT)، بازسازی، بهره برداری و انتقال (Rot) و نظایر آنها و همچنین ترتیبات تامین مالی پروژه ای و تقسیم سود اشاره نمود. به بیان دیگر هر نوع سرمایه گذاری که در آن سرمایه گذار خارجی مایل یا واجد شرایط لا زم برای داشتن سهمی از سرمایه و مالکیت شرکت مشترک نباشد، در این طبقه وسیع که با عنوان سرمایه گذاری «غیرمستقیم» شناخته می شود جا می گیرد.
● Bot: ساخت، بهره برداری و واگذاری
در این نوع قراردادها سرمایه گذار خارجی یک پروژه را برای یک دوره زمانی مشخص، تعریف کرده، تامین مالی می کند و انجام می دهد تا نسبت به قابلیت های تولید آن مطمئن گردد. کلیه هزینه های سرمایه گذاری اصلی و نیز مقدار سود مشخصی از طریق درآمدها و گاهی اوقات تولیدات مجدد به دست می آید. در پایان زمان مشخصی، پروژه بدون هیچ نوع مسوولیتی به شریک ایرانی واگذار می شود. ترتیب و نظم کنسرسیوم در این پروژه ها غالبا پیچیده است. چون هر سرمایه گذار به صورت جداگانه با ایفای وظایف ویژه در داخل طرح های بزرگتر مشخص می شود. بنابراین هر مرحله از Bot نیازمند صبر، حوصله و پشتکار است که با انتخاب شریک مناسب و اتخاذ یک روش دقیق آغاز می شود. پس از آن سرمایه گذاران باید مراحل ذیل را انجام دهند:
۱) توسعه مکانیزم سرمایه گذاری مشترک به صورت کنسرسیوم
۲) تعیین مشارکت محلی و مساوی
۳) تعیین سوددهی پروژه با مدنظر قراردادن فرمول های قیمت و سود حاصله، نسبت های سرمایه / وام و طرح های تشویق کننده
۴) ایجاد توافقنامه های حفاظتی به منظور کاهش خطرات بازار، قراردادها و مبادلات خارجی. چارچوب پروژه های بالقوه BOT در کشور بسیار وسیع است. این پروژه ها پتانسیل زیادی در بخش زیرساخت های کشور دارند. در حال حاضر پروژه های در دست اجرا نظیر بزرگراه ها، سدها، فرودگاه ها و دیگر پروژه های توسعه اصلی در کشور به این صورت انجام می شوند. به هر حال پر درد سرترین پروژه ها BOT در زمینه تولید نیرو است. گزارش های رسمی حاکی از آن است که ۹۶ میلیارد دلار سرمایه برای برآورده کردن ظرفیت پروژه هایی که دولت در این حوزه تعریف کرده تا سال ۱۳۹۹ لازم است.
● (Back Buy): بیع متقابل با مشارکت مدنی
قراردادهای بای بک قراردادهای خدماتی با قیمت ثابت با بازگشت ثابتند. این روش سرمایه گذاری به دولت اجازه می دهد سرمایه های خارجی و خدمات و دانش فنی راجذب کرده و در عین حال هزینه مبادلات خارجی را کاهش و ظرفیت صادرات را افزایش دهد. در پروژه های بای بک، سرمایه گذار خارجی تمام هزینه های اولیه و نگهداری پروژه را انجام داده و کنترل کامل آن را به محض اتمام پروژه، به شریک ایرانی منتقل می کند. پس از آن سرمایه گذار تمام هزینه های مالی و مقدار ثابتی از تولید (یا سود) را مجددا به دست می آورد.
قراردادهای بای بک باید به وضوح تمام حقوق و تعهدات شرکای خود را در مورد مسایل زیر مشخص کند:
۱) مسائل مالی
۲) رسیدگی به دعواهای حقوقی
۳) استانداردهای اجرا
۴) خدمات نگهداری
۵) نوسانات هزینه های تولید، قیمت گذاری و نرخ مبادلات
۶) حمل و نقل و توزیع
۷) آموزش و ارتقای سطح مهارت های پرسنل امروزه استفاده از قراردادهای بای بک به عنوان ابزار توسعه و نوسازی، امری عادی در صنعت نفت و گاز به شمار می رود. در صنایع دیگر مانند نساجی، فلزات، پتروشیمی از این گونه قراردادها برای واردات سریع و مقرون به صرفه ماشینآلات استفاده می شود. در حال حاضر بیشتر از این قرارداد در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی در کشور استفاده شده که نیروهای استانی طبعا کمتر در آنها دخیلند. در صنعت نفت و گاز، بای بک، قراردادهای خدماتی است که بین وزارت نفت و یک کنسرسیوم برای انجام پروژه های تخصصی بسته می شود. وقتی پروژه ای تکمیل شد، تمام بخش های پروژه تحت مدیریت وزارتخانه قرار می گیرد، بنابراین بای بک بدین منظور طراحی شده تا تضمین کننده حاکمیت و مالکیت دولت بر منابع نفت و گاز کشور باشد. هدف این گونه قراردادها رسیدن به اهداف زیر است:
۱) انتقال تکنولوژی
۲) حضور کوتاه مدت شرکت های خارجی در توسعه میدان های نفت و گاز
۳) کنترل کامل و نظارت نزدیک شرکت ملی نفت ایران بر زمانبندی و هزینه ها
۴) هزینه های کمتر نسبت به دیگر قراردادهای مرسوم
۵) استفاده حداکثر از تمام ظرفیت های داخلی مرتبط برای توسعه کیفیت منابع داخلی و جلوگیری از جریان پول خارجی.
