بازاربورس اوراق بهادار

در بازرگانی داخلی ایران اصطلاح بورس به بازارهای اختصاصی کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای یا مصرفی نسبت داده می‌شود که در یک محدوده جغرافیایی قرار گرفته‌اند و تعداد زیادی از عناصر عمده‌فروشی و خرده‌فروشی آن کالای خاص را – مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و… – در خود جای داده‌اند. در واقع بازار بورس اوراق بهادار مرجع و بازاری رسمی و مطمئن است که به جذب سرمایه افراد و بخش‌های خصوصی می‌پردازد تا از این راه بتواند منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت را تامین کند.

تحلیل تجربی نوسانات و کارایی اطلاعاتی بازار سهام (مطالعه موردی بورس اوراق بهادار تهران)

با توجه به اهمیت بازار سهام به عنوان ابزاری قدرتمند در جذب وجوه پس انداز کنندگان و هدایت آن به سمت سرمایه گذاران، همچنین، ضرورت و اهمیت مدل سازی نوسانات بازده، در این پژوهش برخی از ویژگی های بازار بورس اوراق بهادار بازاربورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار داده ایم. بدین منظور، با به کارگیری داده های ماهانه شاخص کل سهام در دوره زمانی 1370:01 تا 1386:06 از تکنیک واریانس ناهمسان شرطی استفاده کرده ایم. یافته های این پژوهش نشان می دهد که: 1. توزیع بازدهی دارای چولگی مثبت بوده و بر این اساس، عاملان بازار وقوع بازدهی های منفی را محتمل تر می دانند، 2. سری بازدهی فاقد توزیع نرمال و در مقایسه با منحنی نرمال کشیده تر است. بر اساس این نتیجه، عوامل بازار افزایش ها و کاهش های ناگهانی بازدهی را محتمل می دانند، 3. ماه های سال به استثنای ماه های اردیبهشت، مرداد و آذر اثر معناداری بر بازدهی ندارند، 4. فرضیه وجود کارایی اطلاعاتی رد می شود. لذا، تمام عاملان بازار به طور حرفه ای معامله نمی کنند و اطلاعات و اخبار نه به صورت آنی، بلکه با گذر زمان بر قیمت ها اثر می گذارد. در نتیجه، احتمال کسب سود و زیان نامتعارف در این بازار وجود دارد، 5. تورم، توضیح دهنده معناداری برای نوسانات بازدهی نیست؛ هرچند این اثر مثبت برآورد شده است، 6. نرخ برابری دلار به ریال اثر مثبت معناداری در ایجاد نوسانات بازدهی دارد. ضریب این متغیر احتمالاً به دلیل سهم ناچیز دلار در سبد دارایی سهامداران، کوچک برآورد شده است، 7. فرض توزیع نرمال برای باقیمانده های مدل فرض مناسبی نیست. در مقابل، توزیع t و توزیع خطای عمومی با لحاظ کردن کشیدگی مازاد، فروض مناسب تری هستند.

نقشه بازار بورس اوراق بهادار چیست؟

نقشه بازار بورس اوراق بهادار چیست؟ افرادی که در بازار بورس حرفه ‌ای هستند، به‌خوبی می‌دانند چگونه این بازار را رصد کرده تا بازدهی بیشتر و زیان کمتر را تجربه کنند. احتمالا درباره روش ‌های تحلیل بازار بورس نظیر استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی شنیده‌اید؛‌ به‌جز این دو ابزار که اغلب توسط حرفه ‌ای ‌های بازار سرمایه مورد استفاده قرار می‌ گیرد، توجه به نکاتی که امکان رصد بازار را برای سرمایه ‌گذار فراهم می‌ کند، می‌تواند احتمال موفقیت شما در سرمایه‌‌گذاری را افزایش می‌دهد.

مشاهده نمای کلی بازار بورس به شما کمک می‌کند در چند ثانیه بتوانید وضعیت کلی بازار را متوجه شوید. البته با مشاهده رشد یا افت شاخص بورس نیز گاهی اوقات می‌توان به این هدف رسید ولی با توجه به اینکه در بسیاری از اوقات، شاخص بورس به تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده وضعیت کلی بازار باشد، مشاهده نقشه بازار بورس می‌تواند به ما کمک کند تا مثبت یا منفی بودن بازار را بهتر متوجه شویم. نقشه بورس با فراهم کردن دقیق و سریع اطلاعات در لحظه بازار، امکان تحلیل، مقایسه و تصمیم گیری را در سطوح سهم، صنعت و بازار فراهم می کند.

