شاخص کل هم وزن
رایگان ثبت نام کنید
بلاگ/بورس
بررسی تحلیل بنیادی و تکنیکال شاخص کل و هم وزن
با توجه به شرایط مهم بازار، در این محتوا شاخص کل، شاخص هموزن، ارزش معاملات و P/E TTM بازار بررسی شده است.
اگر چه این روزها بازار سرمایه و فعالان آن حال و روز خوشی ندارند اما اهمیت درک شرایط فعلی را نباید نادیده گرفت و سرمایهگذاران بایستی نسبت به شرایطی که در آن هستند واقف باشند. بر همین اساس، در ادامه سعی داریم از منظر تکنیکال و بنیادی وضعیت کلی بازار بورس را مورد بررسی قرار دهیم.
بهدلیل آشنایی اکثر فعالان بازار بورس با تحلیل تکنیکال در ابتدا به بررسی روند تکنیکال دو شاخص شاخص کل و هموزن و بررسی شرایط ارزش معاملات خواهیم پرداخت.
شاخص کل کماکان نزولی، اما نزدیک حمایت!
در ابتدا بهدلیل تاثیرگذاری معاملات نمادهای بزرگ بر سایر نمادها با بررسی تکنیکال شاخص کل آغاز خواهیم کرد. تصویر زیر روند این شاخص را در تایم فریم روزانه نشان میدهد.
نزولی بودن شاخص کل در شرایط فعلی از 3 منظر قابل بررسی میباشد:
نمودار شاخص کل از 8 شهریور ماه در قالب کانالی نزولی با برخوردهای معتبر در حال نوسان رو به پایین است. این کانال 100 روزه با تعداد برخوردهای مناسب نشان از روند نزولی کوتاه مدت در شاخص کل دارد.
محدوده حمایتی بسیار مهمی را در کف این کانال نزولی در محدوده 1 میلیون و 250 هزار واحد خواهیم داشت که همپوشانی دو حمایت استاتیک و داینامیک است.
- بررسی سیستم معاملاتی PTM (آرایش میانگینهای متحرک)
همانطور که در تصویر مشخص است اندیکاتور میانگین متحرک سریع (با تناوب 20 روزه و قرمز رنگ) در قسمت زیرین اندیکاتور میانگین متحرک کند (با تناوب 50 روزه و آبیرنگ) قرار گرفته است و هر دو رو به پایین در حرکت هستند که تایید کننده روند نزولی هستند.
اگر ریزش شاخص کل از سقف تا کف 1 میلیون و 100 هزار واحد را بعنوان موج نزولی تصور کنیم حرکت رشدی شاخص کل تا شاخص کل هم وزن حوالی 1 میلیون و 600 هزار واحد موجی صعودی بوده و در حال حاضر با توجه به اصلاح بیش از 50 درصد نسبت به آن موج، در یک موج نزولی جدید هستیم که محدوده حمایتی مهم 1 میلیون و 280 هزار واحد را بعنوان سطح 8/61% فیبوناچی پیش رو خواهیم داشت.
بررسی هر 3 روش بیان شده به ما نشان میدهد که شاخص کل نشانههای صعودی بودن در خود ندارد اما به محدودههای حمایتی مهمی نزدیک خواهد شد که میشود در آن محدودهها انتظار بازگشت را داشته باشیم.
1280000، 1250000 و 1230000 واحد محدودههای مهمی هستند که در صورت از دست رفتن آنها در شاخص کل بایستی منتظر اصلاح تا کف تاریخی 2 ساله یعنی 1100000 واحد باشیم.
مقایسه شرایط شاخص کل در سال 1393 و 1400
با توجه به شباهت رشد بازار بورس در سال 92 و 99 بسیاری از فعالان بازار سرمایه معتقدند اصلاح فعلی بازار سرمایه تا حد زیادی مشابه شرایط سال 93 است که در ادامه قصد داریم مقایسهای از نمودار این دو بازه زمانی داشته باشیم:
همانطور که در تصویر مشخص است فارغ از مقایسه شرایط بنیادی بازار در دو سال 1393 و 1400 از نظر نموداری رفتار شاخص کل در این 2 اصلاح بزرگ بشدت مشابه بوده و ممکن است در صورت واکنش شاخص کل به محدودههای حمایتی یاد شده و البته خروج از کانال نزولی کوتاه مدت مجدداً شاهد رفتار مشابهی از شاخص کل باشیم و سقف تاریخی شاخص کل تا چند ماه آتی در دسترس باشد!
شاخص هموزن، نیمه بحرانی!
در ادامه برای بررسی وضعیت کلی بازار سهام نگاهی به روند تکنیکالی شاخص کل هموزن خواهیم داشت. برخلاف شاخص کل، شاخص هموزن کف یک سال اخیر خود را شکسته است.محدودههای حمایتی که میتوان برای این شاخص در نظر داشت بهترتیب سطح 38.2درصدی اصلاحی فیبوناچی (سطح 342هزارواحدی) و محدوده 323 الی 326هزارواحدی این شاخص است. محدوده 18 الی 21درصدی اندیکاتور RSI در پیش روی این شاخص است که میتواند سدی پیش روی اصلاح بیشتر آن باشد.