ویژگی های اصلی قراردادهای بای بک فعلی را می توان به صورت ذیل خلاصه کرد:
۱) به پیمانکار هزینه های سرمایه، هزینه های مربوطه مالی و سود از پیش تعیین شده یک دوره سه ساله از تاریخ شروع تولید تا ۶۵ درصد تولید میدان نفتی پرداخت می شود
۲) سود یا نرخ برگشت برای پیمانکاران حدود ۱۳ درصد است
۳) سود پرداختی به پیمانکار در اقساط مساوی از طریق دوره استهلاک از پیش تعیین شده سرمایه صورت می گیرد
۴) پیمانکار هیچ گونه منافعی پس از پرداخت سود در پایان دوره ندارد. بنا به نظر کارشناسان تا به حال مسوولان مهارت لازم در مورد قرارداد های بای بک را کسب نکرده اند. در نتیجه، این گونه قراردادها برای سرمایه گذار و کشور منافع و مضراتی دارند. سرمایه گذاران از ذخایر نفت و گاز ثابت، پرداخت تضمینی و به موقع دستمزدها توسط دولت و سود حاصل از تولید نفت بهره می برند. به علا وه، شرکت ملی نفت ایران کلیه خطرات حاصل از قیمت پایین نفت را با پرداخت نرخ ثابت برگشت، تقبل می کند. به هر حال هنوز هم مسائل مبهمی وجود دارد اگر چه کوتاه مدت بودن قراردادهای بای بک باعث می شود پیمانکاران نتوانند سود بلندمدتی کسب کنند. با این حال بسیاری از آنان اذعان دارند که شراکت در موفقیت پروژه های کوتاه مدت تنها راه اطمینان پیدا کردن از یک موقعیت سودمند در کشور است.
● سرمایه گذاری های مشترک (جونیت ونچر):
سرمایه گذاری مشترک بین شرکت های خارجی و داخلی به طرف خارجی کمک می کند از طریق یک شریک داخلی خصوصی یا دولتی واردبازار کشور شود. تکنولوژی و زیرساخت های موجود در کشور باعث شده شرکت های داخلی آمادگی توسعه با سرمایه های خارجی را داشته باشند. بسیاری از شرکت های داخلی به ویژه در بخش خصوصی فعالا نه به دنبال سرمایه گذاری مشترکند تا کمبودهای فنی و مدیریتی خود را برطرف کنند. به نظر می رسد بسیاری از شرکت ها نیز با انتقال تکنولوژی یا سرمایه های خارجی، قابل رشد مجدد و احیا هستند.
سرمایه گذاری هایی که هم تقاضای داخلی و هم پتانسیل صادرات منطقه ای داشته باشند بسیار سودآورند. چنین کالا هایی در تمامی بخش ها پرطرفدار بوده و امکان دسترسی به بازارهای صادراتی را افزایش می دهد. ضمنا درآمد حاصل از راه صادرات، وابستگی به سیستم بانکی داخلی برای برگشت سود به کشور سرمایه گذار را نیز کاهش می دهد.
ابزارهای جدید سرمایهگذاری غیر مستقیم در راه است
مثلث مالی : طرحهای مربوط به ایجاد برخی از ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه تهیه شده که به زودی از فعالان بازار در ارتباط با آن نظرسنجی میشود. سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی با اشاره به اهداف روشن قانون سرمایه گذاری غیر مستقیم بازار اوراق بهادار گفت: حمایت از حقوق سرمایهگذاران، ساماندهی، حفظ و توسعه بازاری شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار از جمله اهداف قانون بازار اوراق است و برنامهها در مسیر اجرایی شدن، بیش از پیش در اولویت کارها قرار دارند.
این پست را به اشتراک بگذارید
مثلث مالی : طرحهای مربوط به ایجاد برخی از ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه تهیه شده که به زودی از فعالان بازار در ارتباط با آن نظرسنجی میشود.
سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی با اشاره به اهداف روشن قانون بازار اوراق بهادار گفت: حمایت از حقوق سرمایهگذاران، ساماندهی، حفظ و توسعه بازاری شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار از جمله اهداف قانون بازار اوراق است و برنامهها در مسیر اجرایی شدن، بیش از پیش در اولویت کارها قرار دارند.
رضا نوحی افزود: تغییر ساختارها، کارکردها و فناوریهای بازار سرمایه با سرعت بسیاری در حال انجام است و شرایط کنونی بازار را نمیتوان با سالهای گذشته مورد مقایسه قرار داد زیرا تغییرات یاد شده نیازمند اصلاحات و به روزرسانی در فرایندهای اجرایی و نظارتی است.
سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی، توسعه سرمایهگذاری غیرمستقیم را بسیار مهم دانست و گفت: طرحهای مربوط به ایجاد برخی از ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم، تهیه شده است که به زودی از فعالان بازار در ارتباط با آن نظرسنجی میشود و پس از تکمیل، قابلیت اجرایی خواهد داشت.
به گفته نوحی؛ صرف ایجاد ابزارهای سرمایهگذاری، استفاده از ظرفیتهای فناورانه گریزناپذیر است. همچنین برخی از مستندات و یا مراحلی که سرمایهگذاران جهت سرمایهگذاری انجام میدهند، با سادهسازی فرایندها و حذف اخذ مدارک یا تاییدیههای مضاعف، قابل دسترسی است.
وی اظهار کرد: ورود سرمایهگذاران به بازار سرمایه از طریق سرمایهگذاری غیرمستقیم (از طریق سبدهای اختصاصی یا انواع صندوقهای سرمایهگذاری) باید به سهولت سرمایهگذاری مستقیم صورت گیرد.
وی ارتباط سازمان با نهادهای مالی را ارتباطی تعاملی ذکر کرد و هر گونه توسعه بازار سرمایه با افزایش تعامل و استفاده حداکثری از نظرات متخصصان حوزه نهادهای مالی به صورت مستقیم و یا از طریق کانون ها را عملی دانست.
نوحی در ادامه در ارتباط با درخواستهای مجوز تاسیس انواع نهادهای مالی، به تفاوت نهادهای مالی نسبت به دیگر شرکتها پرداخت و گفت: فعالیت نهادهای مالی، بسیار تخصصی است که نحوه فعالیت آنها طیف گستردهای از سرمایهگذاران را میتواند تحت تاثیر قرار دهد. به همین منظور در تاسیس این نهادها شرایطی برای حداقل سرمایه، موسسان، اعضای هیئت مدیره در نظر گرفته شده است تا متقاضیان با احراز شرایط مذکور، مجاز به ارایه درخواست باشند.
سرپرست مدیریت نظارت بر سرمایه گذاری غیر مستقیم نهادهای مالی ضمن اشاره به فرایندهای اجرایی مرتبط با نهادهای مالی در حوزههایی مانند بررسی درخواستهای تاسیس، درخواستهای افزایش سرمایه، ثبت صورت جلسه مجامع و غیره، از برنامه بازبینی مدیریت نظارت بر نهادهای مالی خبر داد و افزود: با پیاده سازی برنامههای اصلاحی، انجام امور یاد شده با سهولت بیشتری انجام میگیرد.
وی در حوزه نظارتی به فعال سازی بیشتر کانونها تاکید کرد و افزود: زمینهسازی برخی از تخلفها، از نبود آگاهی اشخاص نشأت میگیرد. به همین منظور، ضروری است کانونهای مربوطه ضمن فراهم نمودن دورههای آموزشی مستمر، مجموعه قوانین و مقررات مرتبط با هر حوزه را گردآوری و در اختیار اعضای خود قرار دهند.
نوحی تغییر رویههای نظارتی در حوزه نظارت بر نهادهای مالی را از دیگر برنامههای خود ذکر کرد و گفت: اهداف نظارتی مدیریت نظارت بر نهادهای مالی، به صیانت از حقوق سرمایهگذاران محدود نمیشود، بلکه این مدیریت بر حفظ و توسعه نهادهای مالی تحت نظارت مصمم است. بنابراین، رویکرد حاضر کمک به نهادهای مالی به منظور تقویت جایگاههای خود از طریق احراز اطمینان نسبت به پیادهسازی اصول و ابزارهای کنترل داخلی مناسب است. بدیهی است این امر نیازمند نظارت مستمر و بازرسیهای کاربردی و متمرکز، به منظور پیشگیری از تخلفات و افزایش اعتماد به بازار سرمایه است. / سنا
دیدگاه شما