نقشه بازار بورس اوراق بهادار چیست؟

نقشه بازار بورس

این نقشه به شما کمک می کند تا سهامی که معمولا از میدان دید شما خارج هستند را به راحتی پیدا کنید. امکان دسترسی به این نقشه در حال حاضر در سامانه بسیاری از کارگزاری ها و سایت های ارائه دهنده اطلاعات بورس فراهم شده است و برای دسترسی به آن ها کافیست تا کلیدواژه “نقشه بازار بورس” را در گوگل سرچ کنید. در زیر نمونه ای از این نقشه آورده شده است:

در سامانه ها یا سایت های مختلف انواع مختلفی از فیلتر کردن اطلاعات این نقشه قرار داده شده است. برای مثال براساس حجم یا ارزش معاملات، طبقه بندی صنایع، بازه زمانی،بازار و…. . در تصویر بالا، روی نماد بانک صادرات نشانگر موس را قرار دادیم، همانطور که دیده می شود، نام کامل نماد، نام گروه، قیمت، ارزش، حجم معامله و ارزش بازار را نشان می دهد. لذا برای دریافت اطلاعات هر نماد کافیست تا نشانگر موس را روی آن قرار دهید تا اطلاعات بیشتری از نماد را دریافت کنید.

همچنین رنگ نشان داده شده روی نقشه نشان از تغییرات یا نوسانات قیمتی سهم دارد که واضح است رنگ قرمز تیره بیشترین تغییر منفی را نشان داده و هرچه به سبز میل می کند در نهایت به بیشترین تغییر مثبت در در دسترس با توجه به “دامنه نوسان” می رسد. برای مثال اگر دامنه نوسان را بین +۳ تا -۳ در نظر بگیریم، میتوان دامنه رنگ های نشان داده شده در نقشه های بازار را به شکل زیر تعریف کرد:

کاربرد نقشه بازار بورس چیست؟

از کلیدی ترین موارد کاربردی نقشه بازار بورس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

برای تصمیم‌گیری درباره رشد یا سقوط یک صنعت و سهام

برای تحلیل و نظاره بر بازار

امکان مشاهده سهم های موثر بر بازار و شاخص آن در یک نگاه

شناخت سهم‌های که حرکات بیشتری در بازار داشته است.

شناسایی سهامی که بیشترین حجم معاملات را در روز های کاری دارند

امکان مشاهده قیمت‌های لحظه‌ای سهم ها

امکان شناخت سهم‌های تاثیر گذار در هر صنعت

انواع نقشه بازار بورس چیست؟

انواع نقشه بازار در بورس چیست و هر یک چه کاربردهایی دارند؟ در حال حاضر شما می‌توانید نقشه بازار بورس را در وضعیت‌های متفاوت نظاره کنید که هر یک از وضعیت‌ها به‌نوعی توضیح دهنده نوع ویژه ای از اطلاعات است. برای اینکه به‌صورت کاملاً عملی شما را با کاربرد نقشه بازار های بورس هم آشنا باشید، مستلزم آن است که انواع نقشه بازار بورس را بشناسید.

نقشه بازار بورس بر اساس ارزش بازار هر سهم

یکی از متداولترین انواع نقشه بازار بورس، اطلاعات و مشخصات سهام موجود در بازار بورس را بر اساس ارزش گذاری بازاری هر سهم نمایش می‌دهد. هر سهمی که در بازار بورس معامله میشود شخصی را دارد که هر روز این ارزش سهام بر اساس قیمت آن سهم با تغییراتی مواجه می‌شود. در بازار بر اساس ارزش هر سهم می‌توانید نوسانات هر سهم را در طول روز معاملاتی بر این اساس مشاهده کنید.

ارزش گذاری بازار هر سهم از حاصلضرب تعداد سهام آن نماد در قیمت آن به دست می‌آید. تعداد سهام معمولاً در مدت کوتاه تغییری نمی کند و همیشه ثابت است. با توجه به امکان نوسانات قیمت چندین درصدی یک سهم، مسلماً ارزش بازار هر سهم در روز معاملاتی با نوساناتی روبرو می‌شود. در این نوع نقشه بازار شما قادرید تغییرات هر سهم شرکت را بر این اساس و همچنین مثبت و منفی بودن این تغییر را نسبت به ۲۴ ساعت گذشته نظاره کنید.