در نهایت باید گفت باتوجه به روند تکنیکی این شاخصها انتظار برگشت بازار در روزهای آینده وجود دارد و بازار با برخورد به سطوح حمایتی مهم خود چندان فاصله نداشته و در روزهای آینده به آنها برخورد خواهد کرد؛ اما پیشبینی اینکه واکنش بازار به این سطوح چه خواهد بود نیازمند بررسی از جوانب دیگر مانند ارزش معاملات و مسائل بنیادی میباشد.
P/E TTM بازار
نمودار بالا P/E TTM بازار را در دو سال اخیر نشان میدهد؛ این نسبت که در دوران اوج خود به 37 واحد رسیده بود با سرعت زیادی اصلاح را در پیش گرفته و مجدد به زیر 10 رسیده و عدد 8 را نشان میدهد؛ یعنی سطحی که در دیماه سال 1398 در آن قرار داشته است. جالب است بدانید که میانگین 11ساله این نسبت نیز برابر با 8 واحد بوده و برابری این نسبت با میانگین 11 ساله اتفاق خوبی برای بازار است.
بنابر آخرین پیشبینی تحلیلگران P/E Forward بازار نیز در حال حاضر در محدوده 7 قرار دارد که با توجه به افزایش آرام نرخ دلار نیمایی به سطوح بالای 24 هزار تومان میتوان به ارزندگی بازار اشاره داشت.
باتوجه به بررسیهای بالا میتوان گفت بازار از منظر بنیادی نیز پتانسیل رشد از محدودههای فعلی را دارد؛ اما چرا بازار با افزایش تقاضا مواجه نمیشود؟
ارزش معاملات، کلید واژه رونق یا رکود بازار!
برای بررسی وضعیت گردش نقدینگی در بازار نیاز به تعریف یک شاخص جدید داریم. در ادامه یک میانگین متحرک 20 روزه بر ارزش معاملات خرد اعمال کرده و رابطه میان حرکت شاخص با این میانگین را بررسی خواهیم کرد.
در تصویر بالا ستون سبز رنگ، ارزش معاملات خرد، نمودار خطی قرمز، میانگین متحرک 20روزه اعمال شده در آن و در نهایت نمودار خطی آبی رنگ شاخص کل را نمایش میدهد.
نکته اول قابل توجه از این نمودار رشد ارزش معاملات همگام با رشد قیمتهاست؛ به عبارتی دیگر در کفهای قیمتی به یکباره ارزش معاملات خرد افزایش نمییابد بلکه هرچه تقاضا بیشتر میشود و قیمتها بالا میرود گردش نقدینگی نیز بیشتر میشود؛ لذا انتظار این را نداشته باشیم که در کفهای قیمتی شاهد ارزش معاملات عجیب در بازار باشیم.
نکته دیگری که از نمودار برداشت میشود این است که هرگاه ارزش معاملات خرد در زیر میانگین 20روزه خود قرار میگیرد شاهد افت بازار هستیم و زمانی که ارزش معاملات در بالای این میانگین قرار میگیرد رشد بازار محتمل است.
در شرایط فعلی ارزش معاملات به کف خود نزدیک است و همزمان میانگین متحرک آن نیز کاهش یافته است. پیشبینی میشود در صورت واکنش شاخص کل به محدودههای حمایتی خود ارزش معاملات نیز افزایش یافته و ضمن شکست میانگین متحرک خود آماده رشدی جدید شود.
جمعبندی
با بررسی جمیع موارد یاد شده در تحلیل بالا در حال حاضر شرایط کلی بازار نشانههای صعود را نمایان نکرده است اما در روزهای آتی با توجه به رسیدن به محدودههای حمایتی مهم، ارزندگی بازار با توجه به فاکتورهای بنیادی و رشد احتمالی ارزش معاملات میتوان انتظار واکنش و شاخص کل هم وزن بازگشت را در معاملات داشت.
سهامدارانی که در روزهای گذشته زیان شناسایی کردند و در حال حاضر نقد هستند بایستی آماده باشند تا در روزهای آتی در صورت بازگشت کلیت بازار خریدهای خوبی را در محدودههای حمایتی انجام دهند. سهامدارانی نیز که تا اینجا صبوری به خرج دادند طبیعتا در محدودههای فعلی زمان مناسبی جهت خروج نیست و ترجیحاً پس از تعیین تکلیف نسبت به محدودههای حمایتی یاد شده تصمیم لازم را اتخاذ نمایند.