نقشه بازار بورس بر اساس حجم معاملات

از دیگر مواردی که باید در پاسخ به سؤال انواع نقشه بازار بورس بازاربورس اوراق بهادار چیست به تکمیل آن بپردازیم، نقشه‌ باراری است که در آن حجم معاملات بازار مورد ملاک قرار می‌گیرد. توجه داشته باشید که این نقشه ممکن است شرایطی کاملاً متفاوت نسبت به نقشه قبلی بازار داشته باشد. زیرا حجم معاملات آن در هر سهم با سایر سهام ها کاملاً متفاوت بوده و ممکن است این نقشه حتی از نظر تغییرات نشان داده‌شده با نقشه قبلی نتایج متفاوتی را نشان دهد.

توجه فرمایید که این نقشه بازار اهمیت بسیار زیادی برای معامله گران در بازار بورس دارد. زیرا بسیاری از استراتژی‌های به کار رفته در این بازار بر اساس حجم معاملات آن تغییر می کند و حجم آن در واقع یک سیگنال قدرتمند برای خرید و فروش سهام توسط آن‌ محسوب می‌شود.

نقشه بازار بورس بر اساس ارزش معاملات

یکی دیگر از انواع نقشه بازار بورس نمایش نوسانات بر اساس ارزش معاملات آن هاست. دقت شود که شاخص ارزش معاملات یک سهم با ارزش بازار آن کاملا متفاوت است. در هر روز معاملات متفاوت باقیمت‌های مختلف در سهم اتفاق می‌افتد. در هر معامله، ارزش آن از حاصلضرب قیمت معامله آن سهم در حجم معاملات به دست می‌آید. در صورتیکه برای حجم کل معاملات بازار بورس این مقدار به دست آورده و میانگین تکمیلی آن‌ها را به دست بیاوریم، می‌توانیم نقشه آن را بر اساس ارزش معاملات انجام شده هر سهم را ترسیم نماییم.

نقشه بازار بر اساس صنایع مختلف

هم‌چنین از کاربرد های دیگر نقشه بازار بورس و انواع آن می‌توانیم به تفکیک صنایع مختلف را نیز در آن یادآور کرد. در این نوع از نقشه بازار بورس شما می‌توانید سهام هر نماد از صنایع مختلف را جداگانه در کنار یکدیگر نظاره کنید. این امر نیز می‌تواند دید مناسبی برای سرمایه‌گذاری روی سهم‌ها را به شما بدهد.

سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران

منظور ما از سرمایه ‌گذاری برای شما در بورس اوراق بهادار تهران چیست؟

سرمایه‌ گذاری در بورس اوراق بهادار نیز به معنای انجام هزینه برای خرید و در اختیار گرفتن اوراقی است که ارزش مالی مخصوصی برای صاحب خود دارد. اصطلاح بورس در سیستم بازرگانی ایران، به معنای سرمایه ‌گذاری بر روی کالاهای مختلف است. این سرمایه‌ گذاری شامل کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مصرفی می‌شود. در چنین شرایطی افراد سرمایه‌های خود را با خرید اوراق بهادار بکار می‌گیرند و در دراز مدت با هدف کسب سود، آن را در بازار هدف نگه‌ می‌دارند. بازار بورس اوراق بهادار تهران با انجام حمایت ‌های مختلف قانونی از صاحبان پس‌انداز‌ها و یا کسانی که سرمایه‌ شان راکد مانده ‌است به رونق این بازار کمک می‌کند.

سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاری در بورس یکی از روش های سرمایه گذاری در ایران می باشد. علاوه بر سرمایه گذاری در بورس بازارهای سرمایه گذاری دیگری نیز وجود دارد که عبارتند از :

بازار سرمایه گذاری طلا، مسکن، ارز و خودرو

در این مقاله می خواهیم به بررسی سرمایه گذاری در بورس و مزایا و معایب آن بپردازیم.

مشاوره سرمایه گذاری در بورس

مجتمع فنی سرآمد علاوه بر خدمات آموزشی بورس در زمینه سرمایه گذاری و سبد گردانی در این بازار به شما عزیزان مشاوره می دهیم. هدف ما از این مشاوره حفظ سرمایه شما و افزایش آن در بازار می باشد.

مزیت سرمایه گذاری در بورس با سرآمد

یکی از مزیت های سرآمد برگزاری سه جلسه کوچینگ رایگان برای کسانی است که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس و دیگر بازارها را دارند. پس همین حالا با ما تماس بگیرید.

بورس اوراق بهادار

خدمت خرید و فروش اوراق بهادار و سهام شرکت های حاضر در بورس تهران و اوراق مشارکت، صکوک، پذیره نویسی های عمومی، اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس ایران به عنوان یکی از مهمترین فعالیت‌های کارگزاران، است و شرکت کارگزاری سهم آشنا متعهد می شود این خدمات را در بهترین شکل ممکن به شما مشتری گرامی ارائه دهد.

برخی از تعهدات ما که منافع مشتری را تضمین می کند؛ سرعت انجام دستورات، حضور همیشگی برای پاسخگویی و مشاوره رایگان هنگام اجرای دستورات خرید و فروش و تعهد نا گفته خرید و فروش به بهترین قیمت ممکن است.

خدمات شرکت کارگزاری سهم آشنا در حوزه معاملات اوراق بهادار

• خدمات خرید و فروش سهام
• خدمات مشاوره به مشتریان
• خدمات عرضه
• خدمات پذیرش
• معاملات آنلاین
• صندوق های سرمایه گذاری
• تحلیل های بازارهای داخلی و خارجی

ما عملکرد خود را از پیشنهاد شما مشتری گرامی بهبود خواهیم داد.

شرکت کارگزاری سهم آشنا با کسب مجور فعالیت و همچنین مشاوره پذیرش در بورس و فرابورس، به شما سهامدار محترم و سرمایه گذار آتی این اطمینان را می دهد که معاملات هیچ خدمت مجازی در حوزه بورس و فرابورس، خارج از توان ما نیست.

ایجاد کد سهامداری برای اشخاص حقیقی و حقوقی

جهت انجام معاملات، داشتن کد سهامداری ضروری است. هر سرمایه‌گذار در سیستم معاملات به واسطه این کد شناسایی می‌گردد. در صورتی که سرمایه‌گذار قبلاً این کد را دریافت ننموده باشد، با ارائه مدارک شناسایی (اصل کارت ملی و شناسنامه) و تکمیل فرم مشخصات مشتریان و ارائه یک شماره حساب در بانکهای ملت، ملی، سامان ویا اقتصادنوین، نسبت به ایجاد کد سهامداری اقدام می‌نماید و حداکثر ظرف ۴۸ ساعت بعد، کد سهامداری برای شخص صادر می‌گردد.

چنانچه شخص قبلاً کد سهامداری داشته ولی غیر فعال باشد، با مراجعه به کارگزاری و ارائه مدارک شناسایی می تواند نسبت به فعالسازی کد سهامداری خود اقدام نماید . ( فعال سازی کد سهامداری حداکثر ۴۸ ساعت بعد انجام میگیرد.)

معاملات حضوری

به منظور ارسال سفارش به صورت حضوری، سرمایه‌گذار در هربار سفارش به کارگزاری مراجعه و فرم کاغذی سفارش خرید و فروش را تکمیل می‌نماید.

فروش سهام

سرمایه‌گذار با ارائه مدارک شناسایی، برگه سپرده سهم و تکمیل فرم درخواست فروش می‌تواند نسبت به فروش سهام خود اقدام کند. چنانچه شخصی بخواهد سهام خود را از طریق کارگزاری دیگری به غیر از کارگزاری خریدار به فروش برساند باید فرم کارگزار ناظر را نیز تکمیل نماید. طبق قانون، سهامدار اجازه دارد سهام خود را از هر کارگزاری خرید نماید ولی برای فروش آن تنها از طریق کارگزار ناظر خود می‌تواند اقدام کند. سه روز کاری بعد از فروش سهام، امکان واریز وجه حاصل از فروش به حساب سرمایه‌گذار وجود دارد.

خرید سهام

سرمایه‌گذار با ارائه مدارک شناسایی (اصل کارت ملی و شناسنامه) و فیش وجه واریزی به حساب کارگزاری نسبت به تکمیل فرم دستور خرید اقدام می‌نماید.

چنانچه کارگزار بتواند سفارش خرید را انجام دهد، بعد از انجام معامله، برگه سپرده سهام صادر و سرمایه‌گذار می‌تواند با مراجعه به کارگزاری و ارائه رسید خرید، برگه سپرده را دریافت نماید.

معاملات آنلاین

در این نوع معاملات سرمایه گذار از طریق شبکه اینترنت و زیرساختی که کارگزار فراهم نموده است، به هسته مرکزی معاملات بورس اوراق بهادار تهران و یا فرابورس متصل و مستقلا در معاملات به رقابت می پردازد .

سفارشات اینترنتی

خرید و فروش اینترنتی خدمت دیگری از به کارگیری فناوری اطلاعات جهت تسهیل معاملات در بازار اوراق بهادار است. در این راستا شرکت کارگزاری سهم آشنا با راه اندازی سیستم معاملات اینترنتی، امکان استفاده از این خدمت نوین را برای سرمایه گذاران محترم فراهم نموده است.