شاخص بورس چیست ؟ انواع شاخص ها و کاربردشان چیست؟
شاخص های ارزیابی بازار سهام یکی از مواردی که درروند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مطلوب جهت خرید، در کنار سایر ابزار های تحلیلی برای فعالین این بازار بسیار حائز اهمیت است. در هر فعالیتی که توسط انسان صورت میگیرد، نتایج قبلی و معیارهای ارزیابی گذشته میتواند به آنها کمک کند تا در فرآیندهای بعدی با تجربه بهتری پیش عمل کنند. فعالیت در بازارهای مالی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ شاخصهای ارزیابی از جمله شاخص کل بورس، شاخص هم وزن و … میتواند در ارتباط با اندازهگیری برخی پارامترها و ارزیابی وضعیت بازار کمک شایانی را به تحلیل گران بکند.در مطلب حاضر، قصد داریم سوالاتی همچون انواع شاخص های بورس؟ شاخص کل بورس چیست؟ شاخص هم وزن چیست؟ تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن؟ را پاسخ دهیم.
انواع شاخص های بورس
در درجه اول باید بگوییم که شاخص یک معیار آماری است که تغییرات متغیرهای مورد نظر را در بازه های زمانی نشان می دهد. در بازار بورساوراق بهادار۸ شاخص مهم وجود دارد که توسط فعالان بازار سرمایه استفاده می شود و کاربرد دارند؛ این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده و پیش بینی روند ها به کمک ابزار های نموداری استفاده می شوند.
هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می شود و نمی توان نتایج حاصل از شاخص ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد.
۸شاخصهای مهمی که فعالان بازار با آن آشنا هستند:
- شاخص کل بورس اوراق بهادار TEPIX
- شاخص کل هم وزن
- شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
- شاخص صنعت
- شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
- شاخص بازار اول و بازار دوم
- شاخص ۵۰ شرکت برتر
- شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
انوع شاخص های بورس:
شاخص کل هم وزن، زیرمجموعهای از شاخص کل است؛ درواقع شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل قیمت بدست آمده است. در ادامه به توضیح شاخص کل، شاخص کل هم وزن و تفاوت این دو میپردازیم.
شاخص کل بورس چیست؟
شاخص کل یا (TEDPIX) مشهورترین و مهم ترین شاخص بورس است که بارها در اخبار مختلف شنیده اید که با آن وضعیت بازار های بورس را تحلیل می کنند؛ در واقع وقتی در خبرگزاری های عمومی از رشد و افت شاخص صحبت می شود منظور همان شاخص کل است.
شاخص کل بورس نشان دهنده ی میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت شاخص کل هم وزن های فعال در بازار سرمایه است.
در شاخص کل تاثیر شرکت ها بر اساس بزرگی ( تعداد سهام ) و سرمایه آنها است بنابراین ارزش تمام شرکتها برابر نیست و وزن شرکتها در شاخص کل متفاوت است و نماد های بزرگی همچون فملی، فولاد، فارس، خودرو، شستا و… که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند بسیار تاثیرگذار تر از شرکت های کوچک خواهند بود.
نکته: در بررسی شاخص بورس چیزی که برای ما حائز اهمیت است، میزان تغییرات شاخص خواهد بود نه خود عدد شاخص؛ مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد ۵۰۰۰۰۰ (پانصد هزار) واحد به عدد ۱۰۰۰۰۰۰ (یک میلیون) واحد برسد یعنی رشد شاخص کل هم وزن ۵۰% داشته است و نشان دهنده آن است که میانگین بازدهی کل سهم های موجود در بازار بورس طی این یکسال برابر با ۵۰% بوده است.
شاخص کل هم وزن چیست؟
شاخص هموزن در سال ۱۳۹۳ در بازار بورس ایران در اختیار سرمایهگذاران فعال بازار بورس و سرمایه قرار گرفت تا در تا سرمایهگذاران بر پایه آموزش ها و تحلیل شاخص هم وزن با دقت بیشتری نسبت به ورود و خروج نقدینگی و نیز وضعیت کلی بازار بورس تصمیم گیری کنند. در محاسبه شاخص هموزن به همه ی شرکتها با وزن یکسانی در نظر گرفته می شوند؛ در نتیجه اگر شاخص هموزن مثبت شود یعنی اینکه بیشتر از نصف شرکتها ی موجود در بورس مثبت هستند.
همچنین گاهی امکان دارد در بورس تهران شاخص کل عدد منفی را نشان دهد در حالی که بازدهی شاخص هم وزن مثبت است و این به معنی آن است که اگرچه سهامهای شرکتهای خیلی بزرگ در بورس منفی هستند اما تعداد زیادی از شرکتها (با حجم کوچک و متوسط) مثبتاند.
تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن چیست؟
اصلی ترین تفاوت شاخص کل و هم وزن در این است که شاخص هم وزن بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکتها می باشد، نه بر اساس سرمایه بیشتر و برخلاف شاخص کل بورس میزان مثبت و منفی بورس را نشان میدهد بنابراین تفاوت شاخص هم وزن و شاخص کل بورس در این است که وزن و اندازه شرکت ها در این شاخص تاثیر گذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می شود و تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت ها در شاخص به یک میزان اثرگذار است.