مزایای معاملات اینترنتی

• ارائه سفارش در هر زمان و مکان
• سرمایه‌گذاران در داخل و خارج از کشور، در هر زمان از شبانه روز و حتی در ایام تعطیل تنها با دسترسی به اینترنت قادرند سفارش‌های خرید و فروش خود را ثبت نمایند.\
• سرعت در اجرای فرایند خرید و فروش
• در این روش، سفارش‌های سرمایه‌گذار در کمترین زمان ممکن بدست معامله‌گران می‌رسد.

با توجه به موارد فوق، سرمایه‌گذاران محترم زمان با ارزش خود را تنها صرف بررسی وضعیت بازار و سهام مورد نظر خود می‌نمایند و پیگیری و اجرای معاملات خود را به معامله‌گران حرفه‌ای کارگزاری سهم آشنا واگذار می‌کنند.

مراحل صدور مجوز معاملات اینترنتی

روش حضوری

سرمایه گذار با همراه داشتن مدارک شناسایی (اصل شناسنامه و کارت ملی) و اصل آخرین اوراق گواهی نقل و انتقال سهام مورد نظر (جهت فروش) به دفتر مرکزی شرکت مراجعه نموده و با تکمیل فرم مشخصات مشتری و امضای قرارداد نسبت به دریافت نام کاربری و کلمه عبور خویش اقدام می‌نماید.

روش غیر حضوری

سرمایه‌گذار می تواند از طریق سایت کارگزاری سهم آشنا نسبت به چاپ و تکمیل فرم مشخصات مشتریان و قرارداد اقدام و موارد زیر را به همراه فرم های تکمیل شده به کارگزاری سهم آشنا ارسال نماید.

• کپی برابر اصل کارت ملی
• کپی برابر اصل صفحات اول، آخر شناسنامه (در صورت داشتن توضیحات)
• اصل آخرین گواهی نقل و انتقال سهام مورد نظر جهت فروش
• گواهی امضاء تأیید شده توسط دفتر خانه اسناد رسمی

کارگزاری سهم آشنا در کوتاهترین زمان ممکن مدارک ارسالی را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت کامل بودن مدارک نام کاربری و کلمه عبور را برای سرمایه‌گذار ارسال می‌نماید.

بورس اوراق بهادار تهران چیست و تاریخچه آن مربوط به چه زمانی است؟

در بازرگانی داخلی ایران اصطلاح بورس به بازارهای اختصاصی کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای یا مصرفی نسبت داده می‌شود که در یک محدوده جغرافیایی قرار گرفته‌اند و تعداد زیادی از عناصر عمده‌فروشی و خرده‌فروشی آن کالای خاص را – مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و… – در خود جای داده‌اند. در واقع بازار بورس اوراق بهادار مرجع و بازاری رسمی و مطمئن است که به جذب سرمایه افراد و بخش‌های خصوصی می‌پردازد تا از این راه بتواند منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت را تامین کند.

منظور از بورس اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار هر نوع ورقه یا مستندی است که تضمین کننده حقوق مالی قابل‌ ارائه برای مالک آن باشد. به بیان دیگر، اوراق بهادار، نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل‌ و‌‌ انتقال به شمار می‌رود. این اوراق از هر نوعی که باشند مانند سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله، قرارداد آتی و حتی صکوک، ارزش مالی را برای مالک آن به همراه دارند. شرکت یا نهادی که اوراق بهادار را صادر می‌کند، به‌ عنوان صادرکننده (توزیع‌کننده) شناخته می‌شود. این اوراق در بازار سرمایه به سه بخش کلی «اوراق بدهی»، «اوراق حقوق صاحبان سهام» و «ابزارهای مشتقه» تقسیم می‌شوند. در این میان بورس اوراق بهادار بازاری منصفانه، کارآ، متشکل، خودانتظام و شفاف با ابزارهای متنوع و دسترسی آسان است که ارزش افزوده را برای ذی‌نفعانش ایجاد می‌کند. اوراق بهادار در این بازار و توسط کارگزاران یا معامله‌گران طبق قانون، ضوابط و مقرراتی خاص، مورد دادوستد قرار می‌گیرد. بازار بورس اوراق بهادار در قالب شرکت‌های سهامی با مسئولیت محدود یا شرکت سهامی عام تأسیس و اداره می‌شود که در آن سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت مورد معامله قرار می‌گیرد. مشخصه مهم این بازار، حمایت قانونی از صاحبان پس‌اندازها یا سرمایه‌های راکد است.

گذری کوتاه بر تاریخچه شکل‌گیری بازارهای سرمایه

در گذشته به دلیل ریسک‌های بالای تجارت، تجار همواره به دنبال شرکایی بودند که سود و زیان خود را با آن‌ها تقسیم کنند و هر کس بنا به سرمایه‌ای که آورده در سود و زیان شریک شود. فرم تکامل‌ یافته این روش به‌صورت سهام عام بود که به عموم مردم فروخته می‌شد و شرکت کار خود را با سرمایه مردم انجام می‌داد. اولین کمپانی که از این روش استفاده کرد کمپانی «هند شرقی» بود که در تاریخ تجارت دنیا ثبت شد. اما بعدها با گسترش مبادلات تجاری در اروپا و ارتباط بازاربورس اوراق بهادار هر چه بیشتر مردم و صاحبان سرمایه‌ها، بازارهای سرمایه به وجود آمدند. در این بازارها سرمایه‌داران با متقاضیان استفاده از نقدینگی تماس پیدا می‌کردند و به دادوستد می‌پرداختند. در تاریخ ۱۴۶۰ میلادی و در شهر «آنورس بلژیک» اولین تشکل بورس اوراق بهادار جهان ایجاد شد. گفتنی است که این شهر، موقعیت تجاری قابل ملاحظه‌ای داشت. بعد از آن نیز «بورس آمستردام» بود که در اوایل قرن ۱۷ شکل گرفت. امروزه بورس آمستردام یکی از مهم‌ترین منابع تأمین سرمایه در سطح بین‌الملل است. همچنین بورس لندن در سال ۱۸۰۱ با عضویت ۵۰۰ نفر و به دنبال آن نیویورک، زوریخ و… پدید آمدند.

تاریخچه بورس اوراق بهادار در تهران

ایده اولیه ایجاد بازار بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد. در آن سال به درخواست دولت ایران، یک فرد به نام «وان لوترفلد» درباره تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسی‌هایی انجام داد و حتی طرح قانونی تاسیس و اساسنامه آن را نیز تهیه کرد. البته در همان زمان، بانک ملی ایران نیز به‌ عنوان سازمان متولی امور پولی کشور، مطالعاتی در این زمینه انجام داد، اما به علت نامساعد بودن شرایط برای ایجاد بورس اوراق بهادار و وقوع جنگ، تمام کارهای انجام‌ بازاربورس اوراق بهادار شده متوقف شد. در سال ۱۳۳۳، ماموریت تشکیل بازار بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی محول شد. این گروه، پس از ۱۲ سال تحقیق و بررسی، در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه کردند. لایحه تشکیل بازار بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلس شورای ملی تصویب شد. در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران با ورود سهام «بانک صنعت و معدن» و «نفت پارس» فعالیت خود را آغاز کرد.

دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد:

1. دوره نخست ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷
2. دوره دوم ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷
3. دوره سوم ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳
4. دوره چهارم از ۱۳۸۴ تاکنون

دوره نخست ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷

بورس اوراق بهادار از پانزدهم بهمن سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را با انجام چند معامله روی سهام بانک «توسعه صنعتی و معدنی» آغاز کرد. در پی آن، «شرکت نفت پارس»، «اوراق قرضه دولتی»، «اسناد خزانه»، «اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی» و «اوراق قرضه عباس‌آباد» به بورس تهران راه یافتند. در این دوره، گسترش فعالیت بازار بورس اوراق بهادار بیشتر مرهون قوانین و مقررات دولتی بود که از بین آنها می‌توان موارد زیر را معرفی کرد:

تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در اردیبهشت که به‌موجب آن موسسات خصوصی و دولتی موظف شدند به ترتیب ۴۹ درصد و ۹۴ درصد سهام خود را در آن عرضه کنند.
تصویب قانون معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های بازاربورس اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۵۴
این مطلب را حتما بخوانید: هر آنچه می‌خواهید از بورس بدانید (قسمت اول)
طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، تعداد شرکت‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۶.۲ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ افزایش یافتند. همچنین، ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال ۱۳۴۶ به بیش از ۳۴ میلیارد ریال طی سال ۱۳۵۷ افزایش یافت.