در واقع همانطور که گفتیم شاخص کل، عملکرد و وضعیت بورس را نشان میدهد، اما معیار مناسبی برای رشد و افت بازار سرمایه نیست؛ برای اینکه در خیلی از مواقع ممکن است چند شرکت بزرگ که وزن زیادی دارند با مثبت یا منفی شدنشان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند؛ در حالی که وضعیت بسیاری از شرکتهای دیگر متفاوت است. در نتیجه، شاخص کل هم وزن میتواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان خواهد داد.
ولی باید این را هم در نظر بگیریم که هر شاخصی، به تناسب ماهیتش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. شاخص کل دیدی کلی از شرایط بازار به سهامداران میدهد که در آن نقش شرکتهای بزرگ، پررنگ است؛ پس اگر شما سهامدار سهم های بزرگ بازار باشید شاخص کل می تواند برای شما مهم باشد. اما اگر میخواهید که جزئیات بیشتری را از بازار بدست آورید و بدانیم درمجموع بازار رو به رشد یا افول است، بهتر است، شاخص کل هم وزن را در نظر بگیرید.
همانطور که گفتیم در بین فعالین بازار بورس شاخص های مختلفی تعریف شده که فعالات بازار به تناسب فعالیت شان از آنها استفاده می کنند؛ در ادامه به معرفی سایر شاخص های مهم بازار می پردازیم. هرچند این شاخص ها مثل شاخص کل و شاخص هم وزن طرفدار ندارند ولی هر کدام در جای خودشان کاربردهای زیادی دارند.
شاخص قیمت
شاخص قیمت ( TEPIX) نشان دهنده ی روند قیمت شرکت های بازار است و تفاوت آن با شاخص کل این است که سود سازی شرکت ها در آن تاثیری ندارد و تنها تغییرات قیمت سهام ها معیار محاسبات است.
در شاخص قیمت سرمایه و بزرگی شرکت ها محاسبه می شوند و شرکت های بزرگ تاثیر بیشتر و شرکت های کوچک تاثیر کمتری دارند و صرفا افزایش یا کاهش قیمت سهم ها بر اساس بزرگی شرکت هادر نظر گرفته می شود؛ یعنی افزایش یا کاهش قیمت شرکت های بزرگ، بیش تر از افزایش یا کاهش قیمت شرکت های کوچک بر روی این شاخص اثر گذار است.
شاخص قیمت هم وزن
تفاوت شاخص قیمت هم وزن با شاخص قیمت دقیقا مثل تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن، در این است که ضریب تاثیر شرکت های بزرگ و کوچک یکسان است و وزن شرکت ها محاسبه نمی شود؛ به این ترتیب در شاخص قیمت هم وزن شرکت ها فارغ از بزرگ یا کوچک بودنشان بررسی می شوند و سرمایه تمام شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شوند.
در واقع شاخص قیمت هم وزن نشان دهنده ی میزان بازدهی قیمت سهام شرکت ها بدون در نظر گرفتن بزرگی شرکت هاست برای درک بهتر اگر کسی از تمامی شرکت ها به تعداد مساوی سهم داشته باشد شاخص قیمت هم وزن میزان بازدهی آن پرتفوی را نشان می دهد.
شاخص صنعت
بازدهی صنایع مختلف را به تفکیک نشان می دهد و مانند شاخص کل محاسبه می شود؛ این شاخص نشان دهنده ی میانگین بازدهی سرمایه گذاران در آن صنعت است. برای مثال اگر شاخص صنعت بیمه رشد کرده باشد نشان دهنده ی رشد بازدهی سهام شرکت های فعال در صنعت بیمه به واسطه ی افزایش قیمت و سود آنها است.
شاخص صنعت برای تحلیل و مقایسه وضعیت صنعت های مختلف برای سرمایه گذاری به کار برده می شود اما رشد شاخص یک صنعت لزوما دلیل بر رشد تمامی شرکت های فعال در آن صنعت نیست، بلکه این شاخص میانگین بازدهی را نشان می دهد و طبیعتا رشد برخی شرکت ها می تواند بر خلاف جهت شاخص صنعت مربوطه اش باشد. مثلا ممکن است شاخص صنعت خودرو طی یک سال رشد کرده باشد اما شرکت خودروسازی کوچکی در همین مدت بازدهی منفی داشته.
شاخص سهام شناوری
سهام شناور آزاد به درصدی از سهام شرکت گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای گرفتن صندلی مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم می شوند؛ بنابراین قابلیت نقدشوندگی سهام شناور آزاد زیاد است.
شاخص سهام شناور آزاد مانند شاخص کل محاسبه می شود با این تفاوت که تنها درصد شناور آزاد شرکت ها در نظر گرفته می شود و همان میانگین قیمت و سود سهام ها با تاثیر وزنی آنها است یعنی شاخص سهام شناوری نشان دهنده ی بازدهی میانگین قیمت و سود سهام های شناور آزاد در بازار است و هرشرکتی سهام شناور آزاد بیشتری با سرمایه ای بزرگ داشته باشد تاثیر بیشتری در این شاخص خواهد داشت.
شاخص بازار اول و دوم
می دانیم که در بازار سرمایه شرکتهایی که ازنظر میزان سرمایه وضعیت سودآوری و همچنین درصد سهام شناوری در وضعیت مناسبتری قرار دارند در بازار اول بورس تهران و شرکتهایی که از این نظر در شرایط پایینتری قرار دارند در بازار دوم بورس تهران پذیرش میشوند.
شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بازار اول بورس است؛ همچنین شاخص بازار دوم بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکتهایی است که در بازار دوم بورس پذیرششدهاند.
برای مثال می توانید پرتفویی را در نظر بگیرید که سهام شرکت های عضو در بازار اول بورس را متناسب با بزرگی آنها دارد، شاخص بازار اول نشان دهنده ی میزان سود و زیان این پرتفوی می باشد.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
معمولا هر سه ماه یکبار فهرست شرکتهای برتر بازار که بیشترین معاملات را در بازار داشته اند؛ همچنین میزان نقدشوندگی سهامشان هم بالا است منتشر می شود.
شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین بازدهی این شرکت ها را نشان می دهد که طی این مدت ۳ ماهه سود و قیمت آنها چه تغییراتی می کند.
شاخص۳۰ شرکت بزرگ
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ شرکت شامل شرکتهایی میشود که در صدر لیست شرکت های بزرگ بورس قرار میگیرند که این بزرگی شرکتها در سایت سازمان بورس بر اساس ارزش روز یک شرکت محاسبه و اعلام می شوند.
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ میانگین وزنی این ۳۰ شرکت را برآورد میکند و شیوه محاسبه آن مشابه شاخص کل قیمت است.
شاخص های بورس را از کجا ببینیم؟
برای آنکه بتوانید به شاخص های مختلف بازار بورس دسترسی داشته باشید و افت و خیز آنها را زیر نظر بگیرید می توانید به سایت www.tsetmc.com مراجعه کنید و در همان صفحه ی اول در قسمت شاخص های منتخب ، شاخص های مهم بازار را مشاهده کنید
همچین شما می توانید با استفاده از ابزار های مختلف تحلیل تکنیکال ، نوع رفتار و میزان بازدهی این شاخص ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید.
شاخص کل هم وزن
شاخص، در مفهوم کلی، معیاری است که براساس آن میتوان چیـزی را تشخیص داد.
در بورس هم، شاخصها، در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، میتوان وضعیت گذشته و حال بورس را ارزیابی و حتی احتمالات را در روند آینده بورس بررسی کرد. بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص بازار و شاخصهای بورس در تصمیمگیری سرمایهگذاران ایفا میکنند، نوسانات شاخصها نیز برای سرمایهگذاران بسیار حائز اهمیت است.
سرمایهگذاران حتما باید توجه داشته باشند که شاخصها به تنهایی معیاری مناسب برای خرید و فروش سهام به حساب نمیآیند. مثلا تنها معیار خرید سهام نباید این باشد که شاخص در یک هفته اخیر مثبت بوده است.
نباید با منفی یا مثبت بودن شاخص کل بورس به این نتیجه رسید که وقت مناسبی برای خرید یا فروش سهام است.
البته درک این موضوع ممکن است برای سرمایهگذاران تازهوارد به بازار سرمایه اندکی سخت باشد و به همین دلیل ممکن است دست به خرید و فروشهای هیجانی بزنند.
1. شاخص کل بورس
این همان شاخصی است که بارها در تلویزیون، رادیو و سایر رسانهها از رشد و افت آن صحبت میشود.
به این شاخص، شاخص قیمت و بازده نقدی نیز میگویند که بیان کننده سطح عمومی قیمتها و سود نقدی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است.
در واقع این شاخص بیانکننده میانگین بازدهی سرمایهگذاران در بورس است.
به عنوان مثال اگر قیمت سهامی در ابتدای سال 500 تومان باشد و در انتهای سال به 600 تومان برسد و در مجمع عادی سالیانه نیز سود نقدی 70 تومانی تقسیم کند، شاخص کل هم وزن بازدهی سهم در طول یک سال به 34 درصد میرسد.
این شیوه محاسبه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح 450 هزار واحد و در پایان سال به 950 هزار واحد برسد، نشاندهنده این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمتها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال تقریبا 111 درصد بوده است.
نکتهای که باید در بررسی بازدهی شاخص کل مد نظر قرار دهیم این است که افزایش شاخص کل بورس، نشاندهنده سودآوری همه شرکتها در بورس نیست چرا که شاخص نشاندهنده میانگین بازدهی کل شرکتهاست.
به عبارت دیگر، ممکن است برخی از شرکتها در طول سال با وجودیکه شاخص افزایش داشته، کاهش قیمت زیادی داشته باشند. یا بالعکس، ممکن است سهام برخی از شرکتها در زمانی که شاخص در حال نزول است، رشد خوبی را تجربه کنند.