دوره دوم ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی‌های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز برگرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ ۱۳۵۸/۳/۱۷ توسط شورای انقلاب بود که به‌موجب آن بانک‌های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و ۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد، شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی درآمدند. تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه سال ۱۳۵۸ باعث شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند، به‌گونه‌ای که تعداد آن‌ها از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت. حجم معاملات سهام در این دوره از ۲/۳۴ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ به ۹/۹ میلیارد ریال در سال ۱۳۶۷ کاهش یافت و میانگین نسبت حجم معاملات سهام به GDP به کمترین میزان در دوران فعالیت بورس رسید که از مهم‌ترین دلایل آن شرایط جنگی و روشن نبودن خطوط کلی اقتصاد کشور بود. بدین ترتیب در طی این سال‌ها، بورس اوراق بهادار تهران دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ ادامه یافت.

دوره سوم ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳

با پایان یافتن جنگ، در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تجدید فعالیت بازار بورس اوراق بهادار تهران به‌ عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست‌های خصوصی‌سازی مورد توجه قرار گرفت. بر این اساس، سیاست‌گذاران در نظر داشتند که بورس اوراق بهادار با انتقال پاره‌ای از وظایف مانند تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس‌اندازی پراکنده و هدایت آن به‌سوی مصارف سرمایه‌گذاری در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثربخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد. در هر حال، گرایش سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی به استفاده از سازوکار بورس، باعث افزایش چشمگیر تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت؛ به‌گونه‌ای که حجم معاملات از ۹/۹ میلیارد ریال سال ۱۳۶۷ به ۱۰۴/۲۰۲ میلیارد ریال در پایان سال ۱۳۸۳ رسید و تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۴۲۲ شرکت افزایش یافت.

دولت در این دوره، مجموعه‌ای از قوانین و مقررات را در راستای گسترش بازار بورس اوراق بهادار وضع کرد که تأثیر بسزایی در افزایش حجم معاملات داشت. مثلا:

تبصره ۳۵ قانون بودجه سال ۱۳۷۸ کل کشور که در آن به وظیفه دولت نسبت به تعیین تکلیف همه شرکت‌های بخش دولتی از راه ادغام، واگذاری و فروش سهام به بخش‌های خصوصی و تعاونی اشاره بازاربورس اوراق بهادار شد.
ماده ۹۴ قانون برنامه سوم توسعه ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ که بر اساس آن شورای بورس موظف شد تا کارهای لازم را برای ایجاد شبکه رایانه‌ای بازار سرمایه ایران به‌منظور انجام گرفتن دادوستد الکترونیک اوراق بهادار در سطوح ملی و پوشش دادن خدمات اطلاع‌رسانی در سطح ملی و بین‌المللی انجام دهد. همچنین بر اساس ماده ۹۵ برنامه سوم توسعه، شورای بورس مجاز شد تا دست به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور بزند و راهکارهای لازم را برای قابل معامله شدن دیگر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار فراهم نماید.
از سال ۱۳۶۹ محاسبه بهای سهام در بورس اوراق بهادار تهران آغاز شد که مقدار آن از ۴۷۲ واحد در سال ۱۳۷۰ به ۱۲.۱۱۳ واحد در سال ۱۳۸۳ رسید.

دوره چهارم (از سال ۱۳۸۴ تاکنون)

در سال ۱۳۸۴، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار – در ادامه حرکت نیمه دوم سال ۱۳۸۳ – بازاربورس اوراق بهادار همچنان به دلیل رویدادهای مختلف داخلی، خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل، روندی کاهشی داشتند. این روند کاهشی، به‌جز دوره کوتاهی که در آذر ماه اتفاق افتاد تا پایان سال قابل ملاحظه بود.
به‌‌ هرحال از آذرماه سال ۱۳۸۴، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث شد تا روند کاهش معیارهای فعالیت بورس، کند شود. در حالی ‌که شاخص کل در پایان سال ۱۳۸۴ به ۹.۴۵۹ واحد رسیده بود، طی سال ۱۳۸۵ از مرز ۱۰.۰۰۰ واحد عبور کرد و در نهایت در پایان همان سال ۹.۸۲۱ واحد را تجربه کرد. با توجه به اقدامات مؤثر انجام شده در ۱۳۸۴ کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال ۱۳۸۵ به تعادل نسبی رسید؛ به نحوی که ارزش معاملات سهام و حق تقدم در سال ۱۳۸۴ در حدود ۵۶.۵۲۹ میلیارد ریال و در سال ۱۳۸۵ معادل ۵۵.۶۴۵ میلیارد ریال ارزیابی شد. تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از ۴۲۲ شرکت در پایان سال ۱۳۸۳ به ۴۳۵ شرکت در پایان سال ۱۳۸۵ افزایش یافت. بازار بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) به‌موجب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذرماه ۱۳۸۴ تأسیس شده است.

اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است
اوراق بهادار، نوعی ابزار مالی است که یا موقعیت مالکیت فرد را در شرکت‌هایی که به‌طور عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام) نشان می‌دهد؛ یا نشان‌دهنده نوعی رابطه طلبکاری از یک‌ نهاد دولتی یا شرکت است‌ (اوراق مشارکت)؛ یا نماینده حقوق مالکیتی است که به‌صورت اختیار خرید یا فروش نمایش داده می‌شود. در واقع اوراق بهادار ابه هر شکلی – سهام، اوراق قرضه و مشارکت یا اختیار معامله – که باشد، نوعی ارزش مالی را به نمایش می‌گذارد. در میان اوراق بهادار موجود در بازار، سهام، متداول‌ترین ورقه بهادار محسوب می‌شود.

تعیین قیمت سهام در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. در بازار بورس اوراق بهادار، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه کوچک خود، در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس سرمایه‌گذاری کند. سرمایه‌گذاران بورس، برای خرید و فروش سهام باید این کار را از طریق شرکت‌های بورسی انجام دهند. افرادی که در بازار بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند، معمولا از دو راه کلی سود کسب می‌کنند:

از محل افزایش قیمت سهام خریداری‌ شده
مثلاً اگر سهام شرکت «الف» در زمان خرید ۲۰۰ تومان باشد و سرمایه‌گذار بتواند این سهم را به قیمتی بیش از مبلغ خرید بفروشد، از این معامله یا سرمایه‌گذاری، سود کرده است. به این روش، کسب عایدی سرمایه نیز گفته می‌شود.

از محل سود خود شرکت
این روش کسب سود، متأثر از سیاست‌هایی است که مدیران شرکت‌های بورسی و فرابورسی برای تقسیم سود اتخاذ می‌کنند؛ یعنی درصدی از سود خالص سالانه را بین سهامداران تقسیم می‌کنند.

منظور از کد بورسی یا کد سهامداری چیست؟
اولین گام برای خرید و فروش سهام در بازار بورس اوراق بهادار، دریافت کد بورسی است. کد بورسی، شناسه‌ای واحد است که شامل سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد‌ پنج‌رقمی می‌شود. مثلا کد بورسی شخصی با نام خانوادگی ابراهیمی، شبیه کد زیر خواهد بود: « ابر ۱۲۳۴۵»

اهداف کلان در بازار بورس اوراق بهادار

• ارتقای سهم بازار سرمایه در تأمین مالی فعالیت‌های مولد اقتصادی
• به‌ کارگیری مقررات و رویه‌های مؤثر برای حفظ سلامت بازار و رعایت حقوق سهامداران
• تعمیق و گسترش بازار بازاربورس اوراق بهادار با بهره‌گیری از فناوری و فرایندهای به‌روز و کارآمد
• توسعه دانش مالی و گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری و سهامداری در کشور
• توسعه و تسهیل دسترسی به بازار از طریق کاربردهای فناوری اطلاعات
• رعایت اصول پاسخگویی و شفافیت در همکاری‌ها و تعاملات با ذی‌نفعان
• توسعه مستمر دارایی‌های فکری و سرمایه انسانی شرکت

ساعت انجام معامله در بازار بورس

معاملات سهام بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته – به‌ جز روزهای تعطیل عمومی – از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می‌شود. معاملات سهام فقط از طریق سامانه معاملات بورس که یک سیستم کاملاً مکانیزه به شمار می‌رود، قابل انجام است. دارندگان سهام نمی‌توانند خارج از سامانه معاملاتی اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنند و معاملات باید از طریق کارگزاران و طی نشست معاملاتی انجام شود. در حال حاضر علاوه بر «تالار حافظ» که تالار اصلی معاملات است، تالارهای دیگری توسط بورس یا شرکت‌های کارگزاری در شهرهای دیگر دایر شده‌اند. سهامداران می‌توانند با مراجعه به آن‌ها از تسهیلات مستقر در این تالارها استفاده کنند؛ امکاناتی مانند سیستم‌های نمایشگر قیمت و سفارش‌ها، بروشورهای اطلاع‌رسانی و دوره‌های آموزشی پیش‌بینی شده. یادآوری می‌شود که خرید و فروش اوراق بهادار نیازمند حضور سهامداران در تالارها نیست و آنها می‌توانند با دریافت مجوز معاملات آنلاین (برخط) از شرکت‌های کارگزاری، بدون دخالت مستقیم کارگزار و از طریق اینترنت برای خرید و فروش اوراق بهادار اقدام کنند.
ساعت معاملات قراردادهای آتی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ است.