شکل زیر نشاندهنده شاخص کل در سایت tsetmc.com در پایان روز معاملاتی است که روی عدد 1,662,215 واحد تثبیت شده و نسبت به روز گذشته کاهش 65023 واحدی داشته است.
در بررسی شاخص کل باید به این نکته توجه داشت که شرکتهای بزرگتر (شرکتهای با سرمایه بالاتر و ارزش بازار بیشتر)، اثر بیشتری بر رشد یا افت شاخص کل بورس دارند.
به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی با وجودیکه قیمت در بسیاری از نمادهای بازار، منفی و متعادل است، مثبت بودن چند نماد بزرگ بازار مانند فارس، فولاد، فملی، خودرو، تاپیکو باعث رشد شاخص بورس شود. یا بالعکس.
این نکته، ضعف شاخص کل بورس را در بیان حقایق بازار نشان میدهد. زیرا شاخص میتواند با تغییرات قیمت چند شرکت بزرگ بازار، منفی یا مثبت شود.
در تصویر زیر تاثیر نمادهای بزرگ بازار بر شاخص بورس را مشاهده میکنید:
گاهی اوقات با تشکیل سبد سهام از شرکتهای با اندازه بزرگ بازار (خرید سهام شرکتهایی که ارزش بازار بالایی دارند) میتوان بازدهی سبد را به بازدهی شاخص کل بورس نزدیکتر کرد.
در دنیا برخی از صندوقهای شاخصی وجود دارد که بازدهی آنها برابر با بازدهی شاخص بورس است.
صندوقهای شاخصی نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک هستند که در آن، مدیران صندوق در تلاشند تا سبدی از اوراق بهادار با ترکیب و وزنهای متناسب با یک شاخص مبنا را تشکیل دهند.
در ایران نیز صندوقهای کارآفرین، فیروزه و کاردان نیز به عنوان صندوقهای شاخصی در حال فعالیت هستند و در آینده نیز شاهد تاسیس صندوقهای بیشتری از این نوع خواهیم بود.
2. شاخص کل هموزن
در شرح شاخص کل بورس اشاره شد که سهام شرکتهای بزرگتر و با ارزش بازار بالاتر، اثر بیشتری بر مقدار شاخص کل دارند که این به نوبه خود ضعف این شاخص شاخص کل هم وزن را نشان میدهد.
اما در کنار شاخص کل، شاخص دیگری به نام شاخص هموزن وجود دارد که اندازه شرکتها در محاسبه آن تاثیری ندارد و وزن همه شرکتها یکسان در نظر گرفته میشود.
به عنوان مثال در گروه شیمیایی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکتی با اندازه بزرگ و ارزش بازار بالاست و از طرفی در همین گروه، نماد شکربن (شرکت کربن ایران) شرکتی بسیار کوچکتر با ارزش بازار پایینتر است.
اگر شاخص کل بر مبنای هموزن محاسبه شود، معاملات این دو سهم در بازار تاثیر یکسانی روی شاخص هموزن دارد.
در شکل زیر شاخص هموزن را صفحه اصلی سایت tsetmc.com مشاهده میکنید که روی 465,120 واحد قرار گرفته است.
سرمایهگذاران در کنار بررسی شاخص کل بورس، باید شاخص هموزن را هم مورد بررسی قرار دهند.
چرا که شاخص هموزن بهتر میتواند وضعیت بازار سرمایه را نشان دهد.
به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی، شاخص کل منفی ولی شاخص هموزن مثبت باشد. این اتفاق نشان میدهد که شرکتهای بزرگتر بازار در آن روز معاملاتی وضعیت مناسبی نداشتند ولی برعکس نمادهای کوچکتر مورد توجه بازار بودهاند و افزایش قیمت داشتند.
از شاخص کل بورس برای پیشبینی وضعیت آینده بازار نیز میتوان استفاده کرد، به همین دلیل تحلیل تکنیکال شاخص کل بورس به عنوان یکی از روشهای رایج تحلیلی توسط سرمایهگذاران مورد استفاده قرار میگیرد.
البته این روزها سرمایهگذاران از تحلیل تکنیکال شاخص هموزن نیز در کنار شاخص کل برای پیشبینی آینده بازار استفاده میکنند.
3. شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)
شاخص قیمت در بورس، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است. به عنوان مثال اگر شاخص قیمت در انتهای سال در مقایسه با ابتدای سال، 30 درصد رشد کند به این معناست که میانگین قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه، به طور متوسط 30 درصد افزایش داشته است.
پس فرق شاخص کل با شاخص قیمت در این است که شاخص کل علاوه بر افزایش قیمت سهام، سود نقدی آنها را نیز در محاسبه لحاظ میکند.
ولی در شاخص قیمت، سود نقدی لحاظ نمیشود و صرفا تغییرات قیمت سهام، مبنای محاسبه قرار میگیرد.
البته این شاخص نیز میانگین است و نشاندهندهی بالا رفتن دستهجمعی نمادها نیست. ممکن است قیمت سهام شرکتهای کوچک بازار افزایش و شرکتهای بزرگتر کاهش داشته و در نتیجه شاخص قیمت منفی شود.
در شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)، معیار ارزش شرکتهاست و شرکتهای بزرگتر بیشتر شاخص را تحت تاثیر قرار میدهند.
بدین ترتیب تغییرات شاخص عمدتا پیرو شرکتهای بزرگ بازار است و شرکتهای کوچک تاثیر ناچیزی بر شاخص دارند.
شکل زیر نشاندهنده شاخص قیمت (وزنی – ارزشی) در صفحه اصلی مدیریت سایت tsetmc.com است که نشان میدهد این شاخص روی 436,418 واحد قرار دارد.
4. شاخص قیمت (هموزن)
گفتیم که شاخص قیمت، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس یا به تعبیر بهتر، میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت سهام است.
از طرفی در شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)، گفتیم که تاثیر شرکتهای بزرگتر بر شاخص بیشتر و تاثیر شرکتهای کوچکتر کمتر است.
اما در شاخص قیمت (هموزن)، وزن تمام شرکتها در محاسبه شاخص یکسان در نظر گرفته میشود و تغییرات شاخص گویاتر است و بهتر میتوان وضعیت عمومی بازار را درک کرد.
شکل زیر نشاندهنده شاخص قیمت (هموزن) ذر صفحه اصلی سایت tsetmc.com است که روی 305,135 واحد آرام گرفته.
5. شاخص آزاد شناور
شاخص آزاد شناور، شاخص قیمت را بر مبنای تعداد سهام شناور موجود در بازار نشان میدهد.
هدف از انتشار شاخص آزاد شناور، تحلیل رفتار بخشی از بازار است که نقدشوندگی بیشتری دارد زیرا در بررسی این شاخص، فقط ارزش سهامی که در اختیار سرمایهگذاران قرار دارد و همواره در حال معامله است محاسبه میشود و آن بخش از سهام که در اختیار سهامداران عمده است و قابلیت خرید و فروش ندارد محاسبه نمیشود.
شکل زیر نشاندهنده شاخص آزاد شناور در صفحه اصلی سایت tsetmc.com است که نشان میدهد این شاخص روی 2,259,713 واحد قرار دارد.
6. شاخص بازار اول و بازار دوم
به طور کلی شرکتهایی که وارد بازار اول بورس میشوند به لحاظ سرمایه، وضعیت سودآوری و همچنین درصد سهام شناور آزاد در وضعیت مناسبتری قرار دارند و شرکتهایی که از نظر این معیارها در شرایط پایینتری قرار دارند در بازار دوم بورس پذیرش میشوند.
پس شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکتهایی است که در بازار اول بورس پذیرش شدهاند و شاخص بازار دوم نیز بیانگر سطح عمومی قیمتهایی است که در بازار دوم بورس پذیرش شدهاند.
در تصویر شاخص بازار اول و دوم را مشاهده میکنید:
سخن آخر
در خصوص شاخص باید گفت که نیازی به بررسی تمامی شاخصهای ذکر شده در این بخش نیست و از میان آنها باید شاخص کل و شاخص کل هموزن بورس را تجزیه و تحلیل کرد.
البته این نکته را مجدد تکرار میکنیم که خرید و فروش سهام شرکتها و سرمایهگذاری در بورس نباید صرفا با توجه به تغییرات روزانه شاخص باشد.
جزئیات خبر
در بازار شاخص کل هم وزن بورس ایران شاخص های مختلفی وجود دارد که دو مورد از مورد توجه ترین شاخص ها، شاخص کل و شاخص هم وزن می باشد. در مقالات قبلی درباره شاخص کل و اهمیت آن توضیح دادیم و حال در این مطلب قصد داریم به بررسی شاخص هم وزن در بورس، اهمیت آن و تفاوت شاخص کل هم وزن شاخص کل هم وزن شاخص کل هم وزن های شاخص کل و شاخص هم وزن بپردازیم و نحوه محاسبه شاخص هم وزن را بیان کنیم.
شاخص هم وزن به زبان ساده
شاخص هم وزن یکی از انواع شاخص بورس می باشد که در این شاخص تمامی شرکت های پذیرفته شده در بورس بطور برابر در محاسبه شاخص سهیم هستند یعنی تمامی شرکت های حاضر در بازار بورس به یک میزان در صعود و نزول این شاخص تاثیرگذار هستند.
به دلیل تاثیرگذاری شرکت های بزرگ در شاخص کل باید روی شاخص هم وزن بیشتر تمرکز کرد زیرا در اکثر مواقع بازیگر سهم یا حقوقی های بزرگ به راحتی با عرضه و تقاضا میتوانند روند بازار را تحت تاثیر قرار دهند و از این راه جوهای روانی سنگینی ایجاد کند.
بازار این روزها نیز به خوبی نشان دهنده این موضوع می باشد و متاسفانه با ایجاد جو روانی و گاها مثبت کردن یک سری سهام شاخص ساز نوید بازگشت بازار را می دهند اما واقعیت این است که باید کلیت بازار رو به بهبود شود؛ بنابراین بازگشت شاخص هم وزن بیشتر میتواند به بهبود جو بازار کمک کند.
ویژگی های شاخص هموزن
از جمله مهم ترین ویژگی های شاخص هموزن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شاخص هموزن در بورس بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکتها است نه بر اساس سرمایه بیشتر.
- شاخص هم وزن برخلاف شاخص کل بورس میزان مثبت و منفی بورس را نمایش میدهد.
- در محاسبه شاخص هموزن به همه شرکتها وزن برابری میدهند در نتیجه اگر شاخص هموزن مثبت شود یعنی اینکه تعداد بیشتری از شرکتها در بورس مثبت می باشند.
- در شاخص هم وزن از هر صنعت به نسبت تعداد شرکتهای آن صنعت تأثیر میگیرد اما شاخص موزون به ارزش آن توجه میکند مثلا اگر در یک صنعت فقط یک شرکت وجود داشته باشد اما تعداد سهام منتشره آن بزرگ باشد در مقایسه با صنعتی با تعداد شرکتهای بیشتر اما وزن پایینتر، تأثیر بیشتری روی شاخص خواهد گذاشت.
- همچنین به دلیل اینکه شاخص هموزن نوسان کمتری دارد، دارای ریسک کمتری نسبت به شاخصهای ارزشی است.
- شاخصهای هموزن به غیر از افزایش قدرت تحلیل و تصمیمگیری در سرمایهگذاران، در صندوقهای شاخصی باعث کاهش ریسک، سادگی و شفافیت میشود.
تفاوت شاخص هم وزن با شاخص کل بورس
تفاوت عمده شاخص کل و شاخص هم وزن در وزن شرکت های محاسبه شده در شاخص است به این صورت که شاخص کل میان سهام های بزرگ و کوچک تمایز قائل می شود ولی شاخص هم وزن، وزن یکسان برای همه شرکت ها در نظر میگیرد و نحوه محاسبه شاخص هم وزن در بورس به این صورت است که میانگین بازدهی شرکتها را با ضریب یکسان محاسبه میکند و آنها را در نمودار نشان میدهد.
برای مثال در محاسبه شاخص کل سهام ذوب آهن که ارزش بازار بیشتری دارد و شرکت بزرگتری از قشیر است تاثیری بیشتری هم نسبت به قشیر روی شاخص کل دارد. اما در محاسبه شاخص هم وزن، وزن و تاثیر هر دو شرکت باهم برابر است. مبنای شاخص هموزن ۱۰۰۰۰ واحد می باشد و از اول فروردین ۱۳۹۳ معرفی شده است.
حالا اگر شاخص کل مثبت باشد ولی شاخص هم وزن بورس منفی باشد یعنی شاخص سازها یا همان شرکت های بزرگ که تاثیر زیادی روی شاخص کل دارند مثبت هستند ولی اکثر سهم ها منفی هستند.
پس اگر بخواهیم بفهمیم که بیشتر نمادها در یک روز مثبت هستند یا منفی باید ببینیم شاخص هم وزن در بورس مثبت است یا منفی. در روزهایی که شاخص کل مثبت است ولی اکثر سهام بازار منفی هستند، شاخص هموزن منفی شود زیرا وضعیت اکثریت سهام بازار است که در شاخص هموزن منعکس میشود.
اگر میخواهید بدانید که شاخص هم وزن کجاست بهتر است نگاهی به سایت tsetmc.com بیاندازید و مقدار رشد و یا ریزش شاخص هم وزن را در آن جا ببینید. وقتی شاخص هم وزن مثبت باشد به این معنی است که شرکت های کوچک نیز مورد توجه قرار گرفته و با سوددهی همراه شده اند و این نشانه خوبی برای بازار سرمایه است.
نقشه بورس امروز بر اساس ارزش معاملات/ ساز مخالف شاخص کل و هم وزن
گلدمگ: شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران تا ساعت 9 و 30دقیقه، 0.5درصد افت داشت و شاخص هموزن 0.1درصد صعود کرد.
اقتصادآنلاین/ در ساعت 9 و 30دقیقه شاخص کل بورس پس از افت 6هزار و 560واحدی (0.5درصد) در ارتفاع یک میلیون و 250هزار واحد قرار گرفت و شاخص کل هموزن با افزایش 0.1درصدی مواجه شد.
آخرین قیمت 76نماد حداقل سه درصد نسبت به قیمت روز قبل آنها افزایش یافته و 24نماد با کاهش بیش از سه درصدی قیمت همراه بودهاند.
نمادهای «برکت»، «شبندر» و «فملی» در گروه پرتراکنشهای بورس و نمادهای «کزغال»، «گدنا» و «شاروم» در گروه پرتراکنشهای فرابورس قرار گرفتند.
ارزش کل معاملات خرد بورس و فرابورس نیز در مجموع به حدود هزار و 770 میلیارد تومان رسید. حقیقیها تا ساعت مورد اشاره رقمی در حدود 290میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج کردند.
دیدگاه شما